Nan giải bảo tồn di tích

15:13 29/01/2019

Tính đến hết năm 2018, tỉnh Quảng Nam có 379 di tích các loại, phần lớn hư hại xuống cấp do thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai, thời tiết khắc nghiệt...

Di tích quốc gia Phật viện Đồng Dương thành phế tích

Thiếu kinh phí

Gần 8 năm kể từ khi hội thảo “Bảo tồn, phát huy giá trị Phật viện Đồng Dương” (xã Bình Định Bắc, huyện Thăng Bình) kết thúc với nhiều giải pháp được đưa ra nhằm trùng tu di tích quốc gia đặc biệt này. Tuy nhiên, đến nay di tích vẫn là phế tích. Cả một quần thể rộng hàng ngàn mét vuông, niên đại hơn 1.000 năm với những bí ẩn về một trung tâm Phật giáo lớn nhất Đông Nam Á vẫn bị vùi lấp chưa thể phát lộ. Nguyên nhân chủ yếu là do thiếu kinh phí.

Theo thống kê từ Sở VH-TT-DL Quảng Nam, từ năm 2005 - 2015, Quảng Nam đã bố trí 42 tỷ đồng để đầu tư, tu bổ 16 di tích quốc gia và 37 tỷ đồng để tu bổ, dựng bia cho 85 di tích cấp tỉnh. Dù vậy, con số trên vẫn khá ít ỏi so với số lượng các di tích cần được đầu tư bảo tồn.

Năm 2015, HĐND tỉnh Quảng Nam ban hành Nghị quyết 161 về cơ chế đầu tư tu bổ di tích quốc gia và di tích cấp tỉnh trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016 - 2020 với tổng mức đầu tư 80 tỷ đồng. Trong đó, các dự án tu bổ di tích quốc gia chủ yếu từ ngân sách tỉnh. Các dự án tu bổ di tích cấp tỉnh bên cạnh hỗ trợ từ ngân sách tỉnh còn có vốn đối ứng từ ngân sách địa phương và nguồn xã hội hóa.

Sau khi Nghị quyết 161 có hiệu lực, tính đến năm 2018, toàn tỉnh đã đầu tư, tôn tạo 5 di tích cấp quốc gia, 40 di tích cấp tỉnh và dựng bia 55 di tích với tổng vốn đầu tư gần 70 tỷ đồng. Trong đó, hỗ trợ từ ngân sách tỉnh là 40,7 tỷ đồng, nguồn huy động từ địa phương là hơn 21 tỷ đồng và huy động các nguồn khác là 8 tỷ đồng.

Ông Phan Văn Cẩm, Giám đốc Trung tâm Quản lý di tích và danh thắng Quảng Nam, cho rằng, dù Nghị quyết 161 đã tạo cơ chế và nguồn lực cho các địa phương chủ động trong công tác quản lý, bảo tồn, trùng tu, tôn tạo di tích, tránh nguy cơ sụp đổ di tích, đồng thời nâng cao nhận thức toàn xã hội về gìn giữ, bảo tồn di sản nhằm phát huy giá trị gắn với phát triển du lịch tại địa phương, tuy nhiên, chừng đó vẫn chưa đủ, cần phải có một cơ chế mới về bảo tồn trùng tu các di tích trong thời điểm hiện tại và những năm tiếp theo.

Ông Cẩm nói: “Thực tế, nguồn vốn bố trí thực hiện qua các năm vẫn chưa đảm bảo theo lộ trình đề ra, mặc dù hàng năm trung tâm đã tham mưu Sở VH-TT-DL đề nghị tỉnh bố trí đủ 16 tỷ đồng để tu bổ di tích theo danh mục. Chưa kể, do nguồn vốn đối ứng từ các địa phương cho công tác tu bổ chưa nhiều và nguồn huy động đóng góp từ các tổ chức, cá nhân, tộc họ vẫn chưa có, khiến việc đầu tư tu bổ, tôn tạo các di tích gặp nhiều khó khăn”.

Cần một cơ chế mới

Không phủ nhận Nghị quyết 161 đã tạo ra cơ sở pháp lý và nguồn lực trong việc bảo tồn, tôn tạo các di tích trên địa bàn tỉnh. Nhưng với những quy định và nguồn lực phân bố khắt khe, không phải di tích nào cũng được tu bổ kịp thời. Chính vì vậy, sự chủ động của các địa phương đóng vai trò khá quan trọng.

Tại TP Hội An, việc xây dựng cơ chế riêng trong bảo tồn di tích dựa trên nguồn thu từ vé tham quan đạt hiệu quả rất tích cực. Hiện TP Hội An có 1.429 di tích, riêng phố cổ có khoảng 1.130 di tích, bao gồm các công trình kiến trúc nghệ thuật và nhà ở. Riêng nhà ở chiếm số lượng chủ yếu với 1.069 căn.

Theo ông Nguyễn Chí Trung, Giám đốc Trung tâm Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An, từ năm 1995, TP Hội An đã ban hành cơ chế hỗ trợ đầu tư để bảo tồn các nhà cổ trong phố cổ với các tỷ lệ cụ thể: những di tích ở mặt tiền sẽ được Nhà nước hỗ trợ đến 60% kinh phí; trong kiệt, hẻm hỗ trợ 75% kinh phí trùng tu. Với chính sách này, đã có nhiều công trình, di tích được hỗ trợ kinh phí tu bổ kịp thời.

“Trung bình mỗi năm số tiền dành cho tu bổ các di tích này khoảng 5 - 7 tỷ đồng. Các nơi khác muốn cũng khó được vì không có tiền, còn Hội An nhờ có nguồn thu từ vé tham quan, đây có thể gọi là tái đầu tư vì kinh tế Hội An là kinh tế du lịch dựa trên nền tảng di sản văn hóa, mà đầu tư cho di sản văn hóa chính là đầu tư cho phát triển kinh tế”, ông Trung nói.

Mỗi năm, Hội An thu tiền bán vé tham quan phố cổ trên 250 tỷ đồng. Ông Nguyễn Xuân Hà, Phó Chủ tịch UBND thị xã Điện Bàn, cho rằng việc đầu tư cho công tác bảo tồn di tích là cần thiết nhưng nguồn lực đầu tư của địa phương có hạn, chưa kể kinh phí hỗ trợ của tỉnh cũng không tương xứng, tỉnh cần phải thay đổi lại cơ chế hỗ trợ nếu không các di tích sẽ nguy cấp, thậm chí sụp đổ trước khi được lập hồ sơ tu bổ.

Quay lại câu chuyện Phật viện Đồng Dương, trong một hội thảo về bảo tồn di tích mới đây, GS-TS-KTS Hoàng Đạo Kính nhìn nhận: “Phật viện Đồng Dương bây giờ đã trở thành phế tích hoàn toàn bị vùi lấp, điều này đặt ra những thử thách về nhiều phương diện như cách tiếp cận, phương pháp, kỹ thuật… Tuy nhiên, tất cả vẫn có thể làm được, vấn đề là nguồn vốn chứ không phải là giải pháp kỹ thuật”.

Theo Ngọc Phúc - SGGP
 
 
Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Trong bối cảnh giãn cách xã hội, nghệ sĩ và công chúng cùng ở nhà chung tay phòng, chống dịch bệnh, sân khấu cũng đóng cửa, tắt đèn. Tuy vậy, trên nền tảng trực tuyến, các nghệ sĩ Nhà hát Chèo Việt Nam vẫn “cháy hết mình” qua các chương trình biểu diễn, giao lưu với khán giả, đưa chèo đến gần người yêu nghệ thuật truyền thống.

  • Từ những câu chuyện cảm động hoặc những hình ảnh “đắt giá” nhiều họa sĩ chuyên nghiệp và không chuyên đã có những sáng tác tranh minh họa, ký họa theo phong cách lạc quan, lan tỏa những thông điệp tích cực về phòng, chống Covid-19.

  • Cùng với các loại nhu yếu phẩm, thời gian qua, nhiều tổ chức và đơn vị xuất bản đã chung tay đưa sách vào các khu cách ly và phong tỏa do dịch bệnh trên địa bàn TPHCM. Trong những ngày phải thực hiện giãn cách xã hội, hoạt động đưa sách đến tay bạn đọc thật có ý nghĩa.

  • Nhờ sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, các phần mềm dịch thuật miễn phí và có phí ra đời ngày càng nhiều, hỗ trợ tích cực cho quá trình chuyển ngữ. Tuy nhiên, vai trò của dịch giả vẫn không thể thay thế, đặc biệt trong lĩnh vực xuất bản.

  • Thời gian qua trên các trang mạng xã hội dấy lên những cuộc chiến livestream, có kênh thu hút hàng trăm ngàn người xem, cả trong và ngoài nước.

  • Nghị quyết số 68/NQ-CP của Chính phủ về một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 đã đề cập mức hỗ trợ dành cho diễn viên, nghệ sĩ hưởng lương hạng bốn trong các đơn vị nghệ thuật công lập. Đây được xem là bước đi thiết thực, ý nghĩa, góp phần kịp thời chia sẻ khó khăn cho đội ngũ nhân lực trẻ ở các loại hình nghệ thuật biểu diễn.

  • Những hình ảnh trống vắng, im ắng của một thành phố vốn sôi động, náo nhiệt trước đây được nhiều nhiếp ảnh gia, những người chụp ảnh chuyên và không chuyên ghi lại. Rất nhiều bức ảnh đẹp về con người thành phố nghĩa tình, sẵn sàng nhường cơm sẻ áo khi dịch bệnh bùng phát gợi cho người xem nhiều xúc cảm…

  • Bằng những cách khác nhau, các nhà văn của thành phố đã và đang chung tay tham gia phòng chống dịch Covid-19. Từ trực tiếp tham gia công tác thiện nguyện cho đến tìm kiếm chất liệu để có những tác phẩm gắn liền với đời sống người dân trong những ngày này.

  • Trong thời điểm giãn cách xã hội do dịch bệnh, các buổi trò chuyện, giao lưu, giới thiệu sách trực tiếp đều tạm hoãn, tuy nhiên, nhiều hoạt động vẫn được tổ chức theo các hình thức khác nhau nhằm kết nối với độc giả qua những trang sách, góp thêm niềm vui đọc.

  • Khi khán giả chưa thể đến rạp, sân khấu chưa thể sáng đèn, việc xây dựng và triển khai mô hình “nhà hát truyền hình” được xem là hướng đi phù hợp để không làm đứt đoạn dòng chảy biểu diễn nghệ thuật trong đại dịch. Ðồng thời, giữ lửa đam mê nơi nghệ sĩ và mang đến nhiều cơ hội giúp công chúng được thưởng thức những tác phẩm nghệ thuật chất lượng cao.

  • Sau 2 năm lao đao vì dịch Covid-19, nhiều đơn vị sân khấu truyền thống đang đối mặt với nguy cơ phải đóng cửa, ngừng hoạt động, hoặc tình trạng nguồn nhân lực bị suy giảm trầm trọng. Trong khi đó, số lượng nghệ sĩ hoạt động trong lĩnh vực sân khấu truyền thống đang dần mai một, việc đào tạo nghệ sĩ trẻ gặp không ít khó khăn. Đây là vấn đề cấp bách, rất cần được ngành văn hóa và các cơ quan chức năng quan tâm kịp thời.

  • 0 giờ ngày 9-7, khi TP.HCM bắt đầu thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16, cũng là lúc nỗi lo lắng phủ trùm lên hàng vạn mảnh đời sống khó khăn, vô gia cư, chạy cơm từng bữa.

  • “Hỡi cô thắt dải lưng xanh/ Có về Nam Định với anh thì về/ Nam Định có bến đò Chè/ Có tàu Ngô Khách, có nghề ươm tơ”.

  • Phá bỏ và xây mới tiêu hao rất nhiều năng lượng, lãng phí nguyên nhiên liệu và gây ô nhiễm môi trường. Việc chuyển đổi công năng công trình cũ nên được ưu tiên. Vấn đề là công trình ấy sẽ được biến đổi công năng như thế nào trong tương lai để mang lại giá trị cho xã hội.

  • TP.HCM đã qua gần 5 tuần thực hiện giãn cách xã hội và Chỉ thị 10, chị tôi và những người thân của chị, hay chú Bảy, chú Út chạy xe ôm trước cơ quan tôi cũng như nhiều người khác, đã thấm mệt mỏi với sự sợ hãi, lo âu...

  • Gia đình có vai trò quan trọng trong việc chọn lọc, lưu truyền và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc. Phát triển gia đình là nhiệm vụ có tính chiến lược của sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam. Trước tác động của quá trình phát triển kinh tế - xã hội, gia đình Việt đã trải qua những biến chuyển lớn, kéo theo sự thay đổi các giá trị gia đình truyền thống. Vì vậy, xác định hệ giá trị chuẩn mực mới cho gia đình Việt Nam là công việc cần thiết hiện nay.

  • Vào cuối tháng 4-2021, các diễn viên trong Đoàn múa rối Rồng Phương Nam (Nhà hát nghệ thuật Phương Nam) tất bật tập vở mới Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực để kịp công diễn dịp hè. Khi mọi thứ được chuẩn bị sẵn sàng thì đợt dịch Covid-19 ập đến, những diễn viên múa rối nước của đoàn tứ tán khắp nơi. Kẻ về quê, người ở nhà trông con…, mong chờ ngày được hội ngộ khán giả.

  • Trong Offline: Giải phóng tâm trí khỏi căng thẳng trên điện thoại thông minh và mạng xã hội (Tân Việt Books và NXB Dân Trí), hai tác giả Imran Rashid và Soren Kenner sẽ cung cấp cho độc giả những thông tin gây sốc về cách các gã khổng lồ công nghệ như Facebook, Apple, Google và Instagram… sử dụng cách “hack tâm trí” để khiến bạn và con bạn bị cuốn hút vào các sản phẩm của họ.

  • Với người Phật tử, dù không có một quy định nào, nhưng có lẽ Đại lễ Phật đản là một sự kiện vui tươi và thành kính nhất, có sức cộng hưởng trên toàn thế giới.

  • Đại dịch Covid-19 đã khiến cả xã hội đảo lộn, nhiều ngành nghề gặp khó khăn. Sân khấu – ngành nghệ thuật biểu diễn trực tiếp cũng rơi vào tình trạng vô cùng vất vả.