NGUYỄN THỊ HIỀN LÊ - PHAN LÊ CHUNG
Motoi Yamamoto sinh năm 1966 tại Onomichi, tỉnh Hiroshima, Nhật Bản, là một nghệ sĩ đương đại có niềm đam mê nghệ thuật với sự sáng tạo kết hợp với chất liệu đặc biệt gắn liền với đời sống con người: muối.
Tác phẩm Mê cung sắp đặt tại Viện Nghệ thuật Đương đại Halsey, Charleston (Nam Carolina) năm 2006
![]() |
Tác phẩm Mê cung sắp đặt tại Aigues-Mortes (Pháp) năm 2016 |
Với người Nhật Bản, muối là biểu tượng của sự thanh tẩy và ký ức. Motoi Yamamoto đem đến cho người xem những tác phẩm mang đậm tính phù du của thời gian, là sự đan xen của ký ức và hiện tại, là sự nhắc lại những kỷ niệm đã qua trong niềm đam mê sáng tạo đậm chất thiền định của mình. Gắn liền với ký ức về cái chết của người chị gái, muối trong tác phẩm của ông mang tính tượng trưng sâu sắc, là nguồn cảm hứng từ cuộc sống, từ tuổi thơ, từ biển cả, mang ý nghĩa về sự sống, cái chết và về tâm linh con người.
Mỗi tác phẩm sắp đặt được trưng bày của ông phải mất rất nhiều giờ để xây dựng với tính tỉ mỉ trong quá trình thực hiện, được tiến hành như một nghi thức tôn giáo, khi người nghệ sĩ lặng yên và tập trung tất cả tinh thần của mình trong sự im lặng tuyệt đối để sáng tạo nên các chi tiết nhỏ của tác phẩm, nơi biến các ký ức thành các hình thể biểu tượng trong tác phẩm.
Tác phẩm sắp đặt Mê cung của Motoi Yamamoto mang một vẻ đẹp của một cuộc hành trình xuyên qua không gian và những ký ức bị phai mờ theo thời gian. Trong các không gian khác nhau, Mê cung hiện ra với các hình thể hạn định của hình tròn, hình vuông hay tràn từ không gian này qua không gian khác. Nơi đó, muối từ các điểm nhỏ kết hợp với nhau tạo thành đường, thành hình, thành khối, thành sự chuyển động để tạo nên sự thu hút của ánh nhìn thông qua sự óng ánh đầy rung động mỹ cảm của chất liệu.
![]() |
![]() |
Tác phẩm sắp đặt Cánh hoa anh đào rơi tại Bảo tàng nghệ thuật thành phố Setouchi năm 2021 |
Tác phẩm Cánh hoa anh đào rơi (Sakura Shibefuru) là sự phản ánh sâu sắc về trí nhớ, hồi tưởng và hướng tới tương lai. Tác phẩm là một hình tròn tinh tế với hơn 100.000 cánh hoa anh đào rơi màu trắng muốt trên nền đỏ. Từng cánh hoa được tạo hình một cách tỉ mỉ, với sự cảm nhận về sự mỏng manh, trong suốt, mỹ lệ mà tang thương. Hoa anh đào có ý nghĩa đặc biệt đối với người dân Nhật Bản, nở rộ trong một thời khắc ngắn ngủi của mùa xuân, là biểu tượng của sự đẹp đẽ và phù du, như những cuộc gặp gỡ và chia tay của đời người.
![]() |
Tác phẩm sắp đặt Trở về với Biển tại Phòng trưng bày nghệ thuật Laband (trong khuôn viên Đại học Loyola Marymount, Los Angeles) năm 2012 |
Tác phẩm sắp đặt Trở về với Biển là tổng thể những nét chuyển động hợp thành cơn sóng, nơi đây người ta có thể cảm nhận được tiếng rì rào, sự mong manh mà dữ dội trong khoảnh khắc hợp và tan của những con sóng biển. Các nét và mảng đầy sinh động của bọt sóng từ khoảng cách xa đến gần, cuối cùng hợp với nhau tạo nên một vòng xoáy nước, nơi cuốn đi tất cả những ưu thương và mệt mỏi của đời người.
Với sự hồi tưởng về người vợ và con gái, Motoi Yamamoto đem vào trong tác phẩm Mùa tím của mình những suối tóc trải dài qua các căn phòng, nơi màu trắng nổi bật trên nền tím đỏ, và những họa tiết đẹp đẽ của hoa mộc lan, gợi đến hình ảnh của người vợ quá cố cùng cô con gái xinh xắn của ông. Những đường nét mượt mà uốn lượn tạo nên một vẻ đẹp huyễn hoặc.
![]() |
Tác phẩm sắp đặt Mùa tím tại Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại Thế kỷ 21, Kanazawa năm 2018 |
Với nét mong manh của tác phẩm được kết nối với ý nghĩa của nó - cuộc sống là phù du và có thể thay đổi ngay lập tức. Một sự sắp đặt yên tĩnh, phản chiếu, Yamamoto đã tạo ra một không gian để chiêm nghiệm cuộc sống và ý nghĩa của nó. Người nghệ sĩ đã đem đến cho người xem một thế giới đậm chất thơ, đẹp đẽ và tinh tế.
N.T.H.L - P.L.C
(TCSH47SDB/12-2022)
Mark Taimanov là trường hợp hiếm hoi trên thế giới khi cùng đạt tới đỉnh cao ở hai lĩnh vực là cờ vua và nhạc cổ điển.
TUỆ ĐAN
“Ngôn ngữ bị bão hòa và trở nên có sức sống thông qua thời gian”
(Jorge Luis Borges)
JEAN-PAUL SARTRE (Nhật Vương dịch)
Jean-Paul Sartre (1905 - 1980), nhà văn Pháp, là một trong số những gương mặt tiêu biểu của chủ nghĩa hiện sinh, thường được vinh danh là một trong số các triết gia hàng đầu của nền triết học Pháp thế kỷ XX.
TUỆ ĐAN
Nguồn mạch của tác phẩm tuôn ra từ sự cô đơn của nó, từ đó nó bắt đầu và tìm kiếm một tác lực cho sự khởi đầu ấy.
(Maurice Blanchot)
YẾN THANH
Thực thể Việt là một cấu trúc văn hóa động, trong đó nhiều yếu tố bản sắc chỉ được hình thành thông qua giao lưu với quốc tế, hấp thụ từ tinh hoa văn hóa nhân loại để biến “cái bên ngoài” trở thành “cái bên trong”.
LE VIEUX SIMON
Hồi ký
Trong thời gian bị lưu đày ở đảo Réunion (1916 - 1945) hoàng tử Vĩnh San (tức cựu hoàng Duy Tân) đã có nhiều hoạt động văn hóa và chính trị.
PHẠM TẤN XUÂN CAO
Chiều ngày 13/10/2016, Hội đồng Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã chính thức công bố giải Nobel Văn chương thuộc về nhạc sĩ, ca sĩ, nhà thơ người Mỹ Bob Dylan với thông cáo giải thưởng được trao vì những phát kiến của ông trong việc tìm kiếm những cách diễn đạt thi pháp mới lạ cho truyền thống âm nhạc Mỹ.
Hòn đảo Cuba bé nhỏ và nghèo nàn hiện là một trong những nơi sản xuất ra các vũ công trẻ xuất sắc nhất thế giới. Nhà hát Ballet Hoàng Gia và Ballet Quốc gia Anh, San Francisco Ballet và New York City ballet đều có những diễn viên múa chính người Cuba. Làm thế nào một quốc gia nghèo nàn bị cô lập với 11 triệu dân có thể làm được điều đó?
Chúng ta đều biết rằng các nhân vật nổi tiếng thế giới như Albert Einstein, Benjamin Franklin, Natalie Portman, Ellen DeGeneres, Gandhi, Paul McCartney, Charles Darwin và Betty White cùng chia sẻ một điểm chung với nhau - đó chính là họ đều là những người có chế độ ăn dựa trên thực vật. Và có bao giờ bạn có hỏi lý do vì sao không?
Sau nhiều thế kỷ, các bức tường từng bảo vệ các Hoàng đế Trung Quốc trong Tử Cấm Thành đã bắt đầu suy yếu, gạch bị long ra và bề mặt đã có nhiều vết nứt.
TAMARA MOTYLEVA
Nhờ Tạp chí Văn học Obozreniye đăng tải "Những tư tưởng không hợp thời" của Maxim Gorky, chúng ta đã có thể hiểu nội dung sự khác biệt giữa ông với Lênin và những người Bônsêvích trước và sau cách mạng tháng 10.
Cách đây 75 năm, ngày 7/11/1941, nhân kỷ niệm 24 năm Cách mạng Tháng Mười, nước Nga đã tổ chức một buổi diễu binh, bất chấp những khó khăn, phức tạp của thời chiến khi quân phátxít Ðức đang ở cửa ngõ Moskva.
TUỆ ĐAN
Thân xác hiện hữu để rồi đem lại sức nặng và hình dạng cho sự tồn tại của chúng ta.
O. P.
Judith Lorber, sinh năm 1931, là giáo sư hưu giảng các môn Xã hội học và Phụ nữ học tại Trung tâm Tốt nghiệp thuộc Đại học Thành phố New York và Học viện Brooklyn. Bà là nhà lí thuyết nền tảng của kiến thiết xã hội về giới tính và đóng một vai trò then chốt trong việc tạo dựng và chuyển hóa ngành giới tính học.
PHẠM HỮU THU
Trong gần một tháng được ở “xứ sở chuột túi”, tôi có dịp đi đó đi đây và tiếp xúc với nhiều người, chủ yếu là kiều bào ta ở vùng Cabramatta - nơi được mệnh danh là thủ phủ của người Việt ở Australia.
NGUYỄN THỊ TUYẾT
Từ những chuyến tàu cưỡng bức xuyên Đại Tây Dương, người da đen đặt chân lên đất Mỹ với một nhân vị mới: người nô lệ. Toni Morrison ý thức sâu sắc về những cướp đoạt ấy, toàn bộ tác phẩm của bà không chỉ là lịch sử của người da đen (hơn ba thế kỷ) với tất cả những vấn đề khởi đi từ hệ lụy của màu da, mà quan trọng hơn, là nỗ lực mở ra một phả hệ mới, phả hệ của lòng nhân; và trên nền tảng bảo bối là bản sắc văn hóa, lịch sử tổ tiên, mỗi cá nhân phải giải thoát nhân vị nô lệ trong chính bản thân mình.
Ngày 17 tháng Chín vừa qua, tại Trung Tâm Nghệ thuật và Nghiên cứu Bétonsalon, thuộc trường đại học Paris VII-Didérot, thuộc quận XIII, Paris đã tổ chức triển lãm và hội thảo bàn tròn về các nghệ sỹ đương đại viễn xứ với chủ đề “Anywhere But Here”, trong đó có vua Hàm Nghi của Việt Nam.
Nữ văn sĩ nổi tiếng Chilê, Isabel Allende (Isabên Agiênđê) trả lời phóng viên tạp chí Cuba International (1987) trong chuyến đi thăm Cuba của bà.
BỬU Ý
Nhìn học sinh ở Pháp, ta có cảm tưởng họ chơi và nghỉ nhiều hơn học.
Điều gì đã khiến cho vở kịch có sức sống trường tồn như vậy?