Gia đình nghệ thuật kỳ nữ Kim Cương - Kỳ 6: Kim Cương - đã “cái nư” cùng sân khấu

08:53 16/07/2014

Sau NSND Bảy Nam, dòng họ nghệ thuật này còn một nữ nghệ sĩ danh tiếng lẫy lừng nữa, chính là NSND Kim Cương. Lẫy lừng bởi Kim Cương đi tiên phong trong việc thành lập bộ môn kịch nói ở miền Nam, làm rạng rỡ cho sân khấu với hàng loạt vở diễn để đời.

Nghệ sĩ Kim Cương và Phùng Há trong vở cải lương Mộng hoa vương - Ảnh: T.L

Tuổi thơ cam chịu

Kim Cương sinh ra ở cửa Thượng Tứ (Huế) trên đường lưu diễn của bà Bảy Nam và gánh hát. Có lẽ cái nghiệp ca hát đã vận vào Kim Cương như thế, để sau này dù bà Bảy Nam có cố tránh cho con gái mình thế nào đi nữa thì rốt cuộc Kim Cương cũng đi theo ánh đèn sân khấu. Khi mới 10 ngày tuổi, Kim Cương đã lên “diễn” trong vở Quan Âm Thị Kính mà đạo cụ là... một bình sữa. Rồi 6 tuổi, Kim Cương chính thức “có vai” Na Tra trong vở Na Tra lóc thịt. Và bao nhiêu vai nữa, khiến Kim Cương nổi tiếng là một “đào con” sáng dạ.

Nhưng ký ức của Kim Cương là những buổi trưa nghịch ngợm không chịu ngủ, đến tối lại ríu mắt, chui vô mấy cái màn mà vùi đầu thẳng cẳng, báo hại cả đoàn thường nháo nhào đi tìm, và ông bố Nguyễn Ngọc Cương phải bồng Kim Cương lại bàn tổ cho đốt nhang, xá tổ trước khi bước ra sân khấu. Bây giờ Kim Cương cứ tức cười: “Hồi đó tôi như con trai vậy, nghịch dữ lắm chứ không có dịu dịu dàng dàng gì đâu. Tôi leo trèo, vọc phá khắp nơi, lâu lâu má tôi lại “mắng” là mụ bà nắn lộn mày sao á!”. Thực ra, chính cái chất đó đã làm nên một “nữ tướng” sau này, đủ sức khai phá và chèo chống một sân khấu mới lạ.

Nhưng chẳng bao lâu thì cái chất nghịch ngợm, mạnh mẽ ấy đã bị kềm hãm dưới mái trường nội trú, mà Kim Cương cảm giác như mình bị “ở tù” suốt thời thơ ấu. Sự thật là bà Bảy Nam thấy cần phải cho Kim Cương đi học đàng hoàng chứ không thể lang thang theo gánh hát rày đây mai đó mãi. Bà muốn Kim Cương trở thành một công chức, hoặc giáo viên có việc làm và nơi ở ổn định, chứ cương quyết không cho Kim Cương thành đào hát. Bà nói đời hát xướng khổ lắm, bà lỡ yêu rồi phải chịu, nhưng tới đời Kim Cương thì thôi đi. Cho nên, trường nội trú của các ma sơ là một giải pháp an toàn nhất cho cô bé Kim Cương. Chỉ khi nào bà Bảy Nam dẫn gánh hát về thành phố thì Kim Cương mới được ra khỏi trường về nhà chơi với má mấy ngày. Còn lại là những chiều cuối tuần ngồi trong không gian vắng lặng nhìn lũ bạn có người đón về, mình thui thủi trông ra cửa dù biết rằng má sẽ không đến. Kim Cương bảo: “Có lúc tôi rất giận má sao lại bỏ tôi như vậy. Nhưng khi có con rồi thì tôi mới hiểu lòng người mẹ. Má chỉ muốn tôi có tương lai sáng sủa chứ má cũng đau lòng lắm. Nhưng tuổi thơ như vậy cũng làm tôi luôn luôn muốn nổi loạn. Và sau này tôi đã “nổi loạn” thật, để làm cho đã cái nư của mình với sân khấu. May mà tôi thành công”.

 


Nghệ sĩ Kim Cương trong vở cải lương Mộng hoa vương - 1956  - Ảnh: T.L 

Và tuổi trẻ xông pha

Vài năm sau, Kim Cương được về nhà ở hẳn với dì ruột là bà Năm Phỉ. Và chính “người mẹ” này mới thật sự có ảnh hưởng sâu sắc tới cuộc đời Kim Cương. Bà Năm Phỉ không con cái, nên cưng Kim Cương vô cùng, bà lại không biết chữ, nên Kim Cương thường đọc kịch bản cho bà nghe để bà thuộc tuồng, thế là Kim Cương thuộc luôn. Rồi đi theo xem bà diễn, Kim Cương cũng thuộc từng điệu cười, ánh mắt, giọng hò, giọng ngâm... Và Kim Cương đã lên sân khấu, rạng rỡ trong nhiều vở cải lương như Điêu Thuyền, Giai nhân và ác quỷ… được báo chí gọi là “kỳ nữ”. Hóa ra “má Năm” mới là người “đào tạo” Kim Cương, đến mức nghệ sĩ tự thú: “Tôi diễn giống má Năm chứ đâu có giống má Bảy Nam. Nhưng tôi lại không giống má Năm cái tánh phiêu bồng lãng tử, mà tôi lại chịu ảnh hưởng kỷ luật của trường dòng, của các ma sơ. Thực sự trong người tôi luôn đấu nhau dữ dội giữa sự phiêu bồng nghệ sĩ như má Năm, giữa ý muốn nổi loạn chống lại sự khắt khe của nhà trường, còn một bên là ý thức chuẩn mực, nền nếp con nhà. Tôi khó chịu lắm. May là tôi tìm được một con đường đi, thế là trút hết sự nổi loạn vào đó”.

Con đường ấy mở ra vào năm Kim Cương 20 tuổi, bà quyết định thành lập đoàn kịch nói cho riêng mình. Lúc ấy cải lương đang hồi rực rỡ, còn kịch dài thì chưa có, chỉ manh nha vài nhóm kịch ngắn của Trần Văn Trạch, La Thoại Tân. Cho nên cô đào trẻ Kim Cương “phất cờ” như thế quả là một bùng nổ quá lớn đến nỗi chính bà Bảy Nam còn ngỡ ngàng... Một cuộc “cách mạng” của sân khấu xứng đáng ghi vào lịch sử nghệ thuật!

Nguồn: Hoàng Kim - TNO

 

 

 


 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Người đi trước giúp người đi sau. Nhận và cho đã trở thành đạo lý được các nghệ sĩ thấm nhuần.

  • Thông tin từ Nhà hát Tuồng Việt Nam cho hay, đơn vị này đang tiến hành phục dựng vở tuồng lịch sử “Tiếng gọi non sông” của tác giả Kính Dân.

  • Đoàn kịch nói Kim Cương đã thành công rực rỡ và Kim Cương “trở thành người nghệ sĩ của nhân dân”. Nhưng bà đã dũng cảm rời xa ánh đèn sân khấu mà chọn công việc từ thiện, phục vụ người nghèo một cách thầm lặng.

  • NSND Bảy Nam đã để lại hàng loạt chân dung bà mẹ trên sàn diễn mà không ai thay thế nổi. Bà diễn như không. Những cảnh đời trên sân khấu cứ chân thật và giản dị nhưng làm người xem phải rúng động con tim.

  • NSND Bảy Nam là em ruột của nghệ sĩ Năm Phỉ, là mẹ của NSND Kim Cương. Bà không chỉ là diễn viên xuất sắc mà còn là một “bà bầu” máu lửa, nhưng hầu như suốt cả đời phải vất vả chống chèo lo cho cả gia đình.

  • Ông Nguyễn Ngọc Cương có ba người vợ, người nào cũng lẫy lừng tiếng tăm. Người vợ thứ 2 là cô đào Năm Phỉ tài sắc lạ lùng, từng sang Pháp chinh phục khán giả, và đã ra đi như một cành hoa mong manh…

  • Bà Ba Ngoạn sinh con trai là Nguyễn Ngọc Cương, sau này trở thành một trong những người tiên phong gầy dựng cải lương trong buổi đầu hình thành. Ông cũng là người đào tạo ra những ngôi sao Năm Phỉ, Bảy Nam, Ngọc Sương, Thanh Tùng...

  • Đã 10 năm NSND Bảy Nam qua đời (2004), để lại nỗi tiếc thương khó phai trong lòng NSND Kim Cương - con gái bà -  và người hâm mộ. Để tưởng nhớ cây đại thụ của cải lương và kịch nói miền Nam, chúng tôi xin phác họa những ngày tháng quang vinh trong dòng họ nghệ thuật của bà.

  • Xây dựng nhà lưu niệm, thiết kế lăng mộ, đúc tượng đồng…, nhiều nghệ sĩ muốn lưu lại dấu tích của mình cho hậu thế

  • Một khi sự giả dối tồn tại trong cuộc sống gia đình, trong tình yêu lứa đôi thì hạnh phúc sẽ không thể trọn vẹn, bền vững. Và sai lầm trong nhất thời dễ dàng dẫn dắt những niềm vui và hạnh phúc của cuộc đời con người đến với những khổ đau, chia ly, mất mát… Đó là một thông điệp ý nghĩa về giá trị cuộc sống và hạnh phúc gia đình trong kịch mới Lạc giữa phố người (tác giả, đạo diễn: Bùi Quốc Bảo), vừa công diễn tại sân khấu kịch Hoàng Thái Thanh.

  • HOÀNG DIỆP LẠC


    Văn hóa xi nê
    Có thể nói rằng cinema (điện ảnh hay còn gọi là chiếu bóng) là món ăn hấp dẫn cho nhãn căn và nhĩ căn của một thời.

  • E.GRAS
    (Chủ sự Tài chính An nam, Huế 1910)

    Vào một buổi tối ở vùng Gia Hội, cuối con đường hẹp đầy ổ gà, chỉ có ánh sáng lờ mờ của những cây đèn tim ở bọng của những túp nhà tranh An nam, và đây là một ngôi nhà lớn hơn, sau dãy hàng rào bông bụt và chè tàu dưới rặng tre sẫm bóng.

  • TÔ NHUẬN VỸ

    Đêm xem phim Hà Nội mùa đông năm 46 vừa rồi là lần thứ 3 tôi xem phim này. Tôi không còn nhớ cảm xúc của tôi 2 lần xem trước. Nhưng lần này, không chỉ một lần nước mắt tôi trào ra. Tôi cầm máy gọi Đặng Nhật Minh: “Cảm ơn anh vô cùng. Vô cùng!”

  • SÂM THƯƠNG        

    Bối cảnh lịch sử Việt Nam thời Điện ảnh du nhập
    Sau rất nhiều những cuộc tranh cãi kéo dài, cuối cùng tất cả những người hoạt động điện ảnh khắp nơi trên thế giới đã nhất trí coi ngày 28/12/1895 mà anh em Auguste và Louis Lumière chiếu phim trong nhà hầm của Quán cà phê số 14 đại lộ Capucines, Paris là NGÀY KHAI SINH của điện ảnh.

  • VŨ NGỌC LIỄN

    Vụ án này khởi đầu từ vở tuồng Quần tiên hiến thọ của hai tác giả: Minh Mạng và Nguyễn Bá Nghi (1). Người phê bình tác phẩm là Vương Hữu Quang.

  • LGT: Ngày 19/5 vừa qua, nghệ sĩ Ngọc Bình đã vinh dự được Nhà nước trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân (NSND). Cùng với Nghệ sĩ Bạch Hạc, anh là một trong hai NSND đầu tiên của nghệ thuật biểu diễn tại Huế. Trong sự nghiệp hơn 40 năm qua, nghệ sĩ Ngọc Bình đã đóng trên 70 vai diễn cả kịch và điện ảnh, đồng thời là đạo diễn dàn dựng trên 100 vở bao gồm kịch và ca múa nhạc và giành được nhiều giải thưởng cao quý về nghệ thuật…

  • XUÂN HẢI

    (Kịch 1 Màn 1 Cảnh)

  • Vừa qua, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội đã tổ chức giám sát tình hình hoạt động và thi hành chính sách pháp luật về nghệ thuật biểu diễn (NTBD) tại Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh Thừa Thiên Huế và Gia Lai; tổ chức lấy ý kiến giới chuyên môn và các nhà quản lý. Ủy ban cũng đã làm việc với lãnh đạo các Bộ: Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL), Nội vụ, Tài chính về tình hình hoạt động và thi hành chính sách pháp luật về NTBD. Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với GS Nguyễn Minh Thuyết, đại biểu Quốc hội, Phó Chủ tịch Ủy ban sau khi ông tham gia đoàn giám sát nói trên.

  • MINH HẰNGTừ trước đến nay vấn đề không ngừng nâng cao chất lượng nghệ thuật là một yêu cầu hàng đầu, thường xuyên và nghiêm túc đối với anh chị em văn nghệ sĩ. Thông qua chất lượng nghệ thuật chúng ta có thể đánh giá sự trưởng thành của mỗi đơn vị nghệ thuật trên các mặt chính trị, tư tưởng và khả năng chuyên môn của một tập thể nghệ sĩ.

  • NGUYỄN KHẮC THẠCHTrong buổi tọa đàm giữa các nghệ sĩ Điện ảnh Việt Nam với văn nghệ sĩ trí thức Huế vừa rồi, nhà văn Nguyễn Khắc Phê đã chuẩn bị sẵn một tham luận có tiêu đề rất "gây sự" là Khoảng cách giữa điện ảnh Việt Nam với khán giả nhưng điều đó lại được "giải tỏa" ngay khi anh nhấn mạnh - trừ cuộc liên hoan lần này.