Điềm Phùng Thị - Điêu khắc, một cái nhìn nội tâm
LGT: Điềm Phùng Thị tên thật là Phùng Thị Cúc. Sinh năm 1920, tại miền Trung. Hồi còn nhỏ học ở Huế và Hà Nội. Tốt nghiệp bác sĩ giải phẫu nha khoa tại Đại học Y khoa Paris (Pháp). Học điêu khắc từ 1959 - 1963.
Nhà điêu khắc Điềm Phùng Thị bên tác phẩm của mình
Bà đã tổ chức nhiều cuộc triển lãm cá nhân, tham dự nhiều cuộc triển lãm tập thể tại Pháp và nhiều nước trên thế giới. Đặc biệt ở Việt Nam bà đã từng triển lãm 3 lần: 1962 đoạt giải thưởng điêu khắc trong cuộc triển lãm quốc tế của 27 nước tổ chức ở Sài Gòn; 1978 triển lãm ở Hà Nội và Huế.
Hiện nay bà là nhà điêu khắc Việt Nam nổi tiếng ở Pháp và trên thế giới. Tác phẩm của bà có mặt trong những bộ sưu tập nghệ thuật của tư nhân tại nhiều nước. Và một số tác phẩm của bà đã được dựng thành tượng đài tại nhiều quảng trường và công viên ở Pháp...
Sau đây Sông Hương xin đăng lại bài giới thiệu của Raymond Cogniat (nhà phê bình nghệ thuật nổi tiếng, nhà sáng lập triển lãm mỹ thuật lưỡng niên ở Paris) trích trong tập "TRlỂN LÃM ĐIÊU KHẮC ĐIỀM PHÙNG THỊ 1960-1971". Nhan đề là của chúng tôi.
***
RAYMOND COGNIAT
Kín đáo và kiên trì, đó là phẩm chất của người Đông Phương, Điềm Phùng Thị, đã gia nhập vào đời sống nghệ thuật ồn ào ở Paris một cách yên lặng. Đầu tiên với một vài mẫu tượng nhỏ, những hình thể được khai sinh từ những động tác của bàn tay, sờ nắn dịu dàng như những đạo bùa hình nhân, được làm cho lên nước và uyển chuyển bởi những ngón tay vuốt ve không ngừng, như những dụng cụ hành lễ mòn cũ vì những sự nguyện cầu. Á Châu, trong tất cả những sự sáng tạo của bà, chứng tỏ rằng nghệ thuật là một hành vi sùng tín, và Điềm Phùng Thị đã không đi ngược lại với truyền thống này.
 |
Về sự tâm thành của mình, bà không nói ra; bà bằng lòng sống với nó và tuân thủ theo nó. Lòng đầy xúc cảm, bà chấp nhận điều không thể tránh khỏi với một sự hài lòng đến choáng váng. Và người ta cảm thấy rằng sự tuân thủ theo rung cảm nghệ thuật của bà sẽ sẵn sàng trở thành một sự đối đầu, nếu xảy đến một trở lực. Một thế giới hình thể được sinh thành dần dần từ sự trầm tư của bà, một thế giới được gợi hứng bởi một sức mạnh nội tâm nào đó mà người ta không hiểu nổi, nhưng nó cũng không cần gì đến cả lý thuyết hay sự ngẫu nhiên. Người ta có ấn tượng rằng tất cả những điều gì mà người nghệ sĩ này sáng tạo nên, đều đã tồn tại bên trong bà trước khi xuất hiện và bà là phương tiện duy nhất, là nơi chốn duy nhất để hoàn thành. Như thể những hình tượng mà bà sáng tạo, trong thực tế, là sự vật chất hóa của những sức mạnh và của tư tưởng, và của mỗi một trong những điều ấy, cho dù bà độc lập và hoàn toàn tự tại, bà vẫn liên hệ một cách rất khăng khít với cùng một cảm hứng, với cùng một cộng đồng tâm linh, dù rằng bà có thể kết hợp với những kẻ khác, kết hợp vẫn để dựng nên một cái khác toàn diện.
Bởi bản chất sâu sắc của bà, mỗi một tác phẩm của Điềm Phùng Thị là một toàn thể được xác định nhưng vẫn mở ra vô vàn điều hàm chứa. Mỗi một khối tượng tạo nên bởi người nghệ sĩ này có tính cách tự do như một từ, nhưng, như một từ sẽ tìm thấy sự phong phú của nó khi tham gia vào một câu để rồi trở thành một bài thơ hay một lời cầu nguyện. Và như một từ được khuếch đại lên bởi tiếng hò reo của tập thể, khối tượng nhỏ của Điềm Phùng Thị có thể đạt đến những độ lớn của tượng đài khi người ta cho nó cái cơ hội xuất hiện ở ngoài trời.
 |
Tác phẩm của bà khá phong phú, trong sự đơn giản phức tạp của nó, có thể được diễn dịch theo nhiều ý nghĩa, theo những điều mà người ta tin là khám phá được ở nó. Như người ta có thể thấy trong sự đơn giản của những hình thể các khối tượng, sự vật chất hóa của những nỗi âu lo nặng nề đã kiềm hãm đà phóng của ước mơ, nhưng, cùng lúc, những tiết điệu khéo xếp đặt của các khối tượng sẽ làm khai sinh ra một thực tế hài hòa và thăng bằng. Người nghệ sĩ này luôn luôn muốn tuân theo cùng một lúc cảm hứng của mình và luận lý của hình thể. Nghệ thuật của bà đã mang dấu ấn đó, và đó là sự kiện cho phép cảm nhận được về tất cả sự thông minh và tinh tế của bà.
Điều mà trong cái nhìn đầu tiên, người ta tưởng là khiêm tốn và đơn độc, đã áp đặt một nỗi ám ảnh về sự hiện diện im lặng của bà.
BỬU CHỈ dịch và giới thiệu
(SH30/04-88)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
HOÀNG DIỆP LẠC
Bước vào văn đàn bằng tập truyện ngắn với những ám tưởng về màu đỏ của máu, tiếp theo là âm thanh tiếng reo của lửa trong tập truyện ngắn thứ hai, Lê Minh Phong đã phần nào khẳng định được tâm thế sáng tác trước mịt mù cơn lốc thông tin. -
ĐẶNG MẬU TỰU
Khi còn là thủ phủ xứ Đàng Trong của các Chúa Nguyễn và các triều Vua nhà Nguyễn sau này, Huế đã huy động, thu hút những tinh hoa từ Bắc chí Nam về để phục vụ cho triều đình cũng như để phô diễn tài nghệ của mình. -
NGUYỄN QUANG HÀ
Tranh của họa sĩ Trương Bé chưa nhiều. Sau hai mươi năm kể từ khi tốt nghiệp trường Cao đẳng Mỹ thuật Hà Nội, số tranh anh vẽ khoảng chừng hai chục bức. Nhưng người xem tranh luôn luôn bị đột ngột về bước đi của anh. -
LÊ HUỲNH LÂM
Bước vào nghệ thuật tạo hình ở tuổi bốn mươi, tuổi bước qua ngưỡng thanh xuân để trở về với chiêm nghiệm và tĩnh lặng, Điềm Phùng Thị đã khiến giới tạo hình thế giới phải quay đầu dừng lại, người xem như bị thôi miên bởi tác phẩm của bà. -
NGUYỄN XUÂN HOA
Năm 1973, ở quán cà phê ông Thân sát Tôn Nhân Phủ - chiếc quán nghèo gần như để dành riêng cho sinh viên hai trường Cao đẳng Mỹ thuật, Quốc gia Âm nhạc, giới nhạc sĩ, họa sĩ và những người yêu thích nghệ thuật ở Huế - lẫn trong những khuôn mặt quen thuộc, có một khuôn mặt lạ, say sưa nói về ước vọng của đời mình "sống chết cũng làm cho được mười tượng danh nhân tầm cỡ của Việt Nam", "mỗi bức tượng phải là một khuôn mặt rất đặc trưng của danh nhân". -
Những cuộc “về lại”
HỒ ĐĂNG THANH NGỌC -
TRẦN PHƯƠNG KỲ
Níu vai phố rộng xin về.
Với cây lá trút với hè nắng rung
BÙI GIÁNG -
Tôn Nữ Kim Phượng sinh năm 1941 tại Phú Cát, Huế. Tốt nghiệp khóa 2 Cao Đẳng Mỹ Thuật - Huế (1958 - 1962). Huy chương Danh dự do Viện Đại Học Huế trao tặng (1959). Chị mất ngày 25 tháng 8 năm 2000 tại Huế, thọ 60 tuổi. Gia đình gồm 8 anh chị em. Phượng là con gái út sau này đi tu là Thích Nữ Diệu Trang, pháp danh Nguyên Nghi. Thân sinh là ông Bửu Hộ. Thân mẫu là bà Đặng Thị Lý Vinh. Hiện nay bà chị đầu Tôn Nữ Túy Nhạn đang trông coi một ngôi chùa Việt Nam ở Connecticut, gần New York - Hoa Kỳ.
-
LÊ HUỲNH LÂM
Ký ức là khoảng không gian của quá khứ, là phạm trù thuộc về cái đã qua. Nhưng chính ký ức sẽ báo hiệu một điều gì sắp đến, có thể là cơn bão tương lai, một trận đại hồng thủy hay một sự tan biến vào hư không. Cũng như những giấc mơ trong cuộc đời, dù đã thuộc vào quá khứ, nhưng nó lại hàm ngụ dự báo cho một tương lai vui buồn. Tất cả không nằm ngoài những mắt xích nhân quả. -
LÊ HUỲNH LÂM
Trong lịch sử phát triển của loài người, có sự đóng góp không nhỏ của loài ngựa. Ngựa là con vật chuyên chở mọi thứ của con người trên con đường tìm kiếm giấc mơ thần thoại của mình. -
Trong kho tàng di sản vật thể và phi vật thể mà triều đình nhà Nguyễn để lại, tranh gương là một dạng di sản khá đặc biệt, vừa mang tính vật thể, lại vừa phi vật thể và được đánh giá là loại hình mỹ thuật mang bản sắc riêng của Huế bởi xuất xứ, cách thể hiện cùng chất liệu độc đáo của chúng. Có giá trị về mặt mỹ thuật cũng như lịch sử, thế nhưng hiện nay, di sản này đang đối mặt với nguy cơ thất truyền khi số lượng tranh hư hỏng rất lớn mà việc phục hồi lại gặp nhiều khó khăn.
-
HUỲNH HỮU ỦY
Rồng là một hình tượng hết sức phổ biến, đặc biệt gắn liền với Lân, Qui, Phượng trong đồ hình tứ linh trong nghệ thuật trang trí cổ.
-
VIỄN PHƯƠNG
Đối với Kandinxky thì hội họa là sản phẩm của một sự căng thẳng trong nội tâm, phải ghi lại trạng thái tâm hồn chứ không phải là thể hiện vật thể. -
VŨ TRƯỜNG GIANG
Ở gần cửa chánh Tây, ngày ngày người ta nghe thấy những nhát đục rộn ràng, khắc khoải len vào trong từng vỉa gạch âm thầm qua năm tháng. Người ta có thể đón một bình minh với những tiếng đục khoan thai chào ngày mới hay một đêm thâu văng vẳng tiếng chạm trên những thớ gỗ vô hình lẩn sâu trong trí tưởng. -
ĐẶNG MẬU TỰU
Có những dự định rồi lần lữa mãi không thành. Có những việc tình cờ mà thành. Chuyện ảnh Nude của nhà nhiếp ảnh Nghệ thuật Thái Phiên tiếng tăm lừng lẫy, ra sách ảnh và trên mạng cũng đã quen với các tác phẩm của ông. -
TRẦN LÂM BIỀN
"Mỹ thuật thế kỷ 19 ở Việt Nam là lai căng"?! Là sản phẩm của một triều đại phản động. "Trang trí Nguyễn là vênh váo"?! Là nghệ thuật cung đình xa cách nhân dân...!? -
VIỄN PHƯƠNG
(Về không gian hội họa Festival Huế 2012)
-
BỬU Ý “Cô gái Việt Nam”, tác phẩm điêu khắc tuyệt mỹ của Lê Thành Nhơn, có mặt tại Huế, dựng ở công viên trước mặt trường nữ lớn nhất ở đây: Trường THPT Hai Bà Trưng, trước đây là Trường Đồng Khánh, ngày 30-04-2011.
-
LÊ VĂN THUYÊNThuộc lớp họa sĩ được đào tạo cuối cùng ở trường Mỹ thuật Đông Dương, nhưng họa sĩ Phạm Đăng Trí đã đi vào con đường hoạt động nghệ thuật chủ yếu là bằng cái vốn tự học tập, tự tìm tòi và nghiên cứu riêng của mình.
.png)
.png)
