Gia đình nghệ thuật kỳ nữ Kim Cương - Kỳ 5: Những bà mẹ trên sàn diễn

09:14 14/07/2014

NSND Bảy Nam đã để lại hàng loạt chân dung bà mẹ trên sàn diễn mà không ai thay thế nổi. Bà diễn như không. Những cảnh đời trên sân khấu cứ chân thật và giản dị nhưng làm người xem phải rúng động con tim.

NSND Kim Cương, NSND Bảy Nam trong vở Lá sầu riêng - Ảnh: T.L

Gầy gò và cam chịu

Thật sự những bà mẹ mà NSND Bảy Nam đóng hầu như đều nghèo khổ và oan trái, chưa hề được ăn mặc đẹp hay sung sướng bao giờ. Nhưng hình như đó chính là hình ảnh của nhiều bà mẹ VN bao đời nay, mà người ta có thể bắt gặp ngay trong ngôi nhà của mình, bắt gặp ở xung quanh xóm làng, khu phố, trong những câu chuyện kể ngày thơ ấu, trong những trang sử đẫm nước mắt. Rất gần gũi. Rất cảm động. Rất ngọt ngào. Người ta khóc, nhưng rồi người ta ấm áp hơn, sống tử tế hơn.

Bà mẹ trong Lá sầu riêng là một tượng đài quá lớn, đến nỗi sau này NSND Kim Cương không cho ai dựng lại kịch bản này nữa. Bà nói: “Đây là kỷ niệm của riêng hai má con tôi, muốn giữ lại như điều gì đó thiêng liêng”. Thôi thì muốn xem thì cứ... mở lại đĩa mà xem.

Hình ảnh hai mẹ con cô Diệu mà Kim Cương và bà Bảy Nam tâm huyết gầy dựng đã in sâu vào lòng người, không ai có thể thay thế. Bởi làm sao diễn cho nổi những câu nói run run khi đứt ruột đưa con sang làm dâu nhà bà hội đồng, những bước chân rón rén khi bước vào ngôi nhà sang trọng, chiếc nón lá và chiếc áo dài cố làm ra vẻ tươm tất vẫn không che nổi cái nghèo và cái rúm ró của người luôn bị đàn áp, rồi những ngón tay lập cập lần giở túi áo tìm chai dầu xức cho con gái khi con bị bà hội đồng đánh đập, ánh mắt thất thần khi bị vu oan là ăn cắp mấy lon gạo, tiếng kêu trời nghẹn ở cổ như có ai bóp nghẹt trái tim, những bước chân loạng choạng khi chia tay con, không ngờ đó là lần chia tay cuối cùng. Rồi tiếng thằng cháu gào theo gọi bà ngoại trong cuộc phân ly vĩnh viễn. Xem bao nhiêu lần là khóc bấy nhiêu...

 

 NSND Bảy Nam
NSND Bảy Nam - Ảnh: T.L

Bà Bảy Nam gầy như một chiếc lá, đôi mắt như không còn nước mắt để chảy, vì đã chảy quá nhiều. Lá sầu riêng như một chứng nhân lịch sử cho một chế độ phong kiến đã vùi dập những tình cảm thiêng liêng của con người, trong đó có tình mẫu tử. Bà Bảy Nam tuy không giống như bà mẹ của cô Diệu, nhưng bà cũng từng phải cắn răng chia tay con hết lần này đến lần khác, gửi con vào trường dòng để mình an tâm lưu diễn. Những cuộc chia tay và nhớ nhung cứ lặp đi lặp lại nhiều năm nhiều tháng, làm sao không biến thành nước mắt.

Đến Bông hồng cài áo thì bà Bảy Nam lại làm người ta kinh ngạc vì một vai diễn quá tài tình. Vai bà mẹ điên trong trại tâm thần. Điên vì con của bà bị xe cán chết. Những hồi ức, những ngơ ngẩn, những yêu thương... cứ trôi đi trong một cõi mịt mù nửa tỉnh nửa mê nhưng chân thật. Khán giả vẫn khóc như mưa, và tìm thấy trong sự điên dại của bà một khả năng thức tỉnh con người. Nhưng có lẽ nỗi đau của bà Bảy Nam trong vở này xuất phát từ một nỗi đau rất thật của những ngày bà phải chứng kiến đứa con của mình bị bệnh chết. Những cảnh đời thật cứ chảy qua nhân vật như thế, để thấy thương cho bà Bảy Nam đã sống với một nghị lực lớn lao biết chừng nào.

Hát Phụng Nghi Đình trong bệnh viện

Hồi bà Bảy Nam còn sống, tôi vẫn ghé nhà thăm bà tại căn nhà ở Q.Phú Nhuận, TP.HCM. Bà nằm “xẹp lép” trên giường vì sức yếu, người mỏng manh như chiếc lá khô, nhưng miệng cứ nở nụ cười mỗi khi có khách đến. Bà nhớ sân khấu, nhớ bạn bè vô cùng. Bà nói: “Má ước kiếp sau má lại làm nghệ sĩ, đi hát nữa”. Nghệ sĩ Kim Cương lắc đầu: “Má ơi, kiếp này làm nghệ sĩ khổ muốn chết má chưa sợ sao mà còn hẹn kiếp sau?”. Bà Bảy Nam cười móm mém: “Không sợ, không sợ! Làm nghệ sĩ khổ mà vui chớ con! Nghề gì cũng làm hoài có một thứ, còn nghệ sĩ thì má được làm vua nè, làm quan nè, làm nông dân, buôn bán... Mỗi vai diễn đem đến cho má những cảm xúc khác nhau, cứ như má được sống bằng mấy kiếp người!”. Kim Cương giả bộ cằn nhằn má mình vài câu rồi âu yếm dỗ: “Rồi, rồi, kiếp sau cho làm nghệ sĩ nữa! Chịu chưa! Nhưng bây giờ bác sĩ cấm tuyệt đối má không được hát đó”. Dặn hoài như vậy bởi vì lâu lâu bà Bảy Nam lại muốn diễn, năn nỉ đến thương đứt ruột. Nhưng có lần bà diễn trích đoạn Lá sầu riêng xong thì bị lên cơn đau tim, thế là bác sĩ cấm hẳn.

Khi bà bệnh quá nặng, NSND Phùng Há cố leo hết từng ấy bậc thang của bệnh viện để lên thăm “bà bạn già” của mình và ôn lại cái ngày khi bà Phùng Há nằm viện thì bà Bảy Nam vô thăm, cùng nắm tay nhau hát trích đoạn Phụng Nghi Đình. Bà Phùng Há đóng Lữ Bố, bà Bảy Nam đóng Lý Nhu, y như ngày xưa cùng ở một đoàn. Nhưng bây giờ Lữ Bố và Lý Nhu không phục trang, không son phấn, sàn diễn là nền phòng bệnh, khán giả chỉ có mỗi nhà nhiếp ảnh Công Minh tháp tùng đi theo, ông bất ngờ và cảm động ghi lại vài tấm ảnh kỷ niệm. Vậy đó, cả hai cây đại thụ đều mang theo tình yêu sân khấu đến hơi thở cuối cùng... Bà Bảy Nam mất năm 2004, bà Phùng Há mất năm 2009, không biết có gặp nhau ở kiếp sau để cùng đứng sau cánh màn nhung như lời hẹn ước...

Nguồn : Hoàng Kim - TNO

>>
Gia đình nghệ thuật kỳ nữ Kim Cương: Cô đào hát bội lọt mắt xanh vua Thành Thái
Gia đình nghệ thuật kỳ nữ Kim Cương - Kỳ 2: Người góp công lớn cho cải lương
Gia đình nghệ thuật kỳ nữ Kim Cương - Kỳ 3: Cành hoa mong manh
Gia đình nghệ thuật kỳ nữ Kim Cương - Kỳ 4: NSND Bảy Nam - Tượng đài sân khấu

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • PHẠM HỮU    

    Bộ phim truyện đầu tiên về tuổi trẻ Chủ tịch Hồ Chí Minh được quay tại Huế, Phan Thiết, Sài Gòn vào cuối năm 1989, đầu năm 1990; khởi chiếu tháng 5/1990 trong dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Người. Đầu tháng 12/1989, phim được khởi quay tại Huế. Vì sao là Huế chứ không phải là Làng Sen xứ Nghệ?

  • NGUYỄN THỊ THANH VÂN

    Hồn Trương Ba da hàng thịt là câu chuyện dân gian được lưu truyền phổ biến ở Việt Nam. Thông qua nhân vật Trương Ba - Hồn là Trương Ba trú ngụ trong xác anh hàng thịt nêu lên mối quan hệ giữa thể xác và linh hồn, vấn đề nhân sinh về mối quan hệ giữa con người và tự nhiên để hoàn thiện bản thân.

  • NGUYỄN HUY THIỆP

    LTS: Để giúp bạn đọc có một hình dung đa diện về Nguyễn Huy Thiệp, một Nguyễn Huy Thiệp sâu sắc, đáo để… lạ lùng, chúng tôi xin giới thiệu kịch bản "Còn lại tình yêu".

  • Không chỉ nổi tiếng bởi lối hát quan họ độc đáo, làng Thổ Hà (xã Vân Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) là một trong số ít nơi còn giữ được nghệ thuật tuồng.

  • Nằm trong dự án hợp tác quốc tế, Nhà hát Tuồng Việt Nam vừa khởi công dựng vở diễn “Dưới bóng đa huyền thoại” phát triển từ kịch bản văn học “Ngôi đền ma ám” của tác giả, đạo diễn Chua Soo Pong, dịch giả Xuân Hồng, kịch bản tuồng Lê Thế Song. Dự kiến, vở diễn sau khi được dàn dựng sẽ tham gia tại Liên hoan Nghệ thuật quốc tế Pohang (Hàn Quốc) vào tháng 8/2017.

  • Nhà hát Tuồng Việt Nam vừa chính thức khởi công vở diễn Dưới bóng đa huyền thoại, phát triển từ kịch bản văn học nổi tiếng Ngôi đền ma ám của tác giả, đạo diễn Singapore Chua Soo Pong. Nhiều chuyên gia hy vọng, dự án hợp tác quốc tế này sẽ mang đến làn gió mới cho sân khấu tuồng Việt Nam. Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với đạo diễn CHUA SOO PONG về vở diễn này.

  • VĂN HỌC

    Nhân kỷ niệm 61 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ thị thành lập nên Ngành Nghệ thuật Múa rối chuyên nghiệp Việt Nam (12/03/1956 - 12/03/2017). Khi đó Người đã dạy: “Cần có đoàn múa rối chuyên nghiệp để các cháu thiếu nhi có thêm niềm vui thêm tiếng cười”.

  • Chiều 22-3, tại Hội trường Huyện ủy huyện Bình Chánh (TPHCM), các đại biểu của huyện dự hội nghị học tập chuyên đề “Những nội dung cơ bản của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” đã cùng thưởng thức vở kịch Dấu xưa (tác giả: Nguyễn Thanh Bình, đạo diễn: NSƯT Trần Minh Ngọc), với sự tham gia diễn xuất của NSƯT Thanh Điền, NSƯT Mỹ Uyên, NS Lê Bình, Thái Kim Tùng, Lê Vinh, Cao Việt Hưng, Quốc Trung...

  • Đạo diễn Lê Mộng Hoàng, một tên tuổi lớn của điện ảnh miền Nam đã qua đời ở tuổi 88 vào lúc 3 giờ sáng 23.2 tại nhà riêng trên đường Huỳnh Văn Bánh, quận Phú Nhuận (TP.HCM) sau một thời gian nằm viện.

  • "HOPE" - dự án nhạc kịch được xem là "hiện tượng sân khấu" đã sáng đèn 21 đêm gồm "Góc phố danh vọng" "Đêm Hè sau cuối" trong năm 2016 sẽ trở lại công diễn vở thứ ba "Mộng ước không xa vời" vào ngày 28/2 và các ngày 6-9/3 tại Trung tâm Văn hóa Pháp, 24 Tràng Tiền, Hà Nội.

  • LTS: "Không có vua" là một truyện ngắn của Nguyễn Huy Thiệp.
    Khi còn sống, nhà viết kịch Lưu Quang Vũ đã có ý định kết hợp với Nguyễn Huy Thiệp để chuyển thể truyện ngắn này sang kịch nói. Song, ý định đó chưa được thực hiện thì Lưu Quang Vũ mất đột ngột.

  • CAO CHÍ HẢI

    Trong các loại hình văn hóa nghệ thuật của nhân loại thì âm nhạc và múa có lẽ là cổ xưa nhất. Người nguyên thủy trước khi biết nói thì họ đã hát và múa.

  • Sân khấu kịch IDECAF vừa hoàn thành một vở hài 'Ngũ quý kỳ phùng' cho mùa tết, mà xem ra trong tiếng cười lại rất đậm đà ý nghĩa.

  • Hà Nội, tháng 5, 1920. Đây là lần đầu tiên một sự kiện trọng đại, vở kịch “Người bệnh tưởng” được trình diễn tại nhà hát thành phố Hà Nội ngày 25/4/1920. Làm sao mà người An Nam dám mơ dịch tác phẩm này ra tiếng Việt và tự dàn dựng, trình diễn vở kịch này?!

  • Giá trị phát hiện và phơi bày thực trạng xã hội trong kịch Lưu Quang Vũ đã khiến các đạo diễn "trầy vi tróc vẩy" với những quy chụp nói xấu chế độ ở cái thời "ai cũng có quyền kiểm duyệt".

  • Sáng 17-8, Sân khấu kịch Idecaf đã diễn suất đầu tiên trong dự án diễn kịch lịch sử thiếu nhi, tại Sân khấu kịch số 7 Trần Cao Vân. Vở kịch lịch sử Trần Quốc Toản - Lá cờ thêu sáu chữ vàng đã diễn ra hấp dẫn, lôi cuốn khán giả nhỏ tuổi và cả người lớn.

  • Nghệ sĩ Hoài Trúc Phương tên thật là Dương Trúc Phương, sinh năm 1943, tại Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang.

  • Đạo diễn, NSND Doãn Hoàng Giang - dàn dựng vở Những người con Hà Nội dịp 60 năm giải phóng Thủ đô - tự tin về vở diễn toát lên khí chất người Hà Nội.

  • “Những người con Hà Nội”, vở kịch mới của Nhà hát kịch Hà Nội, tái hiện không khí hào hùng của Hà Nội mùa đông năm 1946, công diễn cuối tuần qua.

  • Nếu không bởi Hoàng Dũng là một diễn viên đã quen mặt với khán giả suốt gần ba thập kỷ qua thì khi vô tình bắt gặp ngoài đường, hẳn ít người nghĩ anh là một nghệ sỹ.