Quên bảo tồn kiến trúc xưa
Nhiều ý kiến cho rằng, các cơ quan chức năng cần phải xây dựng một cơ chế kiểm soát chặt chẽ trong việc ứng xử với các công trình kiến trúc xưa, đưa chúng vào danh mục xếp hạng để bảo tồn.
Nhà thờ Đức Bà, TP.HCM - Ảnh: D.Đ.M
Không danh phận và... biến mất
Năm 1995, một đơn vị nghiên cứu kiến trúc ở Toulouse (Pháp) đã làm một danh sách đình, đền chùa, nhà cửa cần gìn giữ tại Hà Nội. Lúc đó, có khoảng hơn 1.081 đơn vị kiến trúc như vậy. Nhưng đến năm 2005 họ làm lại thì còn khoảng hơn 300 nhà cửa như vậy thôi. “Tiếc là nhiều ngôi nhà này chẳng có danh phận gì, rồi biến mất. Không phải di sản văn hóa, cũng không thuộc công trình kiến trúc thời Pháp cần bảo tồn. Khi nhìn lại tư liệu ảnh mới thấy biến đổi khủng khiếp”, ông Sơn ngậm ngùi.
ĐH Tổng hợp Hà Nội cũng là một công trình kiến trúc Pháp tiêu biểu tại thủ đô
- Ảnh: Ngọc Thắng |
Theo nhà nghiên cứu Trần Hậu Yên Thế, một số căn nhà Pháp cũ tại Hà Nội còn bị chia nhỏ. Thậm chí, nó còn bị biến tướng thành nhà tập thể, chung cư mini giữa lòng Hà Nội đông đúc. Chưa kể, theo ông Thế, có những bộ phận kiến trúc rất cần được gìn giữ. Tấm tranh kính màu ở một ngôi nhà trên phố Tràng Thi là ví dụ như vậy. Tuy nhiên, khi sửa sang tòa nhà thành nơi kinh doanh dịch vụ, tấm tranh kính này đã bị đập bỏ.
Chính vì thế, theo kiến trúc sư Lê Việt Hà, Hội Quy hoạch đô thị, phải sớm lên danh sách các công trình kiến trúc cần được bảo tồn một cách triệt để hơn. Kèm theo đó là việc mau chóng tư liệu hóa các công trình kiến trúc này.
300 năm và quên lãng
Trước đây, nhân kỷ niệm Sài Gòn 300 năm (1698 - 1998), UBND TP.HCM đã giao cho Phó tiến sĩ - kiến trúc sư Lê Quang Ninh, lúc đó là Viện trưởng Viện Thiết kế xây dựng TP.HCM làm chủ nhiệm dự án “Bảo tồn cảnh quan kiến trúc đô thị TP.HCM”. Sau gần 5 năm sưu tầm, tổ chức hội thảo và nghiên cứu, ông đã chọn ra danh mục 108 đối tượng cần được bảo tồn, chia làm các nhóm: Dinh thự (khu vực dinh Thống Nhất, trụ sở UBND thành phố, Thư viện Khoa học tổng hợp, Bưu điện thành phố, Tòa án nhân dân thành phố, trụ sở Hải quan, Sở Thương mại...); Biệt thự (khu vực đường Tú Xương, Q.3); Phố chợ cũ Sài Gòn; Trường học (Lê Quý Đôn, Marie-Curie, Lê Hồng Phong...); Bệnh viện (Trung tâm Mắt, Chợ Rẫy, Thống Nhất...); Công viên (Tao Đàn, Thảo cầm viên...); Chợ Bến Thành... Lãnh đạo UBND TP.HCM ra quyết định, nghiệm thu công nhận đề tài và đề nghị triển khai công tác bảo tồn đến các quận, huyện. Tuy nhiên, cho đến nay theo ông Lê Quang Ninh, dự án bảo tồn này không được thực hiện và ước tính có khoảng 1/4 các đối tượng dự định “chăm sóc” đã bị xóa sổ hoặc chịu ảnh hưởng do những thay đổi và sự phát triển của đô thị hiện đại.
Phó giáo sư - tiến sĩ Nguyễn Trọng Hòa - Phó chủ tịch Hội đồng quy hoạch kiến trúc TP.HCM cho rằng: Việc sơn sửa các công trình công cộng mang dấu ấn Sài Gòn phải vận dụng đúng các quy định của nhà nước. Quy chế quy hoạch, quản lý kiến trúc đô thị của Bộ Xây dựng đề cập rõ đến phần màu sắc. Đối với những công trình chưa được xếp hạng di tích cũng cần phải xem xét thấu đáo, tham khảo ý kiến hội đồng tư vấn TP về chuyên môn, phối hợp đồng bộ cùng chuyên gia về kiến trúc, văn hóa, khảo cổ, quy hoạch, Sở VH-TT... và khi nào được cơ quan chức năng của TP cho phép thì mới được thi công. Tuy nhiên, nhiều đơn vị nghĩ đơn giản chỉ quét vôi hay sơn lại, lấy lý do chưa được xếp hạng di tích nên tiến hành tự ý sửa chữa mà không xin phép là không đúng. Như vậy, để tránh tình trạng “mạnh ai nấy làm”, vấn đề đặt ra cho TP.HCM là phải nhanh chóng công khai ngay những công trình còn sót lại vào danh mục xếp hạng để có điều kiện đầu tư hoặc kêu gọi xã hội hóa việc bảo tồn, trùng tu trước khi quá muộn.
“Chúng tôi vẫn đang trong quá trình tập hợp những di tích để đưa vào danh sách xếp hạng nhưng chưa thể công bố vì dễ gây xáo trộn trong tâm lý người dân. Sắp tới, Trung tâm bảo tồn kiến trúc cảnh quan TP.HCM sẽ được thành lập để có cơ chế kiểm soát chặt chẽ vấn đề này”, ông Hòa nói.
|
Biệt thự xưa được người nước ngoài giữ kỹ
Giáo sư - kiến trúc sư Hoàng Đạo Kính cũng tâm tư với thân phận những villa Pháp ở Hà Nội. Theo ông, do hoàn cảnh khách quan, chúng khó bề thoát khỏi sự xuống cấp kỹ thuật, biến dạng kiến trúc, sa sút thẩm mỹ. May mắn hơn cả là những biệt thự do các cơ quan ngoại giao nước ngoài sử dụng, có chủ hầu hết là người nước ngoài. Họ hiểu biết và có điều kiện duy trì, do đó biệt thự chẳng những không tàn phai mà còn ngời sáng. Một số tòa biệt thự khác đang dùng làm công sở ở Hà Nội thì biến dạng và xuống cấp do chúng không hề được thiết kế làm nơi ra vào của đám đông.
|
Nguồn: Lê Công Sơn - Trinh Nguyễn - TN
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
VŨ HIỆP
Nhìn lại lịch sử, chúng ta có thể nhận ra rằng kiến trúc là môn nghệ thuật có khả năng diễn đạt trực quan nhất về văn hóa- chính trị- xã hội, ví dụ, khi nhắc đến La Mã chúng ta sẽ nghĩ đến ngay đấu trường Coliseum trước khi nhớ ra những bức tranh tường hay những vở kịch. -
NGÔ VIẾT TRƯỜNG
Trung tuần tháng Mười một, trên 300 kiến trúc sư (KTS) cả nước đã hội tụ về Huế trong không khí “Gặp gỡ mùa thu 2018” nhằm góp ý kiến để phát triển tốt hơn nền lý luận, phê bình (LL - PB) kiến trúc Việt Nam. Qua các giai đoạn phát triển, mặc dầu nhận thức sâu sắc rằng phải có LL - PB kiến trúc để soi đường cho sự phát triển của kiến trúc Việt Nam hiện đại; tuy nhiên cho đến nay, nền LL - PB kiến trúc vẫn chưa lớn mạnh, trong bối cảnh nền kiến trúc Việt Nam dường như còn chưa định được cho mình một đường lối sáng tạo nào, một hướng đi nào rõ rệt. -
LTS: Từ sau Hiệp ước 1874 trở đi, đặc biệt là sau Thất thủ Kinh đô 1885, người Pháp đã xây dựng nhiều công trình kiến trúc ở bờ Nam Sông Hương, thành phố Huế.
-
Khác với các hình thức trùng tu, tôn tạo để rồi “được” khoác lên mình “áo mới” như chùa Trăm gian, Ô Quan chưởng hay Văn miếu Quốc tử giám, Thành nhà Hồ... nhà thờ giáo xứ Trà Cổ (nằm trên đường Tràng Vĩ, phường Trà Cổ, cách trung tâm thành phố Móng Cái khoảng 10km) đã chọn một cách làm hoàn toàn khác: phá dỡ hoàn toàn.
-
Theo Cổng thông tin điện tử Móng Cái (Quảng Ninh), Nhà thờ Trà Cổ thuộc phường Trà Cổ, thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh.
-
Căn nhà cổ Bình Thủy ở Cần Thơ 26 năm trước được chọn làm bối cảnh bộ phim lãng mạn và đẫm lệ “L’amant” (Người tình) nổi tiếng của đạo diễn Pháp Jean-Jacques Annaud, quy tụ dàn sao Jane March, Lương Gia Huy và Lisa Faulkner.
-
NGUYỄN TRỌNG HUẤN
Những điều tôi nói sau đây rất có thể bị xem như là "ngớ ngẩn" khi khẳng định rằng “Kiến trúc là một nghệ thuật", và ở nước ta, từng có thời, có những công trình kiến trúc được xem là “Tác phẩm nghệ thuật". -
Ngày 24/2, tại tọa đàm khoa học quốc tế “Nhận diện kiến trúc Việt Nam thời Lý-Trần qua tư liệu khảo cổ và sử liệu,” các nhà khoa học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã tập trung thảo luận về kiến trúc cung điện, hành cung Việt Nam thời Lý-Trần dưới ánh sáng khảo cổ học.
-
(LTS): Sài Gòn ở tuổi hơn 300 - TP.HCM ở tuổi 40, đang nằm trong những bước chuyển mạnh mẽ của diện mạo kiến trúc đô thị. Nhân lễ trao các giải thưởng bình chọn Kiến trúc sư của năm và Công trình kiến trúc của năm, giải thưởng kiến trúc Ashui vừa được tổ chức tại TP.HCM cuối tuần qua với hầu hết cá nhân và tổ chức chiến thắng đều đang là cư dân TP.HCM, một câu hỏi được Tiêu điểm tuần này đặt ra với các khách mời là: Nói gì về công trình kiến trúc tiêu biểu của TP.HCM hôm nay?
-
Nhà sàn dài truyền thống của người dân Êđê tại Đắk Lắk, một trong những kiến trúc độc đáo của đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên, đang đứng trước nguy cơ bị "xóa sổ."
-
Một công trình nhỏ có công năng rất đơn giản vừa đoạt giải thưởng quan trọng nhất tại Liên hoan Kiến trúc thế giới 2014. Điều đó nói lên thông điệp gì của giải thưởng năm nay?
-
UBND TPHCM vừa có văn bản gửi Bộ Văn Hóa - Thể thao và Du lịch phê duyệt chủ trương lập dự án phục hồi di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia chùa Hội Sơn (quận 9) để sớm phục dựng lại di tích chùa Hội Sơn phục vụ nhân dân và Phật tử.
-
Dự án với thiết kế nhà làm bằng tre “Tổ ấm nở hoa - Blooming Bamboo home” để sống chung với thiên tai ở Việt Nam của công ty H&P Architects một lần nữa được vinh danh trong một giải thưởng quốc tế uy tín về kiến trúc và đô thị.
-
Không chỉ có cầu Trường Tiền, Phú Xuân, giờ đây người dân và du khách đến với TP Huế còn được ngắm cảnh, thưởng ngoạn đôi bờ sông Hương trên cây cầu Dã Viên. Cây cầu lớn nhất vượt sông Hương này không chỉ có kiến trúc độc đáo, còn mở đường cho Thừa Thiên - Huế phát triển kinh tế, văn hóa và du lịch.
-
Gustave Eiffel, một trong những kiến trúc sư vĩ đại nhất mọi thời đại, ông chính là tác giả của ngọn tháp lừng danh Eiffel đồng thời là đồng tác giả của tượng Nữ thần Tự do bất hủ ở Mỹ và những công trình kiến trúc nổi tiếng trên thế giới.
-
NGUYỄN TRỌNG HUẤN LTS: Thực trạng về kiến trúc ở nước ta nói chung, ở Huế nói riêng trong vài thập kỷ nay đang gây "nhức nhối" trong dư luận. Sông Hương trân trọng giới thiệu bài trả lời phỏng vấn của kiến trúc sư Nguyễn Trọng Huấn để bạn đọc quan tâm vấn đề này tham khảo.Có một số thông tin đã khác so với thời điểm bài viết nhưng vì "tôn trọng lịch sử", chúng tôi xin giữ nguyên.
-
PHAN THANH HẢI*TỪ MỘT HUYỀN THOẠINăm 1636, chúa Nguyễn Phước Lan đã vì sự nghiệp phát triển của Đàng Trong và cả vì mối tình với một cô gái yêu kiều ở đất làng Kim Long mà đã quyết định dời thủ phủ-kinh đô từ Phước Yên về vùng đất tươi đẹp bên bờ con sông Hương mang tên Kim Long.
-
NGUYỄN TRỌNG HUẤNNgười họa sỹ vẽ xong bức tranh, ký tên vào một góc nào đó và yên tâm rằng đấy chính là đứa con rứt ruột cuả mình, dù thai nghén đã nhiều năm, hay chỉ từ một cảm hứng xuất thần bắt gặp đâu đó. Bức tranh góp được tiếng nói vào đời sống nghệ thuật hay không còn tùy thuộc vào tài năng tác giả, nhưng chắc chắn là một dấu ấn cá nhân trong toàn cảnh nghệ thuật tạo hình.
.png)
.png)
