Tranh Đặng Mậu Tựu: Hiện thực hư ảo
ĐẶNG TIẾN
Vẽ, không gì dễ mà cũng không có gì khó bằng vẽ phụ nữ. Khi nghe nói: tranh phụ nữ đẹp, thì ta không rõ: tranh đẹp hay phụ nữ đẹp.
 |
 |
Xưa nay một bức chân dung đẹp, không nhất thiết phải truyền thần một phụ nữ đẹp. Khi chọn chủ đề cho một loạt họa phẩm “Cảm ơn Eva”, Đặng Mậu Tựu ắt đã xử lý xong vấn đề lý thuyết này và mục đích tối thượng của anh là những bức tranh đẹp, để tuyên dương người phụ nữ muôn nơi và muôn thuở, người Mẹ của Nhân Loại, có thể là nữ tính trong mỗi chúng ta. Là nguồn sống, là tình thương, vẻ đẹp, cùng với đức tính chịu đựng, hy sinh vô bờ bến. Dụng tâm có thể là như vậy. Nhưng trong thực tế, cầm cây cọ trước giá vẽ, anh phải nghĩ đến một khuôn mặt cụ thể, có khi là cô gái anh vừa gặp đầu ngõ trưa nay. Và khi hiện thân lên khung vải, khuôn mặt phù du ấy lại hóa thân thành một phụ nữ khác, một nhan sắc đã tiềm ẩn trong tâm thức từ thời nảo thời nao. Anh lại phải truy tầm, như tìm lại một cố nhân, để phác thảo một tác phẩm tương xứng - mà về sau, chúng ta sẽ gọi là tranh đẹp. Tranh phụ nữ của Picasso hay trong mộc bản Nhật cũng xuất hiện như thế, cho dù có mang tên người mẫu như nàng Mona Lisa trong La Joconde, hay Em Thúy trong Trần Văn Cẩn, cô Mai, cô Yến trong tranh Dương Bính Liên. Vẽ người nào đi nữa thì họa sĩ cũng chỉ vẽ rung cảm của chính mình trước vẻ đẹp của trần gian trong phút giây giao cảm.
Và Đặng Mậu Tựu lại cần đặt cái nhan sắc kia trong trần gian nọ. Đến đây thì công trình tạo tác có phần thoải mái hơn, vì họa sĩ, đã được cuộc đời ưu đãi. Liếc nhìn bên trái, đã sẵn dòng sông Như Ý trong xanh. Liếc sang bên phải thì lại có vườn nhà, hoa lá chuyển màu theo từng sắc nắng. Bước ra khỏi ngõ là gặp “con sông xưa, thành phố cũ”, Cố đô Huế thành quách thâm u, cây lá xanh tươi, cuộc sống hiền hòa còn giữ được nếp xưa. Phong cảnh trở thành tâm cảnh: tranh đẹp bao giờ cũng là tâm cảnh của họa sĩ, dĩ nhiên. Ngày nào nó trở thành tâm cảnh của người xem, thì nó đến tầm tác phẩm hội họa. Nghệ thuật phát sinh trên khung vải và hình thành trong nhãn tuyến của người xem. Hoa sen đẹp trong mắt người nhìn, chứ tự nó không đẹp, không xấu, kể cả trong tranh của Đặng Mậu Tựu.
Không có cái đẹp khách quan, nhưng có cái đẹp quy ước, thay đổi theo thời đại, theo văn hóa và thói quen thưởng ngoạn. Cái khó của họa sĩ là hòa giải được mâu thuẫn của xã hội bằng tác phẩm của mình. Đặng Mậu Tựu có tham vọng đó. Tranh anh vì vậy thoát ly khỏi trường phái, bằng một mỹ học chiết trung. Anh giữ lại lối vẽ hình dung, nhưng hiện đại hóa bằng phong cách, qua rung cảm: cơ thể phụ nữ trong tranh lụa chứng tỏ điều đó, bên cạnh những đề tài quy ước của thể loại lụa, cảnh tứ bình xuân hạ thu đông, trong những không gian gia cư cổ kính. Người phụ nữ của Tựu khuê các, mảnh mai, thanh tú, đẹp một cách riêng, siêu thoát, ngoài nhan sắc, đẹp cái đẹp của hội họa.
Chuyển sang nghệ thuật sơn dầu, đường nét phóng túng hơn, màu sắc phong phú, khí hậu nồng nàn hơn, nhưng cốt cách không thay đổi. Có những phong cảnh tạo ra phong cách, nhưng ở Đặng Mậu Tựu phong cách tạo ra phong cảnh. Tranh sơn dầu về cảnh lên đồng ở điện Hòn Chén, thật sự không phải tả thực cảnh đồng bóng, mà là đáp lại đòi hỏi của chuyển động và màu sắc, một thôi thúc của cảm hứng và sáng tạo. Từ đó, suy diễn ra những họa phẩm khác, thuần phong cảnh Huế, nhưng là tâm cảnh Đặng Mậu Tựu: như vườn cây Nguyệt Biều hay bến đò Thừa Phủ. Nhưng tranh Đặng Mậu Tựu không miêu tả, chỉ mượn không gian để tạo nên khí quyển trong hiện thực hư ảo, một Cố đô Huế trong mộng tưởng, với bóng dáng người phụ nữ thực mà không thực.
Xem phòng tranh Đặng Mậu Tựu như đã đi qua một giấc mơ đầy chuyển động và màu sắc. Cảm ơn họa sĩ đã tạo dựng được giấc mơ ấy bằng tài năng, tâm cảm và lao động nghệ thuật - lao lực và lao tâm - bền bỉ và trí tuệ. Công, và thành công của Đặng Mậu Tựu là đã đạt tới cái Đẹp trong chức năng cao quý của nó, là đã hòa giải được nhiều giá trị tương phản.
Đà Nẵng 23/02/2020
Đ.T
(SHSDB36/03-2020)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
NGUYỄN HỮU NGÔKhu nhà máy bên kia sông tràn đầy sức sống giữa một bầu trời êm ả. Những bông cỏ chen nhau vươn lên… và bỗng nhiên một cánh chuồn chuồn đỏ thắm đáp xuống - một chi tiết thật bất ngờ và thú vị. Toàn thể bức tranh tỏa ra ánh dịu dàng của một buổi sáng mùa xuân.
-
ĐẶNG MẬU TỰUKhi được Hội Mỹ Thuật Việt Nam phân bố cho miền Trung một suất đi thực tế Trường Sa, Họa sĩ Lê Văn Nhường là một điểm trong tầm ngắm để được giới thiệu đi trong chuyến hải hành này. Trường Sa là một trong những mục tiêu mà Hội Mỹ thuật quan tâm trong cuộc vận động sáng tác về biển đảo trong năm 2010 - là điểm nóng vì là tiền tiêu của Tổ quốc. Ai cũng mong có một lần được đi đến đó.
-
THANH TÙNGVào những ngày cuối tháng 7-2010 Đinh Cường từ Mỹ về và Phan Ngọc Minh từ Đà Nẵng ra tổ chức một cuộc triển lãm tranh ở gallery Chiêu Ê - số 89 Minh Mạng, thành phố Huế - nhà riêng của hoạ sĩ Hoàng Đăng Nhuận.
-
TRẦN THANH BÌNHCách đây đúng 9 năm, có một họa sĩ xứ Huế đã lang thang gần 2 tháng trời trên những góc phố cổ kính Hà Nội để "chiêm nghiệm", đó là Lê Quý Long.
-
LÊ QUÝ LONGMùa xuân năm ấy, vào dịp Tết, chợt nhớ đến người bạn đồng nghiệp ở cách thành phố hơn hai kilômét về phía tây dọc theo dòng sông Hương. Anh ở gần chợ Long Thọ, bên trái là con đường đi đến sân Hổ Quyền.
-
SĨ THIỆNTrại sáng tác điêu khắc Quốc tế lần 2 được tổ chức tại Huế đã kết thúc được 3 tháng. Bằng sự lao động sáng tạo, bất chấp cái "mưa thúi đất thúi trời", 14 nhà điêu khắc Việt Nam là 16 nhà điêu khắc đến từ châu Mỹ, châu Âu, châu Á đã để lại cho Huế 30 bức tượng, một món quà vô giá và vĩnh hằng.
-
NGÔ MINHTôi quen biết họa sĩ Đặng Mậu Tựu từ những ngày gửi con trai đi học lớp hội họa ở Nhà Thiếu nhi Huế. Những ngày đó thiếu nhi đến học vẽ đông lắm. Có lớp buổi sáng, buổi chiều, lại có lớp ban đêm. Lớp nào cũng có mặt thầy Đặng Mậu Tựu có mái tóc bồng bềnh như sóng Quy Nhơn, mặt mày hốc hác vì thiếu ngủ và thiếu dinh dưỡng, cặm cụi dạy các cháu cách cầm cọ, pha màu, phác thảo tranh. Rồi thầy Tựu dắt các em đi chơi Bạch Mã, Lăng Cô... để tìm cảm hứng vẽ.
-
LGT: Sau hơn năm tháng bị tai biến, họa sĩ Hoàng Đăng Nhuận đang dần hồi phục trở lại. Ý thức sống là sáng tạo đã thôi thúc người họa sĩ. Và như vậy toile đã căng lại trên khung, màu cũng đã sẵn sàng.A. Camus trong một cơn bệnh đã chiêm nghiệm “Bệnh tật là một dòng tu kín”. Hy vọng rằng trong ngọn lửa sáng tạo nhen lên lần này, tranh Hoàng Đăng Nhuận có thêm nhiều chiêm nghiệm mới trong dòng tu kín của mình.S.H
-
ĐẶNG MẬU TỰU... Về quê, về quê, ai cũng có ít ra một lần về quê.Về cái nơi chôn nhau cắt rốn ấy, dù giàu nghèo đến đâu thì mảnh đất ấy cũng rất thiêng và rất riêng với mình.
-
NGUYỄN NGUYÊN ANTừ những thập niên sáu mươi đến tám mươi của thế kỷ trước, trong làng vẽ Huế, họa sĩ Lê Vinh - một cây cọ cinéma nổi lên như hiện tượng. Tưởng rằng, ông chuyên vẽ tranh quảng cáo, pano, nhưng không, ông có 20 bức vẽ còn lưu giữ trong Bệnh viện Trung ương Huế từ năm 1970 và là người vẽ tranh Bác Hồ to lớn nhất Việt Nam trong thời điểm 1975.
-
HẠNH NHIĐó là tên sê-ri tranh sơn mài của họa sĩ Đinh Khắc Thịnh - người được biết đến nhiều với các tác phẩm mỹ thuật sắp đặt trong các Festival nghề thủ công truyền thống và các Festival Huế.
-
PHAN THANH BÌNH-KHÁNH TRANGNăm nay triển lãm mỹ thuật Bắc Miền Trung lần thứ VIII được tổ chức tại Thanh Hoá, vùng đất địa đầu của khu vực miền Trung. Triển lãm trưng bày 116 tác phẩm của 46 tác giả là hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam và 51 tác giả hội viên Hội VHNT các địa phương. Hội đồng nghệ thuật đã loại 19 tranh vi phạm quy chế về thời gian sáng tác, kích thước (TT-Huế có 3 tranh) và đặc biệt trong đó có 9 tranh bị loại vì chất lượng nghệ thuật kém.
-
PHAN THANH BÌNHHình bóng người phụ nữ xứ Huế từ lâu đã được khắc sâu trong nghệ thuật hội họa với bao tác phẩm, dáng hình và tình cảm sâu nặng, với những vẻ đẹp chiều sâu hài hòa, rung cảm, xao động lòng người. Những tác phẩm ấy đã có ý nghĩa lịch sử lớn lao trong việc khẳng định và làm sáng tỏ hơn những giá trị tinh thần, phẩm chất của con người Huế nói chung và của người phụ nữ Huế nói riêng.
-
Đầu năm 1997, khi mới chuyển về công tác tại Đài Truyền hình Huế, tôi có ý định làm một phim tài liệu nghệ thuật về hoạ sĩ Bửu Chỉ. Sau nhiều lần từ chối, họa sĩ Bửu Chỉ đã đồng ý giúp tôi việc này. Ngày 25-2-97, tôi gửi anh 7 câu hỏi nhằm có thêm tư liệu để lên đề cương kịch bản phim. Hơn 20 ngày sau, anh chuyển cho tôi một thếp giấy vở học trò gồm 13 tờ do tự tay anh viết xong, đề ngày 16-3-1997. Vì nhiều lý do, phim chưa làm được, tôi gửi trả anh các tư liệu đã mượn, riêng bài trả lời phỏng vấn, anh nói tôi hãy giữ làm kỷ niệm về một dự định bất thành.Với tất cả tấm lòng thương quý và kính mến một người Anh, xin được giới thiệu bài trả lời phỏng vấn của Anh mà tôi xem như là những trang di cảo về CUỘC ĐỜI VÀ NGHỆ THUẬT. ĐẠI DƯƠNG
-
ĐẶNG MẬU TỰUGiới họa sĩ xem Bửu Chỉ là một người đặc biệt không chỉ vì tính khí hoặc bởi từ một người học và tốt nghiệp ngành luật nhưng lại tự học vẽ, có tác phẩm từ lúc học Luật rồi trở thành họa sĩ thực thụ, chết sống với nghề, mà vì tác phẩm của anh có một sắc thái riêng, anh đã tạo cho mình một cõi riêng trong nền nghệ thuật đương đại.
-
NGUYỄN TRỌNG TẠOMột ngày cuối năm Con Khỉ, tôi ghé vào Gallery Minh Châu số 7 Lý Đạo Thành, Hà Nội, không phải để chiêm ngưỡng tranh của các bậc thầy hội hoạ Nguyễn Phan Chánh, Bùi Xuân Phái, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng... vẫn thường được bày bán ở đây, hay để thăm cô chủ nhỏ Minh Châu quen thân từ trong Huế như mọi lần, mà để xem tranh của mẹ cô vừa mang từ Huế ra trình làng với giới hâm mộ hội hoạ đất Hà Thành.
-
PV: Ảnh hưởng nào đã cho hoạ sỹ về một thế giới quan có tên gọi là: "Không gian Lê Bá Đảng"? Lê Bá Đảng (L.B.Đ): Không gian của tôi là tạo hoá thiên nhiên hài hoà trong tác phẩm. Không có cô đứng, cô ngồi, cô uỷ lụy, cô say, cô tỉnh, cô chiêm bao; không nhìn thẳng như mọi người mà nhìn từ nhiều góc độ.
-
PHÚC VINHSau một thời gian dài lang bạt giang hồ, tết này, họa sĩ Hoàng Đăng Nhuận quyết định trở về Galery Chiêu Ê, nơi ông đã gắn bó một thời trai trẻ, trú mình trong căn họa thất xinh xắn vừa xây dựng.
-
TRẦN KIÊM ĐOÀNLàm nghệ thuật ở xứ nghèo là một “thiện nghiệp gian nan”! Thiện nghiệp vì làm cho đời vui. Gian nan vì phải sống đời áo cơm vất vả.
-
TRẦN HẠ THÁP Với gần bốn mươi bức tranh trong cuộc triển lãm ở số 4 Hoàng Hoa Thám - Huế khai mạc vào 11 tháng 10 năm 2008, Võ Xuân Huy đã đặt người thưởng ngoạn trước một công trình tổng hợp từ 3 phạm trù sơn mài độc đáo. Sự nối kết truyền thống vào hiện đại này mang tầm vóc đặt để một nguyên lý, xứng đáng để giới bình luận lưu tâm và ghi nhận lâu dài.
.png)
.png)
