Văn nghệ Huế của một thời
NAM NGUYÊN
Thực ra, tôi gọi cuộc đi này là hành hương. Hành hương, nghe có vẻ cao siêu nhưng y phục xứng kỳ đức mà thôi.
Từ trái qua: Trịnh Công Sơn, Bửu Ý, Nguyễn Trọng Tạo, Hoàng Phủ Ngọc Tường - Ảnh: internet
Một nơi chốn như "tuyệt tình cốc" (58/2 Lê Thánh Tôn - số cũ, thành phố Huế) mà quần anh đã từng tụ hội, với những tên tuổi như Trịnh Công Sơn, Đinh Cường, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Hoàng Phủ Ngọc Phan, Trần Quang Long, Trần Vàng Sao, Nguyễn Đắc Xuân... cũng đáng được người đời nhớ đến. Huống chi về sau nhiều người trong số họ thành danh đạt đạo, tên tuổi lẫy lừng thì ngưỡng vọng cũng là điều dễ hiểu. Cùng với "địa chỉ lòng" - ngôi nhà Hoàng Phủ Ngọc Tường ở đường long não Nguyễn Trường Tộ (Huế) thì "Tuyệt tình cốc" là của Sự Thật, Cái Đẹp và Tình Bạn. Chỉ có điều, trước khi nói tôi sang bên ấy, nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường đã nhắc nhở: nhiều người phát biểu nhầm lẫn và báo chí đăng tải cũng vậy, rằng "Tuyệt tình cốc" một thời là trụ sở của phong trào sinh viên Huế. Xin được cải chính: đó là ngôi nhà xưa của Hoàng Phủ Ngọc Tường.
Nhưng sao thảo lư của một thời nước non chia cắt lại mang một cái tên kiếm hiệp đến vậy? Tốt hơn hết là hãy nghe chính chủ nhà Hoàng Phủ Ngọc Tường, tác giả bút ký "Tuyệt tình cốc" cắt nghĩa: "Ngôi nhà cố cựu ở trong hẻm đường Âm hồn được gọi theo tên truyện Kim Dung, là "Tuyệt tình cốc". Đó là một ngôi nhà tranh nhỏ, thanh bạch như cuộc đời ba mẹ tôi, hoa cỏ tiêu sơ nhưng gió trăng đầy trời, gọi "cốc" là phải. Phan (em tôi) cùng mấy người bạn y khoa đều là những "diều hâu" của phong trào sinh viên Huế, do mải mê xuống đường nên thi rớt, bèn rút lui vào cốc này ôn luyện bài vở để thi lại kỳ hai. Học thi như luyện võ công, các vị cố thủ trong ngôi nhà quạnh vắng, tuyệt giao với người đẹp, từ ấy có cái tên là "Tuyệt tình cốc"..."
Đường sang Thành nội Huế một sớm hạ về, phượng đỏ rợp trời như mắt người thương nhớ. Bất giác, tôi nhớ đến một câu trong bài hát "Mưa hồng" của nhạc sĩ thiên tài Trịnh Công Sơn: Đường phượng bay mù không lối vào... nghe như Kinh Thánh lại nghe như Huế. Mấy câu thơ nhập thế của Trần Quang Long lại vọng về gõ cửa:
Nếu thơ con bất lực
Con xin nguyện một đời
Dùng trái tim mình làm trái phá
Sống chết một lần thôi.
Đó là tấm gương tận hiến của một kẻ sĩ phò đại nghĩa thời nay.
"Tuyệt tình cốc" bây giờ gạch ngói khang trang, tranh cỏ tiêu sơ chỉ còn trong ký ức. Nơi đây, qua dâu bể can qua, vật đổi sao dời, họ hàng nhà văn vẫn neo đậu để giữ lại một phần hồn của Huế, của nước non này. Nhà giáo Nguyễn Thượng Hân (người em cô cậu ruột với nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường), kể chúng tôi nghe một thời oanh liệt của một lớp người tràn đầy nhiệt huyết với non sông. Những ai còn, ai mất? Trần Quang Long đã dâng hiến thân mình để bảo vệ phẩm giá làm người. Trịnh Công Sơn đã về cõi khác bạn với cao xanh, họa sĩ Đinh Cường ở Mỹ, nhà văn, nhà báo Hoàng Phủ Ngọc Phan ở Sài Gòn... Từ trời Tây xa xôi, nhà văn Đặng Tiến đã gởi về nỗi niềm cố cựu, khi nhớ về bằng hữu, nhớ về "địa chỉ lòng" - thảo lư Hoàng Phủ:
Năm xưa lều cỏ, dăm thằng bạn
Góp lửa soi chung một quãng đường
Mà nay lửa tắt, tình lay lắt
Lỗi cố nhân và lỡ cố hương.
Chỉ còn một kỷ vật của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường, đó là chiếc ghế mua được bằng tháng lương giáo chức đầu tiên. Chiếc ghế ngả màu thời gian, vẫn kiêu hãnh trên đôi chân của chính mình mặc cho cuộc đời xô đẩy. Trên chiếc ghế này, nhà văn và bạn bè đã bao lần đàm đạo thế sự, văn chương nghệ thuật để lựa chọn con đường nhập thế có ích cho đời. Có lẽ không mấy ai để ý chiếc - ghế - kỷ - vật này vì nó già nua cũ kỹ. Bây giờ có nhiều chiếc ghế khác đáng giá hơn. Không ai hỏi nhưng tôi vẫn thưa rằng: "Tôi biết nơi kia có một chỗ ngồi."
N.N
(SDB 6-12)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Vậy mà, đã hơn 50 năm, từ những năm tháng trẻ tuổi… Huế, ngày ấy đã xa. Đã là kỷ niệm. Đã mất đi nhưng vẫn không ngừng sinh nở. Như những câu thơ, một thời…
-
Việt Đức - Võ Quê - Phạm Xuân Phụng - Nguyễn Thiền Nghi - Nguyễn Văn Vũ - Lê Phùng - Thùy Phương - Trần Băng Khuê
-
Trại sáng tác văn học với chủ đề “Vinh Xuân - Mùa biển gọi” do Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế phối hợp với UBND xã Vinh Xuân tổ chức, diễn ra trong thời gian từ ngày 3/5 đến ngày 10/5/2024, gồm 14 nhà văn, nhà thơ và 1 nhạc sĩ khách mời, đã cho ra đời 58 tác phẩm.
-
TRẦN NHẬT THU -
LÊ XUÂN VIỆT -
DƯƠNG PHƯỚC THU
Ngày 18/9/1945, tại số 43 đường Trần Hưng Đạo, thành phố Thuận Hóa, Liên đoàn Văn hóa cứu quốc Thừa Thiên - tiền thân của Liên hiệp các hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế ngày nay được thành lập. -
CHU SƠN
Cuối năm 1963 tôi từ Hội An ra Huế để nhận lại tập thơ Quê Nhà và giấy phép xuất bản tại nha thông tin Trung Việt. -
TRẦN DZẠ LỮ
Gần một đời người làm thơ, sống giữa Sài Gòn với bao nhiêu thăng trầm dâu bể, có những ngày đói rách, lang thang. Bạn bè thì nhiều, có kẻ nhớ người quên sống khắp cùng đất nước, nơi đâu cũng để lại trong tôi ít nhiều kỷ niệm. -
(SHO) Những người tôi gặp ở Huế trẻ hay già thường ngưỡng mộ anh là Thầy, một vị Thầy của môn âm nhạc, của tiếng, của lời, thân hay sơ mỗi người đều như chịu ít nhiều ân huệ của anh. Nhưng thoạt mơ hồ tôi hiểu danh hiệu ấy khác hơn khi được ngồi với anh, bên bàn cơm, khi vui ca, khi đi dạo, khi nghe anh hát, khi thấy anh ngồi yên giữa bạn bè, anh hiện ra là vị Thầy bên trên âm nhạc...
-
Mặc dù được các bác sĩ tận tình cứu chữa nhưng GS-TS Trần Văn Khê đã vĩnh viễn ra đi vào lúc 2 giờ 55 phút ngày 24.6. Ông thọ 94 tuổi.
-
LTS: Ngày 17-7-1988 nhà thơ THANH TỊNH đã qua đời tại Hà Nội sau một cơn bệnh nặng, thọ 77 tuổi. Tưởng niệm nhà thơ, người anh người đồng nghiệp đáng kính của anh em văn nghệ sĩ Bình Trị Thiên, chúng tôi xin giới thiệu bài viết của anh Hoàng Trung Thông và đoạn trích trong Điếu văn đọc tại lễ tưởng niệm nhà thơ tại trụ sở Hội văn nghệ B.T.T ngày 19-7-1988.
-
DƯƠNG THỊ NHỤN
Tôi biết nhà văn Bùi Ngọc Tấn qua chị Dung là hàng xóm cũ của tôi những năm 90 của thế kỉ trước. Chị Dung là cháu ruột lại gần nhà ông ở phố Điện Biên Phủ nên rất thân thiết với ông. Tôi chỉ nghe chuyện và đọc truyện của nhà văn Bùi Ngọc Tấn qua chị Dung. -
LGT: Thúc Tề và Trần Kim Xuyến là hai nhà báo có nhiều đóng góp cho cách mạng Việt Nam. Một vấn đề đặt ra là: trong hai nhà báo liệt sĩ nói trên, ai mới đúng là “Nhà báo liệt sĩ đầu tiên của báo chí cách mạng Việt Nam?”. Nhiều ý kiến công nhận nhà báo Trần Kim Xuyến là nhà báo liệt sĩ đầu tiên, trong khi các tư liệu lại cho chúng ta thấy Thúc Tề mới đúng là nhà báo liệt sĩ đầu tiên.
-
TÔ NHUẬN VỸ
Trong số bạn bè thân tình của tôi, Ngô Minh rất “lạ”. Lạ đầu tiên là… nhỏ thó. Người thấp bé, tròn vo, tròn vo từ mấy chục năm ni luôn, chừ lại suốt ngày (e cả suốt đêm) ngồi máy tính viết bài. -
Nhà văn Bùi Ngọc Tấn, tác giả của những tác phẩm nổi tiếng như: Nhằm thẳng quân thù mà bắn; Thuyền trưởng; Rừng xưa xanh lá ;Kiếp chó; Những người rách việc; Chuyện kể năm 2000... đã qua đời vào lúc 6 giờ sáng ngày 18.12. Nhà văn Bùi Ngọc Tấn sinh năm 1934 tại Thủy Nguyên, Hải Phòng. Ông bước vào sáng tác văn chương từ năm 20 tuổi và đã có một bút lực dồi dào để lại cho đời nhiều tác phẩm có giá trị.
-
Nguyễn Hữu Đang sinh năm 1913 , quê làng Trà Vi, huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình. Ông tham gia Hội Sinh viên thị xã Thái Bình thuộc Thanh niên Cách mạng Đồng chí Hội và bị Pháp bắt vào cuối năm 1930 và bị giam hai tháng rưỡi tại thị xã Thái Bình.
-
Thi sĩ Kiên Giang là tác giả những bài thơ nổi tiếng Hoa trắng thôi cài lên áo tím, Tiền và lá, Ngủ bên chân mẹ… Ông cũng là soạn giả của những vở cải lương quen thuộc như Áo cưới trước cổng chùa, Người vợ không bao giờ cưới, Lưu Bình - Dương Lễ, Trương Chi - Mỵ Nương và hàng trăm bản vọng cổ. Như người bạn văn tâm giao Sơn Nam và thi sĩ đàn anh Nguyễn Bính, Kiên Giang cả một đời phiêu bạt sống rày đây mai đó, cho đến khi trái tim đột ngột ngừng đập”...
-
Ở tuổi 89, nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý - tác giả của ca khúc nổi tiếng "Dư âm" sống nghèo túng, bệnh tật và cô đơn trong căn nhà nhỏ giữa lòng Sài Gòn.
-
NGÔ ĐÌNH HẢI
Nhà văn Trần Áng Sơn sinh ngày 12/7/1937 tại Hải Phòng, lớn lên ở Huế, trưởng thành ở Sài Gòn, mất ngày: 18/5/ 2014.
-
QUANG VIÊN
Đại tướng Nguyễn Chí Thanh là vị tướng tài năng và đức độ. “Ông là một danh tướng, một nhà chính trị và nhà quân sự lỗi lạc” - Cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt thốt lên khi nhớ về Đại tướng Nguyễn Chí Thanh như vậy. Trong cuộc sống tình cảm gia đình, cũng như ứng xử với văn hóa văn nghệ, Đại tướng Nguyễn Chí Thanh cũng hết sức chí tình, có những việc làm rất đáng khâm phục. Nhà thơ Tố Hữu đã viết về ông rất hay: “Sáng trong như ngọc một con người”…
.png)
.png)
