Ảnh: Internet
Không ngừng nâng cao chất lượng nghệ thuật là biểu hiện ý thức, trách nhiệm cao của người nghệ sĩ đối với đông đảo khán giả và sự vươn lên không ngừng của người nghệ sĩ đối với nghề nghiệp của mình. Chúng ta không thể xem một đơn vị nghệ thuật mạnh mà lại không có những vở diễn hay, làm rung động trái tim của khán giả chân chính đương thời và đánh giá một nghệ sĩ có tài năng mà lại không có những vai diễn đầy sáng tạo làm cuốn hút tình cảm người xem. Xuất phát từ quan điểm trên, chúng ta vui mừng thấy rằng, sân khấu Bình Trị Thiên trong thời gian qua đã có những bước tiến đáng kể trong việc không ngừng nâng cao chất lượng nghệ thuật. Những bước tiến ấy biểu hiện một cách sinh động và cụ thể qua các khâu sáng tác, dàn dựng và biểu diễn mà quy tụ là thông qua các vở diễn - sản phẩm cuối cùng - của các đoàn văn công chuyên nghiệp của tỉnh. Điều đáng ghi nhận là trong lúc không ít đoàn nghệ thuật, nhất là các đoàn nghệ thuật tập thể ở các địa phương khác đang có chiều hướng xa dần các đề tài hiện đại, chạy theo thị hiếu tầm thường của một số ít khán giả thì các đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp Bình Trị Thiên vẫn bám sát đề tài về con người mới, cuộc sống mới, góp phần làm sáng tỏ những vấn đề nóng bỏng mà cuộc sống đang đặt ra trong sản xuất và chiến đấu của hôm qua và hôm nay. Những tấm gương sinh động và đẹp đẽ trong cuộc sống dần dần chiếm lĩnh vị trí trung tâm trên sân khấu của các đoàn. Đoàn kịch nói trong bốn năm liền dựng bốn vở về đề tài nông nghiệp và ngư nghiệp, trong đó có vở Bão tố ngoài khơi đã gây tiếng vang lớn trong đợt liên hoan nghệ thuật chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ V tại thủ đô Hà Nội; đoàn ca kịch, sau một thời gian dài chuyên dựng các đề tài về dân gian, lịch sử và đấu tranh thống nhất tổ quốc, đã bước đầu mạnh dạn đưa đề tài xây dựng vùng kinh tế mới lên sân khấu nhằm trực tiếp ca ngợi con người mới, cuộc sống mới. Đoàn múa hát truyền thống cùng với việc khai thác và trích đoạn các vở tuồng truyền thống, đã vươn lên xây dựng những vở diễn hoàn chỉnh mà ý nghĩa giáo dục của nó gần gũi với cuộc sống hôm nay; đoàn cải lương Sông Hương, một đơn vị nghệ thuật tập thể cũng đã cùng sánh vai với các đoàn nghệ thuật Nhà nước, trong ba năm dựng liền bốn vở về đề tài hiện đại… Hầu hết những vở diễn trên đều thu được cảm tình của đông đảo người xem trong và ngoài tỉnh. Chỉ tính riêng trong ba năm (1981-1983) đã có 3 triệu 485 ngàn lượt người xem đến với sân khấu của bốn đoàn, và số lượt người xem năm sau bao giờ cũng cao hơn năm trước. Đạt được thành quả đó, tất nhiên có nhiều nguyên nhân, nhưng quan trọng nhất vẫn là hiệu quả cuối cùng của việc không ngừng nâng cao chất lượng nghệ thuật. Những tác phẩm nghệ thuật sân khấu thành công bao giờ cũng mang lại cho người xem những hiểu biết mới mẻ, những khám phá thú vị, những điều sâu kín, tế nhị từ trong chiều sâu và chiều rộng của cuộc sống, của lòng người, đem lại cho họ một niềm ước mơ, khát vọng đẹp đẽ và cao thượng cần vươn tới và chiếm lĩnh. Vượt qua những khó khăn gay gắt về đời sống, thời tiết khắc nghiệt, hạn hán bão lụt liên miên; vượt qua những thiếu thốn và nghèo nàn của trang bị vật chất và kỹ thuật; vượt qua những bước thăng trầm do tình hình sân khấu có những biến động phức tạp, đội ngũ sân khấu Bình Trị Thiên đã phần nào đáp lại lòng tin yêu của nhân dân, của Đảng và của anh chị em đồng nghiệp xa gần. Qua một số vở diễn như “Bão tố ngoài khơi” của Đoàn kịch nói; chương trình tham gia Hội diễn ca múa nhạc toàn quốc của Đoàn ca múa năm 1983 được đánh giá cao và một số vở diễn như “Người đẹp suối tiên” của Đoàn ca kịch, vở “Phạm Công Cúc Hoa” của Đoàn múa hát truyền thống; vở “Vòng hoa tím” và gần đây vở “Đừng quên dòng nước mắt” của Đoàn cải lương Sông Hương đã nói lên điều đó. Song, vấn đề đặt ra hiện nay là, bên cạnh nâng cao về diễn xuất và các mặt khác có liên quan đến việc xây dựng một sân khấu tổng thể, sân khấu Bình Trị Thiên cần không ngừng nâng cao tính chiến đấu và chức năng giáo dục tư tưởng, thẩm mỹ của các vở diễn. Nghị quyết V của Đảng đã chỉ rõ “Chúng ta đang xây dựng chủ nghĩa xã hội trong hoàn cảnh tình hình quốc tế đang diễn ra phức tạp, tình hình đất nước đang có nhiều khó khăn nghiêm trọng, cuộc đấu tranh giữa hai con đường xã hội chủ nghĩa và tư bản chủ nghĩa đang diễn ra gay gắt”. Trước tình hình đó tính chiến đấu trong các tác phẩm nghệ thuật càng phải được đề cao hơn bao giờ hết. Điều đáng mừng là Sân khấu Bình Trị Thiên trong thời gian qua, không vấp phải những sai lầm nghiêm trọng. Nhìn chung, các vở diễn đều trong sáng về nội dung, phong phú về hình thức và lành mạnh về phong cách biểu diễn. Tuy vậy, tính chiến đấu của một số vở diễn chưa cao, tầm tư tưởng của tác phẩm chưa vươn tới hoặc tiếp cận được những vấn đề mà cuộc sống sôi động đang đặt ra và yêu cầu cần được giải đáp. Hình ảnh con người mới, cuộc sống mới chưa thực sự chiếm vị trí trung tâm trên sân khấu. Nhìn vào chương trình biểu diễn hiện nay của các đoàn, ta thấy hầu hết các vở đều nêu lên những vấn đề hôm qua nhiều hơn những vấn đề hôm nay, nói gián tiếp nhiều hơn nói trực tiếp; những vở diễn hiện đại, nói về con người và cuộc sống hôm nay không được đầu tư, duy trì nuôi dưỡng và phát huy tác dụng, làm cho nó giữ được sức sống lâu bền, ngược lại những vở diễn về đề tài lịch sử, về chuyện dân gian v.v… lại được đưa lên hàng đầu. Điều ấy, không có nghĩa là chúng ta xem nhẹ đề tài lịch sử mà chỉ muốn nói rằng, sân khấu hôm nay, trước hết phải đề cập đến những vấn đề về cuộc sống hiện tại, nếu như né tránh thì vô tình chúng ta đã giảm nhẹ tính chiến đấu, một yếu tố hết sức quan trọng của tác phẩm nghệ thuật. Nhất là trong lúc này, nhiệm vụ trung tâm trước mắt của văn hoá - văn nghệ đã được xác định là phải khẳng định mạnh mẽ những giá trị mới của cuộc sống hôm nay, bám sát nhiệm vụ xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa, nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng của nhân dân ta trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, chống cuộc chiến tranh phá hoại nhiều mặt rất thâm độc của tập đoàn phản động Bắc Kinh… thì tính chiến đấu và sự nhạy bén của các tác phẩm nghệ thuật cần được đặc biệt chú trọng. Trước mắt ngành nghệ thuật sân khấu đang khẩn trương chuẩn bị phục vụ những ngày kỷ niệm lớn của đất nước trong năm 1984-1985 và tham gia hội diễn nghệ thuật sân khấu toàn quốc năm 1985 mà yêu cầu cụ thể đã được đặt ra là phải nâng cao chất lượng tư tưởng và nghệ thuật của các vở diễn theo phương hướng hiện thực xã hội chủ nghĩa, lấy việc xây dựng hình tượng con người mới, ca ngợi cuộc sống mới làm nhiệm vụ trung tâm, tích cực đấu tranh phê phán những biểu hiện lệch lạc, đặc biệt, sớm loại trừ khuynh hướng thương mại trên sân khấu cả nước. Và thông qua việc chuẩn bị cho hội diễn mà tạo ra một bước chuyển biến mới của ngành nghệ thuật sân khấu, có sự phát triển cao hơn về đề tài, về nội dung tư tưởng và chất lượng nghệ thuật của vở diễn, có tác dụng nâng cao nhận thức tư tưởng, nâng cao trình độ thẩm mỹ, tạo ra những đối tượng khán giả chân chính của sân khấu cách mạng. Những yêu cầu đó là thước đo tài năng và sức sáng tạo của anh chị em văn nghệ sĩ Bình Trị Thiên trong thời gian tới. Trong những năm đánh Mỹ chúng ta đã có những vở diễn mà tính chiến đấu đã hòa chung với khí thế của chiến trường, không lẽ trong cuộc sống sôi động hôm nay, chúng ta lại không có những vở diễn ngang tầm với thời đại hay sao? Cuộc sống mới đang đặt ra cho sân khấu những đòi hỏi mới, những tầm cao mới và việc không ngừng nâng cao chất lượng mọi mặt của vở diễn, nhất là nâng cao tính chiến đấu của mỗi tác phẩm nghệ thuật là một trong những yêu cầu cấp bách hiện nay. Với những thành quả đã đạt được trong thời gian qua, với tài năng, trí sáng tạo và lòng say mê nghệ thuật của anh chị em văn nghệ sĩ, sự quan tâm của Đảng và chính quyền địa phương, với sự mong chờ của đông đảo khán giả, trong không khí chào mừng những ngày hội lớn của dân tộc, đặc biệt là việc chuẩn bị tham gia hội diễn sân khấu toàn quốc năm 1985, chúng ta hoàn toàn tin tưởng rằng các đoàn nghệ thuật của Bình Trị Thiên trong thời gian tới sẽ có những tác phẩm mới ngang tầm với thời đại, mang đậm đà bản sắc địa phương xứng đáng là một bông hoa trong vườn hoa rực rỡ của nền nghệ thuật sân khấu Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Huế, ngày 26 tháng 3 năm 1984 M.H. (7/6-84) |
Người đi trước giúp người đi sau. Nhận và cho đã trở thành đạo lý được các nghệ sĩ thấm nhuần.
Thông tin từ Nhà hát Tuồng Việt Nam cho hay, đơn vị này đang tiến hành phục dựng vở tuồng lịch sử “Tiếng gọi non sông” của tác giả Kính Dân.
Đoàn kịch nói Kim Cương đã thành công rực rỡ và Kim Cương “trở thành người nghệ sĩ của nhân dân”. Nhưng bà đã dũng cảm rời xa ánh đèn sân khấu mà chọn công việc từ thiện, phục vụ người nghèo một cách thầm lặng.
Sau NSND Bảy Nam, dòng họ nghệ thuật này còn một nữ nghệ sĩ danh tiếng lẫy lừng nữa, chính là NSND Kim Cương. Lẫy lừng bởi Kim Cương đi tiên phong trong việc thành lập bộ môn kịch nói ở miền Nam, làm rạng rỡ cho sân khấu với hàng loạt vở diễn để đời.
NSND Bảy Nam đã để lại hàng loạt chân dung bà mẹ trên sàn diễn mà không ai thay thế nổi. Bà diễn như không. Những cảnh đời trên sân khấu cứ chân thật và giản dị nhưng làm người xem phải rúng động con tim.
NSND Bảy Nam là em ruột của nghệ sĩ Năm Phỉ, là mẹ của NSND Kim Cương. Bà không chỉ là diễn viên xuất sắc mà còn là một “bà bầu” máu lửa, nhưng hầu như suốt cả đời phải vất vả chống chèo lo cho cả gia đình.
Ông Nguyễn Ngọc Cương có ba người vợ, người nào cũng lẫy lừng tiếng tăm. Người vợ thứ 2 là cô đào Năm Phỉ tài sắc lạ lùng, từng sang Pháp chinh phục khán giả, và đã ra đi như một cành hoa mong manh…
Bà Ba Ngoạn sinh con trai là Nguyễn Ngọc Cương, sau này trở thành một trong những người tiên phong gầy dựng cải lương trong buổi đầu hình thành. Ông cũng là người đào tạo ra những ngôi sao Năm Phỉ, Bảy Nam, Ngọc Sương, Thanh Tùng...
Đã 10 năm NSND Bảy Nam qua đời (2004), để lại nỗi tiếc thương khó phai trong lòng NSND Kim Cương - con gái bà - và người hâm mộ. Để tưởng nhớ cây đại thụ của cải lương và kịch nói miền Nam, chúng tôi xin phác họa những ngày tháng quang vinh trong dòng họ nghệ thuật của bà.
Xây dựng nhà lưu niệm, thiết kế lăng mộ, đúc tượng đồng…, nhiều nghệ sĩ muốn lưu lại dấu tích của mình cho hậu thế
Một khi sự giả dối tồn tại trong cuộc sống gia đình, trong tình yêu lứa đôi thì hạnh phúc sẽ không thể trọn vẹn, bền vững. Và sai lầm trong nhất thời dễ dàng dẫn dắt những niềm vui và hạnh phúc của cuộc đời con người đến với những khổ đau, chia ly, mất mát… Đó là một thông điệp ý nghĩa về giá trị cuộc sống và hạnh phúc gia đình trong kịch mới Lạc giữa phố người (tác giả, đạo diễn: Bùi Quốc Bảo), vừa công diễn tại sân khấu kịch Hoàng Thái Thanh.
HOÀNG DIỆP LẠC
Văn hóa xi nê
Có thể nói rằng cinema (điện ảnh hay còn gọi là chiếu bóng) là món ăn hấp dẫn cho nhãn căn và nhĩ căn của một thời.
E.GRAS
(Chủ sự Tài chính An nam, Huế 1910)
Vào một buổi tối ở vùng Gia Hội, cuối con đường hẹp đầy ổ gà, chỉ có ánh sáng lờ mờ của những cây đèn tim ở bọng của những túp nhà tranh An nam, và đây là một ngôi nhà lớn hơn, sau dãy hàng rào bông bụt và chè tàu dưới rặng tre sẫm bóng.
TÔ NHUẬN VỸ
Đêm xem phim Hà Nội mùa đông năm 46 vừa rồi là lần thứ 3 tôi xem phim này. Tôi không còn nhớ cảm xúc của tôi 2 lần xem trước. Nhưng lần này, không chỉ một lần nước mắt tôi trào ra. Tôi cầm máy gọi Đặng Nhật Minh: “Cảm ơn anh vô cùng. Vô cùng!”
SÂM THƯƠNG
Bối cảnh lịch sử Việt Nam thời Điện ảnh du nhập
Sau rất nhiều những cuộc tranh cãi kéo dài, cuối cùng tất cả những người hoạt động điện ảnh khắp nơi trên thế giới đã nhất trí coi ngày 28/12/1895 mà anh em Auguste và Louis Lumière chiếu phim trong nhà hầm của Quán cà phê số 14 đại lộ Capucines, Paris là NGÀY KHAI SINH của điện ảnh.
VŨ NGỌC LIỄN
Vụ án này khởi đầu từ vở tuồng Quần tiên hiến thọ của hai tác giả: Minh Mạng và Nguyễn Bá Nghi (1). Người phê bình tác phẩm là Vương Hữu Quang.
LGT: Ngày 19/5 vừa qua, nghệ sĩ Ngọc Bình đã vinh dự được Nhà nước trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân (NSND). Cùng với Nghệ sĩ Bạch Hạc, anh là một trong hai NSND đầu tiên của nghệ thuật biểu diễn tại Huế. Trong sự nghiệp hơn 40 năm qua, nghệ sĩ Ngọc Bình đã đóng trên 70 vai diễn cả kịch và điện ảnh, đồng thời là đạo diễn dàn dựng trên 100 vở bao gồm kịch và ca múa nhạc và giành được nhiều giải thưởng cao quý về nghệ thuật…
XUÂN HẢI
(Kịch 1 Màn 1 Cảnh)
Vừa qua, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội đã tổ chức giám sát tình hình hoạt động và thi hành chính sách pháp luật về nghệ thuật biểu diễn (NTBD) tại Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh Thừa Thiên Huế và Gia Lai; tổ chức lấy ý kiến giới chuyên môn và các nhà quản lý. Ủy ban cũng đã làm việc với lãnh đạo các Bộ: Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL), Nội vụ, Tài chính về tình hình hoạt động và thi hành chính sách pháp luật về NTBD. Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với GS Nguyễn Minh Thuyết, đại biểu Quốc hội, Phó Chủ tịch Ủy ban sau khi ông tham gia đoàn giám sát nói trên.
NGUYỄN KHẮC THẠCHTrong buổi tọa đàm giữa các nghệ sĩ Điện ảnh Việt Nam với văn nghệ sĩ trí thức Huế vừa rồi, nhà văn Nguyễn Khắc Phê đã chuẩn bị sẵn một tham luận có tiêu đề rất "gây sự" là Khoảng cách giữa điện ảnh Việt Nam với khán giả nhưng điều đó lại được "giải tỏa" ngay khi anh nhấn mạnh - trừ cuộc liên hoan lần này.