Xung quanh vấn đề không ngừng nâng cao chất lượng nghệ thuật sân khấu hiện nay

15:21 28/10/2010
MINH HẰNGTừ trước đến nay vấn đề không ngừng nâng cao chất lượng nghệ thuật là một yêu cầu hàng đầu, thường xuyên và nghiêm túc đối với anh chị em văn nghệ sĩ. Thông qua chất lượng nghệ thuật chúng ta có thể đánh giá sự trưởng thành của mỗi đơn vị nghệ thuật trên các mặt chính trị, tư tưởng và khả năng chuyên môn của một tập thể nghệ sĩ.

Ảnh: Internet

Không ngừng nâng cao chất lượng nghệ thuật là biểu hiện ý thức, trách nhiệm cao của người nghệ sĩ đối với đông đảo khán giả và sự vươn lên không ngừng của người nghệ sĩ đối với nghề nghiệp của mình. Chúng ta không thể xem một đơn vị nghệ thuật mạnh mà lại không có những vở diễn hay, làm rung động trái tim của khán giả chân chính đương thời và đánh giá một nghệ sĩ có tài năng mà lại không có những vai diễn đầy sáng tạo làm cuốn hút tình cảm người xem.

Xuất phát từ quan điểm trên, chúng ta vui mừng thấy rằng, sân khấu Bình Trị Thiên trong thời gian qua đã có những bước tiến đáng kể trong việc không ngừng nâng cao chất lượng nghệ thuật. Những bước tiến ấy biểu hiện một cách sinh động và cụ thể qua các khâu sáng tác, dàn dựng và biểu diễn mà quy tụ là thông qua các vở diễn - sản phẩm cuối cùng - của các đoàn văn công chuyên nghiệp của tỉnh.

Điều đáng ghi nhận là trong lúc không ít đoàn nghệ thuật, nhất là các đoàn nghệ thuật tập thể ở các địa phương khác đang có chiều hướng xa dần các đề tài hiện đại, chạy theo thị hiếu tầm thường của một số ít khán giả thì các đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp Bình Trị Thiên vẫn bám sát đề tài về con người mới, cuộc sống mới, góp phần làm sáng tỏ những vấn đề nóng bỏng mà cuộc sống đang đặt ra trong sản xuất và chiến đấu của hôm qua và hôm nay. Những tấm gương sinh động và đẹp đẽ trong cuộc sống dần dần chiếm lĩnh vị trí trung tâm trên sân khấu của các đoàn. Đoàn kịch nói trong bốn năm liền dựng bốn vở về đề tài nông nghiệp và ngư nghiệp, trong đó có vở Bão tố ngoài khơi đã gây tiếng vang lớn trong đợt liên hoan nghệ thuật chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ V tại thủ đô Hà Nội; đoàn ca kịch, sau một thời gian dài chuyên dựng các đề tài về dân gian, lịch sử và đấu tranh thống nhất tổ quốc, đã bước đầu mạnh dạn đưa đề tài xây dựng vùng kinh tế mới lên sân khấu nhằm trực tiếp ca ngợi con người mới, cuộc sống mới. Đoàn múa hát truyền thống cùng với việc khai thác và trích đoạn các vở tuồng truyền thống, đã vươn lên xây dựng những vở diễn hoàn chỉnh mà ý nghĩa giáo dục của nó gần gũi với cuộc sống hôm nay; đoàn cải lương Sông Hương, một đơn vị nghệ thuật tập thể cũng đã cùng sánh vai với các đoàn nghệ thuật Nhà nước, trong ba năm dựng liền bốn vở về đề tài hiện đại… Hầu hết những vở diễn trên đều thu được cảm tình của đông đảo người xem trong và ngoài tỉnh. Chỉ tính riêng trong ba năm (1981-1983) đã có 3 triệu 485 ngàn lượt người xem đến với sân khấu của bốn đoàn, và số lượt người xem năm sau bao giờ cũng cao hơn năm trước. Đạt được thành quả đó, tất nhiên có nhiều nguyên nhân, nhưng quan trọng nhất vẫn là hiệu quả cuối cùng của việc không ngừng nâng cao chất lượng nghệ thuật.

Những tác phẩm nghệ thuật sân khấu thành công bao giờ cũng mang lại cho người xem những hiểu biết mới mẻ, những khám phá thú vị, những điều sâu kín, tế nhị từ trong chiều sâu và chiều rộng của cuộc sống, của lòng người, đem lại cho họ một niềm ước mơ, khát vọng đẹp đẽ và cao thượng cần vươn tới và chiếm lĩnh. Vượt qua những khó khăn gay gắt về đời sống, thời tiết khắc nghiệt, hạn hán bão lụt liên miên; vượt qua những thiếu thốn và nghèo nàn của trang bị vật chất và kỹ thuật; vượt qua những bước thăng trầm do tình hình sân khấu có những biến động phức tạp, đội ngũ sân khấu Bình Trị Thiên đã phần nào đáp lại lòng tin yêu của nhân dân, của Đảng và của anh chị em đồng nghiệp xa gần. Qua một số vở diễn như “Bão tố ngoài khơi” của Đoàn kịch nói; chương trình tham gia Hội diễn ca múa nhạc toàn quốc của Đoàn ca múa năm 1983 được đánh giá cao và một số vở diễn như “Người đẹp suối tiên” của Đoàn ca kịch, vở “Phạm Công Cúc Hoa” của Đoàn múa hát truyền thống; vở “Vòng hoa tím” và gần đây vở “Đừng quên dòng nước mắt” của Đoàn cải lương Sông Hương đã nói lên điều đó.

Song, vấn đề đặt ra hiện nay là, bên cạnh nâng cao về diễn xuất và các mặt khác có liên quan đến việc xây dựng một sân khấu tổng thể, sân khấu Bình Trị Thiên cần không ngừng nâng cao tính chiến đấu và chức năng giáo dục tư tưởng, thẩm mỹ của các vở diễn.

Nghị quyết V của Đảng đã chỉ rõ “Chúng ta đang xây dựng chủ nghĩa xã hội trong hoàn cảnh tình hình quốc tế đang diễn ra phức tạp, tình hình đất nước đang có nhiều khó khăn nghiêm trọng, cuộc đấu tranh giữa hai con đường xã hội chủ nghĩa và tư bản chủ nghĩa đang diễn ra gay gắt”. Trước tình hình đó tính chiến đấu trong các tác phẩm nghệ thuật càng phải được đề cao hơn bao giờ hết.

Điều đáng mừng là Sân khấu Bình Trị Thiên trong thời gian qua, không vấp phải những sai lầm nghiêm trọng. Nhìn chung, các vở diễn đều trong sáng về nội dung, phong phú về hình thức và lành mạnh về phong cách biểu diễn. Tuy vậy, tính chiến đấu của một số vở diễn chưa cao, tầm tư tưởng của tác phẩm chưa vươn tới hoặc tiếp cận được những vấn đề mà cuộc sống sôi động đang đặt ra và yêu cầu cần được giải đáp. Hình ảnh con người mới, cuộc sống mới chưa thực sự chiếm vị trí trung tâm trên sân khấu. Nhìn vào chương trình biểu diễn hiện nay của các đoàn, ta thấy hầu hết các vở đều nêu lên những vấn đề hôm qua nhiều hơn những vấn đề hôm nay, nói gián tiếp nhiều hơn nói trực tiếp; những vở diễn hiện đại, nói về con người và cuộc sống hôm nay không được đầu tư, duy trì nuôi dưỡng và phát huy tác dụng, làm cho nó giữ được sức sống lâu bền, ngược lại những vở diễn về đề tài lịch sử, về chuyện dân gian v.v… lại được đưa lên hàng đầu. Điều ấy, không có nghĩa là chúng ta xem nhẹ đề tài lịch sử mà chỉ muốn nói rằng, sân khấu hôm nay, trước hết phải đề cập đến những vấn đề về cuộc sống hiện tại, nếu như né tránh thì vô tình chúng ta đã giảm nhẹ tính chiến đấu, một yếu tố hết sức quan trọng của tác phẩm nghệ thuật.

Nhất là trong lúc này, nhiệm vụ trung tâm trước mắt của văn hoá - văn nghệ đã được xác định là phải khẳng định mạnh mẽ những giá trị mới của cuộc sống hôm nay, bám sát nhiệm vụ xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa, nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng của nhân dân ta trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, chống cuộc chiến tranh phá hoại nhiều mặt rất thâm độc của tập đoàn phản động Bắc Kinh… thì tính chiến đấu và sự nhạy bén của các tác phẩm nghệ thuật cần được đặc biệt chú trọng. Trước mắt ngành nghệ thuật sân khấu đang khẩn trương chuẩn bị phục vụ những ngày kỷ niệm lớn của đất nước trong năm 1984-1985 và tham gia hội diễn nghệ thuật sân khấu toàn quốc năm 1985 mà yêu cầu cụ thể đã được đặt ra là phải nâng cao chất lượng tư tưởng và nghệ thuật của các vở diễn theo phương hướng hiện thực xã hội chủ nghĩa, lấy việc xây dựng hình tượng con người mới, ca ngợi cuộc sống mới làm nhiệm vụ trung tâm, tích cực đấu tranh phê phán những biểu hiện lệch lạc, đặc biệt, sớm loại trừ khuynh hướng thương mại trên sân khấu cả nước. Và thông qua việc chuẩn bị cho hội diễn mà tạo ra một bước chuyển biến mới của ngành nghệ thuật sân khấu, có sự phát triển cao hơn về đề tài, về nội dung tư tưởng và chất lượng nghệ thuật của vở diễn, có tác dụng nâng cao nhận thức tư tưởng, nâng cao trình độ thẩm mỹ, tạo ra những đối tượng khán giả chân chính của sân khấu cách mạng. Những yêu cầu đó là thước đo tài năng và sức sáng tạo của anh chị em văn nghệ sĩ Bình Trị Thiên trong thời gian tới.

Trong những năm đánh Mỹ chúng ta đã có những vở diễn mà tính chiến đấu đã hòa chung với khí thế của chiến trường, không lẽ trong cuộc sống sôi động hôm nay, chúng ta lại không có những vở diễn ngang tầm với thời đại hay sao?

Cuộc sống mới đang đặt ra cho sân khấu những đòi hỏi mới, những tầm cao mới và việc không ngừng nâng cao chất lượng mọi mặt của vở diễn, nhất là nâng cao tính chiến đấu của mỗi tác phẩm nghệ thuật là một trong những yêu cầu cấp bách hiện nay.

Với những thành quả đã đạt được trong thời gian qua, với tài năng, trí sáng tạo và lòng say mê nghệ thuật của anh chị em văn nghệ sĩ, sự quan tâm của Đảng và chính quyền địa phương, với sự mong chờ của đông đảo khán giả, trong không khí chào mừng những ngày hội lớn của dân tộc, đặc biệt là việc chuẩn bị tham gia hội diễn sân khấu toàn quốc năm 1985, chúng ta hoàn toàn tin tưởng rằng các đoàn nghệ thuật của Bình Trị Thiên trong thời gian tới sẽ có những tác phẩm mới ngang tầm với thời đại, mang đậm đà bản sắc địa phương xứng đáng là một bông hoa trong vườn hoa rực rỡ của nền nghệ thuật sân khấu Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Huế, ngày 26 tháng 3 năm 1984
M.H.
(7/6-84)





Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • PHẠM HỮU    

    Bộ phim truyện đầu tiên về tuổi trẻ Chủ tịch Hồ Chí Minh được quay tại Huế, Phan Thiết, Sài Gòn vào cuối năm 1989, đầu năm 1990; khởi chiếu tháng 5/1990 trong dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Người. Đầu tháng 12/1989, phim được khởi quay tại Huế. Vì sao là Huế chứ không phải là Làng Sen xứ Nghệ?

  • NGUYỄN THỊ THANH VÂN

    Hồn Trương Ba da hàng thịt là câu chuyện dân gian được lưu truyền phổ biến ở Việt Nam. Thông qua nhân vật Trương Ba - Hồn là Trương Ba trú ngụ trong xác anh hàng thịt nêu lên mối quan hệ giữa thể xác và linh hồn, vấn đề nhân sinh về mối quan hệ giữa con người và tự nhiên để hoàn thiện bản thân.

  • NGUYỄN HUY THIỆP

    LTS: Để giúp bạn đọc có một hình dung đa diện về Nguyễn Huy Thiệp, một Nguyễn Huy Thiệp sâu sắc, đáo để… lạ lùng, chúng tôi xin giới thiệu kịch bản "Còn lại tình yêu".

  • Không chỉ nổi tiếng bởi lối hát quan họ độc đáo, làng Thổ Hà (xã Vân Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) là một trong số ít nơi còn giữ được nghệ thuật tuồng.

  • Nằm trong dự án hợp tác quốc tế, Nhà hát Tuồng Việt Nam vừa khởi công dựng vở diễn “Dưới bóng đa huyền thoại” phát triển từ kịch bản văn học “Ngôi đền ma ám” của tác giả, đạo diễn Chua Soo Pong, dịch giả Xuân Hồng, kịch bản tuồng Lê Thế Song. Dự kiến, vở diễn sau khi được dàn dựng sẽ tham gia tại Liên hoan Nghệ thuật quốc tế Pohang (Hàn Quốc) vào tháng 8/2017.

  • Nhà hát Tuồng Việt Nam vừa chính thức khởi công vở diễn Dưới bóng đa huyền thoại, phát triển từ kịch bản văn học nổi tiếng Ngôi đền ma ám của tác giả, đạo diễn Singapore Chua Soo Pong. Nhiều chuyên gia hy vọng, dự án hợp tác quốc tế này sẽ mang đến làn gió mới cho sân khấu tuồng Việt Nam. Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với đạo diễn CHUA SOO PONG về vở diễn này.

  • VĂN HỌC

    Nhân kỷ niệm 61 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ thị thành lập nên Ngành Nghệ thuật Múa rối chuyên nghiệp Việt Nam (12/03/1956 - 12/03/2017). Khi đó Người đã dạy: “Cần có đoàn múa rối chuyên nghiệp để các cháu thiếu nhi có thêm niềm vui thêm tiếng cười”.

  • Chiều 22-3, tại Hội trường Huyện ủy huyện Bình Chánh (TPHCM), các đại biểu của huyện dự hội nghị học tập chuyên đề “Những nội dung cơ bản của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” đã cùng thưởng thức vở kịch Dấu xưa (tác giả: Nguyễn Thanh Bình, đạo diễn: NSƯT Trần Minh Ngọc), với sự tham gia diễn xuất của NSƯT Thanh Điền, NSƯT Mỹ Uyên, NS Lê Bình, Thái Kim Tùng, Lê Vinh, Cao Việt Hưng, Quốc Trung...

  • Đạo diễn Lê Mộng Hoàng, một tên tuổi lớn của điện ảnh miền Nam đã qua đời ở tuổi 88 vào lúc 3 giờ sáng 23.2 tại nhà riêng trên đường Huỳnh Văn Bánh, quận Phú Nhuận (TP.HCM) sau một thời gian nằm viện.

  • "HOPE" - dự án nhạc kịch được xem là "hiện tượng sân khấu" đã sáng đèn 21 đêm gồm "Góc phố danh vọng" "Đêm Hè sau cuối" trong năm 2016 sẽ trở lại công diễn vở thứ ba "Mộng ước không xa vời" vào ngày 28/2 và các ngày 6-9/3 tại Trung tâm Văn hóa Pháp, 24 Tràng Tiền, Hà Nội.

  • LTS: "Không có vua" là một truyện ngắn của Nguyễn Huy Thiệp.
    Khi còn sống, nhà viết kịch Lưu Quang Vũ đã có ý định kết hợp với Nguyễn Huy Thiệp để chuyển thể truyện ngắn này sang kịch nói. Song, ý định đó chưa được thực hiện thì Lưu Quang Vũ mất đột ngột.

  • CAO CHÍ HẢI

    Trong các loại hình văn hóa nghệ thuật của nhân loại thì âm nhạc và múa có lẽ là cổ xưa nhất. Người nguyên thủy trước khi biết nói thì họ đã hát và múa.

  • Sân khấu kịch IDECAF vừa hoàn thành một vở hài 'Ngũ quý kỳ phùng' cho mùa tết, mà xem ra trong tiếng cười lại rất đậm đà ý nghĩa.

  • Hà Nội, tháng 5, 1920. Đây là lần đầu tiên một sự kiện trọng đại, vở kịch “Người bệnh tưởng” được trình diễn tại nhà hát thành phố Hà Nội ngày 25/4/1920. Làm sao mà người An Nam dám mơ dịch tác phẩm này ra tiếng Việt và tự dàn dựng, trình diễn vở kịch này?!

  • Giá trị phát hiện và phơi bày thực trạng xã hội trong kịch Lưu Quang Vũ đã khiến các đạo diễn "trầy vi tróc vẩy" với những quy chụp nói xấu chế độ ở cái thời "ai cũng có quyền kiểm duyệt".

  • Sáng 17-8, Sân khấu kịch Idecaf đã diễn suất đầu tiên trong dự án diễn kịch lịch sử thiếu nhi, tại Sân khấu kịch số 7 Trần Cao Vân. Vở kịch lịch sử Trần Quốc Toản - Lá cờ thêu sáu chữ vàng đã diễn ra hấp dẫn, lôi cuốn khán giả nhỏ tuổi và cả người lớn.

  • Nghệ sĩ Hoài Trúc Phương tên thật là Dương Trúc Phương, sinh năm 1943, tại Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang.

  • Đạo diễn, NSND Doãn Hoàng Giang - dàn dựng vở Những người con Hà Nội dịp 60 năm giải phóng Thủ đô - tự tin về vở diễn toát lên khí chất người Hà Nội.

  • “Những người con Hà Nội”, vở kịch mới của Nhà hát kịch Hà Nội, tái hiện không khí hào hùng của Hà Nội mùa đông năm 1946, công diễn cuối tuần qua.

  • Nếu không bởi Hoàng Dũng là một diễn viên đã quen mặt với khán giả suốt gần ba thập kỷ qua thì khi vô tình bắt gặp ngoài đường, hẳn ít người nghĩ anh là một nghệ sỹ.