NGUYỄN CHÍ NHÂN
Ảnh: wiki
Vua Pháp Philippe “le Bel” (1285 - 1314) có ba nàng dâu Marguerite, Jeanne và Blanche. Ba bà chọn phải 3 ông hoàng lạnh nhạt, khô khan. Nhất là hoàng tử Louis, chồng Marguerite chỉ thích chơi bóng, vui chơi với bạn bè; tối đến ngủ lì chẳng thiết tình ái với vợ.
Marguerite đa tình, chán cảnh cô đơn, quyết rủ hai cô em kia mặc nhiên hình thành một nhóm ăn chơi; mời các kỵ sĩ trẻ và cường tráng cùng các cô khác trong cung bày trò chơi ú tim, tổ chức bình thơ, triết lý, ái tình v.v… Trò chơi ú tim biến thành trò chơi tình ái và dần dần tiến tới ngoại tình lén lút với các kỵ sĩ, gây dư luận xôn xao trong cung cấm.
Câu chuyện của các bà đến tai nhà văn Jean de Meung (1240 - 1305) tác giả phần hai của "tiểu thuyết bông Hồng" (Roman de la Rose). Sau khi điều tra cẩn thận, ông khẳng định dư luận trên có cơ sở và đánh giá các bà dâu quý của vua Philippe không phải là những khuôn mẫu về đạo đức.
![]() |
Một hôm, nhà văn Jean được nàng dâu cả Marguerite mời tới trình bày các sáng tác của mình. Ông vui mồm đọc một bài thơ do ông sáng tác trong đó có nhiều đoạn ám chỉ khá rõ đến các vụ phiêu lưu tình ái của ba bà. Mặc xác nhà văn ngồi một mình, các bà qua một phòng khác bàn việc trừng phạt nhà văn về tội tò mò này. Tưởng chuyện vui đùa, không ngờ các bà phẫn nộ đến thế.
Cuối cùng, họ quyết định cho Jean de Meung một trận đòn. Marguerite nói: “để cho anh biết tay về tội nói bậy, chúng tôi trói tay anh lại và ba chúng tôi sẽ dùng gậy thay phiên nhau đánh anh”. Jean đâu có nghĩ tới một hình thức trừng phạt như vậy. Ngơ ngác, định chịu trói nhưng bỗng nhiên anh có ý kiến đề nghị: “Thưa quý bà tôi xứng đáng 100 lần hình phạt này. Tuy nhiên quỳ xin quý bà chiếu cố; không phải để tránh hình phạt mà là để cho nó đúng và phải lẽ hơn. Vậy người nào trong quý bà phạm lỗi nặng hơn tức là bị thơ tôi xúc phạm nhiều, người đó được đánh tôi trước tiên”.
Nghe thế, các bà hoàng đột nhiên dịu giọng, xếp gậy, vừa cười vừa nói rằng tất cả chuyện nãy giờ chỉ là chuyện vui, thân mật thôi. Sau vụ việc này, Jean de Meung và các nhà thơ khác luôn luôn cảnh giác và thận trọng, không ai dám đề cập chuyện yêu đương lén lút của ba bà hoàng. Tuy nhiên, chỉ một thời gian sau, chuyện của các bà bị lộ gây nên bao vụ đàn áp, tra tấn nhục hình ghê gớm làm náo động cả hoàng cung và cả nước.
(Phỏng theo "Những chuyện tình của Lịch sử nước Pháp" của G. Breton.)
(TCSH56/07&8-1993)
HOÀI PHƯƠNG
Việc làm tranh giả chỉ đến thế kỷ thứ 17 mới bắt đầu phát triển, trước đó người ta thường làm các đồ mỹ nghệ hay các loại tượng giả.
LÊ ĐẠT
(Giới thiệu và dịch)
Thế kỷ XX, một trào lưu thơ được mệnh danh là thơ mới Pháp từ sông Seine đã tràn qua các đại dương và ảnh hưởng sâu đậm đến phong trào thơ thế giới.
MOHINEET KAUR BOPARAI
CHU ĐÌNH KIÊN
Vượt qua nhiều nhà văn tên tuổi được bạn đọc trên toàn thế giới mong đợi được gọi tên như: Annie Ernaux (Pháp), Margaret Atwood, Anne Carson (Canada), Haruki Murakami (Nhật Bản), Ludmila Ulitskaya (Nga), Ngũgĩ wa Thiong’o (Kenya)… năm nay, Viện Hàn lâm Thụy Điển đã công bố quyết định trao Giải Nobel Văn học năm 2021 cho nhà văn Abdulrazak Gurnah (1948).
NGUYỄN VĂN DŨNG
Bút ký
Là thủ đô của vương quốc Thụy Điển, Stockholm được mệnh danh là “Một trong những thành phố đẹp nhất thế giới”, là “Thủ đô xanh”, là “Thủ đô của những thủ đô vùng Scandinavia”, là “Thành phố của mọi cảm giác”, là “Thành phố của nước và cây”, là “Venice của phương Bắc”, là “Con đường dẫn đến giải Nobel”… Tôi thích hình tượng: Con đường dẫn đến giải Nobel.
MICHAEL MARDER
Tất cả chúng ta đều đã nghe nói đến công dụng của vi khuẩn đường ruột khi tham gia tích cực vào trong quá trình tiêu hóa của con người và động vật. Đó là ví dụ hoàn hảo về sự cộng sinh, hay sự chung sống lâu dài của các sinh thể thuộc các loài khác nhau.
MICHAEL MARDER
Michael Marder là giáo sư triết học tại Đại học Basque Country, Vitoria-Gasteiz. Ông làm việc trong các lĩnh vực như hiện tượng học, triết học chính trị và lý luận về môi trường. Là tác giả của 10 đầu sách gồm Plant-Thinking (2013), Pyropolitics (2015), Dust (2016),… Hiện ông đang triển khai hướng tiếp cận triết học về vấn đề năng lượng vốn được truyền cảm hứng từ suy tư về cây cỏ, thực vật.
EMMANUEL ALLOA
Cơ chế của mỗi trận đại dịch đều hết sức quen thuộc: mỗi cuộc khủng hoảng đều có những thủ phạm nhất định của nó.
PHẠM PHÚ UYÊN CHÂU
Tiểu thuyết ngắn Chết ở Venice được Thomas Mann cho ra đời năm 1912, khi bệnh tả là một căn bệnh đang gây ra cái chết hàng loạt ở Ý.
CARLOS SPOERHASE
Ta có thể đánh giá Louise Glück qua các tác phẩm mà bà đã xuất bản trong vòng 5 thập niên vừa qua, vốn đã được trao tặng những giải thưởng văn học danh giá nhất nước Mỹ.
VŨ THƯỜNG LINH
LGT: Kỷ niệm 75 chiến thắng chủ nghĩa phát xít (1945 - 2020), chúng ta quay lại vấn đề “The Reader” (Người Đọc) của nhà văn người Đức, Bernhard Schlink, đã vang dội trong tâm thức văn học toàn thế giới.
NGUYỄN KHẮC PHÊ
(Nhân đọc “Lời nguyện cầu Chernobyl” - Nxb. Phụ Nữ, 2020)
GIÁP VĂN CHUNG
Truyện Kiều của Nguyễn Du, không chỉ là kiệt tác vô tiền khoáng hậu của thi ca và văn học Việt Nam, mà còn là viên ngọc quý mãi mãi lấp lánh sáng của văn hóa Việt Nam.
HUỲNH NHƯ PHƯƠNG
Đầu tháng 5 năm 1989, từ Moskva, nhà văn Vương Trí Nhàn rủ tôi đi thăm nhà giáo Trần Đình Sử(*) đang làm thực tập sinh cao cấp ở thủ đô Kiev của nước Cộng hòa Ucraina.
ORHAN PAMUK
Trong bốn năm qua, tôi đã và đang viết một cuốn tiểu thuyết lịch sử kể lại câu chuyện diễn ra vào năm 1901, trong suốt giai đoạn được biết đến với cái tên Trận đại dịch hạch thứ ba. Đó là một đợt bùng phát bệnh dịch hạch đã giết chết hàng triệu người ở châu Á khi mà châu Âu không chịu nhiều ảnh hưởng từ nó.
VALENTIN HUSSON
Trước hết, ta phải hướng sự chú ý đến động từ “cách ly” khi mà với tư cách là một ngoại động từ, nó có nghĩa là sự vứt bỏ ra khỏi một giới hạn; trong khi với tư cách là một nội động từ, nó hướng đến sự ràng buộc để ở lại trong một vài giới hạn nhất định. Nó vừa nói lên cả sự vứt bỏ lẫn sự rút lui; vừa hiện diện vừa vắng mặt.