Ông Tương Đối

09:02 04/05/2011
LGT: Hồ Thích là nhà văn, học giả lớn của Trung Quốc. Truyện cực ngắn này đã rạch đôi hai nền văn minh với hai lối sống, hai cách tư duy. Với nền văn minh nông nghiệp, xã hội tiểu nông, mọi thứ chỉ cần tương đối. Đem lối sống, cách tư duy ấy sang nền văn minh đại công nghiệp thì trật khớp hết, và… chết.

Học giả Hồ Thích - Ảnh: bee.net.vn

HỒ THÍCH


Bạn có biết người nổi tiếng nhất Trung Quốc là ai không?

Ông họ Tương tên Đối, có họ với cả làng, xã, huyện, tỉnh. Chắc chắn bạn đã từng gặp, từng nghe. Tên của ông Tương Đối ngày nào chả treo ở cửa miệng mọi người, bởi vì ông là đại biểu toàn quốc của cả nước Trung Quốc. Tướng mạo của ông cũng tương đối giống như tôi và bạn. Ông có hai con mắt, nhưng nhìn rất mập mờ; có hai tai, nhưng nghe rất bập bõm; có mũi, có mồm, nhưng ngửi và nếm không thật rõ mùi và vị. Đầu óc cũng không đến nỗi bé, nhưng sức nhớ thì không thật rõ ràng chính xác, còn suy nghĩ tư tưởng thì chỉ đại khái. Ông thường nói: “Phàm mọi việc chỉ cần đại khái, tương đối, là được. Hà tất cứ phải quá tinh xác rõ ràng?”.

Hồi nhỏ, mẹ sai ông đi mua đường đỏ, ông lại mua đường trắng về, mẹ mắng, ông ngúc ngoắc đầu: “Thì đường trắng cũng là tương đối đúng là đường rồi!” Hồi đi học, thầy hỏi: “Phía Tây của tỉnh Trực Lệ là tỉnh nào?” Đáp, đó là Thiểm Tây. Thầy bảo: “Sai rồi, đó là tỉnh Sơn Tây!” Ông thưa: “Thì Thiểm Tây với Sơn Tây cũng tương đối không khác nhau mấy?” Sau này làm cho một cửa hàng tiền tệ, ông biết ghi chép, biết tính toán, nhưng vẫn không biết làm cho chính xác. Số 10 thì ông viết thành 1.000 và 1.000 thì ông viết thành 10. “Thì số 1.000 so với số 10 cũng chỉ là hơn có 2 số 0 vô nghĩa. Thế cũng là tương đối chả khác nhau mấy”.

Minh họa: Thái Ngọc Thảo Nguyên


Một hôm có việc gấp phải đi Thượng Hải. Ông cứ lững thững đi theo đám đông ra ga, chậm mất 2 phút, tàu hoả chạy mất. Ông lắc đầu nói: “Thì mai đi, nay so với mai thì cũng tương đối như nhau. Thật máy móc, 8giờ30 chạy với 8giờ32 phút chạy chả phải là cũng tương đối chẳng khác nhau mấy?” Vừa đi về nhà, ông vừa lẩm bẩm. Không rõ vì sao tàu hoả lại không chịu chờ ông lấy 2 phút đồng hồ.

Lần ấy, đột nhiên bị bệnh nặng, ông vội bảo người nhà đến phố Đông mời bác sĩ Uông. Không tìm được thầy Uông, đành đến phố Tây tìm thầy Vương là bác sĩ thú y. Ông Tương Đối biết là nhầm thầy, nhưng bệnh đã nguy kịch, không thể chờ được nữa, ông nghĩ bụng: “Thì bác sĩ Uông với bác sĩ Vương cũng đại khái tương đối như nhau, cứ để cho ông ta thử”. Thế là ông Vương bác sĩ thú y chuyên chữa trâu, đến trước giường bệnh, dùng phương pháp chữa trâu để chữa cho ông. Gần một giờ sau thì vận mệnh quý ngài Tương Đối đến hồi… ô hô.

Lúc hấp hối, ông Tương Đối phều phào nói: “Người sống với người chết cũng đại khái chỉ là tương đối. Phàm mọi việc trên đời, chỉ cần tương đối là được rồi… Nhớ kĩ điều đó chưa?” Nói xong, ông liền tắt thở.

Sau khi ông chết, mọi người đều rất ca ngợi ông quả là người biết nhìn rõ, nghĩ sâu. Mọi người đều nói suốt đời ông chả cần tỉ mỉ, chả cần tính sổ, chả cần so bì, ông thật là một người đức hạnh. Thế là người ta bèn tìm cho ông một cái pháp hiệu sau khi chết, gọi ông là vị Đại sư Tròn Trịa.

Vũ Quốc Huệ dịch
(266/4-11)




Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • RAPHAEN XÔLE (Cu Ba)

    Khi con người mở mắt ra (nỗi sợ hãi đã buộc chúng khép lại), thì việc đầu tiên mà anh ta trông thấy là cái hố có đường kính hai mét và một vòng tròn nhỏ màu xanh nằm cao chừng mười mét ở phía trên.

  • ALICE MUNRO

    LGT: Alice Munro sinh ngày 10 tháng bảy năm 1931 ở Wingham, Ontario, Canada, với tên khai sinh là Alice Ann Laidlaw. Cha của bà là chủ nông trại, mẹ là cô giáo.

  • LGT: Romain Gary tên thật là Romain Kacew, sinh năm 1914 tại Moskva và được nuôi dưỡng bởi một người mẹ đã đặt rất nhiều kỳ vọng nơi con trai mình. Năm 14 tuổi, ông theo mẹ đến Pháp và định cư tại Nice.

  • IURI BONDAREP

    Lần đầu tiên, chúng tôi nhìn thấy cô ta ở cạnh bàn bóng bàn ở sân hành lang nhà an dưỡng. Cô mặc chiếc áo len dài tay màu xanh, chiếc váy thật thẳng nếp, mái tóc màu sáng được cắt ngắn, và cứ mỗi lần vụt rơkét cô lại hất mạnh những sợi tóc vương khỏi trán. Những lúc như vậy, đôi mắt nâu đen của cô lại mỉm cười.

  • O.HENRY

    Rất lâu trước khi bụng dạ lờ đờ của anh nhà quê cảm nhận được hơi xuân thì tay thị dân ấy đã biết rằng bà chúa xanh màu cỏ ấy đã lên ngôi.

  • LTS: Trong 24 bài trong tập Cỏ dại của nhà văn Lỗ Tấn do GS. Trần Đình Sử dịch, Sông Hương số tháng 10 năm 2011 đã giới thiệu đến bạn đọc 3 bài “Sau khi chết”, “Sự giã từ của cái bóng” và “Sự run rẩy trên đường đồi bại”. Kỳ này Sông Hương xin giới thiệu tiếp với bạn đọc 4 bài chọn lọc từ Cỏ dại.

  • VILIAM KHÂYNÊXEN (Đan Mạch)

    Khi Lêô tỉnh giấc, trong tai anh vẫn còn vang lên những lời của ông giáo sĩ giảng đạo.

  • LGT: Nhà văn, nhà nghiên cứu sử học và văn hóa Mỹ Jon Holmes sinh ra tại tiểu bang Texas, Hoa Kỳ. Sau khi tốt nghiệp trường cao đẳng công nghệ Texas nơi ông từng tham gia phong trào nhân quyền và phản chiến, Jon Holmes chuyển đến New York làm việc cho một tạp chí nhiếp ảnh và phụ trách một chương trình sưu tầm các tác phẩm nghệ thuật của các nghệ sĩ hiện đại cho một đại công ty ở Bos- ton.

  • KNUT HAMSUN (*)

    Do tôi viết. Viết vào ngày hôm nay cho trái tim vơi nhẹ đi. Tôi đã mất chỗ làm ở tiệm cà phê cùng những ngày sung sướng của tôi. Tất thảy mọi thứ, tôi đã mất hết. Và tiệm cà phê ấy là tiệm cà phê Mắcximilăng.

  • HENRY JAMES 
         (Tiếp theo Sông Hương số 290 tháng 4/2013)

    Một buổi sáng (tôi cho là ở gần La Spezia) Harold đang vẽ bên gốc cây, không xa quán trọ, tôi ngồi cạnh, lớn tiếng đọc Shelley(18) - người có thể chứng tỏ được trìu mến hơn bất cứ ai.

  • ELENA PUCILLO TRUONG

    Nỗi khắc khoải đã kéo dài từ bao lâu?
    Có lẽ một năm. Quá nhiều. Lấy cớ đi vào toilette, hai tay tôi nắm chặt chiếc bồn rửa mặt trong nhà hàng như muốn bẻ làm đôi. Bao nhiêu bức bối đang dồn vào trong... bao nhiêu đau đớn... đau đến nỗi tôi không dám ngẩng mặt nhìn bóng mình trong gương.

  • Henry James (1843 - 1916), nhà văn Mỹ viết tiểu thuyết, truyện ngắn, phê bình văn học; đặc biệt yêu văn học và nghệ thuật Pháp. Ông định cư ở Londres, Anh từ 1876. Tác phẩm: 112 truyện ngắn (1864 - 1910), Toàn tập (1990 - 2009), nội dung thể hiện ở nhiều chủ đề như: ý thức, tâm lý, mơ mộng, tình cảm, vẻ đẹp, chân lý nghệ thuật.

  • FRANÇOIS CHENG
    (Trích từ tác phẩm Khi những linh hồn lang thang trở về)

    Dưới gầm trời này, dưới cái gầm trời rất thấp này, tất cả đều có thăng có trầm, tất cả đều bị biến đổi. Tác phẩm về Những đột biến đã chỉ rõ điều đó, tổ tiên chúng ta đã nói: “Cứ năm năm thì có chuyển biến nhỏ, cứ năm trăm năm thì có đại đột biến”.

  • L.T.S: Sherwood Anderson (1876 - 1941) là nhà văn lớn của Mỹ. Ông có nhiều tư tưởng tiến bộ, và thường tỏ thiện cảm với những lực lượng vô sản cách mạng Mỹ, đặc biệt là trong những năm 1931 - 1935. Truyện ngắn "Những ngọn đèn chưa thắp" (Unlighted Lamps) của ông dưới đây được liệt vào một trong những chuyện ngắn xuất sắc trong nền văn học Mỹ từ trước đến nay. Câu chuyện về bi kịch nội tâm của những con người không phá vỡ nổi bức tường ngăn cách giữa những tình thân và cho đến khi nhắm mắt vẫn chưa kịp thắp lên ngọn lửa thông cảm.

  • Elena Pucillo Truong là người Ý, Tiến sĩ Ngôn ngữ và Văn học nước ngoài (Đại học Milano Italia). Cô dạy tiếng Pháp và Văn minh Pháp tại Milano từ năm 1982 và gần đây có dạy tiếng Ý tại Nhạc Viện, tại phòng lãnh sự danh dự Ý và tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP HCM.

  • LGT: Etgar Keret sinh ngày 20/8/1967 tại Ramat Gan, Israel. Nhà văn nổi tiếng với truyện ngắn và kịch bản phim, có ảnh hưởng lớn tới lớp nhà văn trẻ hiện nay ở Israel.

  • L.T.S: Narayan là nhà văn miền Nam Ấn Độ, sáng tác bằng tiếng Anh. Sinh 10/10 năm 1906 tại làng Madras (mất 13/5/2001), từng sống ở thành phố Mysore cổ kính của quê hương ông.

  • Ferit Edgu sinh năm 1936, từng sống sáu năm ở Paris học chuyên ngành gốm. Trong nhiều năm ông là người viết kịch bản quảng cáo và rồi điều hành một nhà xuất bản. Sự vô lý của cuộc đời, những ám ảnh dục tính, sự sa đọa và sự bất hòa của người trí thức là những chủ đề của ông.

  • HEINRICH BÖLL (CHLB Đức)

    (Heinrich Böll sinh 1917, mất 7-85 - giải thưởng Nôbel văn học 1972)

  • Ngoài các tác phẩm lớn về Việt Nam như Vạn Xuân, Lãn Ông, mấy năm gần đây, nữ văn sĩ Pháp Yveline Feray đã cho ra đời những tập truyện thần thoại và dân gian của các nước châu Á như Việt Nam, Trung Hoa, Campuchia, Tây Tạng. Vào cuối năm 2010, bà đã cho xuất bản tập “Chuyện kể của bà ngoại Ấn Độ”.