Ông Tương Đối

09:02 04/05/2011
LGT: Hồ Thích là nhà văn, học giả lớn của Trung Quốc. Truyện cực ngắn này đã rạch đôi hai nền văn minh với hai lối sống, hai cách tư duy. Với nền văn minh nông nghiệp, xã hội tiểu nông, mọi thứ chỉ cần tương đối. Đem lối sống, cách tư duy ấy sang nền văn minh đại công nghiệp thì trật khớp hết, và… chết.

Học giả Hồ Thích - Ảnh: bee.net.vn

HỒ THÍCH


Bạn có biết người nổi tiếng nhất Trung Quốc là ai không?

Ông họ Tương tên Đối, có họ với cả làng, xã, huyện, tỉnh. Chắc chắn bạn đã từng gặp, từng nghe. Tên của ông Tương Đối ngày nào chả treo ở cửa miệng mọi người, bởi vì ông là đại biểu toàn quốc của cả nước Trung Quốc. Tướng mạo của ông cũng tương đối giống như tôi và bạn. Ông có hai con mắt, nhưng nhìn rất mập mờ; có hai tai, nhưng nghe rất bập bõm; có mũi, có mồm, nhưng ngửi và nếm không thật rõ mùi và vị. Đầu óc cũng không đến nỗi bé, nhưng sức nhớ thì không thật rõ ràng chính xác, còn suy nghĩ tư tưởng thì chỉ đại khái. Ông thường nói: “Phàm mọi việc chỉ cần đại khái, tương đối, là được. Hà tất cứ phải quá tinh xác rõ ràng?”.

Hồi nhỏ, mẹ sai ông đi mua đường đỏ, ông lại mua đường trắng về, mẹ mắng, ông ngúc ngoắc đầu: “Thì đường trắng cũng là tương đối đúng là đường rồi!” Hồi đi học, thầy hỏi: “Phía Tây của tỉnh Trực Lệ là tỉnh nào?” Đáp, đó là Thiểm Tây. Thầy bảo: “Sai rồi, đó là tỉnh Sơn Tây!” Ông thưa: “Thì Thiểm Tây với Sơn Tây cũng tương đối không khác nhau mấy?” Sau này làm cho một cửa hàng tiền tệ, ông biết ghi chép, biết tính toán, nhưng vẫn không biết làm cho chính xác. Số 10 thì ông viết thành 1.000 và 1.000 thì ông viết thành 10. “Thì số 1.000 so với số 10 cũng chỉ là hơn có 2 số 0 vô nghĩa. Thế cũng là tương đối chả khác nhau mấy”.

Minh họa: Thái Ngọc Thảo Nguyên


Một hôm có việc gấp phải đi Thượng Hải. Ông cứ lững thững đi theo đám đông ra ga, chậm mất 2 phút, tàu hoả chạy mất. Ông lắc đầu nói: “Thì mai đi, nay so với mai thì cũng tương đối như nhau. Thật máy móc, 8giờ30 chạy với 8giờ32 phút chạy chả phải là cũng tương đối chẳng khác nhau mấy?” Vừa đi về nhà, ông vừa lẩm bẩm. Không rõ vì sao tàu hoả lại không chịu chờ ông lấy 2 phút đồng hồ.

Lần ấy, đột nhiên bị bệnh nặng, ông vội bảo người nhà đến phố Đông mời bác sĩ Uông. Không tìm được thầy Uông, đành đến phố Tây tìm thầy Vương là bác sĩ thú y. Ông Tương Đối biết là nhầm thầy, nhưng bệnh đã nguy kịch, không thể chờ được nữa, ông nghĩ bụng: “Thì bác sĩ Uông với bác sĩ Vương cũng đại khái tương đối như nhau, cứ để cho ông ta thử”. Thế là ông Vương bác sĩ thú y chuyên chữa trâu, đến trước giường bệnh, dùng phương pháp chữa trâu để chữa cho ông. Gần một giờ sau thì vận mệnh quý ngài Tương Đối đến hồi… ô hô.

Lúc hấp hối, ông Tương Đối phều phào nói: “Người sống với người chết cũng đại khái chỉ là tương đối. Phàm mọi việc trên đời, chỉ cần tương đối là được rồi… Nhớ kĩ điều đó chưa?” Nói xong, ông liền tắt thở.

Sau khi ông chết, mọi người đều rất ca ngợi ông quả là người biết nhìn rõ, nghĩ sâu. Mọi người đều nói suốt đời ông chả cần tỉ mỉ, chả cần tính sổ, chả cần so bì, ông thật là một người đức hạnh. Thế là người ta bèn tìm cho ông một cái pháp hiệu sau khi chết, gọi ông là vị Đại sư Tròn Trịa.

Vũ Quốc Huệ dịch
(266/4-11)




Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • Ivan Sergeyevich Turgenev sinh ngày 28 tháng 10 năm 1818 ở Oryol, Nga. Ông lớn hơn Dostoyevsky 3 tuổi và lớn hơn Tolstoy 10 tuổi. Ba người này là những nhà văn lớn nhất của Nga trong hậu bán thế kỷ thứ 19.

  • “Loài đàn bà” - một trong những tác phẩm được đăng tải sau chiến tranh thế giới II, thời kỳ đỉnh cao trong sự nghiệp sáng tác của Dazai Osamu. Cũng như nhiều tác phẩm khác, với phong cách tự thuật và lối viết tràn thường thấy, ông diễn tả những suy tư về phụ nữ, tình yêu và mối quan hệ của con người trong xã hội, tuy mang sắc thái bi quan nhưng chứa đựng góc nhìn sâu sắc về bản chất con người.                       Nguyễn Thống Nhất dịch và giới thiệu

  • Mary E.Wilkins Freeman (1852 - 1930) sinh ra ở Randolph, Massachusetts, bà lớn lên trong sự quen thuộc mật thiết với hoàn cảnh kinh tế suy thoái và hệ thống niềm tin nghiêm khắc của người theo chủ nghĩa Calvin đã hình thành nên cuộc sống của phần lớn các nhân vật của bà.

  • Nhà văn Anh, Rudyard Kipling sinh năm 1865 tại Bombay, Ấn Độ (lúc bấy giờ là thuộc địa của Anh). Cha ông là chuyên gia về lịch sử nghệ thuật Ấn Độ. Rudyard Kipling mất năm 1936 tại Anh; mộ ông hiện nằm tại tu viện Westminster. Thời trai trẻ, ông sống ở Ấn Độ và hàng năm, có đi đến Himalaya. Rudyard Kipling được trao giải Nobel văn học năm 1907 cùng nhiều giải thưởng và bằng cấp danh dự của các đại học tiếng tăm ở Anh, Pháp, Canada và hoàng gia Anh.             Trần Ngọc Hồ Trường giới thiệu và dịch

  • Dazai Osamu (1909 - 1948) tác gia kiệt xuất, đại diện cho “trường phái vô lại”, đó là một nhóm các nhà văn có khuynh hướng nổi loạn và tự hủy, trong nền văn học cận - hiện đại Nhật Bản. Phần lớn những tác phẩm của ông đều mang tính chất tự thuật với văn phong u mặc, diễn tả tâm trạng bế tắc trong thời kỳ hậu chiến và bi kịch cá nhân, đồng thời cũng dí dỏm, hài hước một cách cay đắng.

  • Han Kang được trao giải Nobel Văn học năm 2024 do có “văn xuôi đầy chất thơ mãnh liệt đối mặt với những tổn thương lịch sử và phơi bày sự mong manh của đời người”.


  • XERGÂY ĐÔVLATÔP

  • SHERWOOD ANDERSON

  • WILLIAM SOMERSET MAUGHAM

    William Somerset Maugham là tiểu thuyết gia người Anh. Ông sinh năm 1874 tại Paris, Pháp, và là con của một cố vấn pháp luật trong tòa đại sứ Anh tại Paris.

  • Okamoto Kanoko (1889 - 1939) nhà thơ Tanka và là nhà nghiên cứu Phật giáo. Sinh ra trong một gia đình giàu có tại Tokyo, sau khi tốt nghiệp trường nữ sinh Atomi, bà theo học nữ tác gia Yosano Akiko và đã công bố một số bài thơ Tanka.

  • Nhà văn Mỹ Sarah Orne Jewett sinh năm 1849 và mất năm 1909. Bà là nhà tiểu thuyết, nhà thơ và nhà văn viết truyện ngắn (Short Story Writer). Bang Maine là không gian chính trong tác phẩm của bà. Văn chương của bà sớm đề cập đến các vấn đề sinh thái và các vấn đề xã hội khác, có tính vùng miền.
                        Trần Ngọc Hồ Trường dịch và giới thiệu

  • C. J. MCCARTHY

    Cormac McCarthy là nhà văn người Mỹ, ông nổi tiếng với phong cách viết bạo liệt và u ám. McCarthy chuyên viết tiểu thuyết và được giới hàn lâm đánh giá cao ở ngay tiểu thuyết đầu tiên, The Orchard Keeper (1965), nhưng ông không thành công với độc giả đại chúng.


  • FERNANDO SORRENTINO

  • Jon Fosse là kịch gia đương đại, nổi danh với tặng thưởng Nobel văn chương 2023. Số lượng truyện ngắn đã xuất bản không nhiều, Jon Fosse vẫn ghi dấu với một phong cách độc đáo. Người em gái nhỏ (Søster) xuất bản năm 2000, bản dịch Anh ngữ in trong tập Scenes from a childhood (Damion Searls dịch) năm 2018.

  • JOSEPHIN JOHNSON
                       (Mỹ)

    Gnark ngồi trong buồng ngủ, mắt nhìn những tấm giấy phủ tường. Một cảm giác là lạ xâm chiếm lòng anh.

  • SRI DAORUANG

    Nhà văn Sri Daoruang tên thật là Wanna Sawasdsri, sinh năm 1943, quê quán ở Phitsanulok, Bắc Bangkok, Thái Lan. Bà là tác giả của tuyển tập Quỷ truyện Dân gian (Tales of the Demon Folk, 1984).

  • HENRI TROYAT

    LTS. Henri Troyat tên thật là Lev Tarassov sinh năm 1911 tại Moskva. Viện sĩ Viện Hàn lâm Pháp. Giải thưởng văn học đầu tiên với tác phẩm "Faux jours" (1935). Ông đã xuất bản trên 20 tác phẩm tiểu thuyết và truyện ngắn. Những tác phẩm được dư luận đặc biệt chú ý như bộ ba tiểu thuyết "Tant que la terre durera" (1947), "Le sac et la cendre" (1948) và "Etrangers sur la terre" (1950) hoặc như "La lumière des Justes"... Ông còn viết cả kịch bản văn học. Truyện ngắn "Cơn choáng" (Le vertige) lấy từ tập "La Fosse Commune" xuất bản năm 1986.