Sức sống Đông Sơn qua ngàn năm Bắc thuộc
Theo GS Hoàng Xuân Chinh, sức sống văn hóa Đông Sơn trong thời Bắc thuộc được phản ảnh qua các cuộc khởi nghĩa chống thống trị phương Bắc với đỉnh cao là chiến thắng giành độc lập của Ngô Quyền, trong lúc nhiều văn hóa khác đã vĩnh viễn trở thành một bộ phận của văn hóa Hán.
Một số hiện vật văn hóa Đông Sơn - Ảnh: Ngọc Thắng
Mộ thuyền, trống đồng, hoa văn quý
Một trong những biểu hiện của sức sống vượt qua ngàn năm Bắc thuộc này là sự tồn tại của mộ thuyền. Là một nét văn hóa đặc trưng của văn hóa Đông Sơn, loại hình mộ quan tài hình thuyền còn được phát hiện ở nhiều nơi trong thời Đại Việt, sau ngàn năm Bắc thuộc.
Theo GS Chinh, qua đó có thể thấy mộ quan tài hình thuyền, một loại mộ độc đáo của văn hóa Đông Sơn vẫn tiếp tục tồn tại bên cạnh loại mộ gạch vòm cuốn kiểu Hán trong thời Bắc thuộc. Thậm chí nó còn tồn tại đến muộn hơn trong thời Đại Việt nói lên sức sống mãnh liệt của văn hóa Đông Sơn vượt qua thời gian dài.
Ông Chinh cũng đánh giá sự tồn tại của trống đồng là biểu hiện nổi bật của sức sống văn hóa Đông Sơn. Hiện vật tiêu biểu thời Đông Sơn của người Lạc Việt này vẫn tiếp tục tồn tại lâu dài sau khi nước Âu Lạc bị nhà Triệu chiếm. Theo Hậu Hán thư, tướng nhà Hán Mã Viện trong cuộc chiến chống lại cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng, nhằm hủy diệt mọi giá trị vật chất và tinh thần của người Lạc Việt, đã tiến hành vơ vét trống đồng của người Việt. Nhưng sau đó nhiều loại trống đồng mới vẫn tiếp tục ra đời như các trống loại I Hê gơ muộn và trống đồng loại II Hê gơ. Cũng có cả loại trống chậu vừa có yếu tố Việt vừa có yếu tố Hán.
Cũng theo ông Chinh, sức sống văn hóa Đông Sơn còn thể hiện ở sự ra đời của những hiện vật có sự tiếp biến văn hóa Việt - Hán. Chẳng hạn, trong một số mộ táng, khảo cổ học đã gặp một vài đồ đồng hoặc gốm vừa mang phong cách văn hóa Đông Sơn vừa mang phong cách văn hóa Hán. Chiếc vò đồng phát hiện ở Bá Thước, có kiểu dáng như một chiếc vò gốm, trên vai và thân trang trí 12 băng ngang gồm 6 băng văn hình răng cưa và 6 băng văn vòng tròn tiếp tuyến xen kẽ nhau. Đó là những hoa văn kỷ hà rất đặc trưng cho đồ đồng văn hóa Đông Sơn. Tuy nhiên, cũng trên vai của chiếc vò này lại có một đôi quai gắn mặt hổ phù đặc trưng cho văn hóa Hán.
Sức sống không bị chôn vùi
PGS-TS Nguyễn Đình Chiến, Phó giám đốc Bảo tàng Lịch sử quốc gia, cho biết những ảnh hưởng của văn hóa Đông Sơn còn kéo dài đến sau này rất nhiều. Ông Chiến cho rằng nó thể hiện ở những đồ gốm tiêu biểu nhất là các chân đèn và lư hương gốm men lam xám của tác giả Đặng Huyền Thông, người thợ tài hoa cuối thế kỷ 16.
GS Hoàng Xuân Chinh cho rằng, sau cuộc khởi nghĩa thất bại của Hai Bà Trưng, nhà Đông Hán thay đổi phương thức thống trị với nước ta. Theo đó, họ thi hành những chính sách đồng hóa triệt để, nhằm biến nước ta thành những quận huyện nội địa Trung Hoa. “Tuy nhiên, văn hóa này vẫn tiếp tục tồn tại. Sức sống của văn hóa này đã chống lại quá trình Hán hóa trong thời Bắc thuộc. Các cuộc khởi nghĩa cũng liên tiếp xảy ra cho tới khi Ngô Quyền thắng quân Nam Hán, mở đầu thời Đại Việt. Trong lúc đó, các nhà nước hình thành cùng thời với nước ta ở Hoa Nam đều lần lượt bị sáp nhập vĩnh viễn vào nội địa Trung Hoa”, ông Chinh phân tích.
Theo Trinh Nguyễn - TN
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Gần nửa giờ lái xe từ thủ đô Kabul, tỉnh Logar, phía đông nam thủ đô Kabul, được coi là một trong những nơi nguy hiểm nhất ở Afghanistan. Nó gần khu vực Waziristan biến động của Pakistan, nơi các chiến binh vũ trang tự do qua lại nơi biên giới.
-
Trong ba lần khai quật (các năm 1993, 2009 và năm 2013) tại khu Di tích lịch sử-văn hóa-khảo cổ đặc biệt Gò Tháp thuộc xã Tân Kiều, huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp, Bảo tàng tỉnh Đồng Tháp đã thu được 49 hiện vật bằng vàng của nền văn hóa Óc Eo.
-
VÕ VINH QUANG
An Nam quốc thư là hệ thống văn thư ngoại giao rất quan trọng giữa nước ta và Nhật Bản thế kỷ XVI - XVII, thường xuyên được giới nghiên cứu quan tâm tìm hiểu.
-
HỒ TẤN PHAN - NGUYỄN THỊ NHƯ TRANG
Chúng tôi đọc một cách thú vị bài "Lại nói chuyện cầu Trường Tiền" của Quách Tấn đăng trên Tạp chí Sông Hương số 23. -
(SHO) Bộ VHTTDL vừa ban hành Quyết định cho phép Sở VHTTDL tỉnh Thanh Hóa phối hợp với Viện Khảo cổ học khai quật tại Hang Diêm, xã Thành Yên, huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa trong thời gian từ 21/11 - 02/12/2013 trên diện tích là 20m2.
-
ĐINH VĂN TUẤN
Giữa lúc các nhà nghiên cứu sử học đang sôi nổi, tranh biện về cuộc tìm kiếm di tích lăng mộ Quang Trung nhưng vẫn chưa tìm ra bằng chứng xác thật thì bất ngờ trên Tạp chí Xưa & Nay năm 2005(1), hai nhà nghiên cứu Hồng Phi và Hương Nao đã phát hiện và công bố một bài thơ chữ Hán Kiến Quang Trung linh cữu được chép trong Nam hành tạp vịnh tập 2 của bản chép tay Liên Khê di tập do danh sĩ Thanh Hóa là Lê Ôn Phủ(2), hiệu là Liên Khê (1771 - 1846) trước tác. -
HỒ TRUNG TÚ
Trong lịch sử mối quan hệ Việt Chăm có một thời kỳ vô cùng đặc biệt, đó là giai đoạn cùng nhau hợp tác chống lại quân Nguyên Mông. -
HỒ VĨNH
Mới đây trong quá trình sưu tầm tư liệu Hán Nôm tại Cố đô Huế, chúng tôi tìm thấy một bản thảo chữ Hán viết dưới đời vua Bảo Đại.
-
KHẮC DŨNG
Việc ông Đăng Thanh (86, Hoàng Diệu, Đà Lạt, Lâm Đồng) “tuyên bố” mua được một tấm xà rông của vua Chăm khiến chúng tôi phải “vào cuộc” truy tìm nguồn gốc của món hiện vật này. Cũng nói thêm, ông Đăng Thanh là hội viên CLB UNESCO Nghiên cứu bảo tồn cổ vật Việt Nam tỉnh Lâm Đồng (Club for antique research and collection in Lam Dong), một trong những người chơi đồ cổ khá nổi tiếng ở Lâm Đồng. Từ tấm xà rông mà ông Thanh cho rằng “của hoàng tộc Chăm”, chúng tôi về xã Pró (huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng) để tiếp cận với một số gia đình, dòng họ có quan hệ với “vua Chàm” xưa kia.
-
LTS: Theo thông báo của Hội đồng chung khảo Giải Báo chí Quốc gia 2012, phim tài liệu “Ký ức Hoàng Sa” của nhà báo Bảo Hân - Trung tâm Truyền hình Việt Nam tại Huế, cộng tác viên của Tạp chí Sông Hương - là tác phẩm báo chí duy nhất của Thừa Thiên Huế được Giải Báo chí Quốc gia trong năm nay. Sông Hương xin giới thiệu nội dung kịch bản của phim tài liệu này và chúc mừng tác giả được giải.
-
LÊ QUANG THÁI
Trong 12 con giáp giữ vai trò "hành khiển" điều hành vòng quay ngày tháng, con rồng là linh vật khác hẳn với 11 loài còn lại mang tính cách hiện thực rõ nét.
-
ĐẶNG TIẾN
Rồng là một linh vật tưởng tượng, chỉ có trong huyền thoại hay truyền thuyết, nhưng lại là một hình ảnh quen thuộc trong tâm thức người Việt Nam.
-
PHAN THUẬN ANTrong suốt nửa đầu thế kỷ 19, nhất là vào đầu thời Gia Long (1802 - 1820), nhà Nguyễn đã cố tình giết sạch, đốt sạch, xóa sạch tất cả con người, di tích, sách vở và mọi thứ khác của nhà Tây Sơn.
-
NGUYỄN THẾPhong Điền là huyện nằm ở phía bắc của tỉnh Thừa Thiên Huế, vùng đất mang nhiều dấu ấn lịch sử văn hóa của các thời kỳ. Sự kiện đáng ghi nhận gần đây là việc tìm thấy trống đồng cổ Đông Sơn có niên đại từ thế kỷ 2- 1 trước công nguyên, di tích văn hóa Chăm Pa, văn hóa Việt cổ... đã tạo sự quan tâm đặc biệt của các nhà nghiên cứu lịch sử trong và ngoài nước.
-
HỒ VĨNHMới đây trong đợt khảo sát thực địa tại vùng đồi núi thuộc thôn Trường Đá, xã Thủy Biều, thành phố Huế, chúng tôi đã tìm thấy một tấm bia cổ nằm bên ngoài Khiêm lăng (lăng Tự Đức) khoảng 1 km về phía Tây Bắc.
-
PHAN THANH HẢITrong ca dao xứ Huế, hình ảnh chiếc giếng cổ từ lâu lắm đã đi vào chuyện tình yêu đôi lứa, trở thành biểu tượng để người ta đem làm vật nguyện thề:Nước giếng Hàm Long đã trong lại ngọtAnh thương em rày có Bụt chứng tri
-
VŨ QUỐC HIỀNQuần thể kiến trúc Cố đô Huế là một di sản văn hoá có giá trị to lớn của Thừa Thiên Huế nói riêng và của Việt Nam nói chung. Giá trị di tích đó thể hiện ở cả văn hoá vật thể và phi vật thể mà bất cứ ai trong chúng ta cũng đều có thể nhận biết được.
-
NGUYỄN TUẤN LÂMSông Hương - một bộ phận cấu thành của văn hoá Huế đã và đang chứng kiến những bước thăng trầm của Cố đô Huế xưa cũng như đời sống hàng ngày của xứ Huế hiện nay. Dòng sông thơ mộng, ngọt ngào này chắc chắn đang nắm giữ nhiều bí ẩn của vùng đất lịch sử này mà nếu khai thác những bí ẩn đó có thể là những bổ sung quan trọng cho kho tàng lịch sử, văn hoá Huế.
-
PHAN THANH HẢIVới chủ đề “320 năm Phú Xuân - Huế, nghề truyền thống – bản sắc và phát triển”, Festival nghề truyền thống Huế 2007 sẽ diễn ra từ ngày 8-6 đến 10-6-2007, tập trung vào các nghề chạm khắc, đúc đồng và kim hoàn ở Huế và khắp đất nước.Sông Hương góp thêm một tiếng nói để tôn vinh nghề đúc đồng của Huế thông qua việc trình bày và đánh giá một số cổ vật đồng tiêu biểu của thời kỳ trước Phú Xuân hiện còn được lưu giữ để giúp bạn đọc có cái nhìn đầy đủ hơn về lịch sử phát triển và những thành tựu của nghề đúc đồng xứ Huế.
-
NGUYÊN ĐẠTNhân trở lại chùa Thiên Mụ, thăm lại những chuông cổ, tượng cổ, khánh cổ... Chúng tôi thấy trên chiếc khánh đồng có ghi: "Khánh đúc năm 1674 do Jean de la Croix người Bồ Đào Nha đúc". Chúng tôi phân vân, sao không đề ở tất cả chuông tượng ở đây mà chỉ đề ở một chiếc khánh có hoa văn kiểu dáng Việt lại người Âu đúc?
.png)
.png)
