Văn nghệ Huế của một thời
NAM NGUYÊN
Thực ra, tôi gọi cuộc đi này là hành hương. Hành hương, nghe có vẻ cao siêu nhưng y phục xứng kỳ đức mà thôi.
Từ trái qua: Trịnh Công Sơn, Bửu Ý, Nguyễn Trọng Tạo, Hoàng Phủ Ngọc Tường - Ảnh: internet
Một nơi chốn như "tuyệt tình cốc" (58/2 Lê Thánh Tôn - số cũ, thành phố Huế) mà quần anh đã từng tụ hội, với những tên tuổi như Trịnh Công Sơn, Đinh Cường, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Hoàng Phủ Ngọc Phan, Trần Quang Long, Trần Vàng Sao, Nguyễn Đắc Xuân... cũng đáng được người đời nhớ đến. Huống chi về sau nhiều người trong số họ thành danh đạt đạo, tên tuổi lẫy lừng thì ngưỡng vọng cũng là điều dễ hiểu. Cùng với "địa chỉ lòng" - ngôi nhà Hoàng Phủ Ngọc Tường ở đường long não Nguyễn Trường Tộ (Huế) thì "Tuyệt tình cốc" là của Sự Thật, Cái Đẹp và Tình Bạn. Chỉ có điều, trước khi nói tôi sang bên ấy, nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường đã nhắc nhở: nhiều người phát biểu nhầm lẫn và báo chí đăng tải cũng vậy, rằng "Tuyệt tình cốc" một thời là trụ sở của phong trào sinh viên Huế. Xin được cải chính: đó là ngôi nhà xưa của Hoàng Phủ Ngọc Tường.
Nhưng sao thảo lư của một thời nước non chia cắt lại mang một cái tên kiếm hiệp đến vậy? Tốt hơn hết là hãy nghe chính chủ nhà Hoàng Phủ Ngọc Tường, tác giả bút ký "Tuyệt tình cốc" cắt nghĩa: "Ngôi nhà cố cựu ở trong hẻm đường Âm hồn được gọi theo tên truyện Kim Dung, là "Tuyệt tình cốc". Đó là một ngôi nhà tranh nhỏ, thanh bạch như cuộc đời ba mẹ tôi, hoa cỏ tiêu sơ nhưng gió trăng đầy trời, gọi "cốc" là phải. Phan (em tôi) cùng mấy người bạn y khoa đều là những "diều hâu" của phong trào sinh viên Huế, do mải mê xuống đường nên thi rớt, bèn rút lui vào cốc này ôn luyện bài vở để thi lại kỳ hai. Học thi như luyện võ công, các vị cố thủ trong ngôi nhà quạnh vắng, tuyệt giao với người đẹp, từ ấy có cái tên là "Tuyệt tình cốc"..."
Đường sang Thành nội Huế một sớm hạ về, phượng đỏ rợp trời như mắt người thương nhớ. Bất giác, tôi nhớ đến một câu trong bài hát "Mưa hồng" của nhạc sĩ thiên tài Trịnh Công Sơn: Đường phượng bay mù không lối vào... nghe như Kinh Thánh lại nghe như Huế. Mấy câu thơ nhập thế của Trần Quang Long lại vọng về gõ cửa:
Nếu thơ con bất lực
Con xin nguyện một đời
Dùng trái tim mình làm trái phá
Sống chết một lần thôi.
Đó là tấm gương tận hiến của một kẻ sĩ phò đại nghĩa thời nay.
"Tuyệt tình cốc" bây giờ gạch ngói khang trang, tranh cỏ tiêu sơ chỉ còn trong ký ức. Nơi đây, qua dâu bể can qua, vật đổi sao dời, họ hàng nhà văn vẫn neo đậu để giữ lại một phần hồn của Huế, của nước non này. Nhà giáo Nguyễn Thượng Hân (người em cô cậu ruột với nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường), kể chúng tôi nghe một thời oanh liệt của một lớp người tràn đầy nhiệt huyết với non sông. Những ai còn, ai mất? Trần Quang Long đã dâng hiến thân mình để bảo vệ phẩm giá làm người. Trịnh Công Sơn đã về cõi khác bạn với cao xanh, họa sĩ Đinh Cường ở Mỹ, nhà văn, nhà báo Hoàng Phủ Ngọc Phan ở Sài Gòn... Từ trời Tây xa xôi, nhà văn Đặng Tiến đã gởi về nỗi niềm cố cựu, khi nhớ về bằng hữu, nhớ về "địa chỉ lòng" - thảo lư Hoàng Phủ:
Năm xưa lều cỏ, dăm thằng bạn
Góp lửa soi chung một quãng đường
Mà nay lửa tắt, tình lay lắt
Lỗi cố nhân và lỡ cố hương.
Chỉ còn một kỷ vật của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường, đó là chiếc ghế mua được bằng tháng lương giáo chức đầu tiên. Chiếc ghế ngả màu thời gian, vẫn kiêu hãnh trên đôi chân của chính mình mặc cho cuộc đời xô đẩy. Trên chiếc ghế này, nhà văn và bạn bè đã bao lần đàm đạo thế sự, văn chương nghệ thuật để lựa chọn con đường nhập thế có ích cho đời. Có lẽ không mấy ai để ý chiếc - ghế - kỷ - vật này vì nó già nua cũ kỹ. Bây giờ có nhiều chiếc ghế khác đáng giá hơn. Không ai hỏi nhưng tôi vẫn thưa rằng: "Tôi biết nơi kia có một chỗ ngồi."
N.N
(SDB 6-12)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
NGUYỄN VĂN XÊ
hồi ký
Buổi sáng mùa thu ngày 20-9-1940. Nơi nhà thương Nam ở Quy Hòa những bệnh nhân già yếu đang run lên vì gió lạnh từ biển thổi vào. -
NGUYỄN KHẮC PHÊ
Tôi đang chuẩn bị cho những trang cuối của số tạp chí này thì được tin từ thành phố Hồ Chí Minh điện ra: Bác Nguyễn Tuân đã mất! Sững sờ và xúc động quá! Tôi như không muốn tin. -
PHAN NGỌC MINH
Từ lâu, tôi mong ước có một chuyến đi xem và vẽ Kinh Thành Huế. Ý tưởng ấy đã thực hiện vào Thu 1995. Lần ấy, được trên mười bức ký họa, những cơn mưa cứ kéo dài, cuối cùng, tôi đành rời Huế trong tâm trạng đầy lưu luyến.
-
TẠ QUANG SUM
Lần lửa hơn 30 năm tôi mới về lại thăm Thầy. Ngôi nhà số 51 Hồng Bàng vẫn “ Trầm mặc cây rừng ” như ngày xưa lũ học trò chúng tôi có dịp ngang qua. Cầu thang dẫn lên căn gác nhỏ yếu ớt rung lên dưới chân mình, hay….mình run! Tôi chẳng thể nào phân định được, trong phút giây bồi hồi xao xuyến ấy.
-
NGUYỄN THỊ THỐNG
Tôi tên là Nguyễn Thị Thống - con gái của cố họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung. Tôi rất vui mừng, xúc động và thấy rất may mắn được tới dự buổi lễ kỷ niệm 100 năm ngày sinh của bố tôi tại thành phố Huế vừa qua do Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế tổ chức. Tới dự buổi lễ này, tôi được nghe và nhớ lại những kỷ niệm về bố tôi. Những kỷ niệm không bao giờ phai mờ trong ký ức.
-
(Lược thuật Hội thảo “Giá trị văn học Thừa Thiên Huế - những định hướng bảo tồn)
-
TRẦN THỊ KIÊN TRINH Đã không ít lần tôi được nghe những câu chuyện của các anh kể về một thời trai trẻ. Tuổi trẻ hiến dâng, tuổi trẻ xuống đường, tuổi trẻ lên rừng kháng chiến và những đêm không ngủ.
-
THANH HẢI SHO - Hôm ấy, Nha Trang đỏ nắng. Tôi cùng anh bạn nhà báo lần đến số 46 đường Yersin tìm một ông già. Đến nơi, vừa kéo chuông chủ nhà vội vàng mở cổng. Trước mắt tôi là một ông già ngoài 80, dáng người đậm, da trắng, mang cặp kính cận bự chác mỗi bên độ nửa bàn tay… ông già ấy chính là nhà thơ Giang Nam, tác giả bài thơ “Quê hương” nổi tiếng.
-
TRẦN PHƯƠNG TRÀ Giữa năm 1967, anh Thanh Hải và tôi được điều động từ Thành ủy Huế về Ban Tuyên huấn Khu ủy Trị - Thiên - Huế. Mấy ngày đi đường, chúng tôi nói nhiều về vùng đất và con người quê hương.
-
MAI VĂN HOANThời còn là sinh viên khoa Văn trường Đại học Sư phạm Vinh (1967 - 1971), chúng tôi thường gọi thầy Hoàng Ngọc Hiến là thầy Hiến. Đó là cách gọi thân mật của những học sinh vùng quê miền Trung đối với những thầy giáo trường làng. Lên đại học chúng tôi vẫn giữ nguyên thói quen ấy.
-
NGUYỄN QUANG HÀNhững ngày trên chiến khu, báo Cờ giải phóng và báo Cứu lấy quê hương ở chung trong một mái nhà, cùng ăn cùng ở cùng làm.
-
PHẠM THƯỜNG KHANH - PHẠM LINH THÀNHTheo tiếng Latinh, thuật ngữ intelligentia - trí thức chỉ những người có hiểu biết, có tri thức, tầng lớp xã hội này bao gồm những người chuyên lao động trí óc, có trình độ chuyên môn cao.
-
NGUYỄN THANH TUẤN Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
-
NGÔ MINH Sau ba tháng kêu gọi, hơn 250 văn nghệ sĩ, trí thức và những người Việt mến mộ Phùng Quán ở Việt Nam, Hoa Kỳ, Pháp, Đức, Ba Lan, Úc, Thụy Sĩ v.v, đã nhiệt tình góp cát đá xây lăng mộ nhà thơ Phùng Quán - bà Vũ Bội Trâm ở Thủy Dương, Huế.
-
HỒ THẾ HÀHằng năm, sự kiện hân hoan và sôi động nhất của văn nghệ sĩ Huế là kết quả thẩm định và xét tặng thưởng công trình, tác phẩm VHNT xuất sắc của Liên hiệp Hội.
-
Ngày 11 tháng 10 năm 2010, đoàn Trái tim người lính (Mỹ) do tiến sĩ, bác sĩ tâm lý, nhà văn Edward Tick dẫn đầu đã đến thăm và giao lưu với Hội Nhà văn Việt Nam tại Hà Nội. Đoàn của tổ chức Trái tim người lính có nhiều người là cựu chiến binh từng tham chiến tại Việt Nam, I-Rắc; các bác sĩ, giáo viên, nhà báo, mục sư và cả học sinh trung học. Buổi gặp gỡ đã diễn ra trong tình cảm ấm áp, thông cảm, chia sẻ quá khứ, vì hiện tại và hướng tới tương lai. Chiến tranh và hòa bình được nhắc đến nhiều hơn cả trong các câu chuyện và thơ của cả bạn và ta. Nhà thơ Nguyễn Hữu Quý là người được dự buổi gặp gỡ giao lưu cảm động này, anh đã có bài viết gửi Sông Hương, xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc. SH
-
LÊ TRỌNG SÂM(Kỷ niệm 60 năm thành lập Hội Liên Hiệp Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế)Dưới sự chỉ đạo của Thường vụ Tỉnh ủy tỉnh Thừa Thiên và có sự giúp đỡ nhiều mặt của Chi hội Văn nghệ Liên khu 4, cuộc gặp mặt lớn của giới văn nghệ sĩ trong tỉnh tại thôn 2 làng Mỹ Lợi trong vùng căn cứ khu 3 huyện Phú Lộc vào tháng 10 năm 1950 phải được tôn vinh như là Đại hội đầu tiên, Đại hội lần thứ nhất của anh chị em văn nghệ tỉnh nhà. Nó là một cái mốc quan trọng mở ra một thời kỳ mới.
-
NGUYỄN QUANG HÀ(Kỷ niệm 60 năm thành lập Hội Liên Hiệp Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế)Chiến dịch Mậu Thân 1968 đang cần quân để đánh vào thành phố, trước tình hình ấy, chúng tôi được huy động vào quân đội, và sau những tháng tập mang vác nặng, tập leo núi, tập bắn, tập tiến nhập, chúng tôi được điều vào Bác Đô (đó là bí danh Thừa Thiên Huế lúc bấy giờ).
-
VÕ MẠNH LẬPKỷ niệm 30 năm ngày mất nhà thơ Thanh Hải (1980 - 2010)
-
TRẦN PHƯƠNG TRÀĐầu năm 1961, hai mươi bốn sinh viên khóa 3 Khoa Ngữ văn Đại học Tổng hợp Hà Nội chuẩn bị thi tốt nghiệp. Bắt đầu từ năm học này, sinh viên khoa ngữ văn phải làm luận án. Mỗi chúng tôi được giao làm một bản khóa luận về một vấn đề văn học, một tác giả hay một trào lưu văn học trong hoặc ngoài nước. Tôi chọn viết về Thanh Hải, Giang Nam, hai nhà thơ quen thuộc của miền Nam hồi ấy.
.png)
.png)
