HẠ NGUYÊN
Đêm thứ mười tám tôi mới lọt được vào căn nhà của em. Bấy giờ đang quá khuya và sự vắng ngắt như nhìn xói vào làm tôi kinh sợ.
Minh họa: Đình Văn
Tôi thắp đủ mười tám ngọn nến đăng quang cho lần đi tìm của mình. Mười tám ngọn nến ngày sinh nhật của em chưa cháy hết, em đã để dành cho tôi thắp sáng tuổi của em ở thảo nguyên này. Song, sự sáng chiếu rọi vào khoảng không chợt làm cho tôi thất vọng. Tôi cầm một ngọn nến đi từ đầu đến cuối hành lang, em không để lại một cái gì, cả chiếc khăn quàng cổ tích của lũ sói tha em đi ngày xưa... Có cái gì đó bay bay trước mắt tôi như là mảng màu đen và trắng của ký ức, nhưng tôi không có nhận ra nó.
Bởi vì không có em và tôi rệu rã hơn một vạn lần ở cõi bên ngoài có thể có vô tận đối với em, khoảng cách xin có một giới hạn vĩnh cửu để xóa đi bằng những lịch sự của văn minh loài người. Em để lại khoảng cách ấy bằng một dòng chữ chín chắn, tự nhiên! - "Đừng chờ em, hãy đến với em ở thảo nguyên thứ mười chín".
Tôi bỗng buột miệng cầu chúc ở đó là một thảo nguyên xanh và đón em về trong hạnh phúc.
Lời cầu chúc dừng lại bởi vì nó chỉ có thể bay trong khoảng tôi nghe được, hơn nữa, tôi sợ sự im lặng tiếp đến đầy bối rối.
Tôi bước những bước khuya khoắt về phía ô cửa kính, ở xa xa ngoài thảo nguyên đêm, có thể nhìn thấy những ranh giới mờ ảo.
Bất chợt, tiếng sói tru làm vỡ ánh trăng ngoài kia. Tôi bỗng sống động hẳn lên và yên lòng để hồi hộp. Hình như đó là cái-em-để-lại-mà-tôi-nhận-thấy, không phải lúc ấy tôi đang sống trong huyền thoại, sách vở hay trí tưởng tượng.
Tiếng sói tru mỗi lúc một gần hơn, cho đến khi tôi kịp nhìn thấy những bóng trắng nối nhau loang loáng, hướng mỏm về phía gió. Có lẽ tôi chợt lo sợ là những nhánh hoa dại, liệu có bị đạp nhầm không? Nhưng dẫu sao thì đêm rất lạnh ở thảo nguyên đã có sự ấm áp từ tấm thân của lũ sói. Có một điều gì đó thật trái ngược, nhưng đó lại là cảm giác có thật. Tôi đứng nhìn, nhìn mãi phía ngoài kia trăng chênh chếch một lá thuyền vàng và nhỏ, trời lấm tấm sao, nguyên thủy của vũ trụ bao giờ cũng như có một cái gì đó ráo nước và sạch sẽ. Mười tám ngọn nến trắng trong phòng vẫn sáng. Tôi bỗng muốn mở toang các cánh cửa.
Nhưng sự thoát mộng buộc tôi gài chặt cửa hơn. Gió có thể làm tắt những ngọn nến, và ít ra, lũ sói cũng đã đến gần, đã thấy chúng thấp thoáng ngoài vườn. Tôi hiểu chúng đang săn tìm hơi người. Tôi quay lại, mười tám ngọn nến vẫn cháy.
Khi điếu thuốc đã được đốt lên, tôi nhận ra gương mặt con sói già đang thất vọng ghê gớm ở ngoài kia cửa kính. Nó tru lên trước mắt tôi, nước mắt chảy hằn sâu một đường dọc khóe mũi xinh đẹp và ngang ngạnh.
Tôi bỗng hiểu nó đang lâm vào tình trạng thê thảm nhất trong đời nó. Bởi vì sau một hồi tru dài lịm cả thảo nguyên, nó xuống cầu thang gác một cách thận trọng vì chỉ còn ba chân lành lặn, và sau đó, với một quyết tâm bản năng, nó quay trở lên và bắt đầu phá cửa. Một vài con sói lên theo, số còn lại ngồi bất động, mắt dán vào ánh nến sáng trong phòng, chờ đợi.
Có lẽ là vợ nó, một con sói tinh ranh nào đó đang kỳ sinh nở, và như thế, không phải chỉ nuôi một mình nó mà còn vợ và lũ con nó ở nhà. Còn bên cạnh nó là cả những con sói khác cũng đang đói, mà chúng thì có thể đến lúc điên lên là xé xác nó.
Lũ sói đã bắt đầu bực dọc và chạy lui tới trong vườn. Bấy giờ tôi ngồi quay lưng về phía nó. Mặc xác lũ sói tấn công vô ích. Ngôi nhà em để lại giữa thảo nguyên thứ mười tám làm tôi yên lòng.
Tôi lật những trang nhật ký, em đã viết vào thảo nguyên tiếng lòng mình. Tôi hiểu tôi không có tội khi đọc những dòng chữ ấy, nơi mà tất thảy đều có thể trở thành của chung cho mọi người, cho cả trái tim chưa một lần nhìn thấy. Người chị của em đã đi về thế giới giấc mơ của những ánh hoa đen tuyền gỗ mun và có những đường viền trắng năm em mười tám tuổi. Trong hoài niệm tuổi mười tám em đi tìm một sự thật dữ dội, dẫu sự thật ấy có thể là một con sói già tru lên thảm thiết trong bước đường sinh tồn của nó.
Tôi gấp cuốn sổ lại, ở đâu đó trong thảo nguyên thứ mười chín em đang đi tìm điểm vô cùng của sự thật. Tôi quay trở lại khung cửa kính. Tiếng tru già khẳng khái - sự sinh tồn tuyệt đẹp và vô cùng tuyệt vọng của lũ sói đang thể hiện rõ trước mắt tôi - kẻ thất bại trước mong muốn thỏa hiệp với người khác trong sự thành thật. Tôi hiểu là tôi đang đối diện với sự thật mà em đã đi tìm, và chỉ trong giờ phút này thôi. Có một cái gì đó khiến tôi bỗng sợ rằng lũ sói sẽ hết kiên nhẫn và bỏ đi mất. Nếu có em ở đây, em sẽ mở cửa để đón lũ sói ấy, vì rằng đấy là sự thật của riêng em.
Và bằng linh cảm từ khi biết yêu mến cuộc sống, biết đi tìm em qua mười tám thảo nguyên, tôi hiểu rằng đó cũng là sự thật của riêng mình. Tôi mở cửa và bước ra phía thảo nguyên, đó là cách duy nhất để tan loãng vào em, vào thảo nguyên thứ mười tám mà em đã từng sống và yêu mến.
Tôi cho phép mình một chút đứng lại trong căn phòng trước giờ phút vĩnh biệt. Mười tám ngọn nến vẫn cháy. Nếu thắp nến cho tôi, em hãy thắp mười ba ngọn nến đỏ - con số bất khả kháng - và sau đó, mười ba ngọn nến trắng.
Tôi áp mặt vào cửa kính. Con sói già chờn vờn đôi tay mạnh mẽ trước mũi tôi. Sự sống và sự chết không chỉ cách biệt nhau bằng một tấm kính.
Tôi bất giác bật cười. Sói sẽ nghĩ như thế nào nhỉ? Mỗi khi có thể nó nhìn tôi như một anh chàng sở khanh đủ lời hứa hẹn và bây giờ chối bỏ thảo nguyên vô tận của em. Nó có thể cho rằng tôi trốn chạy khỏi sự thật trong vững chãi của đồ vật là ngôi nhà của em để lại.
Tôi thôi cười và cùng nó nhìn nhau qua tấm kính mỏng. Lần đầu tiên tôi cảm nhận được thế nào là ánh mắt của dửng dưng, vô tận và mãnh liệt của một sinh lực cũng vĩnh cửu không kém. Sau thoáng bàng hoàng, tôi nhận ra mình đang buồn ghê gớm.
Tôi quay lại phía mười tám ngọn nến cháy và hiểu rằng tôi không đi ra phía thảo nguyên với một ý niệm liều mạng để tuân theo một sự đòi hỏi tuyệt đối như là lòng trung tín của tôi đã làm đời tôi mất hết ý nghĩa, tôi cảm nhận tôi đã trong trắng như thế nào.
Trong giây phút sung mãn tuyệt vời, tôi nhắc lại tiếng của muôn thuở: "ANH YÊU EM. YÊU..."
Cảm xúc mãnh liệt của cái cung bậc và trạng thái tình cảm ấy dội vang trong căn phòng. Tôi nhận ra những âm tiết đang nối đuôi nhau thành một cuộc vũ hội bay qua thảo nguyên về phía vô cùng, nó đang bay qua miền thảo nguyên thứ mười chín - nơi em đến - và đi xa hơn nữa.
Không biết cửa kính đã bị phá vỡ loảng xoảng. Khi tôi quay lại định mở cửa ra thảo nguyên, lũ sói đã đứng trước mặt tôi.
Cái-sự-thật-em-đi-tìm đã không cho phép tôi kịp biểu lộ mối tình cảm hay nói với nó một điều gì. Tôi hiểu là tôi sẽ tan loãng vào thảo nguyên thứ mười tám không một dòng chữ hay một lời nhắn nhủ nào để lại.
Huế, 1 - 1991
H.N.
(TCSH47/05-1991)
QUẾ HƯƠNGTôi băng qua đường để lên cầu Trường Tiền. Thằng Tí kéo tay tôi lại: “Cậu qua đường mần chi, xe cán chừ!”. Tôi cứ qua. Đám trẻ con đang chơi ở công viên trước mặt ném đá vào tôi. Tôi chạy lên cầu. Đám trẻ réo: “Ông điên! Ông điên!”. Tí chạy theo, vừa thở, vừa nắm tay tôi: “Ai bảo cậu qua bên ni, dắt cậu thiệt mệt!”.
NGUYỄN NGUYÊN PHƯỚC Vào một buổi tối mùa thu, Đinh Hoài Viễn, một nhà văn trẻ tuổi, một người hoàn toàn vô danh trong văn giới, trong khi bóc phong thư mới nhận được vào buổi sáng ngày hôm đó, đã phát hiện ra ở mặt sau cái phong bì rỗng ấy một văn bản kỳ lạ trong hình thức của một truyện ngắn không đề tên tác giả.
ĐỖ KIM CUÔNGQuán cà phê cây sứ của vợ chồng Tư Hiền nằm ngay mặt tiền con đường nhỏ dẫn ra biển. Quán không trang hoàng đèn xanh đèn đỏ, không quầy két, không người chạy bàn, chỉ dăm ba bộ bàn ghế nhựa rẻ tiền.
HƯƠNG LANNàng sống trong một ngôi nhà xưa, được xây cất từ đời ông cố của nàng, tính ngót nghét nó cũng hơn trăm tuổi. Ngôi nhà nằm giữa một khu vườn mênh mông.
LƯƠNG VĂN CHILGT: Nhà tù, nơi chưa mảy may cải hóa được người đàn ông từng trác táng trên nền đạo đức xã hội, nhưng... Truyện được thắt nút khi Thuần “lột trần” vẻ đẹp phồn sinh xuân thì để minh chứng cho những ham muốn nguyên khai của con người là có giới hạn. Không khiên cưỡng ở nhiều chi tiết nhạy cảm, không tục trần trên từng đường cong mỹ diệu... Kịch độc đã thật sự “tiêm” những rung cảm lạ lùng vào miền hoang mê của lương tri đồng loại.
GIAO CHỈ Bão tố thường nổi dậy từ biển khơi hùng vĩ và kể cả. Những hút gió sấn sổ táp xuống mặt đất bao la quăng dội, tàn sát điên cuồng cho hả những cơn giận dồn góp lâu dài.
NGUYỄN ĐẶNG MỪNG Những người thắt đáy lưng ongVừa khéo chiều chồng lại khéo nuôi con (Tục ngữ)
TRẦN THÙY MAIỞ tuổi bốn mươi da mặt nàng vẫn trắng hồng, chưa thoáng một nếp nhăn. Ai nhìn kỹ lắm mới thấy những vết hằn bắt đầu hiện ra quanh cổ, thường được che rất khéo bởi những chuỗi hạt trang nhã. Mà đâu ai nhìn kỹ làm gì. Đứng trước một người đàn bà, dại gì không dán mắt vào vẻ đẹp mà lại đi săm soi tìm khuyết điểm.
NHẤT LÂMKinh thành Huế năm Bính Thìn, thiên hạ xôn xao vì một vụ án đại hình gây bất bình trong cả nước, và để lại cho hậu thế một nỗi tiếc thương khôn nguôi cho hai nhà chí sĩ.
XUÂN ĐÀILàng Tân Mỹ Đông nằm dưới chân núi Tịnh Hồng, trước năm 1975 là vùng của quốc gia, nói cho ngay ban ngày quốc gia điều khiển về hành chính, ban đêm “việt cộng” kiểm soát mọi mặt. Trong làng nhiều người đi lính hai phía, phía nào cũng có sĩ quan cấp tá, cấp úy và binh nhất, binh nhì…
TRẦN DUY PHIÊN1. Xuống tới biền, Lê và tôi thấy chú Phip và hai con bò đứng bên giàn cày. Chẳng chào hỏi, chúng tôi bắt tay vào việc. Tôi tiếp tục đắp bờ mương ngăn đất trồng rau với cái tum đổ nước vào sông Dakbla, còn Lê lo chỉ việc cho chú ấy.
QUỲNH VÂN"Lục bình vừa trôi vừa trổ bôngLục bình không kịp dừng để tím..."
TRÚC PHƯƠNGÔng già ngồi trên chiếc ghế bố làm bằng manh bao phía dưới bóng cây đa lão – trụ sở của Hội những người bán máu kia, sinh năm 1919, tròn 82 tuổi.
NGUYỄN THỊ THÁI Ngoài vườn có tiếng đánh sạt. Lại một chiếc tàu cau rơi. Con Vàng buồn bã đứng dậy, thất thểu đi ra. Hình như tiếng rơi khiến nó đau lòng.
HÀ KHÁNH LINH "Con gái PhổỞ lỗ trèo cau"
TÔ VĨNH HÀChỉ còn ít phút nữa, cái công việc căng thẳng, vừa đơn điệu vừa nặng nề của chúng tôi sẽ kết thúc: Buổi chấm thi sau cùng của một mùa tuyển sinh đầy sóng gió…
TRẦN DUY PHIÊN - Cắp vở qua bên chú Kỳ nhờ chú chỉ cho mà học! - Mẹ tôi nói. Tôi vẫn giả bộ không nghe. Những con tò he bằng đất do tôi nặn lấy chưa khô. Tôi mà bỏ đi có người phá - Nói thế mà không thủng tai ư? - Mẹ đảo mắt tìm một vật gì đó làm roi.
HOÀNG THÁI SƠN Dì Ty khép cửa rồi ngồi vào góc giường lôi tiền dưới gối ra đếm. Hai tờ hai mươi ngàn, một mới, một cũ gấp đôi gần đứt rời; hai tờ mười ngàn, một mới, một cũ dính vẩy cá; một tờ năm ngàn quăn góc; hai tờ một ngàn dính mực và âm ẩm. Sáu mươi bảy ngàn cả thảy. Đếm lần nữa: sáu mươi bảy ngàn. Rồi dì mở rương, xếp tiền vào từng ô.
NGUYỄN THANH VĂN"Làm sao em biết bia đá không đau…"
PHẠM NGỌC TUÝTất cả chỉ vì con nhỏ đó: Nó tên thật là gì, tôi không rõ. Tú gọi nó là nhỏ Mai, nó gầy và xinh. Nói rằng nó xinh, e chưa đủ. Nó ngầu, nó phá, nó là con bé nghịch như quỷ.