HÀ LÊ
Tản văn
Cây gòn bên bến nước phía sông An Cựu đã bắt đầu bung nở những đám mây trắng đầu tiên.
Ảnh: internet
Sáng nay, lúc ngang qua con đường ấy khi bình minh vừa ló dạng phía bên kia sông, tiếng ve rộn rã ở trên đầu khiến mình phải dừng lại ngước nhìn. Để rồi bắt gặp những đám mây trắng muốt tự lúc nào đã về đậu trên cây. Bầu trời bên kia đỏ rực báo hiệu ngày mới đã thức giấc và lũ ve trên tán gòn xanh mướt thì không ngừng ca hát. Khiến sớm mai yên bình ven sông bỗng trở nên nhộn nhịp đầy sức sống theo những bước chân tản bộ của ông bà cụ ven con đường nhỏ chạy dọc mé sông.
Cây bàng chi chít những mầm xanh nghiêng mình soi bóng nơi bến nước phủ đầy dấu rêu mùa trước, khi những cơn mưa lất phất vẫn còn chạm xuống thềm gạch bên sông. Hàng bằng lăng dọc bờ sông đang mùa thay lá đỏ rực. Lớp lá đỏ ối rơi trên mặt nước in màu trời và chẳng biết sẽ trôi dạt về đâu. Mỗi lần đi dạo trên khúc sông này, không hiểu sao lại khiến mình thấy thân thiết tựa như mỗi bận dạo chơi bên con sông quê ở phía thượng nguồn. Nơi đó, mùa này cây gòn cổ thụ bên bến nước chắc cũng đang bung nở trắng xóa. Bà kể, hồi bà lớn lên, cây gòn đã đứng sừng sững ở đó, dang vòng tay xanh ngắt che bóng mát cho bến sông quê. Rồi khi mình lớn lên, cây gòn cũng xum xuê những tán xanh rì nơi đó. Người làng chẳng ai nhớ cây gòn bao nhiêu tuổi, chỉ biết mùa về, nắng tháng tư lại hong chín những trái gòn xanh ngắt. Người làng lại rủ nhau ra bến sông nhặt bông gòn về thay ruột gối.
Tháng tư ở quê, nắng vàng rực phủ xanh những ruộng lúa đang thầm thì ca hát trên đồng. Những cây gòn đứng chơ vơ giữa đồng trở nên nổi bật giữa bầu trời trong vắt màu nắng. Cơn mưa dịu nhẹ của mùa trước đã lùi lại để đón cái nắng cháy bỏng lúc hè sang và những trái gòn xanh mướt đã bắt đầu he hé những chùm bông trắng. Về quê mùa này, mình thích lang thang trên đồng, thích ngắm những chùm bông gòn màu trắng sữa trôi trên đồng khi cơn gió bất chợt lùa qua. Khung cảnh đồng quê giữa mùa gòn bay trong gió, đẹp đến độ mình cứ ngỡ như tuyết trắng đang rớt trên cánh đồng xanh thẳm.
Mình nhớ những ngày nhỏ khi cây gòn nơi bến sông bắt đầu rụng xuống những chùm bông trắng muốt. Mình hay ra bến sông nhặt bông gòn về để ngoại may gối. Năm nào gòn rớt bông, ngoại cũng thay ruột gối mới. Trong căn nhà gỗ cũ kỹ dưới tán thanh trà xanh ngắt, ngoại hay ngồi bên khung cửa sổ đầy nắng, tự tay làm những chiếc gối thêu hoa thật đẹp. Bộ ghế gỗ kiểu xưa đặt giữa nhà, năm tháng đã óng lên màu nước trên từng thớ gỗ. Mình thích nằm dài trên chiếc ghế cũ kỹ ấy và đọc những trang sách đã cũ nhàu mà ông vẫn nâng niu đặt nơi giá gỗ. Nắng xuyên qua tán lá, hắt từng giọt li li lên chiếc gối tựa đủ màu xanh đỏ. Những chiếc gối tựa rực rỡ ấy, là kết quả của những lần ngoại gom góp mớ vải rẻo nơi tiệm may đầu làng. Rồi những sớm mai khi nắng tràn qua thềm nhà, ngoại ngồi tỉ mẩn ghép từng mảnh vải vụn để làm nên chiếc gối tựa đủ sắc. Góc vườn có bụi đinh lăng xum xuê đầy lá. Ngày nắng to, ngoại hay hái những ngọn đinh lăng già rồi phơi thật giòn để nhồi bên trong ruột gối. Những chiếc gối của ngoại vì vậy mà lúc nào cũng thơm nức mùi cây cỏ trong vườn.
Mình nhớ có lần ngang qua con đường Huỳnh Thúc Kháng. Hàng gòn thẳng tắp nơi đó cũng đã rụng hết những chiếc lá cuối cùng và để lại những chùm bông trắng xóa trên cành. Bầu trời hôm ấy trong vắt màu thiên thanh, và những cành khẳng khiu màu trắng xám vẽ lên bầu trời bức tranh lạ lẫm. Ngôi nhà cũ kỹ với nước sơn màu vàng sậm phía sau làm nền khiến khung cảnh thêm đượm mùi xưa cũ. Gió từ con sông Đông Ba hôm ấy nhè nhẹ thổi, đưa những chùm bông trắng xóa bay là đà. Và mình nhận ra, phố hôm ấy cũng rơi đầy “tuyết” trắng. Có ông cụ đang ngồi bên gốc cây hóng cơn gió sông mát rượi lúc chiều buông, khi bà cụ cạnh đó đang quét những nhát chổi xột xoẹt gom từng nhúm bông gòn rơi đầy trên đất. “Tuyết” hôm ấy chắc rơi nhiều nên những nhát chổi cứ xôn xao mãi nơi góc phố. Bà cụ ấy đã cười rất tươi, khi mình hỏi những mảng bông gòn trắng xóa rớt đầy thềm nhà có khiến cho bà khó chịu. “Được hưởng bóng mát của tán cây xanh, thì nhọc nhằn gì những nhát chổi quét lá, gom hoa. Ở đời đâu có chuyện chỉ được mà không mất?” Tiếng cười trầm đục của bà cụ hôm ấy đã theo mình suốt đường về.
Tháng tư, những góc phố dịu dàng đã bắt đầu mênh mang màu tuyết trắng. Có ai đó lạc bước trở về, tìm lại một góc tuổi thơ đã rơi vào ký ức ngày xa.
H.L
(TCSH45SDB/06-2022)
LÊ VŨ TRƯỜNG GIANG
Bút ký
Nước non ngàn dặm ra đi
Cái tình chi?
LỮ MAI
Bút ký
Nơi những mái nhà sàn được phủ lớp rêu dày dễ đến nửa gang tay cứ thôi miên, hút hồn khách lạ. Nơi chim rừng hót vang từ sáng tới chiều.
PHẠM XUÂN HÙNG
Tôi nghĩ chắc hiếm có nhà văn, nhà thơ nào thành danh mà trong sự nghiệp sáng tác lại vắng bóng cây cỏ. Sở dĩ loài thực vật thấp bé như cỏ lại trở thành đối tượng mỹ học là nhờ vào những yếu tính trái ngược, thậm chí phi lý nhưng vẫn tồn tại.
HỒ NHIÊN
Những ngày mới tinh mơ đã đầy nắng. Nắng thấm vào sương làm rực lên sắc hồng ảo diệu. Thiên nhiên tạo nên vẻ đẹp thật giản đơn, và con người chỉ đủ năng lực chuyển tải thông điệp về cái đẹp đó bằng các loại hình nghệ thuật, và điều đó xem như chiếc cầu nối để đưa mỗi ai trở về chiêm ngắm thứ vốn sẵn trong trời đất.
NGUYỄN VĂN DŨNG
Bút ký
La Habana là thủ đô của đảo quốc Cuba. Tôi thăm La Habana dịp thành phố rộn ràng chuẩn bị kỷ niệm 500 năm tuổi. Những gì tôi thấy ở đây khác xa với những gì tôi từng mường tượng.
ĐÔNG HÀ
Thường trong thời gian của cuộc đời, người ta hay dành riêng khoảng thời gian đáng trân trọng nhất, đó là những ngày đầu năm mới, để nói về muôn sự.
ĐÔNG HÀ
Tôi vẫn nhớ, chưa bao giờ quên, bài ca dao Mười quả trứng. Bài ca dao được hát lên từ phiên chợ Kẻ Diên nghèo, một vùng quê Bình Trị Thiên khắc nghiệt.
LÊ VŨ TRƯỜNG GIANG
Bút ký
Chỉ mấy ngày mưa dồn dập, trắng trời quê hương, tang thương lại gieo lên mảnh đất nghèo khó mỗi lần lũ về.
NGUYỄN QUANG HÀ
Bút ký
ĐÔNG HÀ
Tản văn
Nếu mỗi đời người dành ra một quãng thời gian để lưu giữ ký ức, tôi tin rằng, ký ức của mỗi người là một cái nhà kho khổng lồ.
LÊ THỊ MÂY
Bút ký
Thật khó lòng quên anh, người bạn cùng đi chuyến tàu Thống Nhất từ Hà Nội vào Sài Gòn.
ĐẶNG YÊN
Bút ký
Với Hương Trà, những điều tưởng chừng quên lãng về một vùng đất nhiều tiềm năng đã sống dậy. Cái xưa và cái nay trộn lẫn giữa làn ranh văn hóa và ý thức, tính bất toàn và biến đổi, giữa cổ kính và hiện đại.
LÊ VŨ TRƯỜNG GIANG
Bút ký
Huế được xem là một thành phố vườn, cả thành phố là một công viên lớn, ở đâu cũng thấy được một màu xanh mát dịu của cỏ cây, sông, hồ, đồi núi.
TRUNG SƠN
Ký
Trong đời viết văn làm báo, lần đầu tôi "đi thực tế" không phải với các bạn đồng nghiệp, cũng không có ai đưa rước, mà đi cùng "bà xã" của tôi - một cô giáo đang loay hoay chưa biết tìm việc gì làm thêm để bù đắp khoản tiền lương ít ỏi của mình.
LÊ HƯNG TIẾN
LÊ VŨ TRƯỜNG GIANG
Ngày cuối năm, tiếng còi tàu vang bên sân ga cũ bận rộn những chuyến đi về. Cái màu vôi đỏ trong đêm, bóng người vội vã dưới hàng sứ trắng nở tàn lặng lẽ.
NGUYỄN KHẮC PHÊ
Thiên hạ đang náo nức đủ tin sốt nóng, sao lại đi nói chuyện mít? Cũng do trên trang mạng một tờ báo lớn mới đây có bài “Dân mạng thế giới xôn xao vì trái mít”; nguồn tin gốc lại là một trang mạng của Mỹ! Nhiều vùng quê Việt Nam mình đang vào mùa mít, nhà tôi lại sở hữu 2 cây mít năm nào cũng trĩu quả, cần chi tìm xem chuyện bên Mỹ?
LÊ VŨ TRƯỜNG GIANG
Thuở bé, mỗi lần đứng trước chiếc tủ gỗ sơn màu xanh ngọc khiêm tốn nép cuối góc nhà, tôi trải hồn mình cùng bức tranh khắc những nét chân phương về một ngã ba sông bằng lặng, mênh mông với những ngọn núi trập trùng cao thấp tầng mây làm hậu cảnh.
NGUYỄN QUANG HÀ
Bút ký
Nhắc tới vùng đất miền tây Gio Linh, trước mắt tôi hiện ngay ra những trái mìn nổ bất ngờ trong thời bình.
VĨNH NGUYÊN
Hồi ký
Boong tàu lau xong sạch bóng. Toàn thể mọi người tập trung boong trước ăn sáng. Ăn xong, tôi cùng một số anh em cụm lại (cũng ở boong trước) nghe đài tiếng nói Việt Nam. Hồi ấy, toàn phân đội, tàu nào cũng được phát một cái đài orionton để nghe tin tức, nghe chương trình ca nhạc vào những giờ nghỉ…