Hồ Chí Minh - Hồi ức màu đỏ - Một tác phẩm nghệ thuật gây xúc động mạnh trong người xem

08:51 26/03/2010
HOÀNG CHƯƠNGĐã lâu lắm trên sân khấu dân tộc mới có một vở diễn mang tính toàn vẹn từ nội dung đến hình thức, đặc biệt là nói về cuộc đời Hồ Chủ tịch. Qua sân khấu, khán giả một lúc có thể thấy được Bác Hồ ở nhiều thời kỳ, ở nhiều địa điểm và nhiều gian khổ, thậm chí đau khổ đến tột cùng, nhưng vẫn chịu đựng vượt qua rồi nuôi một chí hướng lớn của một vĩ nhân.

Vở Hồ Chí Minh - hồi ức màu đỏ của Nhà hát Nghệ thuật ca kịch Huế - Ảnh: vnchannel.net

Những mẫu chuyện diễn ra trên sân khấu mà có thể đa số khán giả đã nghe, đã biết qua những quyển sách như “Búp Sen Xanh”, “Bông Sen vàng” của Sơn Tùng, hoặc qua những chuyện kể khác về cuộc đời Hồ Chủ tịch, nhưng những chuyện kể đó được chắt lọc, được nghệ thuật hóa, hình tượng hóa một cách sinh động và xúc động nên hầu hết người xem lần đầu đều cảm thụ một cách chân thực và xúc động qua vở Hồ Chí Minh - Hồi ức màu đỏ do Đoàn ca kịch Huế trình diễn tại Hội diễn sân khấu tuồng và dân ca kịch toàn quốc vào giữa tháng 1 năm 2010 ở thành phố Đà Nẵng.

Câu chuyện kịch Hồ Chí Minh - Hồi ức màu đỏ được bắt đầu từ chuyến thăm Quảng Bình của Bác Hồ vào tháng 6 năm 1957, trong không khí đón tiếp tưng bừng của đồng bào Quảng Bình và Quảng Trị.

Khi đứng trên bờ sông Nhật Lệ nên thơ và hùng vĩ, Bác xúc động nhìn về phía Nam xa xăm và hồi tưởng về thành phố Huế, nơi cả gia đình Bác đã từ Nghệ An vào đây sống gần 10 năm. Cũng từ Huế, cha và anh của Bác phải đi Thanh Hóa coi thi. Bác lúc này là cậu bé Nguyễn Sinh Cung, tóc còn để chỏm, vừa đi học, vừa nuôi mẹ và chăm em trai sơ sinh - không may mẹ Bác (Bà Hoàng Thị Loan) bị ốm chết, tiếp theo đứa con cuối cùng của bà cũng chết theo. Đau đớn dồn dập đến với Nguyễn Sinh Cung. Tuy được bà con láng giềng hết lòng giúp đỡ, nhưng không ai chia sẻ hết nỗi đau tinh thần đến tột cùng của cậu bé Cung trong cảnh tang tóc đau thương dồn dập ập tới! Ba ngày Tết, Sinh Cung quỳ trước bàn thờ mẹ mà thương nhớ khóc than, khiến cho bà con xóm làng không cầm được nước mắt, trong khi bọn thực dân Pháp và lũ Việt gian lại ra sức đàn áp dân lành. Trước cảnh nước mất nhà tan, Nguyễn Sinh Cung sau đó là Nguyễn Tất Thành, đi đầu trong những cuộc biểu tình chống lại chính sách đàn áp của thực dân Pháp ở Huế. Bị truy bắt Nguyễn Tất Thành trốn vào Nam và tìm đường cứu nước.

Lớp cuối của vở ca kịch Hồ Chí Minh - Hồi ức màu đo là cảnh Bác Hồ trước lúc lâm chung muốn nghe một khúc hát dân ca và tiếng hát quan họ của cô y tá nghẹn ngào trong lúc trái tim vĩ đại dần dần ngừng đập. Vở diễn thật sự gây xúc động, bi mà không luỵ, hào hùng chính trị nhưng không lên gân, không khô cứng. Nói chung vở diễn được điều tiết hợp lý trong âm điệu hào sảng, ngợi ca và đậm đặc chất trữ tình tha thiết. Trước hết là kịch bản văn học viết khá tốt từ cấu trúc màn lớp, xây dựng tính cách nhân vật hợp lý đến chất thơ trữ tình trong sáng phù hợp với thể loại dân ca. Nhạc sĩ vận dụng làn điệu dân ca Huế kết hợp dân ca Nghệ Tĩnh thật ngọt ngào, sâu lắng. Những ca khúc mới sáng tác cũng thể hiện được những tình huống, những biến cố trong truyện kịch, những giọng ca hay của các nghệ sĩ cũng góp phần làm nên sự thành công của một vở ca kịch. Thể hiện hình tượng lãnh tụ Hồ Chí Minh - Nghệ sĩ ưu tú Nguyễn Ngọc Bình đã có nhiều cố gắng để vượt qua những trở lực về hình thể, về cách đi và giọng nói để cho hình tượng Bác Hồ được rõ nét hơn, chân thực hơn, như trong tâm khảm, trong nhận thức của người xem là Bác Hồ, một vĩ nhân, một lãnh tụ thiên tài nhưng rất bình thường giản dị luôn gần gũi với mọi người, không xa cách với nhân dân.

Góp phần thành công cho vở ca kịch Hồ Chí Minh - Hồi ức màu đỏ còn có sự sáng tạo mỹ thuật xuất sắc của NSND - Hoạ sĩ Lê Huy Quang với một chiếc bục tròn năm bậc, tạo đất cho diễn viên hành động trên nhiều bình diện, sáu hình tượng hoa sen cỡ lớn cùng với tấm phông hình tròn thể hiện mặt trời và mặt trăng (qua ánh sáng) đều nhằm biểu trưng cho một nhân cách một tâm hồn vĩ đại Hồ Chí Minh - “Tháp Mười đẹp nhất bông sen/ Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ”.

Hồ Chí Minh - Hồi ức màu đỏ
là một tác phẩm nghệ thuật thiết thực phục vụ cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chủ tịch, thiết thực phục vụ kỷ niệm 80 năm thành lập Đảng, 120 năm ngày sinh của Bác và hướng tới Đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội.

Với sự thành công về nội dung đến sự thành công về hình thức mà vở diễn Hồ Chí Minh - Hồi ức màu đỏ đã nhận được Giải thưởng Đặc biệt xuất sắc của Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch tại Hội diễn Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc 2009; - Giải thưởng Đặc biệt xuất sắc của Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam; - Giải thưởng xuất sắc nhất cho tác giả kịch bản - nhà văn Nguyễn Quang Vinh; - Giải thưởng xuất sắc nhất cho Thiết kế mỹ thuật - NSND - Họa sĩ Lê Huy Quang và giải thưởng xuất sắc nhất cho Âm nhạc - nhạc sĩ Minh Tiến.

Ban giám khảo Hội diễn cũng đã tặng 3 Huy chương Vàng cho các nghệ sĩ: - NSƯT Nguyễn Ngọc Bình (vai Hồ Chí Minh), - NSƯT Phạm Thị Kiều Oanh (vai Hoàng Thị Loan), - Nghệ sĩ trẻ Lê Cao Anh Cương (vai Nguyễn Sinh Cung)

Và 3 Huy chương Bạc cho các nghệ sĩ: NSƯT Nguyễn Đình Dũng (vai Nguyễn Sinh Sắc), Nghệ sĩ Trần Thị Phương Loan (vai Huệ Minh), nghệ sĩ Hoàng Hà (vai ông già Huế) và giải diễn viên tài năng cho nghệ sĩ Trần Tiến Lin (vai Nguyễn Tất Thành).

Tất cả những thành công nói trên đều chứng tỏ tinh thần trách nhiệm của những người nghệ sĩ kiểu mới. Họ tự do sáng tạo, nhưng không rời quỹ đạo của Đảng và luôn luôn hướng theo, làm theo tư tưởng và đạo đức Hồ Chí Minh. Vì thế mà vở ca kịch Hồ Chí Minh - Hồi ức màu đỏ không chỉ thành công ở sân khấu Hội diễn toàn quốc tại Đà Nẵng mà còn chinh phục hoàn toàn tình cảm của khán giả ở Nhà hát lớn Hà Nội trong tối biểu diễn chào mừng 80 năm thành lập Đảng (27 tháng 1/2010) vừa qua. Bí thư Thành uỷ Hà Nội - Phạm Quang Nghị nhận xét: Đây là một tác phẩm thành công về đề tài Hồ Chí Minh. Bộ trưởng Văn hoá - Thể thao và Du lịch Hoàng Tuấn Anh thì cho biết, ông đã rất xúc động và đã không cầm được nước mắt trong khi xem. Rõ ràng đề tài Hồ Chí Minh vẫn là kho tàng rộng lớn và hấp dẫn để cho các nghệ sĩ sân khấu khám phá và sáng tạo đáp ứng nguyện vọng của nhân dân là được nhìn thấy Bác và cuộc đời hoạt động cách mạng của Bác trên sân khấu bằng hình tượng nghệ thuật sinh động.

H.C

(253/03-10)




 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • HOÀNG CHƯƠNG

    Huế là cố đô của Việt Nam. Huế là một trung tâm văn hóa và Huế cũng là nơi phát triển tuồng cao nhất từ thế kỷ 19.

  • VÕ QUÊ

    Nghệ sĩ nhân dân Ngọc Bình sinh ngày 16/11/1958 tại Mai Dịch, Cầu Giấy, Hà Nội; trong khi thôn Uất Mậu, xã Quảng Hưng, huyện Quảng Điền, Thừa Thiên Huế là nguyên quán của Nghệ sĩ nhân dân(NSND) Ngọc Bình.

  • VƯƠNG HỒNG HOAN

    Tháng 1 năm 1993 La Cẩm Vân được nhà nước Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam phong danh hiệu nghệ sĩ ưu tú. Tin vui đó thực sự gây xúc động đối với khán giả cùng bạn bè, đồng nghiệp lâu nay vốn mến mộ tài năng của nữ nghệ sĩ.

  • VĂN LANG

    Lâu nay, có nhiều người do có sự lưu tâm thể loại kịch dân ca nên đã viết một số bài đăng lên các báo và tạp chí, đặc san để phản ánh, động viên, khích lệ.

     

  • TÔN THẤT BÌNH

    Cuối năm 1991, Bộ Văn Hóa Thông tin và Thể thao đã cấp kinh phí để trùng tu lại Thanh Bình từ đường. Đây là lần trùng tư thứ ba (lần thứ nhất vào năm Quý Mùi 1823, lần thứ hai vào năm Mậu Tuất 1958).

  • VÕ QUÊ

    Nghệ sĩ Văn Lang tên thật là Trần Văn Lang sinh ngày 9/9/1920 tại Huế. Quê quán làng Đồng Di, xã Phú Hồ, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế.

  • TRƯƠNG TRỌNG BÌNH 

    I. Tổng quan về lịch sử hình thành và phát triển của nghệ thuật sân khấu truyền thống Huế 
    Nghệ thuật diễn xướng của sân khấu truyền thống Huế nguyên xưa thường được sử dụng trong các cuộc tế, lễ hoặc các dịp hiếu, hỉ, giải trí ở triều đình và các phủ đệ.

  • LÊ VĂN NGHỆ“Ngọn lửa Hồng Sơn” là vở tuồng cổ ra đời khoảng thế kỷ XVII, xuất phát từ vở tuồng cổ “Tam nữ đồ Vương” tác giả khuyết danh. Năm 1958 được soạn giả Hoàng Châu Ký và Tống Phước Phổ chỉnh lý dàn dựng cho đoàn Tuồng Thanh - Quảng ở Thanh Hóa.

  • NGUYỄN HUY HỒNGI- Thanh Bình Từ Đường và Lễ Tế Tổ ngành sân khấu Huế

  • VĂN LANGMiền Trung, một dải đất dài và hẹp có nhiều đoàn nghệ thuật với nhiều thể loại: Tuồng, Chèo, Cải lương, Ca Huế, Dân ca, bài Chòi, Kịch nói…

  • TRẦN VIẾT NGẠCNgày 6-1-1926, tại nhà thị lang bộ Binh, Huế (nay là Đài truyền thanh Huế, ở góc đường Mai Thúc Loan - Đinh Tiên Hoàng) cụ Phan Bội Châu đã đóng phim.

  • NGÔ MINHChiều mùng 2-1- 2010, tôi được Nhà hát Nghệ thuật Ca kịch Huế mời đến rạp Hưng Đạo xem diễn báo cáo vở ca kịch Hồ Chí Minh - Hồi ức màu đỏ, trước khi mang đi tham dự Hội diễn Sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc dành cho Ca kịch và Tuồng ở Đà Nẵng.

  • TÔN THẤT BÌNHVăn Lang đến với nghệ thuật như là duyên là nợ.

  • PHAN THUẬN ANĐa số các thế hệ trẻ sinh từ khoảng năm 1950 trở về sau không biết loại hình nghệ thuật biểu diễn KIM SANH là gì, mặc dù hậu thân của nó vẫn còn tồn tại đến ngày nay.

  • THÁI VŨNhà văn Trần Thanh Mại và nhóm Hồ Thu Quê đã hai lần diễn những vở kịch nghiệp dư tại thành phố Huế để quyên tiền ủng hộ đồng bào bị nạn đói ở Nghệ Tĩnh: lần thứ nhất vở Hernani của Victor Hugo được diễn vào năm 1936 trong phong trào Mặt trận bình dân và vở Kinh Kha vào năm 1945, trước Cách mạng tháng Tám, trong thời kỳ chính phủ Trần Trọng Kim.

  • NGUYỄN THANH TÚCách đây hơn nửa thế kỷ, một gánh hát người Huế đang lưu diễn trên đất Bắc bỗng khựng lại giữa chừng khi nghe tin sông Bến Hải bị kẻ thù ngăn tuyến. Đôi bờ cách trở. Gánh hát với hai mươi số phận đẩy đưa khắp phương kiếm kế sinh nhai. Thôi thì họ gắn thân phận với đủ thứ nghề, phơi mặt với cơm gạo mắm muối, miễn sao trụ lại được trong cái thời bao cấp.

  • PHAN THUẬN THẢOTuồng - loại hình sân khấu đặc sắc của Việt Nam - là một nghệ thuật tổng hợp, trong đó, âm nhạc, vũ đạo, phục trang, đạo cụ,... là những yếu tố quan trọng được kết hợp với nhau tạo nên một tổng thể hài hoà.

  • NGUYỄN THANH TÚKỷ niệm 50 năm thành lập nhà hát nghệ thuật ca kịch Huế (23/07/1957 - 23/07/2007)

  • PHAN THUẬN THẢO(Qua khảo sát tại Thanh Bình Từ đường ở Huế)Hàng năm, cứ mỗi dịp rằm tháng 7 Âm lịch, con cháu trong ngành Hát Bội (còn gọi là Hát Bộ hay Hát Tuồng) ở vùng Huế tụ họp nhau tại Thanh Bình Từ đường (kiệt 281, Chi Lăng, Huế) để làm lễ tế tổ. Đây là một dịp tốt để người trong nghề cùng gặp gỡ, trao đổi về nghề nghiệp, và tỏ lòng thành kính, biết ơn đến các vị tổ nghề.

  • NGUYỄN HỒNG KỲBạch Hạc còn nhớ cái ngày đầu được tuyển vào đoàn Hát múa truyền thống. Ngày đó cách đây đã gần 20 năm, nhưng mỗi khi nhớ lại, Hạc thấy ở khoé mắt của mình cay sè những gì hiện rõ mồn một của con đường đến với nghệ thuật. Giờ đây, Hạc là một nhân vật không thể thiếu trong ngôi nhà nghệ thuật của Đoàn nghệ thuật truyền thống Huế.