Gia đình nghệ thuật kỳ nữ Kim Cương - Kỳ 6: Kim Cương - đã “cái nư” cùng sân khấu

08:53 16/07/2014

Sau NSND Bảy Nam, dòng họ nghệ thuật này còn một nữ nghệ sĩ danh tiếng lẫy lừng nữa, chính là NSND Kim Cương. Lẫy lừng bởi Kim Cương đi tiên phong trong việc thành lập bộ môn kịch nói ở miền Nam, làm rạng rỡ cho sân khấu với hàng loạt vở diễn để đời.

Nghệ sĩ Kim Cương và Phùng Há trong vở cải lương Mộng hoa vương - Ảnh: T.L

Tuổi thơ cam chịu

Kim Cương sinh ra ở cửa Thượng Tứ (Huế) trên đường lưu diễn của bà Bảy Nam và gánh hát. Có lẽ cái nghiệp ca hát đã vận vào Kim Cương như thế, để sau này dù bà Bảy Nam có cố tránh cho con gái mình thế nào đi nữa thì rốt cuộc Kim Cương cũng đi theo ánh đèn sân khấu. Khi mới 10 ngày tuổi, Kim Cương đã lên “diễn” trong vở Quan Âm Thị Kính mà đạo cụ là... một bình sữa. Rồi 6 tuổi, Kim Cương chính thức “có vai” Na Tra trong vở Na Tra lóc thịt. Và bao nhiêu vai nữa, khiến Kim Cương nổi tiếng là một “đào con” sáng dạ.

Nhưng ký ức của Kim Cương là những buổi trưa nghịch ngợm không chịu ngủ, đến tối lại ríu mắt, chui vô mấy cái màn mà vùi đầu thẳng cẳng, báo hại cả đoàn thường nháo nhào đi tìm, và ông bố Nguyễn Ngọc Cương phải bồng Kim Cương lại bàn tổ cho đốt nhang, xá tổ trước khi bước ra sân khấu. Bây giờ Kim Cương cứ tức cười: “Hồi đó tôi như con trai vậy, nghịch dữ lắm chứ không có dịu dịu dàng dàng gì đâu. Tôi leo trèo, vọc phá khắp nơi, lâu lâu má tôi lại “mắng” là mụ bà nắn lộn mày sao á!”. Thực ra, chính cái chất đó đã làm nên một “nữ tướng” sau này, đủ sức khai phá và chèo chống một sân khấu mới lạ.

Nhưng chẳng bao lâu thì cái chất nghịch ngợm, mạnh mẽ ấy đã bị kềm hãm dưới mái trường nội trú, mà Kim Cương cảm giác như mình bị “ở tù” suốt thời thơ ấu. Sự thật là bà Bảy Nam thấy cần phải cho Kim Cương đi học đàng hoàng chứ không thể lang thang theo gánh hát rày đây mai đó mãi. Bà muốn Kim Cương trở thành một công chức, hoặc giáo viên có việc làm và nơi ở ổn định, chứ cương quyết không cho Kim Cương thành đào hát. Bà nói đời hát xướng khổ lắm, bà lỡ yêu rồi phải chịu, nhưng tới đời Kim Cương thì thôi đi. Cho nên, trường nội trú của các ma sơ là một giải pháp an toàn nhất cho cô bé Kim Cương. Chỉ khi nào bà Bảy Nam dẫn gánh hát về thành phố thì Kim Cương mới được ra khỏi trường về nhà chơi với má mấy ngày. Còn lại là những chiều cuối tuần ngồi trong không gian vắng lặng nhìn lũ bạn có người đón về, mình thui thủi trông ra cửa dù biết rằng má sẽ không đến. Kim Cương bảo: “Có lúc tôi rất giận má sao lại bỏ tôi như vậy. Nhưng khi có con rồi thì tôi mới hiểu lòng người mẹ. Má chỉ muốn tôi có tương lai sáng sủa chứ má cũng đau lòng lắm. Nhưng tuổi thơ như vậy cũng làm tôi luôn luôn muốn nổi loạn. Và sau này tôi đã “nổi loạn” thật, để làm cho đã cái nư của mình với sân khấu. May mà tôi thành công”.

 


Nghệ sĩ Kim Cương trong vở cải lương Mộng hoa vương - 1956  - Ảnh: T.L 

Và tuổi trẻ xông pha

Vài năm sau, Kim Cương được về nhà ở hẳn với dì ruột là bà Năm Phỉ. Và chính “người mẹ” này mới thật sự có ảnh hưởng sâu sắc tới cuộc đời Kim Cương. Bà Năm Phỉ không con cái, nên cưng Kim Cương vô cùng, bà lại không biết chữ, nên Kim Cương thường đọc kịch bản cho bà nghe để bà thuộc tuồng, thế là Kim Cương thuộc luôn. Rồi đi theo xem bà diễn, Kim Cương cũng thuộc từng điệu cười, ánh mắt, giọng hò, giọng ngâm... Và Kim Cương đã lên sân khấu, rạng rỡ trong nhiều vở cải lương như Điêu Thuyền, Giai nhân và ác quỷ… được báo chí gọi là “kỳ nữ”. Hóa ra “má Năm” mới là người “đào tạo” Kim Cương, đến mức nghệ sĩ tự thú: “Tôi diễn giống má Năm chứ đâu có giống má Bảy Nam. Nhưng tôi lại không giống má Năm cái tánh phiêu bồng lãng tử, mà tôi lại chịu ảnh hưởng kỷ luật của trường dòng, của các ma sơ. Thực sự trong người tôi luôn đấu nhau dữ dội giữa sự phiêu bồng nghệ sĩ như má Năm, giữa ý muốn nổi loạn chống lại sự khắt khe của nhà trường, còn một bên là ý thức chuẩn mực, nền nếp con nhà. Tôi khó chịu lắm. May là tôi tìm được một con đường đi, thế là trút hết sự nổi loạn vào đó”.

Con đường ấy mở ra vào năm Kim Cương 20 tuổi, bà quyết định thành lập đoàn kịch nói cho riêng mình. Lúc ấy cải lương đang hồi rực rỡ, còn kịch dài thì chưa có, chỉ manh nha vài nhóm kịch ngắn của Trần Văn Trạch, La Thoại Tân. Cho nên cô đào trẻ Kim Cương “phất cờ” như thế quả là một bùng nổ quá lớn đến nỗi chính bà Bảy Nam còn ngỡ ngàng... Một cuộc “cách mạng” của sân khấu xứng đáng ghi vào lịch sử nghệ thuật!

Nguồn: Hoàng Kim - TNO

 

 

 


 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • PHẠM HỮU    

    Bộ phim truyện đầu tiên về tuổi trẻ Chủ tịch Hồ Chí Minh được quay tại Huế, Phan Thiết, Sài Gòn vào cuối năm 1989, đầu năm 1990; khởi chiếu tháng 5/1990 trong dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Người. Đầu tháng 12/1989, phim được khởi quay tại Huế. Vì sao là Huế chứ không phải là Làng Sen xứ Nghệ?

  • NGUYỄN THỊ THANH VÂN

    Hồn Trương Ba da hàng thịt là câu chuyện dân gian được lưu truyền phổ biến ở Việt Nam. Thông qua nhân vật Trương Ba - Hồn là Trương Ba trú ngụ trong xác anh hàng thịt nêu lên mối quan hệ giữa thể xác và linh hồn, vấn đề nhân sinh về mối quan hệ giữa con người và tự nhiên để hoàn thiện bản thân.

  • NGUYỄN HUY THIỆP

    LTS: Để giúp bạn đọc có một hình dung đa diện về Nguyễn Huy Thiệp, một Nguyễn Huy Thiệp sâu sắc, đáo để… lạ lùng, chúng tôi xin giới thiệu kịch bản "Còn lại tình yêu".

  • Không chỉ nổi tiếng bởi lối hát quan họ độc đáo, làng Thổ Hà (xã Vân Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) là một trong số ít nơi còn giữ được nghệ thuật tuồng.

  • Nằm trong dự án hợp tác quốc tế, Nhà hát Tuồng Việt Nam vừa khởi công dựng vở diễn “Dưới bóng đa huyền thoại” phát triển từ kịch bản văn học “Ngôi đền ma ám” của tác giả, đạo diễn Chua Soo Pong, dịch giả Xuân Hồng, kịch bản tuồng Lê Thế Song. Dự kiến, vở diễn sau khi được dàn dựng sẽ tham gia tại Liên hoan Nghệ thuật quốc tế Pohang (Hàn Quốc) vào tháng 8/2017.

  • Nhà hát Tuồng Việt Nam vừa chính thức khởi công vở diễn Dưới bóng đa huyền thoại, phát triển từ kịch bản văn học nổi tiếng Ngôi đền ma ám của tác giả, đạo diễn Singapore Chua Soo Pong. Nhiều chuyên gia hy vọng, dự án hợp tác quốc tế này sẽ mang đến làn gió mới cho sân khấu tuồng Việt Nam. Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với đạo diễn CHUA SOO PONG về vở diễn này.

  • VĂN HỌC

    Nhân kỷ niệm 61 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ thị thành lập nên Ngành Nghệ thuật Múa rối chuyên nghiệp Việt Nam (12/03/1956 - 12/03/2017). Khi đó Người đã dạy: “Cần có đoàn múa rối chuyên nghiệp để các cháu thiếu nhi có thêm niềm vui thêm tiếng cười”.

  • Chiều 22-3, tại Hội trường Huyện ủy huyện Bình Chánh (TPHCM), các đại biểu của huyện dự hội nghị học tập chuyên đề “Những nội dung cơ bản của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” đã cùng thưởng thức vở kịch Dấu xưa (tác giả: Nguyễn Thanh Bình, đạo diễn: NSƯT Trần Minh Ngọc), với sự tham gia diễn xuất của NSƯT Thanh Điền, NSƯT Mỹ Uyên, NS Lê Bình, Thái Kim Tùng, Lê Vinh, Cao Việt Hưng, Quốc Trung...

  • Đạo diễn Lê Mộng Hoàng, một tên tuổi lớn của điện ảnh miền Nam đã qua đời ở tuổi 88 vào lúc 3 giờ sáng 23.2 tại nhà riêng trên đường Huỳnh Văn Bánh, quận Phú Nhuận (TP.HCM) sau một thời gian nằm viện.

  • "HOPE" - dự án nhạc kịch được xem là "hiện tượng sân khấu" đã sáng đèn 21 đêm gồm "Góc phố danh vọng" "Đêm Hè sau cuối" trong năm 2016 sẽ trở lại công diễn vở thứ ba "Mộng ước không xa vời" vào ngày 28/2 và các ngày 6-9/3 tại Trung tâm Văn hóa Pháp, 24 Tràng Tiền, Hà Nội.

  • LTS: "Không có vua" là một truyện ngắn của Nguyễn Huy Thiệp.
    Khi còn sống, nhà viết kịch Lưu Quang Vũ đã có ý định kết hợp với Nguyễn Huy Thiệp để chuyển thể truyện ngắn này sang kịch nói. Song, ý định đó chưa được thực hiện thì Lưu Quang Vũ mất đột ngột.

  • CAO CHÍ HẢI

    Trong các loại hình văn hóa nghệ thuật của nhân loại thì âm nhạc và múa có lẽ là cổ xưa nhất. Người nguyên thủy trước khi biết nói thì họ đã hát và múa.

  • Sân khấu kịch IDECAF vừa hoàn thành một vở hài 'Ngũ quý kỳ phùng' cho mùa tết, mà xem ra trong tiếng cười lại rất đậm đà ý nghĩa.

  • Hà Nội, tháng 5, 1920. Đây là lần đầu tiên một sự kiện trọng đại, vở kịch “Người bệnh tưởng” được trình diễn tại nhà hát thành phố Hà Nội ngày 25/4/1920. Làm sao mà người An Nam dám mơ dịch tác phẩm này ra tiếng Việt và tự dàn dựng, trình diễn vở kịch này?!

  • Giá trị phát hiện và phơi bày thực trạng xã hội trong kịch Lưu Quang Vũ đã khiến các đạo diễn "trầy vi tróc vẩy" với những quy chụp nói xấu chế độ ở cái thời "ai cũng có quyền kiểm duyệt".

  • Sáng 17-8, Sân khấu kịch Idecaf đã diễn suất đầu tiên trong dự án diễn kịch lịch sử thiếu nhi, tại Sân khấu kịch số 7 Trần Cao Vân. Vở kịch lịch sử Trần Quốc Toản - Lá cờ thêu sáu chữ vàng đã diễn ra hấp dẫn, lôi cuốn khán giả nhỏ tuổi và cả người lớn.

  • Nghệ sĩ Hoài Trúc Phương tên thật là Dương Trúc Phương, sinh năm 1943, tại Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang.

  • Đạo diễn, NSND Doãn Hoàng Giang - dàn dựng vở Những người con Hà Nội dịp 60 năm giải phóng Thủ đô - tự tin về vở diễn toát lên khí chất người Hà Nội.

  • “Những người con Hà Nội”, vở kịch mới của Nhà hát kịch Hà Nội, tái hiện không khí hào hùng của Hà Nội mùa đông năm 1946, công diễn cuối tuần qua.

  • Nếu không bởi Hoàng Dũng là một diễn viên đã quen mặt với khán giả suốt gần ba thập kỷ qua thì khi vô tình bắt gặp ngoài đường, hẳn ít người nghĩ anh là một nghệ sỹ.