Thư Sài Gòn

17:33 22/05/2008
Dường như có dòng sông Hương vẫn chảy âm thầm ở bên ngoài Tổ quốc. Đấy là khi tôi đọc được những trang viết đầy ắp phong vị, nồng ấm hương đất quê nhà của những người Huế đang định cư ở nước ngoài. Họ đã tìm thấy tín hiệu giao cảm với xứ Huế thông qua “chiếc cầu nối” của Tủ sách Nhớ Huế.

Người Huế đang sống khắp các châu lục và luôn hướng về quê hương. Chỉ có trang viết mới bộc lộ chân thành nỗi nhớ quê, cội nguồn của họ. Chỉ với thơ, văn, âm nhạc, hội họa... mới thể hiện được nỗi niềm đau đáu, quay quắt, da diết, hồn hậu với quê hương.
Ban đầu thì chỉ có vài tên tuổi thân quen, sau này đã có nhiều cây bút thành danh thuộc nhiều thế hệ đang sống xa Huế... hợp thành một dòng văn học nghệ thuật ở bên ngoài biên giới. Thấp thoáng sau những trang viết của họ là bóng dáng của xứ Huế. Không chỉ là Huế - hoài - niệm mà còn là Huế - ngày - nay. Và nỗi niềm cũng có nhiều cung bậc, nhiều sắc màu và dáng vẻ. Họ chỉ có một mong ước giản dị: tồn tại mãi một xứ Huế trong lòng người xa quê và hội nhập với quê hương trên từng bước phát triển.
Từ Paris (Pháp), Cao Huy Thuần gởi về những trang viết nặng lòng với Huế. Anh mong ước và hy vọng Huế sẽ đứng ra tổ chức hội nghị cựu Kinh đô Á châu và sau đó là cựu kinh đô thế giới. Võ Quang Yến mong “Được gặp nhau” và anh nhắc nhở chuyện tên họ người Huế ở nước ngoài lẫn lộn “nếu sách vở mất đi, liệu các nhà ngữ học có giải thích dễ dàng được không?”. Ơ bên kia nửa vùng trái đất, những bút ký đầy ấn tượng của Trần Kiêm Đoàn như Màu quan san, Sen hồ Tịnh, Mưa nắng Nam Ai... có thể gợi thêm nỗi niềm và trách nhiệm với những người yêu Huế. Hồi ức của Thanh Tâm, Đặng Ngọc Ấn, Trần Hoài Thư, Tôn Nữ Tri Túc, Phương Thư (Mỹ), Thái Kim Lan (CHLB Đức), thơ của Tôn Thất Tài (Bỉ), Phong Vũ (Canada), Hoàng Hy (Mỹ), tạp văn của Hồng Lê Thọ (Nhật), nhạc của Võ Tá Hân (Singapore)... và nhiều tên tuổi khác đã làm nên từng “đợt sóng” nhớ quê da diết và ầm ào. Những đợt sóng “nhớ” như thế vẫn âm ỉ bền bỉ trong đời người xa xứ.
Thi thoảng Nhớ Huế đón nhận những trang viết về Huế của họ thật khiêm tốn. Nhưng dù tác phẩm của họ đang còn ở bên ngoài biên giới, ít có cơ hội đến với đông đảo bạn đọc ở quê hương, thì họ vẫn âm thầm sáng tác vì Huế, cho Huế yêu thương. Họ đã trải lòng trên từng trang viết.
Tôn Nữ Tri Túc viết tuỳ bút Huế của tôi: “Cám ơn Huế đã nuôi dưỡng trong tôi nhiều kỷ niệm thơ ấu thần tiên quá tuyệt vời!”. Tôn Thất Tài, dù chỉ là Một thoáng nhớ về cũng đã “hơn những gì nhung nhớ!”. Hồng Lê Thọ bộc bạch “Thật ra đi mô rồi cũng muốn quay về.” Mỗi lần thấy ở đâu có quán ăn của Huế kiều là thế nào mình cũng đâm bổ đến cho bằng được. Một tô bún bò Huế bốc khói, một lát ớt cay cay, một giọng nói quê hương trọ trẹ, răng mà nghe ấm lòng và như tiếp thêm sức cho mình trong những chuyến đi xa...”. Những người xa Huế đều có tâm trạng của người lưu lạc. Tình yêu Huế trong họ là nét đẹp không tàn phai. Vì vẻ đẹp “không bắt nguồn từ ánh mắt nhìn mà từ ánh sáng gợi hồn của viên ngọc ân tình đã chìm sâu trong ý niệm” (Trần Kiêm Đoàn).
Có một dòng văn học như thế đang luân lưu trong cộng đồng Huế sống tha hương ở bên ngoài biên giới Tổ quốc. Nó sẽ làm phong phú thêm đời sống văn học của đất nước.
Họ vẫn đi đi, về về với đất nước, nhưng đến lúc nào thì những trang viết của họ mới được như thế - hội nhập với quê hương trên từng bước phát triển.

TRẦN HỮU LỤC

(nguồn: TCSH số 149 - 07 - 2001)

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • ĐINH PHONG

    Thư từ thành phố Hồ Chí Minh

  • TRẦN KIÊM ĐOÀN  

    Có hai dòng sông chia hai nửa cuộc đời của một người con xứ Huế là dòng sông Hương và American River.

  • TRẦN KIÊM ĐOÀN

    Bách niên hư huyễn giai do vọng,
    Hoàn mộng kim triêu kiến mộng hoàn.
    (Trăm năm lãng đãng do hư vọng,
    Tỉnh giấc mơ nay thấy mộng thành.)
                                        Trình Hạo

  • CAO HUY THUẦN

    Tôi biết Hoàng Đăng Nhuận hồi 1987- 1988, khi mới bắt đầu nảy ra ý định triển lãm tranh của họa sĩ ở Huế tại Paris.

  • ĐẶNG TIẾN

    Từ ngoài nước nói về văn chương Huế mà không nhắc đến những tấm lòng hải ngoại còn hướng về Cố đô, là vô tình và bạc bẽo. Ở hải ngoại có nhiều hội thân hữu, ái hữu, đồng hương Huế, nhiều hoạt động văn hóa tích cực, như tổ chức Ngày Nhớ Huế… 

  • NHƯ QUỲNH DE PRELLE

    Chúng tôi xuyên Việt lần cuối cùng trước khi rời Việt Nam, từ Sài Gòn qua Hội An, Đà Nẵng, Huế, Hà Nội, Ninh Bình và Sapa.

  • TRẦN KIÊM ĐOÀN

    Chiều nay, chúng tôi được mời tham dự Sinh nhật 80 và 85 của một đôi vợ chồng thuộc thế hệ huynh trưởng được tổ chức tại một biệt thự ở Granite Bay, gần thành phố Sacramento, thủ phủ tiểu bang California.

  • THÁI KIM LAN  

    Từ trước đến nay, tôi đã viết nhiều về các công trình nghiên cứu văn hóa Đông Tây trên các lãnh vực khác nhau, duy có một đề tài mà tôi ít đả động đến - xem như là cất riêng - đó là chuyện về nhà hàng Cố Đô tại thành phố München do tôi thành lập năm 1984 và hoạt động của tôi trên lãnh vực ẩm thực tại một nước Âu châu, nước Đức.

  • VÕ QUANG YẾN

    Hơn 30 năm chung sống, nhà tôi đã được tôi kể cho nghe nhiều về cảnh đẹp, người hiền của nước Việt Nam ta, về những buổi đi nghe hát trên sông Hương một đêm trăng sáng, những buổi tắm đêm giữa sông Ô Lâu ngoài thôn Mỹ Cang, những mùa thi cử phượng đỏ rực trời, ve kêu rầu rĩ...

  • Giáo sư, Tiến sĩ CAO HUY THUẦN:
    Ở Pháp, tôi có gặp và trao đổi ý kiến với những người quan tâm đến vấn đề du lịch. Anh Nghĩa (bây giờ quản lý một hãng du lịch ở đây) có gởi một tấm hình quảng cáo lớn về Huế, tôi sẽ nhờ anh Cận mang về.

  • "Cho đến khi tôi bị ngất xỉu, tôi mới biết mình đã làm việc quá nhiều. Nhà tôi đã đóng cửa phòng mạch hai tuần sau đó, không cho tôi làm nữa vì sợ tôi kiệt sức", giáo sư Bùi Minh Đức chia sẻ.

  • Lần đầu tiên một người Việt Nam nằm trong danh sách 35 nhà phát minh dưới 35 tuổi xuất sắc nhất năm 2014 do tạp chí MIT Technology Review bình chọn. Tạp chí này đã có một bài viết ngắn mô tả về quá trình nghiên cứu của chàng trai 32 tuổi.

  • THANH TOÀN

    Trưa chủ nhật 23-10-83 Phòng khách cư xá sinh viên Đông Nam Á ở Paris được trang hoàng trang nhã. Có tấm bản đồ màu Thành phố Huế, tranh ảnh di tích thắng cảnh Huế, quày trưng bày sách báo, băng nhạc Huế. Người đến dự đông ngoài dự kiến, có cả các cô dâu, chú rể Huế người Pháp, có những bạn Pháp...

  • VÕ QUANG YẾN
    (Nhân xem một cuốn phim về Tết Mậu Thân)

    Tết Mậu Thân. Một nhà báo và một nhà nhiếp ảnh quân đội Mỹ đáp trực thăng từ Đà Nẵng ra Huế, tìm theo một toán quân Marines.

  • Khi cuộc sống xô bồ đang cuốn chúng ta về phía trước, thần tượng hoá một phương Tây duy lý và thực dụng, thì chị, bằng tất cả nỗ lực của mình trong nghiên cứu, dịch thuật, hoạt động xã hội… lại đưa ta trở về với những giá trị nguồn cội đậm chất phương Đông thấm nhuần tư tưởng Phật giáo trong cách ăn, cách mặc, cách sống, cách thưởng ngoạn, và cách tư duy…

  • Trần Anh Thơ, nữ sinh xứ Huế, đã được cả 2 tổng thống George W. Bush và Barack Obama ký tặng bằng khen dành cho các học sinh xuất sắc.

  • Nhà thơ Hồ Đắc Thiếu Anh đã nhớ Huế như thế. Chị là một trong số thành viên đầu tiên của Nhớ Huế và là Hội viên Hội Nhà văn TP. HCM, cùng hành trình với thơ và các tổ chức từ thiện “ từ ấy” cho đến bây giờ.

  • Khi chưa đặt chân đến Huế, tôi không sao tưởng tượng được một cố đô sẽ như thế nào giữa thời hiện đại. Nhìn cuộc sống sôi động không ngừng nghỉ ở thủ đô, tôi chợt đem lòng lo lắng cho thành phố nhỏ dường như chỉ xuất hiện trong thơ trong nhạc.

  • DƯƠNG ĐÌNH CHÂU
        Gửi người em gái Văn khoa

    Bồ liễu cô thân, nàng công chúa Huyền Trân vì cơ đồ vạn cổ đã nam hướng Xà thành tạo thế ngàn năm vững bền ở phương Nam (theo Lê Mạnh Thát).

  • Ấn tượng của tôi về chuyến thăm ngắn ngày tại trường đại học Stanford, Mỹ là… giọng Huế! Stanford là trường đại học danh tiếng ở Mỹ, nằm cạnh thung lũng Silicon nổi tiếng và trường hợp này thường được dùng để minh chứng cho nhận định “các cụm công nghệ cao hiện đại thường quây tụ quanh các trường đại học nổi tiếng có các công trình nghiên cứu liên quan”. Còn giọng Huế ở Stanford thuộc về một người mới quen, một tiến sĩ thế hệ 8X: TS Lê Viết Quốc.