Hàm Nghi - Nhà vua yêu nước, người họa sĩ thế hệ đầu của Việt Nam
Kỷ niệm 150 năm ngày sinh vua Hàm Nghi (3/8/1871 - 3/8/2021), Hội Nghiên cứu và Phát triển di sản văn hóa Huế tổ chức cuộc tọa đàm/ sinh hoạt khoa học “Hàm Nghi - nhà vua bị lưu đày, nghệ sĩ tạo hình Tử Xuân ở Alger”.
Vua Hàm Nghi thời trẻ và vua Hàm Nghi cuối đời
Có nhiều thông tin mới về cuộc đời vua Hàm Nghi và mở ra hướng nghiên cứu mới về vua Hàm Nghi với tinh thần tái hiện lịch sử như nó vốn có. 5 chủ đề chính được trao đổi: Đời sống của vua Hàm Nghi trong những năm tháng lưu đày. Cuộc đời hoạt động nghệ thuật của vua Hàm Nghi. Đính chính những thông tin thiếu chính xác về cuộc đời vua Hàm Nghi và các thành viên trong gia đình vua Hàm Nghi. Đề xuất phát huy các giá trị di sản của vua Hàm Nghi. Thông báo thêm thông tin về việc rước hài cốt vua Hàm Nghi ở Pháp về Huế.
Sông Hương trân trọng giới thiệu ý kiến của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm phát biểu tại cuộc tọa đàm; và bài viết “Vua Hàm Nghi với nguồn mỹ cảm về hội họa hiện thực” của nhà nghiên cứu Phan Thanh Bình.
Hàm Nghi - Nhà vua yêu nước, người họa sĩ thế hệ đầu của Việt Nam
NGUYỄN KHOA ĐIỀM
Trong lịch sử cận hiện đại Việt Nam có hai năm Ất Dậu đáng ghi nhớ. Đó là năm Ất Dậu 1885 và năm Ất Dậu 1945 được kết nối như một vòng tròn lục thập hoa giáp (60 năm) theo định luật hưng vong của tư duy Phương Đông, trong đó năm Ất Dậu trước đánh dấu biến cố mất nước và năm Ất Dậu sau là năm người Việt Nam giành lại nước, bước vào trang sử Độc lập Tự do. Ở năm đầu của 60 năm đầy biến cố đó, vua Hàm Nghi là cái tên rực sáng, là ngọn cờ của phong trào Cần vương chống chủ nghĩa thực dân Pháp.
Lên ngôi năm 13 tuổi (năm 1884) trong tình cảnh rối ren của triều đình Huế dưới họa xâm lăng đã cận kề, năm 14 tuổi mang danh nghĩa là người đứng đầu triều đình Huế nổ súng vào lực lượng quân sự Pháp đóng tại Huế, tiếp đó ra lời kêu gọi Cần vương (Giúp vua), đưa cả triều đình ra bưng biền, nằm gai nếm mật trong suốt 3 năm ở rừng núi Hà Tĩnh, Quảng Bình, chỉ bị bắt sau khi bị thuộc hạ phản bội, nhà vua trẻ 17 tuổi đã kết thúc vương vị của mình để đi lưu đày cho đến chết giữa ngày đất nước chìm vào nô lệ. Đó là sự lựa chọn hiếm hoi can đảm của một nhà vua trước họa xâm lăng của phương Tây mà sử sách ghi nhận được.
Nhân dân Huế có niềm vui chứng kiến ngày kết thúc triều đại quân chủ cuối cùng ở Ngọ Môn 1945 sẽ không bao giờ quên những biến cố long trời lở đất khi Kinh đô thất thủ năm 1885, cả kinh thành bị đốt phá, vua Hàm Nghi - nhà vua chính danh của nước nhà phải bôn tẩu tìm cơ hội cứu nước.
Lịch sử chưa lùi xa. Cho dù có người vẫn coi nhẹ cuộc chiến đấu không cân sức của hoàng tộc nhà Nguyễn và những quần thần có mặt trong phong trào Cần vương những ngày đầu chống ách thực dân; cho dù có người coi vị vua trẻ Hàm Nghi chỉ là “con bài” trong thời kỳ đầy biến cố mà người ta tùy tiện lựa chọn, thì bằng thời gian đầy thách thức, cùng những khổ nạn mà một ông vua mất nước phải gánh chịu và vượt lên, vua Hàm Nghi ngày càng sáng tỏ trong lòng chúng ta hai điều thật căn bản:
1. Vua Hàm Nghi là vị vua yêu nước mà trong quốc nạn dân tộc đã lựa chọn được. Mặc dù nhiều lần “triều đình” do thực dân Pháp dựng lên kêu gọi ông đầu hàng, ông vẫn tuyên bố thà chết giữa núi rừng chứ không thể qui phục. Ông tôn thờ dân tộc, giữ gìn lòng ái quốc suốt những năm tháng lưu đày, không cộng tác với kẻ thù làm tổn hại đất nước. Sự kiên trung, bất khuất của ông khiến kẻ thù và những ai biết đến ông phải nể phục. Người Việt thường nói: Nhà nghèo biết con hiếu, Nước loạn biết tôi trung. Vua Hàm Nghi đáng được coi là vị vua trung hiếu với dân tộc.
2. Vua Hàm Nghi là hiện thân nhân cách cao quí của người Việt trong những hoàn cảnh khó khăn nhất. Bị lưu đày, bị ghẻ lạnh, thậm chí bị mua chuộc, nhà vua vẫn giữ gìn cốt cách con người Việt có văn hóa, giàu lòng tự trọng, giàu sức cảm hóa với những chung quanh, tâm hồn ông đẹp như hoa mai xứ Huế mà ông dành để đặt tên cho con gái đầu của mình (bà công chúa Như Mai). Ông sống cô đơn, nhưng đầy khát vọng. Ông dành thời gian để học hỏi, tìm kiếm và thử thách trong mỹ thuật. Chắc chắn người ta còn phải còn phải trở đi trở lại nhiều để thưởng thức, tìm hiểu trên những tranh, tượng của nhà vua nghệ sĩ này.
Một con người sống giữa các biến cố của dân tộc, của dòng họ và biến cố của bản thân nhưng vẫn nêu cao trách nhiệm và phẩm giá, lòng tự hào tự chủ đến mức càng lùi xa trong thời gian thì những gì Người làm được trong cái hữu hạn của đời người càng trở nên quí giá. Chúng ta thực sự biết ơn và ngưỡng mộ vua Hàm Nghi.
Huế, 29/7/2021
N.K.Đ
(TCSH390/08-2021)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Đồng chí Nguyễn Chí Thanh trong cương vị Bí thư tỉnh ủy Thừa Thiên Huế - nhà lãnh đạo xuất sắc trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng
TH.S PHAN CÔNG TUYÊN ( * ) -
DƯƠNG PHƯỚC THU
Đồng chí Nguyễn Vịnh sinh ngày 1 tháng 1 năm 1914, theo can chi là ngày mồng 6 tháng Chạp năm Quý Sửu, trong một gia đình trung nông ở làng Niêm Phò, xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. -
NGÔ THIÊN THU - NGUYỄN ÁI VƯỢNG
Từ trước đến nay nhiều sách vở ghi chép về Trương Văn Đa cũng như bố ông là Trương Văn Hiến đều thiếu thông tin khi nói về quê quán gốc tích.
-
Ở góc phố đường Bà Triệu (TP.Huế), hình ảnh một ông già 80 tuổi ngày ngày ngồi bên chiếc xích lô quay quắt ngóng khách đã trở nên quen thuộc với nhiều người. Ông như một nốt nhạc trầm giữa cuộc sống xô bồ. Nhưng ít ai biết rằng, ông là một cậu bé liên lạc cảm tử quân ngày nào. Sau hơn 30 năm cầm súng, ông đã góp công giữ lại hình hài của tổ quốc hôm nay.
-
Nói là nghề “kỳ dị” bởi lẽ đây là nghề “có một không hai” ở xứ Huế, đó là nghề làm mõ mà mọi người thường thấy ở các đình chùa. Việc làm ra một chiếc mõ đòi hỏi rất công phu và tỷ mỷ, ngoài việc tạo hình thì việc tạo ra âm thanh cho chiếc mõ cũng là một vấn đề nan giải. Cũng bởi vì tính chất phức tạp đó nên mọi người hay gọi đây là một nghề “kỳ dị”, vì không phải ai cũng có đủ kiên nhẫn và có cái tâm để theo đuổi nghề…
-
Chị đã làm xao xuyến bao khán giả ở thủ đô Bern, Zurich, Geneva...qua những làn điệu dân ca Việt Nam và Thụy Sỹ. giọng ca của người con gái dòng dõi hoàng tộc đang định cư tại Thụy Sỹ Camille Huyền cùng tiếng guitar bậc thầy của nghệ sĩ Walter Ginger luôn được đợi chờ trong mỗi kỳ Festival Huế.
-
HỮU THU - BẢO HÂN
Tin buồn
Năm Đinh Mùi - 1967. Huế vào kỳ giêng, hai khá lạnh. Sáng ấy, như lệ thường, tôi ngồi ở quán Lạc Sơn. Đang nhâm nhi ly café, bất ngờ có chiếc Dodge mui trần trờ tới. -
(SHO).Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày sinh Đại tướng Nguyễn Chí Thanh sẽ được tổ chức thật sự ý nghĩa, làm nổi bật cuộc đời hoạt động và những cống hiến xuất sắc của Đại tướng cho lý tưởng độc lập dân tộc và CNXH, cho quá trình xây dựng chiến đấu thắng lợi của Quân đội nhân dân Việt Nam.
-
SINH VIÊN PHẬT TỬ HUẾ TUYỆT THỰC
Hồi ký của THÁI KIM LAN
-
LÊ HUỲNH LÂM
Xứ Huế vốn trầm mặc, không gian Huế thường gắn với hoài niệm, là nơi để trở về. Cái thường phô diễn ra bên ngoài ở xứ sở này là nắng, mưa, là dòng Hương xanh mượt mà, hay Ngự Bình vi vu thông reo, hoặc là những chiều hiu quạnh ngắm hoàng hôn, hay những đêm dài của những bước chân phiêu lãng, và những buổi sáng tan vào hơi mù lân la khắp các ngã phố,... -
TRẦN VIẾT ĐIỀN
Ngài Mai Khắc Đôn (1853 - 1930) là một Nho sĩ, một vị quan có tinh thần yêu nước, thương dân và đặc biệt ngài là một trong những người thầy có ảnh hưởng khá sâu sắc đối với nhà vua yêu nước Duy Tân. -
NGUYỄN ĐÌNH NIÊN
100 năm ngày sinh Hàn Mạc Tử
Theo những tài liệu hiện có và theo sự dò hỏi của chúng tôi, từ các thân hữu còn sống của thi sĩ, những người đàn bà thi sĩ đã kinh qua cuộc đời Hàn Mạc Tử, đó là: Hoàng Cúc, Mộng Cầm, Mai Đình và Thương Thương. -
LÊ VĂN LÂN
Chi bộ Trí thức là một cụm từ vừa thân quen vừa lạ lẫm. Thân quen là đối với những người hoạt động trong phong trào đô thị Huế. Và lạ lẫm là trong công tác xây dựng Đảng, đặc biệt là ở thời điểm 9 năm kháng chiến chống Pháp. Những năm 1948 - 1950 ở Huế có một Chi bộ như thế: Chi bộ Trí thức.
-
THANH HUẾ
Sinh thời vua Minh Mệnh rất hay làm thơ, nhưng ông làm thơ để chăm lo chính sự, lo cho dân. -
TRƯƠNG SỸ HÙNG
Đề từ tập Bút hoa, thơ tập cổ của Phan Mạnh Danh năm 1942, do chính tác giả chuẩn bị bản thảo từ năm 1896 đến trước khi mất (1942); Ưng Bình Thúc Giạ Thị đã viết:
-
Lê Quang Long - vị cố vấn quân sự đầu tiên của Hoàng thân Xuphanuvông
PHẠM HỮU THU
-
ĐÀI LÂN
Kỷ niệm 32 năm ngày mất của giáo sư Tôn Thất Chiêm TếLời kêu gọi toàn quốc kháng chiến hào hùng và thiêng liêng của chủ tịch Hồ Chí Minh ngày 19/12/1946 đã thúc giục, lôi cuốn nhiều lớp người đặc biệt là thanh niên, trí thức trong toàn quốc, thoát ly tham gia cách mạng.
-
LTS: Huế là nơi có Thái Y viện tập trung nhiều danh y, ngự y nổi tiếng triều Nguyễn, đồng thời có Bệnh viện Tây y đầu tiên ở Việt Nam - Bệnh viện Trung ương Huế. Hạ tuần tháng 3 vừa qua, Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế đã ra Nghị quyết xây dựng Thừa Thiên Huế xứng tầm là Trung tâm y tế chuyên sâu của khu vực miền Trung và cả nước mà hạt nhân là Bệnh viện Trung ương Huế và Trường đại học Y Dược Huế, cả hai đều được nhà nước tuyên dương Anh hùng lao động thời kỳ Đổi mới.
-
BÙI MINH ĐỨC
I. Dẫn nhập
Trong số các ông vua triều Nguyễn, vua Tự Đức là người giữ vai trò hết sức quan trọng trong lịch sử cận đại của đất nước Việt Nam chúng ta. -
THANH TÙNG Trong các bậc mẫu nghi thiên hạ ít ai được như Thái hoàng Thái hậu Từ Dũ. Bà là người mẫu mực về đức hạnh, yêu thương dân, nuôi dạy con giỏi và biết đối nhân xử thế; khi cần biết tham gia việc triều chính đúng mức, hiệu quả.
.png)
.png)
