Bún ngũ sắc Vân Cù
HOÀNG THỊ NHƯ HUY
Tôi biết Vân Cù từ tấm bé qua bóng hình người đàn bà gầy đen, gánh đôi quang gánh trĩu nặng trên vai, rảo khắp các xóm nhỏ ở Thành Nội, với giọng rao kéo dài: “Bún…bún…ún!” mà mẹ đã bao lần gọi mua những con bún trắng dẻo mềm.
Nghề làm bún ở làng vân Cù - Ảnh: netdephue.net
|
Rồi những năm tháng lớn lên trên đất Huế, khi được ăn những đọi bún ngon nổi tiếng của Mụ Rớt, Mẹ Rơi... luôn được người bán đon đả giới thiệu: “Bún ni tui mua từ Vân Cù đó o nợ!”. Tôi mong một ngày nào đó được về nơi làng quê ấy để được tận mắt xem người thợ bên nồi nước đang nghi ngút bốc hơi, nặn những con bún dẻo mềm này.
Trở lại Vân Cù, tôi được ngồi bên những bậc cao niên đã có bề dày kinh nghiệm như bà Trương Thị Cầm, bác Nguyễn Văn Lành… tôi học hỏi thêm nhiều điều bổ ích. Lại được cùng những người thợ làm bún bắt tay vào những công đoạn thực tế, tôi đã tập tành dần làm nên những con bún dẻo mềm như mong ước năm xưa. Phối hợp kiến thức đã học bên trời Âu, tôi đi khắp nơi tìm những cây lá cho màu tự nhiên đem về trồng trong vườn nhà để thử nghiệm việc tạo màu cho món nấu. - Màu đỏ: Tùy các cấp độ nhạt đậm có thể dùng củ Dền, quả Gấc, lá cây Diễn, quả Dâu tơ tằm. - Màu tím: Từ tím hoa cà đến tím than dùng phần vỏ cứng củ khoai Tía, lá Cẩm, củ khoai lang lai giống tím… - Màu xanh: Dùng lá Bồ ngót, lá Dứa (Nếp), lá Mảnh cộng… - Màu vàng: Dùng củ Nghệ, hạt Dành Dành… - Màu gạch: Cà rốt... Trong qui trình chế biến, đầu tiên, lượng nước chiết xuất từ các rau củ này sẽ dùng ngâm cho hạt gạo thấm màu rồi sử dụng luôn khi xay thành bột nước Tiếp đến lọc bột định hình thành trái bột. Đem trái bột đi luộc độ chín trùng rồi cho vào máy đánh thành khối bột nhão sền sệt. Đến lúc này khối bột nhão mới được cho vào máy ép thành sợi xuống nồi luộc bún đang sôi. Lửa đỏ rực, nước sôi ngùn ngụt, sẽ làm con bún chín nổi dần lên mặt nước. Dùng vợt vớt lên cho ngay vào thau nước rửa. Xả ba bốn bận nước cho thật sạch rồi để ráo là có mẻ bún sử dụng ngay. Qua nhiệt chế biến, màu tự nhiên của thực vật ở từng con bún có thể nhạt dần nên cần ngâm gạo với lượng màu đậm đặc hoặc thêm một ít màu thực phẩm trong danh mục được phép sử dụng. Nghề làm bún thật vất vả. Nhưng với ước mơ phục hồi lại những sợi bún ngũ sắc đã giúp tôi kiên trì vượt qua những giờ phút lao động mệt nhoài trong tiếng máy nổ ầm ầm, những vệt khói bay lên mịt mù từ bếp lò than và hơi nóng bay lên từ nồi luộc bún, những nóng lạnh đột ngột ở đôi tay khi chao bún rửa từng mẻ bún mới ra lò… đã làm những giọt mồ hôi đua nhau tuôn đổ… để sau đó mẻ bún ngũ sắc đầu tiên của tôi cũng ra lò. Hương thơm từ hương lúa, màu tươi từ màu cỏ cây… đã xua đi tất cả để giờ đây trên môi tôi chỉ còn đọng lại nụ cười hạnh phúc. Nghề bún tuy vất va, thu nhập từ những mẻ bún lại không là bao nhưng người Vân Cù đã rất hãnh diện về nghề truyền thống của quê mình và ra sức gìn giữ cho đời sau. Một mặt họ vẫn quyết tâm cho con em ăn học thành tài để nở mày nở mặt… nhưng mỗi con trẻ của các gia đình đều được ông bà cha mẹ truyền nghề. Đặc biệt, việc truyền nghề không quan niệm chỉ truyền cho con trai như một số làng nghề khác. Họ đang ước mơ có một ngôi nhà truyền thống để lưu lại những di sản đang ngày một mất mát và biến đổi dần vì tác động của việc đô thị hoá miền quê này. Họ vẫn còn mong ước tạo thêm những sản phẩm bún mới, đặc sắc hơn có thể sử dụng dài hạn hơn, ngon hơn mang thương hiệu Vân Cù, đến những thị trường xa hơn trong và ngoài đất nước. Đó là những ước mơ chân chính. Có thể thành hiện thực hay không còn tùy thuộc tâm và lực của miền quê này. Bài làm thử nghiệm hôm nay chỉ góp phần nhỏ giúp bảo lưu một giá trị văn hóa ẩm thực của miền quê đang có nguy cơ mai một. Điều cần thiết hơn hết là cần giúp họ cải thiện điều kiện vệ sinh trong chế biến để bún Vân Cù mãi mãi góp công tạo nên hương vị cho những món ăn Huế lừng danh. Huế, 2011 H.T.N.H (270/08-11)
|
<![endif][if gte="" mso=""><![endif] div="">
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
LÊ QUANG KẾT
Bông hồng dâng mẹVua Tự Đức - ông vua tại vị gặp cơn biến động trong lịch sử dân tộc, sinh thời nhà vua đã tán dương công ơn mẹ: “Nuôi ta là mẹ, dạy ta cũng là mẹ: Mẹ là Thầy vậy. Sinh ra ta là mẹ, hiểu ta cũng là mẹ: Mẹ là Trời vậy”.
-
TRẦN HOÀN
Hồi kýNăm 1941 thi vào trường Quốc Học, tôi đỗ vào loại khá nhưng chưa đủ mức để được cấp học bổng toàn phần.
-
BỬU Ý
Hàn Mặc Tử (Nguyễn Trọng Trí) từng sống mấy năm ở Huế khi còn rất trẻ: từ 1928 đến 1930. Đó là hai năm học cuối cùng cấp tiểu học ở nội trú tại trường Pellerin (còn gọi là trường Bình Linh, thành lập năm 1904, do các sư huynh dòng La San điều hành), trường ở rất gần nhà ga tàu lửa Huế. Thời gian này, cậu học trò 17, 18 tuổi chăm lo học hành, ở trong trường, sinh hoạt trong tầm kiểm soát nghiêm ngặt của các sư huynh.
-
LÊ QUANG KẾT
KýGiai điệu và lời hát đưa tôi về ngày tháng cũ - dấu chân một thuở “phượng hồng”: “Đường về Thành nội chiều sương mây bay/ Em đến quê anh đã bao ngày/ Đường về Thành nội chiều sương nắng mới ơ ơ ơ/ Hoa nở hương nồng bay khắp trời/ Em đi vô Thành nội nghe rộn lòng yêu thương/ Anh qua bao cánh rừng núi đồi về sông Hương/ Về quê mình lòng mừng vui không nói nên lời…” (Nguyễn Phước Quỳnh Đệ).
-
VŨ THU TRANG
Đến nay, có thể nói trong các thi sĩ tiền chiến, tác giả “Lỡ bước sang ngang” là nhà thơ sải bước chân rong ruổi khắp chân trời góc bể nhất, mang tâm trạng u hoài đa cảm của kẻ lưu lạc.
-
TRẦN PHƯƠNG TRÀ
Đầu năm 1942, cuốn “Thi nhân Việt Nam 1932-1941” của Hoài Thanh - Hoài Chân ra đời đánh dấu một sự kiện đặc biệt của phong trào Thơ mới. Đến nay, cuốn sách xuất bản đúng 70 năm. Cũng trong thời gian này, ngày 4.2-2012, tại Hà Nội, Xuân Tâm nhà thơ cuối cùng trong “Thi nhân Việt Nam” đã từ giã cõi đời ở tuổi 97.
-
HUYỀN TÔN NỮ HUỆ - TÂM
Đoản vănVề Huế, tôi và cô bạn ngày xưa sau ba tám năm gặp lại, rủ nhau ăn những món đặc sản Huế. Lần này, y như những bợm nhậu, hai đứa quyết không no nê thì không về!
-
LƯƠNG AN - NGUYỄN TRỌNG HUẤN - LÊ ĐÌNH THỤY - HUỲNH HỮU TUỆ
-
BÙI KIM CHI
Nghe tin Đồng Khánh tổ chức kỷ niệm 95 năm ngày thành lập trường, tôi bồi hồi xúc động đến rơi nước mắt... Con đường Lê Lợi - con đường áo lụa, con đường tình của tuổi học trò đang vờn quanh tôi.
-
KIM THOA
Sao anh không về chơi Thôn Vỹ
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
(Hàn Mạc Tử) -
NGUYỄN VĂN UÔNG
Hôm nay có một người du khách
Ở Ngự Viên mà nhớ Ngự Viên
(Xóm Ngự Viên - Nguyễn Bính) -
LÊ QUANG KẾT
Tùy bút
Hình như văn chương viết về quê hương bao giờ cũng nặng lòng và giàu cảm xúc - dù rằng người viết chưa hẳn là tác giả ưu tú. -
TỪ SƠN… Huế đã nuôi trọn thời ấu thơ và một phần tuổi niên thiếu của tôi. Từ nơi đây , cách mạng đã đưa tôi đi khắp mọi miền của đất nước. Hà Nội, chiến khu Việt Bắc, dọc Trường Sơn rồi chiến trường Nam Bộ. Năm tháng qua đi.. Huế bao giờ cũng là bình minh, là kỷ niệm trong sáng của đời tôi.
-
LÊ QUANG KẾT
Quê tôi có con sông nhỏ hiền hòa nằm phía bắc thành phố - sông Bồ. Người sông Bồ lâu nay tự nhủ lòng điều giản dị: Bồ giang chỉ là phụ lưu của Hương giang - dòng sông lớn của tao nhân mặc khách và thi ca nhạc họa; hình như thế làm sông Bồ dường như càng bé và dung dị hơn bên cạnh dòng Hương huyền thoại ngạt ngào trong tâm tưởng của bao người. -
HUY PHƯƠNG
Nỗi niềm chi rứa Huế ơi
Mà mưa trắng đất, trắng trời Thừa Thiên
(Tố Hữu) -
PHAN THUẬN AN
Huế là thành phố của những dòng sông. Trong phạm vi của thành phố thơ mộng này, đi đến bất cứ đâu, đứng ở bất kỳ chỗ nào, người ta cũng thấy sông, thấy nước. Nước là huyết mạch của cuộc sống con người. Sông là cội nguồn của sự phát triển văn hoá. Với sông với nước của mình, Huế đã phát triển theo nguyên tắc địa lý thông thường như bao thành phố xưa nay trên thế giới. -
MAI KIM NGỌC
Tôi về thăm Huế sau hơn ba thập niên xa cách.Thật vậy, tôi xa Huế không những từ 75, mà từ còn trước nữa. Tốt nghiệp trung học, tôi vào Sài Gòn học tiếp đại học và không trở về, cho đến năm nay. -
HOÀNG HUẾ
…Trong lòng chúng tôi, Huế muôn đời vẫn vĩnh viễn đẹp, vĩnh viễn thơ. Hơn nữa, Huế còn là mảnh đất của tổ tiên, mảnh đất của trái tim chúng tôi… -
QUẾ HƯƠNG
Năm tháng trước, về thăm Huế sau cơn đại hồng thủy, Huế ngập trong bùn và mùi xú uế. Lũ đã rút. Còn lại... dòng-sông-nước-mắt! Người ta tổng kết những thiệt hại hữu hình ước tính phải mươi năm sau bộ mặt kinh tế Thừa Thiên - Huế mới trở lại như ngày trước lũ. Còn nỗi đau vô hình... mãi mãi trĩu nặng trái tim Huế đa cảm. -
THU TRANG
Độ hai ba năm thôi, tôi không ghé về Huế, đầu năm 1999 này mới có dịp trở lại, thật tôi đã có cảm tưởng là có khá nhiều đổi mới.
.png)
.png)
