Không chỉ có cầu Trường Tiền, Phú Xuân, giờ đây người dân và du khách đến với TP Huế còn được ngắm cảnh, thưởng ngoạn đôi bờ sông Hương trên cây cầu Dã Viên. Cây cầu lớn nhất vượt sông Hương này không chỉ có kiến trúc độc đáo, còn mở đường cho Thừa Thiên - Huế phát triển kinh tế, văn hóa và du lịch.
Tranh cãi nảy lửa đặt tên cầu
Ít ai biết, trước khi “đặt bút” ký xây dựng cây cầu lớn nhất trên sông Hương, lãnh đạo tỉnh Thừa Thiên - Huế đã phải đau đầu tính chuyện đặt tên cầu. Thực tế trong một thời gian dài, tại Huế đã nổ ra nhiều cuộc tranh cãi “nảy lửa” đặt tên cho cây cầu lớn bên bờ sông Hương thơ mộng.
Ông Ngô Văn Tuân - Giám đốc Sở GTVT Thừa Thiên - Huế nhớ lại, ngày mới đặt “mũi xẻng” đầu tiên xây cầu, ai cũng quen gọi là cầu Bạch Hổ bắc qua sông Hương. Nhưng lúc đó, theo suy nghĩ của nhiều người, ngoài mục đích lưu thông, kết nối hai bờ, cây cầu còn có vai trò không kém phần quan trọng là trang trí, tô điểm cho không gian văn hóa Huế. Những chiếc cầu đẹp và nổi tiếng trên thế giới mặc nhiên trở thành biểu tượng cho một địa danh, gắn với tên tuổi của một đô thị, một thành phố.
“Riêng tại Huế, trên dòng sông Hương thơ mộng, không kể các cầu ở thượng và hạ nguồn, chỉ tính ở trung tâm thành phố, đối diện với hoàng thành, trước đó đã tồn tại hai chiếc cầu dành cho đường bộ là Trường Tiền và Phú Xuân. Tên tuổi của hai cây cầu này đã đi vào lịch sử, là biểu tượng bao đời nay của đất Cố Đô. Còn cây cầu thứ ba lớn nhất này, mọi người mới chỉ quen gọi tên cầu đường bộ Bạch Hổ để phân biệt với cầu đường sắt Bạch Hổ nằm song song kế bên” – ông Tuân kể.
Tuy nhiên, không thể gọi chung chung cái tên Bạch Hổ giữa cầu đường sắt và đường bộ. Sau một thời gian dài trăn trở, với không biết bao ý kiến đề xuất, thậm chí tại Huế, giới chuyên gia và người dân còn tổ chức nhiều cuộc luận đàm và tranh cãi nảy lửa để tìm ra một cái tên hay nhất, đẹp nhất, phù hợp nhất. Người thì cho rằng nên để tên cầu cũ, vì người dân Huế đã quen gọi từ bao đời. Người lại phản bác rằng, phải thay tên mới “đích danh” cho cầu. Phải tới khi cầu được khánh thành, mọi người mới đồng lòng đặt tên cầu là: Dã Viên.
Theo ông Tuân, lý do đặt tên Dã Viên bắt nguồn từ ý tưởng dịu dàng như chính những người con gái Huế. Hơn nữa, cầu được xây dựng nằm song song với hai chiếc cầu dành cho đường sắt đã được xây dựng từ năm 1908, bắc qua sông Hương và cùng gối trên đất cồn Dã Viên ở phía thượng nguồn. Cái “cồn” (đảo) dáng hình thoi nằm giữa dòng sông Hương vốn được các nhà địa lý triều Nguyễn xem là “hữu Bạch Hổ” của kinh thành Huế.
Dải lụa vắt đôi bờ sông Hương
Cùng với việc đặt tên cầu, lãnh đạo tỉnh Thừa Thiên - Huế đã phải tổ chức ba lần thi tuyển phương án kiến trúc cho cầu. Do cầu nằm ở vị trí “đắc địa” (gần kinh thành Huế thuộc Di sản Văn hóa thế giới) nên quá trình chuẩn bị phải rà soát kỹ lưỡng. Cả 3 lần thi tuyển đều có những hội đồng tuyển chọn rất gắt gao. Thừa Thiên - Huế mời cả các chuyên gia của Hội Kiến trúc sư VN, Hội Cầu đường VN, Hội Kiến trúc sư tỉnh tham gia tuyển chọn. Cuối cùng, phương án thiết kế của Công ty cổ phần Tư vấn thiết kế Cầu lớn - hầm trúng tuyển. Còn phần xây lắp cầu chính do Công ty CP Công trình Đường sắt đảm nhận. Chủ đầu tư là Ban Đầu tư và Xây dựng giao thông Thừa Thiên - Huế (Sở GTVT Thừa Thiên - Huế).
Với tiêu chí là vừa giải quyết được tình trạng ách tắc giao thông, vừa đảm bảo mỹ quan đô thị, cảnh quan của thành phố, cây cầu đã được xây dựng với tổng mức đầu tư 730 tỷ đồng, dài 542,5m, rộng 24,5m, xây song song và sát cầu đường sắt Bạch Hổ về phía hạ lưu. Đây là cây cầu thứ ba qua sông Hương ở trung tâm TP Huế (sau cầu Trường Tiền và cầu Phú Xuân), nhưng lại là cây cầu lớn nhất về mặt quy mô.
Điểm đầu của cầu tại ngã ba đường Lê Duẩn và đường Kim Long (hướng đi Hà Nội thuộc địa phận phường Phú Thuận), điểm cuối kết nối với đường Bùi Thị Xuân và chạy theo đường này đến cầu Ga (ga Huế) thuộc phường Đúc. Đường hai đầu cầu theo tiêu chuẩn đường phố, mặt đường bê tông nhựa trên móng cấp phối đá dăm. Cầu cho phép lưu thông 4 làn xe và có hệ thống lan can hai bên cho người đi bộ. Trên cầu ngoài hệ thống chiếu sáng mỹ thuật, còn có 6 vọng lâu tạo điểm nhấn cho mỹ quan và là nơi để người dân và du khách ngắm cảnh sông Hương.
Mỗi lần có dịp đến Huế, được dạo bước trên cầu Dã Viên, mọi người sẽ có cảm giác thư thái lạ thường. Cây cầu được thiết kế hết sức tinh tế với dáng vẻ mềm mại như dải lụa đào vắt đôi bờ sông Hương thơ mộng. Để làm dịu bớt nét thô cứng của các dầm bê tông, các nhà thiết kế đã không tiếc công trang trí thêm các hoa văn nổi dọc suốt dầm cầu. Đặc sắc nhất là 6 “vọng lâu” nổi bật với mái ngói đỏ, được thiết kế mỗi cặp đối xứng dọc theo hai bên lan can cầu trông khá cổ kính.
Thay đổi diện mạo cố đô
Trước khi xây cầu Dã Viên, dòng sông Hương chảy trong lòng TP Huế đã có cầu Phú Xuân và Trường Tiền. Tuy nhiên, hai cây cầu này được xây dựng cách đây đã vài chục năm và dù đã được nâng cấp, sửa chữa, vẫn không đáp ứng đủ lưu lượng, phương tiện vận tải và nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội cho Thừa Thiên - Huế. Vào những giờ cao điểm, tại các tuyến giao thông xung quanh khu vực hai cây cầu này thường xuyên xảy ra tình trạng ùn tắc giao thông kéo dài. Bởi vậy, việc đầu tư xây dựng công trình cầu Dã Viên là rất cấp thiết.
Bí thư Tỉnh ủy Thừa Thiên - Huế Nguyễn Ngọc Thiện nhớ lại, cầu Dã Viên là tiền đề để TP Huế giải quyết nút thắt giao thông và là tiền đề phát triển kinh tế - xã hội. Cùng với Dã Viên, hàng loạt công trình giao thông trọng điểm của tỉnh cũng đã được đầu tư như: Cầu Tư Hiền, cầu Ca Cút, đường La Sơn – Nam Đông, QL49A, QL49B, TL4 và các công trình giao thông trên địa bàn TP Huế như: Cầu An Cựu, cầu Bến Ngự, cầu Nam Giao, cầu Kho Rèn, kết hợp với việc nâng cấp các tuyến đường Lê Lợi, Nguyễn Huệ, Lý Thường Kiệt, Tự Đức - Thủy Dương đã làm thay đổi diện mạo của TP Huế.
Còn Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế Nguyễn Văn Cao cho rằng, gần hai năm đưa cầu Dã Viên vào sử dụng đã tạo sức bật kinh tế, văn hóa, nhất là phát triển hạ tầng du lịch cho TP Huế. Cây cầu cũng đồng thời làm giảm sức ép lưu lượng phương tiện giao thông qua cầu Phú Xuân đang ngày càng xuống cấp.
Theo người dân TP Huế, từ ngày cầu Dã Viên hoàn thành, đưa vào sử dụng, nơi đây đã trở thành địa điểm thưởng ngoạn, thư giãn lý tưởng cho du khách. Ông Trần Huy, người dân sống gần cầu phấn khởi kể: “Từ ngày cầu khánh thành, tôi và con cháu cùng những người dân xung quanh đây thường ra cầu đi thể dục và hóng mát, bên cạnh đó là thú vui câu cá vào mỗi buổi sáng và chiều tối. Có được cây cầu này, người dân và du khách càng thêm yêu thành phố Cố đô”.
Theo giaothongvantai.com
VŨ HIỆP
Nhìn lại lịch sử, chúng ta có thể nhận ra rằng kiến trúc là môn nghệ thuật có khả năng diễn đạt trực quan nhất về văn hóa- chính trị- xã hội, ví dụ, khi nhắc đến La Mã chúng ta sẽ nghĩ đến ngay đấu trường Coliseum trước khi nhớ ra những bức tranh tường hay những vở kịch.
NGÔ VIẾT TRƯỜNG
Trung tuần tháng Mười một, trên 300 kiến trúc sư (KTS) cả nước đã hội tụ về Huế trong không khí “Gặp gỡ mùa thu 2018” nhằm góp ý kiến để phát triển tốt hơn nền lý luận, phê bình (LL - PB) kiến trúc Việt Nam. Qua các giai đoạn phát triển, mặc dầu nhận thức sâu sắc rằng phải có LL - PB kiến trúc để soi đường cho sự phát triển của kiến trúc Việt Nam hiện đại; tuy nhiên cho đến nay, nền LL - PB kiến trúc vẫn chưa lớn mạnh, trong bối cảnh nền kiến trúc Việt Nam dường như còn chưa định được cho mình một đường lối sáng tạo nào, một hướng đi nào rõ rệt.
LTS: Từ sau Hiệp ước 1874 trở đi, đặc biệt là sau Thất thủ Kinh đô 1885, người Pháp đã xây dựng nhiều công trình kiến trúc ở bờ Nam Sông Hương, thành phố Huế.
Khác với các hình thức trùng tu, tôn tạo để rồi “được” khoác lên mình “áo mới” như chùa Trăm gian, Ô Quan chưởng hay Văn miếu Quốc tử giám, Thành nhà Hồ... nhà thờ giáo xứ Trà Cổ (nằm trên đường Tràng Vĩ, phường Trà Cổ, cách trung tâm thành phố Móng Cái khoảng 10km) đã chọn một cách làm hoàn toàn khác: phá dỡ hoàn toàn.
Theo Cổng thông tin điện tử Móng Cái (Quảng Ninh), Nhà thờ Trà Cổ thuộc phường Trà Cổ, thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh.
Căn nhà cổ Bình Thủy ở Cần Thơ 26 năm trước được chọn làm bối cảnh bộ phim lãng mạn và đẫm lệ “L’amant” (Người tình) nổi tiếng của đạo diễn Pháp Jean-Jacques Annaud, quy tụ dàn sao Jane March, Lương Gia Huy và Lisa Faulkner.
NGUYỄN TRỌNG HUẤN
Những điều tôi nói sau đây rất có thể bị xem như là "ngớ ngẩn" khi khẳng định rằng “Kiến trúc là một nghệ thuật", và ở nước ta, từng có thời, có những công trình kiến trúc được xem là “Tác phẩm nghệ thuật".
Ngày 24/2, tại tọa đàm khoa học quốc tế “Nhận diện kiến trúc Việt Nam thời Lý-Trần qua tư liệu khảo cổ và sử liệu,” các nhà khoa học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã tập trung thảo luận về kiến trúc cung điện, hành cung Việt Nam thời Lý-Trần dưới ánh sáng khảo cổ học.
(LTS): Sài Gòn ở tuổi hơn 300 - TP.HCM ở tuổi 40, đang nằm trong những bước chuyển mạnh mẽ của diện mạo kiến trúc đô thị. Nhân lễ trao các giải thưởng bình chọn Kiến trúc sư của năm và Công trình kiến trúc của năm, giải thưởng kiến trúc Ashui vừa được tổ chức tại TP.HCM cuối tuần qua với hầu hết cá nhân và tổ chức chiến thắng đều đang là cư dân TP.HCM, một câu hỏi được Tiêu điểm tuần này đặt ra với các khách mời là: Nói gì về công trình kiến trúc tiêu biểu của TP.HCM hôm nay?
Nhiều ý kiến cho rằng, các cơ quan chức năng cần phải xây dựng một cơ chế kiểm soát chặt chẽ trong việc ứng xử với các công trình kiến trúc xưa, đưa chúng vào danh mục xếp hạng để bảo tồn.
Nhà sàn dài truyền thống của người dân Êđê tại Đắk Lắk, một trong những kiến trúc độc đáo của đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên, đang đứng trước nguy cơ bị "xóa sổ."
Một công trình nhỏ có công năng rất đơn giản vừa đoạt giải thưởng quan trọng nhất tại Liên hoan Kiến trúc thế giới 2014. Điều đó nói lên thông điệp gì của giải thưởng năm nay?
UBND TPHCM vừa có văn bản gửi Bộ Văn Hóa - Thể thao và Du lịch phê duyệt chủ trương lập dự án phục hồi di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia chùa Hội Sơn (quận 9) để sớm phục dựng lại di tích chùa Hội Sơn phục vụ nhân dân và Phật tử.
Dự án với thiết kế nhà làm bằng tre “Tổ ấm nở hoa - Blooming Bamboo home” để sống chung với thiên tai ở Việt Nam của công ty H&P Architects một lần nữa được vinh danh trong một giải thưởng quốc tế uy tín về kiến trúc và đô thị.
Gustave Eiffel, một trong những kiến trúc sư vĩ đại nhất mọi thời đại, ông chính là tác giả của ngọn tháp lừng danh Eiffel đồng thời là đồng tác giả của tượng Nữ thần Tự do bất hủ ở Mỹ và những công trình kiến trúc nổi tiếng trên thế giới.
NGUYỄN TRỌNG HUẤN LTS: Thực trạng về kiến trúc ở nước ta nói chung, ở Huế nói riêng trong vài thập kỷ nay đang gây "nhức nhối" trong dư luận. Sông Hương trân trọng giới thiệu bài trả lời phỏng vấn của kiến trúc sư Nguyễn Trọng Huấn để bạn đọc quan tâm vấn đề này tham khảo.Có một số thông tin đã khác so với thời điểm bài viết nhưng vì "tôn trọng lịch sử", chúng tôi xin giữ nguyên.
PHAN THANH HẢI*TỪ MỘT HUYỀN THOẠINăm 1636, chúa Nguyễn Phước Lan đã vì sự nghiệp phát triển của Đàng Trong và cả vì mối tình với một cô gái yêu kiều ở đất làng Kim Long mà đã quyết định dời thủ phủ-kinh đô từ Phước Yên về vùng đất tươi đẹp bên bờ con sông Hương mang tên Kim Long.
NGUYỄN TRỌNG HUẤNNgười họa sỹ vẽ xong bức tranh, ký tên vào một góc nào đó và yên tâm rằng đấy chính là đứa con rứt ruột cuả mình, dù thai nghén đã nhiều năm, hay chỉ từ một cảm hứng xuất thần bắt gặp đâu đó. Bức tranh góp được tiếng nói vào đời sống nghệ thuật hay không còn tùy thuộc vào tài năng tác giả, nhưng chắc chắn là một dấu ấn cá nhân trong toàn cảnh nghệ thuật tạo hình.