Lên A Lưới gặp “thiếu nữ” 90 tuổi trong điệu khèn bè
Người Pa Kô ở A Lưới, Thừa Thiên – Huế và nhiều dân tộc vùng cao khác đều có nghệ nhân khèn bè nhưng điệu khèn lúc thì như nắng mới, như gió mơn man, như lau lách rì rào; khi thì da diết như tiếng lá khô chậm rãi rời cành…, thì chỉ có được trong điệu khèn Kăn A Kết. Điệu khèn nổi tiếng những năm 60, 70 của thế kỷ trước, lưu truyền trong dân gian nhưng rất ít người biết được…
Sau gần mười năm xa cách, xuân Giáp Ngọ này tôi mới có dịp quay lại vùng A Lưới, tìm đến ngôi nhà của già làng Quỳnh Mer – người lưu giữ nhiều truyền thuyết dân gian của các tộc người sinh sống trên dãy Trường Sơn. Khách đến vào dịp đầu Xuân hay những ngày làng có cuộc vui thường được già Quỳnh Mer kể chuyện bằng khèn. Tiếng khèn bè của già Quỳnh Mer kể cho tôi nghe về người con gái Pa Kô có tên là Kăn A Kết, xinh đẹp, giỏi giang. Gần bảy mươi năm về trước Kăn A Kết cùng gia đình từ làng A Ramon, xã Đông Sơn ở biên giới Việt – Lào chuyển về làng A Nin sinh sống. Người con gái đẹp được xem như viên ngọc quý của làng và điệu khèn Kăn A Kết cũng bắt đầu từ đó.
Rời nhà già làng Quỳnh Mer, chúng tôi đi tìm Kăn A Kết. Sau gần hai tiếng đồng hồ đi khắp làng A Nin, chẳng ai biết Kăn A Kết ở đâu, chuẩn bị ra về thì một cô gái trẻ hé lộ cho chúng tôi thông tin về người chơi bài khèn Kăn A Kết giỏi nhất, từng biết Kăn A Kết, đó là già Ku Veh.
Già Ku Veh sống trong ngôi nhà tranh tuềnh toàng. Sau khi thổi bài ca Kăn A Kết, già thú nhận đã từng theo nhiều người trong làng đến nhà người đẹp thổi cho nàng nghe bài hát này. Theo lời già, nàng là con gái trong một gia đình trung lưu, dáng người thon thả, gương mặt bầu bĩnh. Cái duyên khiến các chàng trai mê đắm Kăn A Kết, đó là nàng ăn nói rất khéo. Nàng thường dùng lối nói ví von để khen tặng và đáp lời khách.
Theo tục lệ, trai làng các vùng muốn được trò chuyện với nàng phải mang lễ vật đến tặng gồm tiền đồng, hạt cườm, trang sức hay đồng bạc hoa xòe (một đồng mua được một con trâu lớn theo giá thời bấy giờ). Cũng giống như những trai làng ngày ấy, già Ku Veh cũng không biết ai là người sáng tác ra bài khèn Kăn A Kết. Chỉ biết rằng, rất nhiều chàng trai thuộc điệu khèn này, hễ chàng trai nào thổi hay được nàng để ý là vui lắm rồi.
Hằng đêm, trai làng đứng quanh sân nhà nàng thổi bài Kăn A Kết. Lời bài khèn có đoạn nói rằng: "Có người đàn ông xấu nhưng lại lấy được người đẹp. Anh thổi khèn hay, sao em không xuống sàn nói chuyện cùng anh... Em đừng ưng người xấu. Em theo anh nhé, theo anh nhé!...”.
Cuối cùng, một chàng trai giàu có mang theo 30 chiếc chiêng, thanh la, 60 hạt cườm, hoa tai bạc đầy một giỏ, trâu bò mấy chục con... đến cưới nàng làm vợ. Ngày nàng lên kiệu hoa, nhiều chàng trai nhớ nàng đã cùng nhau thổi bài ca Kăn A Kết. Về sau, bài ca này lưu truyền trong dân gian và trở thành làn điệu không thể thiếu trong mỗi dịp hội hè của đồng bào sống trên dãy Trường Sơn.
Trên đường trở về, chúng tôi gặp một người phụ nữ, chị bảo rằng, biết người tên Kăn A Kết và dẫn chúng tôi vào căn nhà nhỏ, được bao quanh bởi những cây hồng trĩu quả. Nghe tiếng người lạ, một bà già bước ra từ vườn hồng, nhìn cốt cách và gương mặt, chúng tôi biết mình đã gặp được người cần tìm. Kăn A Kết trước mặt chúng tôi vẫn giữ được cốt cách của bông hoa đậm hương sắc núi rừng. Con trai nuôi của Kăn A Kết là anh Kê Ru Lô, Phó Chủ tịch thị trấn A Lưới. Bà được anh Kê Ru Lô nhận làm mẹ nuôi và đưa về chăm sóc hơn hai mươi năm nay do bà không còn người thân thích nào. Kăn A Kết còn có tên là Kăn Thai, sinh năm 1924, nguyên quán ở A Rưm, xã Hồng Nam. Xuân Giáp Ngọ này "mỹ nhân” Kăn A Kết tròn 90 tuổi. Anh Kê Ru Lô kể, có rất nhiều người muốn mời bà Kăn A Kết về chăm sóc, phụng dưỡng như mẹ già nhưng bà đã chọn gia đình anh.
Những hồi ức quá khứ của mỹ nhân đại ngàn dần hiện về trong câu chuyện với chúng tôi. Cụ Kăn A Kết không còn nhớ được nhiều, chỉ biết rằng, ngày ấy người chiếm lĩnh trái tim nàng tên là Khui, sống ở biên giới Việt – Lào. Chính Khui là người đã sáng tác nên bài ca Kăn A Kết lưu truyền lại cho các thế hệ sau. Chàng Khui mất vì bệnh nặng khi mới 20 tuổi.
Kỷ vật Kăn A Kết còn giữ lại là một chuỗi hạt cườm hình tứ giác mà bà đã mang theo gần bảy mươi năm nay. Thuở trước, nó có thể đổi được mấy con trâu. Sau này, Kăn A Kết lập gia đình với người có tên là Quỳnh Thôn, cuộc sống gia đình gặp nhiều khó khăn, hai người có với nhau 6 người con nhưng tất cả đều mất trong chiến tranh.
Kăn A Kết giờ đang hạnh phúc với gia đình người con nuôi. Xuân đến rồi xuân qua, đôi mắt "nàng” nay đã không còn nhìn rõ vạt hoa tím biếc trước sân nhà thế nhưng điệu khèn Kăn A Kết thì vẫn ngọt ngào cùng năm tháng.
Theo daidoanket.vn
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/9/1945 - 02/9/2025), nhân dịp kỷ niệm 30 năm thành lập Tập đoàn Vietravel, sáng ngày 22/8, tại Tp Huế đã diễn ra Lễ vận hành kỹ thuật dự án chuỗi dịch vụ Lữ hành và các dịch vụ bổ trợ có tầm vóc Quốc tế (Soft Opening Hué Plaza) tại số 01 Nguyễn Huệ - TP Huế.
-
Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025), chào mừng Đại hội Đảng bộ thành phố Huế lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2025 - 2030, sáng 19/8, UBND TP. Huế tổ chức khởi công đồng thời 4 dự án hạ tầng kỹ thuật (HTKT) các khu tái định cư và nghĩa trang phục vụ giải phóng mặt bằng dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam đoạn qua TP. Huế.
-
Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/9/1945 - 02/9/2025), chào mừng Đại hội Đảng bộ thành phố Huế lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2025 – 2030, nhiều công trình, dự án trọng điểm trên địa bàn thành phố Huế sẽ được khởi công, khánh thành và đưa vào sử dụng. Đây là những dự án có ý nghĩa quan trọng, góp phần phát triển hạ tầng kỹ thuật, thương mại – dịch vụ, công nghiệp, giáo dục và giao thông đô thị, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân.
-
Sáng ngày 15/8 tại Nghênh Lương Đình - thành phố Huế, Grab Việt Nam phối hợp cùng UBND thành phố tổ chức lễ ra mắt và triển khai thử nghiệm dịch vụ Grab xích lô - Kinh đô xưa, trải nghiệm mới tại thành phố Huế.
-
Chiều 11/8, tại Trung tâm văn hóa, điện ảnh thành phố Huế, Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Huế tổ chức trọng thể Lễ Kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân (19/8/1945 - 19/8/2025) và 20 năm Ngày hội toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc (19/8/2005 - 19/8/2025).
-
Lễ tổng kết và trao giải thưởng Hội thi Tin học trẻ toàn quốc lần thứ 31 vừa diễn ra vào sáng 10/8, tại TP Huế. Tham dự có ông Nguyễn Chí Tài - Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch UBND TP Huế; ông Nguyễn Minh Triết - Bí thư Trung ương Đoàn, Chủ tịch Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam, Trưởng ban Tổ chức hội thi.
-
Sau khi mô hình chính quyền 2 cấp đi vào thực tế, số lượng hồ sơ trực tuyến đạt 88,74% trong số hơn 50 nghìn hồ sơ đã nhận, xếp thứ 4/34 tỉnh/thành toàn quốc về tỉ lệ số hóa. Thông tin từ buổi họp báo thường kỳ tháng 07 năm 2025 của Ủy ban nhân dân thành phố Huế cho hay.
-
Sáng 31/7, tại trường Cao đẳng Du lịch Huế đã diễn ra “Ngày hội Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc năm 2025”, sự kiện hướng đến kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân (19/8/1945 - 19/8/2025) và 20 năm Ngày hội TDBVANTQ (19/8/2005 - 19/8/2025).
-
Hưởng ứng “Ngày thế giới phòng, chống mua bán người”, Bộ Công an đã phối hợp với Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và UBND TP. Huế tổ chức lễ phát động phòng, chống mua bán người năm 2025 vào sáng 31/07, với chủ đề "Mua bán người là tội phạm có tổ chức - Hãy chấm dứt sự bóc lột".
-
Chiều 30/7, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình dẫn đầu Đoàn công tác của Chính phủ đã có buổi làm việc với với Ban Thường vụ Thành ủy Huế nhằm đánh giá tình hình phát triển kinh tế - xã hội, công tác vận hành mô hình chính quyền đô thị hai cấp và định hướng đầu tư hạ tầng trọng điểm trên địa bàn.
-
Chiều ngày 30/7, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cùng đoàn công tác Trung ương đã có chuyến thăm và làm việc tại Tổ hợp Giáo dục FPT (Khu đô thị mới An Vân Dương, phường Thủy Thanh, TP. Huế).
-
Chiều 26/7, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã đến dâng hương tưởng niệm Đại tướng, cố Chủ tịch nước Lê Đức Anh tại Nhà văn hóa Đại tướng, xã Lộc An.
-
Sáng 26/7, nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947- 27/7/2025), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đến dâng hương tưởng niệm Đại tướng Nguyễn Chí Thanh tại Bảo tàng Đại tướng Nguyễn Chí Thanh (144 Đặng Thái Thân, phường Phú Xuân).
-
Sáng ngày 25/7, Thành uỷ - HĐND – UBND – UBMTTQ Việt Nam thành phố Huế trang trọng tổ chức lễ dâng hoa, dâng hương viếng các Anh hùng liệt sĩ tại nghĩa trang liệt sĩ thành phố nhân kỷ niệm 78 năm ngày Thương binh – Liệt sĩ (27/7/1947 – 27/7/2025).
-
Sáng ngày 24/7, Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố Huế đã tổ chức Đại hội Đảng bộ MTTQ Việt Nam lần thứ I - Nhiệm Kỳ 2025 - 2030. Tham dự có đồng chí Phạm Đức Tiến - Phó Bí thư Thường trực Thành ủy - Bí thư Đảng ủy các cơ Đảng thành phố.
-
Tối 20/7/2025, khu vực sân khấu Sông Hương – Bia Quốc Học, Sở Văn hóa và Thể thao TP. Huế tổ chức khai mạc Ngày hội thể thao vì sức khỏe cộng đồng “Hue Sports Festival” 2025.
-
Ngày 15/7, Uỷ ban Nhân dân thành phố Huế đã có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ và Ban Thường vụ Thành uỷ Huế về việc rừng ven biển thuộc xã Quảng Công (nay là phường Phong Quảng), thành phố Huế bị chặt hạ.
-
Với những nỗ lực đáng kể của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và các tầng lớp nhân dân, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Huế 6 tháng đầu năm 2025 ước đạt 9,36%, đứng trong top 10 cả nước. Đó là một trong số các thông tin đáng chú ý được chia sẻ tại buổi họp báo thường kỳ quý II năm 2025.
-
Ngày 9/7, tại Cảng hàng không quốc tế Phú Bài, Vietnam Airlines phối hợp với UBND thành phố Huế long trọng tổ chức sự kiện chào mừng 65 năm ngày truyền thống ngành Du lịch Việt Nam và đón hành khách thứ 350 triệu của Vietnam Airlines – một cột mốc đặc biệt trong hành trình 30 năm hình thành và phát triển.
.png)
.png)
