Tranh Đặng Mậu Tựu: Hiện thực hư ảo
ĐẶNG TIẾN
Vẽ, không gì dễ mà cũng không có gì khó bằng vẽ phụ nữ. Khi nghe nói: tranh phụ nữ đẹp, thì ta không rõ: tranh đẹp hay phụ nữ đẹp.
 |
 |
Xưa nay một bức chân dung đẹp, không nhất thiết phải truyền thần một phụ nữ đẹp. Khi chọn chủ đề cho một loạt họa phẩm “Cảm ơn Eva”, Đặng Mậu Tựu ắt đã xử lý xong vấn đề lý thuyết này và mục đích tối thượng của anh là những bức tranh đẹp, để tuyên dương người phụ nữ muôn nơi và muôn thuở, người Mẹ của Nhân Loại, có thể là nữ tính trong mỗi chúng ta. Là nguồn sống, là tình thương, vẻ đẹp, cùng với đức tính chịu đựng, hy sinh vô bờ bến. Dụng tâm có thể là như vậy. Nhưng trong thực tế, cầm cây cọ trước giá vẽ, anh phải nghĩ đến một khuôn mặt cụ thể, có khi là cô gái anh vừa gặp đầu ngõ trưa nay. Và khi hiện thân lên khung vải, khuôn mặt phù du ấy lại hóa thân thành một phụ nữ khác, một nhan sắc đã tiềm ẩn trong tâm thức từ thời nảo thời nao. Anh lại phải truy tầm, như tìm lại một cố nhân, để phác thảo một tác phẩm tương xứng - mà về sau, chúng ta sẽ gọi là tranh đẹp. Tranh phụ nữ của Picasso hay trong mộc bản Nhật cũng xuất hiện như thế, cho dù có mang tên người mẫu như nàng Mona Lisa trong La Joconde, hay Em Thúy trong Trần Văn Cẩn, cô Mai, cô Yến trong tranh Dương Bính Liên. Vẽ người nào đi nữa thì họa sĩ cũng chỉ vẽ rung cảm của chính mình trước vẻ đẹp của trần gian trong phút giây giao cảm.
Và Đặng Mậu Tựu lại cần đặt cái nhan sắc kia trong trần gian nọ. Đến đây thì công trình tạo tác có phần thoải mái hơn, vì họa sĩ, đã được cuộc đời ưu đãi. Liếc nhìn bên trái, đã sẵn dòng sông Như Ý trong xanh. Liếc sang bên phải thì lại có vườn nhà, hoa lá chuyển màu theo từng sắc nắng. Bước ra khỏi ngõ là gặp “con sông xưa, thành phố cũ”, Cố đô Huế thành quách thâm u, cây lá xanh tươi, cuộc sống hiền hòa còn giữ được nếp xưa. Phong cảnh trở thành tâm cảnh: tranh đẹp bao giờ cũng là tâm cảnh của họa sĩ, dĩ nhiên. Ngày nào nó trở thành tâm cảnh của người xem, thì nó đến tầm tác phẩm hội họa. Nghệ thuật phát sinh trên khung vải và hình thành trong nhãn tuyến của người xem. Hoa sen đẹp trong mắt người nhìn, chứ tự nó không đẹp, không xấu, kể cả trong tranh của Đặng Mậu Tựu.
Không có cái đẹp khách quan, nhưng có cái đẹp quy ước, thay đổi theo thời đại, theo văn hóa và thói quen thưởng ngoạn. Cái khó của họa sĩ là hòa giải được mâu thuẫn của xã hội bằng tác phẩm của mình. Đặng Mậu Tựu có tham vọng đó. Tranh anh vì vậy thoát ly khỏi trường phái, bằng một mỹ học chiết trung. Anh giữ lại lối vẽ hình dung, nhưng hiện đại hóa bằng phong cách, qua rung cảm: cơ thể phụ nữ trong tranh lụa chứng tỏ điều đó, bên cạnh những đề tài quy ước của thể loại lụa, cảnh tứ bình xuân hạ thu đông, trong những không gian gia cư cổ kính. Người phụ nữ của Tựu khuê các, mảnh mai, thanh tú, đẹp một cách riêng, siêu thoát, ngoài nhan sắc, đẹp cái đẹp của hội họa.
Chuyển sang nghệ thuật sơn dầu, đường nét phóng túng hơn, màu sắc phong phú, khí hậu nồng nàn hơn, nhưng cốt cách không thay đổi. Có những phong cảnh tạo ra phong cách, nhưng ở Đặng Mậu Tựu phong cách tạo ra phong cảnh. Tranh sơn dầu về cảnh lên đồng ở điện Hòn Chén, thật sự không phải tả thực cảnh đồng bóng, mà là đáp lại đòi hỏi của chuyển động và màu sắc, một thôi thúc của cảm hứng và sáng tạo. Từ đó, suy diễn ra những họa phẩm khác, thuần phong cảnh Huế, nhưng là tâm cảnh Đặng Mậu Tựu: như vườn cây Nguyệt Biều hay bến đò Thừa Phủ. Nhưng tranh Đặng Mậu Tựu không miêu tả, chỉ mượn không gian để tạo nên khí quyển trong hiện thực hư ảo, một Cố đô Huế trong mộng tưởng, với bóng dáng người phụ nữ thực mà không thực.
Xem phòng tranh Đặng Mậu Tựu như đã đi qua một giấc mơ đầy chuyển động và màu sắc. Cảm ơn họa sĩ đã tạo dựng được giấc mơ ấy bằng tài năng, tâm cảm và lao động nghệ thuật - lao lực và lao tâm - bền bỉ và trí tuệ. Công, và thành công của Đặng Mậu Tựu là đã đạt tới cái Đẹp trong chức năng cao quý của nó, là đã hòa giải được nhiều giá trị tương phản.
Đà Nẵng 23/02/2020
Đ.T
(SHSDB36/03-2020)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
PHẠM TẤN XUÂN CAO
Mỹ cảm của một tờ báo hay một tờ tạp chí xuất phát từ đâu? Yếu tố quyết định mỹ cảm của người đọc đối với một tờ báo hay một tờ tạp chí nào đó phải chăng luôn khi nào cũng gắn với cái bìa của nó hay với một thành phần khác của nó hay không? -
KHẢ HÂN
“Lại về lại 2018” là triển lãm do Tạp chí Sông Hương tổ chức trong dịp Festival Huế 2018. Triển lãm với sự tham gia của các họa sĩ, nhà điêu khắc đang sinh sống tại Huế, tại thành phố Hồ Chí Minh, Quảng Nam,… và những người bạn yêu Huế. -
KHẢ HÂN
“Một thoáng Tam Giang” là triển lãm lần thứ ba này của nhóm các họa sĩ trẻ Huế Ta được ánh xạ một cách tài tình qua những khúc ngẫu hứng ngân lên từ phá Tam Giang. -
PHẠM TẤN XUÂN CAO
Trong những ngày cuối năm 2017, tại Trung tâm nghệ thuật Lê Bá Đảng & Điềm Phùng Thị đã diễn ra cuộc triển lãm mỹ thuật với chủ đề "Hội Ngộ". -
LTS: 9 giờ sáng 17/7/2017, họa sĩ Vĩnh Phối đã trút hơi thở cuối cùng tại nhà riêng bên bờ sông Đông Ba - thành phố Huế, sau một thời gian sống chung với căn bệnh ung thư.
-
KHẢ HÂN
Phác họa nên một bức chân dung, ở đó, hình thể trong tranh có thể tự mình truyền tải một thứ ngôn ngữ của riêng nó,… -
THIÊN HÀ
Một sự kiện văn hóa đáng lưu tâm trong kỳ Festival nghề truyền thống Huế 2017 là lễ hội áo dài với chủ đề Hội họa Huế và Áo dài, được diễn ra trên cầu Trường Tiền, bắt đầu Iúc 20 giờ đêm 30/4. -
Tôn Thất Đào được các thế hệ họa sĩ tài hoa mệnh danh là một họa sĩ bậc thầy của Huế.
-
LÊ HUỲNH LÂM
Họa sĩ Nguyễn Văn Tuyên không có xưởng vẽ, không treo tranh quanh nhà như nhiều họa sĩ khác. -
AN PHÚ
Hồi Cố - là tên của phòng triển lãm mỹ thuật trưng bày tác phẩm của các họa sĩ đã có nhiều đóng góp cho nền Mỹ thuật Thừa Thiên Huế và sự phát triển của tổ chức Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế. -
TUỆ NGỌC
Thầm lặng dường như là phong cách của họa sĩ trẻ Hoàng Đăng Khanh. Sự thầm lặng đó thể hiện trong nghệ thuật và cả trong cách sống của anh với cuộc đời. -
TUỆ NGỌC
Hội họa nói riêng và nghệ thuật thị giác nói chung của Huế đã có một thời kỳ rực rỡ với những tên tuổi cống hiến cho mảnh đất giàu văn hóa này như Tôn Thất Đào, Phạm Đăng Trí, Bửu Chỉ, Điềm Phùng Thị, Lê Bá Đảng, Đinh Cường, Hoàng Đăng Nhuận, Vĩnh Phối, Nguyễn Văn Tuyên… -
Đến hẹn lại lên, các họa sĩ yêu Huế từ TP HCM, Đà Nẵng, Huế lại về bày tranh tại Tạp chí Sông Hương hưởng ứng Festival Huế 2016. Ngoài ba họa sỹ thân thương: Kim Long, Trương Đình Quế và Nguyễn Tuấn đã đi xa, những người còn ở lại vẫn tiếp tục đồng hành cuộc chơi của Nhóm “LẠI VỀ LẠI” đã được khởi động từ 2008. Phòng tranh “LẠI VỀ LẠI 2016” lần này, đã có thêm những tên tuổi mới.
Sông Hương xin giới thiệu đến quý bạn đọc các tác giả tham gia phòng triển lãm tranh “LẠI VỀ LẠI 2016”, sẽ khai mạc tại Tạp chí Sông Hương từ 27/4/ tới đây. -
ĐẶNG MẬU TỰU
Một sáng giữa tháng 2, tình cờ tôi được nhóm họa sĩ trẻ nội thành mời uống cà phê ở đường Thạch Hãn. Hôm ấy có khá đông anh em nhóm trẻ ở cà phê Rider, lâu mới gặp, chuyện trò rôm rả trên nền tiếng hát của ca sĩ Khánh Ly quen thuộc cùng những ca khúc Trịnh Công Sơn. -
TUỆ NGỌC
-
Họa sĩ Võ Xuân Huy sinh năm 1970, học Đại học Nghệ thuật Huế và sau đó trở thành giảng viên tại trường. Sự đột ngột ra đi của anh vào ngày 15/3 vừa rồi đã để lại khoảng trống đầy đau thương và ám ảnh trong lòng bạn bè; cũng gần như một thông điệp về cõi người vô thường dưới bầu trời quá rộng mà ở đó sự thành công chỉ đến khi năng lượng của kẻ sáng tạo được thắp sáng đổ bóng cả vào lòng đất tăm tối.
Bài viết của Hoàng Diệp Lạc, thơ của Tịnh Thy và Phùng Tấn Đông là nén tâm nhang mà Sông Hương muốn gửi đến độc giả. -
HẠ NGUYÊN
Trong cuộc đời, cái đánh thức ký ức của ta đến tận cùng sâu thẳm nhất, đó chỉ có thể là mưa. -
HOÀNG DIỆP LẠC
Bước vào văn đàn bằng tập truyện ngắn với những ám tưởng về màu đỏ của máu, tiếp theo là âm thanh tiếng reo của lửa trong tập truyện ngắn thứ hai, Lê Minh Phong đã phần nào khẳng định được tâm thế sáng tác trước mịt mù cơn lốc thông tin.
.png)
.png)
