Pushkin - Chekhov - Prisvin - Dostoyevsky
Họa phẩm chân dung Aleksandr S. Pushkin do Vasily Tropinin thực hiện năm 1827 - Ảnh: wiki
A.X.PUSKIN
Khi các bạn bè và thân nhân đứng quanh giường Puskin thì bỗng dưng anh trở mình rồi mở mắt, và tỉnh táo nói: “Cuộc đời thế là hết". Tôi nghe không rõ nên cúi xuống gần anh hỏi nhỏ: "Cái gì thế?". "Cuộc sống đã hết!”. Anh trả lời rõ ràng dứt khoát "Khó thở quá”. Những lời nói cuối cùng của anh là như vậy.
(V.I. Đan. Tuyển tập - Tập I)
![]() |
A.TSÊKHÔP
Vào khoảng nửa đêm ông tỉnh giấc và lần đầu tiên trong đời ông cho người đi gọi thầy thuốc.
Thầy thuốc tới. Ông bảo tôi rót sâm banh. Antôn Baplôvich ngồi dậy và nói to với thầy thuốc bằng tiếng Đức: "Tôi sẽ chết”. Sau đó ông quay lại tôi, bưng cốc rượu và cười với nụ cười tuyệt diệu sẵn có, rồi nói: "Đã lâu lắm rồi anh không uống rượu sâm banh". Ông thản nhiên uống hết cốc rượu, nhẹ nhàng nằm xuống nghiêng người về bên trái và vĩnh viễn ra đi.
(O.L. Tsêkhôva - Hồi ký và ghi chép - Phần I)
![]() |
M.PRISVIN
V.Đ. Prisinna nhớ lại những phút cuối cùng của chồng:
"Vài phút cuối đời anh ấy thở dài, bồn chồn nửa ngồi nửa nằm. Tôi thì đau đớn, bất lực và an ủi anh một cách vô vọng: "Anh hay cố chịu một chút đi".
Anh ấy lạnh lùng nói và gần như phẫn nộ, tất nhiên là không phải với tôi, mà với chính bản thân hay ít ra cũng với ai đó trong không trung: "Chúng ta phải vượt qua!” Rồi anh trở mình nhẹ nhàng và quay vào tường, nằm nghiêng về bên phải, gối má lên lòng bàn tay, nằm như người ngủ ngon lành. Vài phút sau anh qua đời.
Cái khoảnh khắc ấy không một ai trong chúng tôi nhận thấy”.
(V.Prisvina - Ngôi nhà của chúng tôi)
![]() |
F.M.ĐÔXTÔIEPXKI
Bảy giờ sáng ngày 28-1 Anna tỉnh dậy và thấy chồng đang nhìn mình.
- Anna, mình biết không - Đôxtôiepxki nói nhỏ - Anh đã không chợp mắt 3 tiếng đồng hồ, nằm suy nghĩ mông lung và hiểu rõ rằng hôm nay anh sẽ chết...
Anna Grigôriepna khóc. Ông cám ơn bà, an ủi, vỗ về vợ và căn dặn:
- Anna, em hãy nhớ rằng bao giờ anh cũng rất yêu em và không bao giờ phản bội em ngay cả trong ý nghĩ.
Vào khoảng 11 giờ, quá yếu, ông cho gọi các con đến, cầm tay chúng và yêu cầu vợ đọc cho nghe câu chuyện ngụ ngôn về đứa con phá gia chi tử. Đó là câu chuyện cuối cùng ông nghe. Chiều hôm ấy ông tạ thế.
(L.P. Grôxman - Đôxtôiepxki)
T. Phong sưu tầm
(TCSH52/11&12-1992)
HOÀI PHƯƠNG
Việc làm tranh giả chỉ đến thế kỷ thứ 17 mới bắt đầu phát triển, trước đó người ta thường làm các đồ mỹ nghệ hay các loại tượng giả.
LÊ ĐẠT
(Giới thiệu và dịch)
Thế kỷ XX, một trào lưu thơ được mệnh danh là thơ mới Pháp từ sông Seine đã tràn qua các đại dương và ảnh hưởng sâu đậm đến phong trào thơ thế giới.
MOHINEET KAUR BOPARAI
CHU ĐÌNH KIÊN
Vượt qua nhiều nhà văn tên tuổi được bạn đọc trên toàn thế giới mong đợi được gọi tên như: Annie Ernaux (Pháp), Margaret Atwood, Anne Carson (Canada), Haruki Murakami (Nhật Bản), Ludmila Ulitskaya (Nga), Ngũgĩ wa Thiong’o (Kenya)… năm nay, Viện Hàn lâm Thụy Điển đã công bố quyết định trao Giải Nobel Văn học năm 2021 cho nhà văn Abdulrazak Gurnah (1948).
NGUYỄN VĂN DŨNG
Bút ký
Là thủ đô của vương quốc Thụy Điển, Stockholm được mệnh danh là “Một trong những thành phố đẹp nhất thế giới”, là “Thủ đô xanh”, là “Thủ đô của những thủ đô vùng Scandinavia”, là “Thành phố của mọi cảm giác”, là “Thành phố của nước và cây”, là “Venice của phương Bắc”, là “Con đường dẫn đến giải Nobel”… Tôi thích hình tượng: Con đường dẫn đến giải Nobel.
MICHAEL MARDER
Tất cả chúng ta đều đã nghe nói đến công dụng của vi khuẩn đường ruột khi tham gia tích cực vào trong quá trình tiêu hóa của con người và động vật. Đó là ví dụ hoàn hảo về sự cộng sinh, hay sự chung sống lâu dài của các sinh thể thuộc các loài khác nhau.
MICHAEL MARDER
Michael Marder là giáo sư triết học tại Đại học Basque Country, Vitoria-Gasteiz. Ông làm việc trong các lĩnh vực như hiện tượng học, triết học chính trị và lý luận về môi trường. Là tác giả của 10 đầu sách gồm Plant-Thinking (2013), Pyropolitics (2015), Dust (2016),… Hiện ông đang triển khai hướng tiếp cận triết học về vấn đề năng lượng vốn được truyền cảm hứng từ suy tư về cây cỏ, thực vật.
EMMANUEL ALLOA
Cơ chế của mỗi trận đại dịch đều hết sức quen thuộc: mỗi cuộc khủng hoảng đều có những thủ phạm nhất định của nó.
PHẠM PHÚ UYÊN CHÂU
Tiểu thuyết ngắn Chết ở Venice được Thomas Mann cho ra đời năm 1912, khi bệnh tả là một căn bệnh đang gây ra cái chết hàng loạt ở Ý.
CARLOS SPOERHASE
Ta có thể đánh giá Louise Glück qua các tác phẩm mà bà đã xuất bản trong vòng 5 thập niên vừa qua, vốn đã được trao tặng những giải thưởng văn học danh giá nhất nước Mỹ.
VŨ THƯỜNG LINH
LGT: Kỷ niệm 75 chiến thắng chủ nghĩa phát xít (1945 - 2020), chúng ta quay lại vấn đề “The Reader” (Người Đọc) của nhà văn người Đức, Bernhard Schlink, đã vang dội trong tâm thức văn học toàn thế giới.
NGUYỄN KHẮC PHÊ
(Nhân đọc “Lời nguyện cầu Chernobyl” - Nxb. Phụ Nữ, 2020)
GIÁP VĂN CHUNG
Truyện Kiều của Nguyễn Du, không chỉ là kiệt tác vô tiền khoáng hậu của thi ca và văn học Việt Nam, mà còn là viên ngọc quý mãi mãi lấp lánh sáng của văn hóa Việt Nam.
HUỲNH NHƯ PHƯƠNG
Đầu tháng 5 năm 1989, từ Moskva, nhà văn Vương Trí Nhàn rủ tôi đi thăm nhà giáo Trần Đình Sử(*) đang làm thực tập sinh cao cấp ở thủ đô Kiev của nước Cộng hòa Ucraina.
ORHAN PAMUK
Trong bốn năm qua, tôi đã và đang viết một cuốn tiểu thuyết lịch sử kể lại câu chuyện diễn ra vào năm 1901, trong suốt giai đoạn được biết đến với cái tên Trận đại dịch hạch thứ ba. Đó là một đợt bùng phát bệnh dịch hạch đã giết chết hàng triệu người ở châu Á khi mà châu Âu không chịu nhiều ảnh hưởng từ nó.
VALENTIN HUSSON
Trước hết, ta phải hướng sự chú ý đến động từ “cách ly” khi mà với tư cách là một ngoại động từ, nó có nghĩa là sự vứt bỏ ra khỏi một giới hạn; trong khi với tư cách là một nội động từ, nó hướng đến sự ràng buộc để ở lại trong một vài giới hạn nhất định. Nó vừa nói lên cả sự vứt bỏ lẫn sự rút lui; vừa hiện diện vừa vắng mặt.