Nhà văn Tô Nhuận Vỹ - Ảnh: cand.com.vn
Phóng viên (P.V): Thưa anh, ở Thừa Thiên Huế chỉ có anh vừa là nhà văn vừa là nhà quản lý về mặt Nhà nước. Vậy trong quá trình làm việc, anh có thấy mối liên quan giữa hai "nghề" này không? Nhà văn Tô Nhuận Vỹ (T.N.V): Nếu quan niệm tất cả hoạt động của con người của xã hội đều là những lãnh vực mà nhà văn đều có thể cần biết, có thể khai thác thực tế để nhào nặn, sáng tạo nên những nhân vật, những tác phẩm nói lên ý tưởng, khát vọng của nhà văn thì như vậy, nghề nào cũng là "một chuyến đi thực tế dài ngày" đối với nhà văn cả. Với riêng tôi, có một tiểu thuyết đang dở dang trong đó có một nhân vật "quyền lực" và một nhân vật người nước ngoài, thì quãng thời gian làm việc vừa qua đối với tôi là rất bổ ích vì tôi có điều kiện hiểu biết hơn để có thể tránh được chất "sách vở" trong xây dựng nhân vật. P.V: Vâng! Văn học nghệ thuật và ngoại giao có một mối quan hệ không thể tách rời. Vậy ở cương vị công tác hiện nay, anh có thể tạo điều kiện gì để giúp đỡ cho phong trào văn nghệ địa phương? T.N.V: Trong các hoạt động đối ngoại về văn hóa, văn học nghệ thuật ngày một dồn dập của tỉnh ta như Festival, trại điêu khắc quốc tế, một số dự án đầu tư của các NGO và một số Đại sứ quán, các triển lãm và các đoàn đi nước ngoài biểu diễn... có sự đóng góp tích cực của Sở Ngoại vụ. Riêng cá nhân tôi, đã có đôi ba lần bàn bạc với các anh chị ở Hội Văn nghệ và Tạp chí Sông Hương về nội dung như anh vừa nói nhưng chưa đi đến nội dung lớn và cụ thể nào. Hy vọng sắp tới sẽ có "tiến bộ" hơn. P.V: Trong những năm gần đây, văn học nghệ thuật nói chung và văn học nói riêng chưa thấy xuất hiện những tác phẩm lớn. Là một nhà văn làm công tác ngoại giao nên có điều kiện tiếp cận với nhiều nền văn học trên thế giới. Anh có suy nghĩ gì trước sự "cầm chừng" của văn học nước ta? T.N.V: Tôi không sốt ruột về sự "cầm chừng" như anh đặt vấn đề, vì thực tế cuộc sống hiện nay của đất nước, của cả thế giới biển đổi mau lẹ đến mức không ai không kinh ngạc và nhiều băn khoăn, lý giải đang được đặt ra. Nhưng tôi sốt ruột ở một điểm khác. Đó là khát vọng cống hiến, sáng tạo, mà bắt đầu là khát vọng tìm hiểu cuộc sống, lao vào cuộc sống để biết, để hiểu và để lý giải những thách thức đang đặt ra, đang dằn vặt và trăn trở của dân của nước, của làng của xã.... Anh nhớ ngày kháng chiến không? Người cầm bút nào cũng muốn ra chiến trường để được sống, để biết, để viết về những con người anh hùng. Không đi được thì tủi thân và xấu hổ lắm. Và đó là sự chưa nhận ra của không ít văn nghệ sĩ về sự thách thức toàn tuyến, triệt để, trên toàn thế giới, của cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật mới đối với sự chậm đổi mới, sự chậm chạp bất cập của nhiều lãnh vực văn học nghệ thuật, đặc biệt của văn học, từ đó không tìm ra được cách thức rút ngắn con đường đến với tâm hồn nhân dân đang ngày một xa rộng ra. Nhà văn HÀ KHÁNH LINH P.V: Thưa nhà văn Hà Khánh Linh, được biết chị vừa cho ra mắt bạn đọc tập hồi ký "Ngày ấy, Trường Sơn..." Và được đông đảo người mến mộ. Vậy chị viết về "Ngày ấy..." là những gì và đã hết chưa?
P.V: Sau khi trở thành nhà văn, chị có nghĩ rằng việc chị quyết định lên chiến khu tham gia Cách mạng là hoàn toàn đúng đắn trong bước ngoặt cuộc đời chị không? H.K.L: Dẫu tôi có trở thành nhà văn hay không thì việc tôi thoát ly gia đình lên chiến khu tham gia cách mạng là một việc làm rất đúng đắn. Nếu phải làm lại cuộc đời tôi cũng sẽ làm y hệt như thế: phải tham gia cách mạng chống Mỹ cứu nước, phải chiến đấu vì độc lập của Tổ quốc và tự do cho dân tộc, đấu tranh vì hòa bình dân sinh dân chủ, và bảo tồn văn hóa dân tộc, bảo vệ Huế cả giá trị vật thể và phi vật thể. Còn việc trở thành nhà văn, như tôi đã từng nói: Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đã biến tôi trở thành nhà văn. Ngày còn học phổ thông trung học tôi đã ước mơ mình trở thành một nhà bác học trẻ, mỗi tuần vài tiết giảng tại một trường Đại học nào đó, thời gian con lại sẽ vùi đầu trong phòng thí nghiệm... Nhà nghiên cứu lịch sử NGÔ KHA P.V: Là một trong những người lãnh đạo Hội Văn nghệ giải phóng T.T.Huế, xin anh cho biết một vài cảm tưởng thời ở chiến khu? N.K: Tôi vào chiến trường Thừa Thiên Huế năm 1964. Tôi không phải là người hoạt động văn nghệ nhưng làm công tác báo chí, tuyên huấn nên cũng phải tham gia văn nghệ quần chúng đáp lại yêu cầu của dân vừa được giải phóng, vào phục vụ nhiệm vụ chính của mình. Phong trào đồng khởi đồng bằng năm 1964, giải phóng nhiều thôn xã, có giá trị như cuộc Cách mạng tháng Tám lần thứ hai ở Thừa Thiên Huế. Cảm động nhất là cái đêm dân phá ấp chiến lược vùng lên giải phóng làng xóm, lập chính quyền Cách mạng, các chị, các o đã thay nhau lên hát những bài ca kháng chiến đã từ lâu không được hát. Các đội võ trang công tác ngâm các bài thơ của Thanh Huyền: Bài thơ trước giờ nổ súng, Anh giải phóng quân ơi!. Bà con xúc động lắm, nhất là khi "nghệ sĩ bộ đội" hạ giọng trầm hai câu: "Mẹ ơi! Đất Thừa Thiên ta gừng cay muối mặn Ba mươi mấy năm trời theo Đảng thủy chung" Thanh Hải bên thành phố là nhà thơ tiếng tăm, còn ở tỉnh có thấy lác đác một số bài trên báo Giải phóng có chất lượng như Bài thơ A Lưới của Hồng Minh, Bí thư Tỉnh đoàn Bắn nữa đi anh của Đức Nguyên, Tỉnh ủy viên. Tôi được phân công về huyện Hương Thủy để tham gia phát động quần chúng và lấy tin, viết bài gửi lên Tòa soạn. Anh Đắc, Bí thư huyện Hương Thủy được mệnh danh là "chuyên gia mở ra", anh yêu cầu phát động thôn nào thì tôi phải có bài ca dao hò về thôn ấy. Sau khi nắm sơ bộ địa hình và nhân tình thế thái từng thôn, "tôi sản xuất liên tục", có khi là hò, khi thì ca dao, khi thì độc tấu. Trước khi anh Đắc phát động thì tôi lên "văn nghệ", đồng bào cũng rất vui vẻ, vỗ tay hoan hô. Đợt ấy tôi đã lọat bài ở các thôn Võ Xá, Vĩ Dạ Thượng, Dạ Khê, Nguyệt Biều, Châu Chữ, Thạch Bàn, Thanh Thủy Thượng... Khi làm Thư ký Tòa soạn báo Cờ Giải phóng, anh em ở Bắc vào, ở Thành lên, báo có nhiều bài viết, bài thơ hay của Hoàng Phủ Ngọc Tường, Hoàng Phủ Ngọc Phan, Nguyễn Đắc Xuân, Tô Nhuận Vỹ, Nguyễn Quang Hà. Sau Mậu Thân, Đại hội Văn nghệ khu, anh em ở Huế lên dự và tham gia Ban Chấp hành. Một số tác phẩm có giá trị ra đời từ thời gian đó. Tôi không đi dự Đại hội nhưng cũng được kết nạp vào Hội Văn nghệ Giải phóng Trị Thiên đợt đầu. Tôi đã đề nghị với anh Tống Hoàng Nguyên Phó Bí thư Thành ủy, là người "ham" văn nghệ nên tổ chức Đại hội thành lập Hội Văn nghệ Thừa Thiên Huế. Phải khắc phục rất nhiều khó khăn Đại hội cũng được tổ chức và thành công tốt đẹp. Anh Tống Hoàng Nguyên làm chủ tịch Hội, tôi làm ủy viên thường trực và 7 ủy viên chấp hành. Từ việc tập hợp thơ cho đến ấn loát đều gặp không biết bao nhiêu trở ngại, nhưng ở Thừa Thiên Huế trong chống Mỹ đã ra được một số tập thơ như: Bài ca quê hương, Huế-một mùa xuân, Những ngày giữ đất và nhiều tác giả có bài in trong tập thơ Trong bước quân đi của Văn Nghệ miền Nam. Tôi cũng có bài tham gia trong các tập thơ đó. Báo Cờ Giải phóng cũng đã tổ chức cuộc thi thơ. Giải thưởng là 1 cây bút, một xếp giấy. Tôi nhớ một số anh em bộ đội gởi thơ dự thi sau này đã trở thành những nhà thơ nổi tiếng như Nguyễn Đức Mậu, Hoàng Nhuận Cầm, Hồng Vinh... Sau Hiệp định Pa ri, phần lớn anh em văn nghệ, báo chí ở Thừa Thiên Huế đi chữa bệnh hoặc chuyển đi tỉnh khác. Nguyễn Khoa Điềm đã nổi tiếng nhưng phải về họat động ở Thành phố, thỉnh thoảng lên tham gia biên tập thơ. Hội Văn nghệ Giải phóng Thừa Thiên Huế cũng đã xuất bản được 2 số "Văn nghệ Giải phóng Thừa Thiên Huế", dày khoảng 50 trang, khổ lớn hơn tờ Sông Hương hiện nay. Anh em văn nghệ sĩ yêu nước ở nội thành đã đóng góp nhiều bài thơ tranh đấu, tạo cho phong trào văn nghệ kháng chiến nói chung và thơ nói riêng của Thừa Thiên Huế thêm phong phú. Đời sống kháng chiến đã tạo ra và rèn luyện nhiều nhà văn, nhà thơ trưởng thành từ mảnh đất quê hương, đóng góp tích cực vào văn nghệ Việt Nam giai đoạn chống Mỹ, cứu nước. Đối với tôi cũng chỉ là cảm tưởng và bâng khuâng nhớ lại một thời. Nhà thơ VÕ QUÊ P.V: Thưa nhà thơ Võ Quê, anh là người đã từng tham gia phong trào sinh viên đấu tranh cách mạng. Vậy anh có thể cho biết, văn nghệ có ý nghĩa như thế nào đối với học sinh, sinh viên?
Từ dòng văn nghệ này đã toát ra hào khí của một thế hệ xuống đường với tấm lòng yêu tha thiết quê hương. Văn nghệ thời kỳ sinh viên như là một phương thức hành động thể hiện lòng yêu nước mà không phải là biện pháp để cầu danh. Văn nghệ là tấm gương sáng phản chiếu sức sống mãnh liệt của giới trẻ trong mạch nguồn dân tộc. P.V: Hiện nay anh là người làm công tác lãnh đạo, quản lý phong trào văn học nghệ thuật tỉnh nhà. Anh có suy nghĩ gì khi tầng lớp sinh viên hầu như không có mặt trong đội ngũ của anh? V.Q: Sinh viên bây giờ có nhiều điều kiện thuận lợi hơn trong học tập, trong sáng tạo các loại hình văn học nghệ thuật. Đã có nhiều môi trường để công bố giới thiệu các tác phẩm văn học nghệ thuật trên hệ thống báo chí truyền thông. Nhiều sinh viên đã định hình tên tuổi của mình trong quá trình sáng tác và công bố tác phẩm như Phạm Nguyên Tường, Hoàng Dạ Thi, Đông Hà, Trần Thanh Hà... Thời gian qua Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế cũng đã có chú ý đến phong trào sáng tác của sinh viên, đã tổ chức giới thiệu một số phòng triển lãm mỹ thuật, CLB Văn học và tổ chức giao lưu, gặp gỡ với một số trường đại học trong và ngoài tỉnh. Bác sĩ Phạm Nguyên Tường khi còn là sinh viên Đại học Y khoa đã tham gia vào BCH Phân hội Văn học, phụ trách CLB cũng đã tổ chức thành công nhiều chương trình thơ của tuổi trẻ Huế. Tuy nhiên đến với tổ chức Hội là tinh thần tự nguyện của mỗi người và qua một quá trình sáng tác, hoạt động văn học nghệ thuật. Việc ít sinh viên là hội viên của Hội VHNT cũng từ tính chất đó. Hội luôn chờ đón, mời gọi mọi thành phần trong xã hội đến với tổ chức Hội, trong đó có sinh viên Huế. P.V: Còn một điều nửa muốn hỏi anh: Trong trào lưu hội nhập hiện nay, văn nghệ Thừa Thiên Huế phải làm gì để vừa phát huy tính hiện đại, vừa bảo tồn bản sắc văn hóa địa phương? V.Q: Đất nước mình đã trải qua 15 năm đổi mới và đang 10 năm thực hiện cương lĩnh xây dựng quê hương trong thời kỳ quá độ tiến lên xã hội chủ nghĩa. Việc hội nhập với trào lưu thế giới phù hợp với chủ trương mở cửa hiện nay của Đảng, đáp ứng được nguyện vọng chính đáng của nhân dân và vặn nghệ sĩ. Nghị quyết V của Trung ương về gìn giữ và phát huy một nền văn hóa Việt Nam tiên tiến và đậm đà bản sắc dân tộc đã thể hiện trọn vẹn ý nguyện của toàn dân. Để có điều kiện hội nhập với trào lưu chung, tổ chức Hội Liên hiệp, các Hội chuyên ngành cần có nhiều nỗ lực mới trên nhiều mặt. Đó là cần có một định hướng chiến lược dài lâu về sự phát triển văn học nghệ thuật tỉnh nhà thông qua việc tham mưu với Đảng, Nhà nước vạch định các chính sách, chế độ cụ thể về các thiết chế văn hóa để sáng tạo, giới thiệu công bố tác phẩm (như tổ chức trại sáng tác, tổ chức đi thực tế, nhà triển lãm mỹ thuật, bảo tàng mỹ thuật, nguồn tài trợ cho các việc xuất bản, triễn lãm, nghiên cứu sưu tầm...). Nhưng điều quan trọng chính yếu là ngoài sự tích cực của Hội vẫn là sự nỗ lực tự thân của mỗi văn nghệ sĩ với ý thức trách nhiệm công dân để cống hiến cho xã hội những tác phẩm, công trình văn học nghệ thuật có giá trị thực sự tác động đến đời sống tinh thần của xã hội. THANH TÚ thực hiện (141/11-00) |
NGUYỄN KHẮC PHÊ
Phóng sự
Hẳn sẽ có người bảo: Thiếu gì người thành công trong nghiên cứu khoa học mà anh lại đi viết về người bỏ cuộc. Vậy mà người bỏ dở công trình khoa học này lại có điều đáng nói. Như vậy cũng coi như là một sự lạ!
NGUYỄN VIỆT - ĐỨC SƠN
Phóng sự
Ngày nay, nhân loại đã rõ, cùng với sự phát triển ngày càng nhanh, mạnh của dân số và công nghệ thì sự tận dụng, khai thác những tiềm năng của thiên nhiên ngày càng bị lạm dụng đến mức phải báo động.
LỮ MAI - TRẦN THÀNH
Ghi chép
Đến với Trường Sa mùa biển động, hải trình nào có đảo An Bang thì gần như tất cả những con người trên mỗi chuyến tàu đều nóng lòng sốt ruột, đứng ngồi không yên chừng nào xuồng còn chưa cập đảo.
Phóng sự vui của Trật Sên (tức Hàn Mặc Tử)
L.G.T: Chúng tôi xin giới thiệu sau đây bài Quan Nghị Gật - một bài văn xuôi trào phúng của Hàn Mặc Tử, viết cách đây hơn nửa thế kỷ, và ký bằng một bút hiệu mà các bạn quen của Tử khó ngờ: Trật Sên.
HỮU THU - BẢO HÂN Ký I. Nhờ thực hiện bộ phim: SERAPHIN- SỰ HÓA THÂN CỦA RÁC chúng tôi may mắn được đi nhiều nơi và quen biết nhiều người; trong số đó có Nguyễn Gia Long và Trần Đình Quyền - một ở Hà Nội và một ở TP. Hồ Chí Minh.
NGUYỄN QUANG HÀ (Kỷ niệm 35 năm giải phóng Thừa Thiên Huế)Có thể nói chiến thắng Buôn Ma Thuột là một đòn đánh trúng chỗ hiểm. Cả chiến trường miền Nam rung rinh.
MAI NGÂN HÀĐó là lời nhận xét của giáo sư Hồ Ngọc Đại khi đến xem các bức thư pháp, tại phòng trưng bày nhân Tuần Văn hóa Huế. Các nhà thư pháp Huế là sư Minh Đức chùa Huyền Không, sư Phước thành chùa Châu Lâm, nhà thơ Nguyệt Đình cùng một số nhà thư pháp ở Huế đã đem giới thiệu 120 bức gồm thư pháp chữ nho, chữ quốc ngữ, chữ Anh, Pháp, Đức...
TRẦN NGUYÊN VẤNKhó có thể ghi lại những tình cảm của nhân dân Hà Nội giành cho Tuần Văn hóa Huế tại Hà Nội trong những ngày qua. Các cơ quan thông tin đại chúng đã giành nhiều bài vở, hình ảnh, tin tức hoạt động của Tuần Văn hóa Huế. Từ các vị lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành đến các bậc lão thành cách mạng, những thầy cô giáo học sinh cũ của trường Quốc Học Huế, những người yêu Huế đã mang đến cho các chương trình của Tuần Văn hóa một sức sống mới. Đại sứ quán Thụy Sĩ, văn phòng khu vực của cơ quan Pháp Ngữ, đại sứ quán Bỉ, phái đoàn Liên minh châu Âu, Đại sứ quán Pháp, Đại sứ Hàn Quốc, Viện văn hóa Pháp, Quỹ Văn hóa Việt Nam Thụy Điển... đã nhiệt tình ủng hộ Tuần Văn hóa Huế tại Hà Nội.
PHẠM THỊ THÀNHNgười ta thường nói "Quê cha đất tổ" là quê hương ruột thịt của mình, vậy mà đối với tôi, quê ngoại "Huế" sao lại gần gũi thân thương đến vậy. Có lẽ vì vậy mà khi Ban liên lạc đồng hương Huế ra Hà Nội ngỏ ý mời tôi tham gia vào ban tổ chức "Tuần văn hóa Huế tại Hà Nội 8-12/4/1999" tôi sung sướng nhận lời ngay. Tôi nghĩ rằng : đây là dịp mình được phụng sự quê hương bên ngoại mà tôi hằng ấp ủ, yêu mến.
VÕ MẠNH LẬPTuần Văn hóa Huế tại Hà Nội kéo dài từ 8 đến 12 tháng 4 năm 1999. Cầm tờ chương trình chi tiết của Ban tổ chức ai cũng có cảm giác ngợp, lộ vẻ lo lắng: tiền bạc đâu để lo toan cho đủ, liệu có ôm xuể một dự án đồ sộ như thế không và thành công ra sao đây?
VÕ MẠNH LẬPSáng mồng hai tháng mười một khi nước đang dâng cao dần, các bác sỹ, nhân viên của ca trực ngày hôm trước chỉ thấy thoáng qua có một người nước ngoài xuất hiện ở khoa mình, trên tay cầm tờ giấy giới thiệu của PTS, Phó giám đốc bệnh viện Bùi Đức Phú với vẻ mặt chờ đợi, băn khoăn. Bác sỹ Nguyễn Vũ Đức Huy, Bác sỹ Tân Phương, giao đãi vài câu qua loa bằng tiếng Pháp, chưa kịp xem kỹ tờ giấy giới thiệu thì nước đã dâng nhanh ngập tràn lên cái nền nhà cao nhất của khoa.
HỒ THỊ THANH HÒAĐúng 12 giờ ngày 2/11/1999 khi nước lũ ào ào, trào xoáy gần ngập mái một số nhà ở tổ 9 phường Kim Long thì chúng tôi 2 gia đình trong khu Tình nghĩa Kim Long kêu gọi cấp cứu. Rất may có một chiếc đò do 2 thanh niên chèo qua, nghe tiếng kêu họ ghé vào tận nhà chở chúng tôi đến chỗ cao ráo để trú ẩn. Trong đó gồm 8 người (2 người chèo, 6 người đi nhờ, có 2 em bé một em 5 tuổi một 7 tháng)
TRẦN NHƠNVào ngày thứ hai của cơn lũ lụt (2-11-1999) vợ chồng bác Lê Như Ngạn sau khi dọn bốc xếp hàng của mình ở kiốt ở chợ Đông Ba xong, hai bác thuê thuyền về nhà mình ở tại 81/39 đường Phan Đình Phùng.
AN CHÍNHPhường Phú Hậu là một phường nghèo, dân tứ chiếng, địa thế thấp, vậy mà không có người chết trong lũ lụt vừa qua.
SĨ THIỆNGiặc lụt chẳng chừa một ngành nào, địa phương nào của tỉnh. Cơn lũ lớn nhất trong TK 20 này tàn phá nặng nề mạng lưới TTLL hiện đại của Bưu điện TT Huế.
*HỘI ÂM NHẠC THỪA THIÊN HUẾQua một nhiệm kỳ, Hội Âm nhạc không ngừng nâng cao chất lượng hoạt động về mọi mặt. Bên cạnh việc xây dựng và tổ chức các chương trình hoạt động làm phong phú đời sống âm nhạc trên địa bàn tỉnh, mở rộng quan hệ hợp tác với các Hội Âm nhạc các tỉnh và thành phố bạn, Hội còn quan tâm đến việc củng cố và phát triển hội viên, duy trì sinh hoạt thường xuyên, tổ chức nhiều chương trình biểu diễn và giới thiệu tác phẩm mới của hội viên, chương trình âm nhạc tưởng nhớ các nhạc sĩ đã qua đời như Trần Hoàn, Trịnh Công Sơn, Nguyễn Văn Thương..., các chương trình giao lưu âm nhạc...
L.T.S: Họ đồng hành và đồng nghĩa với cách mạng - có thể nói vắn tắt về lực lượng Công an nhân dân như thế.Nhân kỷ niệm 60 năm ngày thành lập ngành (19.8.1945- 19.8.2005), Sở Công An T.T Huế và Công an Thành phố Huế đã tổ chức nhiều hoạt động chào mừng đầy ý nghĩa. Trong đó có cuộc vận động viết về đề tài Công an nhân dân.Sông Hương trân trọng giới thiệu một số tác phẩm hưởng ứng cuộc vận động đó.
NGUYỄN VIỆT Ghi chépNhận được điện thoại của nhà báo Dương Hùng Phong, phóng viên Ban văn nghệ Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội (PTTH-HN), rủ tôi đi Tây Nguyên (TN) theo một chuyến công tác của chuyên mục "Vì an ninh tổ quốc" (VANTQ) thuộc Đài truyền hình Việt Nam (VTV) mà anh là cộng tác viên. Lời rủ rê thật hấp dẫn, tôi nhận lời ngay, bởi tôi đã từng bôn ba gần khắp trong Nam ngoài Bắc, ấy vậy mà chưa một lần được dạo qua TN, mảnh đất chất chứa bao huyền thoại mà tôi vẫn mong có ngày được đặt chân đến.
PHAN TỬ LONGTiếng ve kêu rộn rã trên những hàng cây báo hiệu một mùa hè mới, mùa hè đầy hy vọng của học sinh, sinh viên. Anh Phạm Phiên cũng thế, anh rất vui mừng phấn khởi, vì mình sẽ được nghỉ hè như những sinh viên khác.
NGUYỄN KHẮC PHÊTrong một bài phê bình tuyển tập truyện ngắn của nhà văn Mường Mán, khi nhắc đến đề tài chiến tranh, tôi có viết: “Và ngẫm cho cùng, quả bom hay viên đạn nổ bùng trong giây lát, nhưng hậu quả của nó, nỗi đau nó gây ra thì đeo đẳng con người ta suốt cả cuộc đời.” Không hoàn toàn như thế, nhưng dư âm của “Hội nghị toàn quốc những người viết văn trẻ lần thứ 7” (HNVT) vừa tổ chức tại phố cổ Hội An cũng có nhiều điều rất đáng suy ngẫm.