Gia đình nghệ thuật kỳ nữ Kim Cương - Kỳ 5: Những bà mẹ trên sàn diễn
NSND Bảy Nam đã để lại hàng loạt chân dung bà mẹ trên sàn diễn mà không ai thay thế nổi. Bà diễn như không. Những cảnh đời trên sân khấu cứ chân thật và giản dị nhưng làm người xem phải rúng động con tim.
NSND Kim Cương, NSND Bảy Nam trong vở Lá sầu riêng - Ảnh: T.L
Gầy gò và cam chịu
Thật sự những bà mẹ mà NSND Bảy Nam đóng hầu như đều nghèo khổ và oan trái, chưa hề được ăn mặc đẹp hay sung sướng bao giờ. Nhưng hình như đó chính là hình ảnh của nhiều bà mẹ VN bao đời nay, mà người ta có thể bắt gặp ngay trong ngôi nhà của mình, bắt gặp ở xung quanh xóm làng, khu phố, trong những câu chuyện kể ngày thơ ấu, trong những trang sử đẫm nước mắt. Rất gần gũi. Rất cảm động. Rất ngọt ngào. Người ta khóc, nhưng rồi người ta ấm áp hơn, sống tử tế hơn.
Bà mẹ trong Lá sầu riêng là một tượng đài quá lớn, đến nỗi sau này NSND Kim Cương không cho ai dựng lại kịch bản này nữa. Bà nói: “Đây là kỷ niệm của riêng hai má con tôi, muốn giữ lại như điều gì đó thiêng liêng”. Thôi thì muốn xem thì cứ... mở lại đĩa mà xem.
Hình ảnh hai mẹ con cô Diệu mà Kim Cương và bà Bảy Nam tâm huyết gầy dựng đã in sâu vào lòng người, không ai có thể thay thế. Bởi làm sao diễn cho nổi những câu nói run run khi đứt ruột đưa con sang làm dâu nhà bà hội đồng, những bước chân rón rén khi bước vào ngôi nhà sang trọng, chiếc nón lá và chiếc áo dài cố làm ra vẻ tươm tất vẫn không che nổi cái nghèo và cái rúm ró của người luôn bị đàn áp, rồi những ngón tay lập cập lần giở túi áo tìm chai dầu xức cho con gái khi con bị bà hội đồng đánh đập, ánh mắt thất thần khi bị vu oan là ăn cắp mấy lon gạo, tiếng kêu trời nghẹn ở cổ như có ai bóp nghẹt trái tim, những bước chân loạng choạng khi chia tay con, không ngờ đó là lần chia tay cuối cùng. Rồi tiếng thằng cháu gào theo gọi bà ngoại trong cuộc phân ly vĩnh viễn. Xem bao nhiêu lần là khóc bấy nhiêu...
|
|
Bà Bảy Nam gầy như một chiếc lá, đôi mắt như không còn nước mắt để chảy, vì đã chảy quá nhiều. Lá sầu riêng như một chứng nhân lịch sử cho một chế độ phong kiến đã vùi dập những tình cảm thiêng liêng của con người, trong đó có tình mẫu tử. Bà Bảy Nam tuy không giống như bà mẹ của cô Diệu, nhưng bà cũng từng phải cắn răng chia tay con hết lần này đến lần khác, gửi con vào trường dòng để mình an tâm lưu diễn. Những cuộc chia tay và nhớ nhung cứ lặp đi lặp lại nhiều năm nhiều tháng, làm sao không biến thành nước mắt.
Đến Bông hồng cài áo thì bà Bảy Nam lại làm người ta kinh ngạc vì một vai diễn quá tài tình. Vai bà mẹ điên trong trại tâm thần. Điên vì con của bà bị xe cán chết. Những hồi ức, những ngơ ngẩn, những yêu thương... cứ trôi đi trong một cõi mịt mù nửa tỉnh nửa mê nhưng chân thật. Khán giả vẫn khóc như mưa, và tìm thấy trong sự điên dại của bà một khả năng thức tỉnh con người. Nhưng có lẽ nỗi đau của bà Bảy Nam trong vở này xuất phát từ một nỗi đau rất thật của những ngày bà phải chứng kiến đứa con của mình bị bệnh chết. Những cảnh đời thật cứ chảy qua nhân vật như thế, để thấy thương cho bà Bảy Nam đã sống với một nghị lực lớn lao biết chừng nào.
Hát Phụng Nghi Đình trong bệnh viện
Hồi bà Bảy Nam còn sống, tôi vẫn ghé nhà thăm bà tại căn nhà ở Q.Phú Nhuận, TP.HCM. Bà nằm “xẹp lép” trên giường vì sức yếu, người mỏng manh như chiếc lá khô, nhưng miệng cứ nở nụ cười mỗi khi có khách đến. Bà nhớ sân khấu, nhớ bạn bè vô cùng. Bà nói: “Má ước kiếp sau má lại làm nghệ sĩ, đi hát nữa”. Nghệ sĩ Kim Cương lắc đầu: “Má ơi, kiếp này làm nghệ sĩ khổ muốn chết má chưa sợ sao mà còn hẹn kiếp sau?”. Bà Bảy Nam cười móm mém: “Không sợ, không sợ! Làm nghệ sĩ khổ mà vui chớ con! Nghề gì cũng làm hoài có một thứ, còn nghệ sĩ thì má được làm vua nè, làm quan nè, làm nông dân, buôn bán... Mỗi vai diễn đem đến cho má những cảm xúc khác nhau, cứ như má được sống bằng mấy kiếp người!”. Kim Cương giả bộ cằn nhằn má mình vài câu rồi âu yếm dỗ: “Rồi, rồi, kiếp sau cho làm nghệ sĩ nữa! Chịu chưa! Nhưng bây giờ bác sĩ cấm tuyệt đối má không được hát đó”. Dặn hoài như vậy bởi vì lâu lâu bà Bảy Nam lại muốn diễn, năn nỉ đến thương đứt ruột. Nhưng có lần bà diễn trích đoạn Lá sầu riêng xong thì bị lên cơn đau tim, thế là bác sĩ cấm hẳn.
Khi bà bệnh quá nặng, NSND Phùng Há cố leo hết từng ấy bậc thang của bệnh viện để lên thăm “bà bạn già” của mình và ôn lại cái ngày khi bà Phùng Há nằm viện thì bà Bảy Nam vô thăm, cùng nắm tay nhau hát trích đoạn Phụng Nghi Đình. Bà Phùng Há đóng Lữ Bố, bà Bảy Nam đóng Lý Nhu, y như ngày xưa cùng ở một đoàn. Nhưng bây giờ Lữ Bố và Lý Nhu không phục trang, không son phấn, sàn diễn là nền phòng bệnh, khán giả chỉ có mỗi nhà nhiếp ảnh Công Minh tháp tùng đi theo, ông bất ngờ và cảm động ghi lại vài tấm ảnh kỷ niệm. Vậy đó, cả hai cây đại thụ đều mang theo tình yêu sân khấu đến hơi thở cuối cùng... Bà Bảy Nam mất năm 2004, bà Phùng Há mất năm 2009, không biết có gặp nhau ở kiếp sau để cùng đứng sau cánh màn nhung như lời hẹn ước...
Nguồn : Hoàng Kim - TNO
>>
Gia đình nghệ thuật kỳ nữ Kim Cương: Cô đào hát bội lọt mắt xanh vua Thành Thái
Gia đình nghệ thuật kỳ nữ Kim Cương - Kỳ 2: Người góp công lớn cho cải lương
Gia đình nghệ thuật kỳ nữ Kim Cương - Kỳ 3: Cành hoa mong manh
Gia đình nghệ thuật kỳ nữ Kim Cương - Kỳ 4: NSND Bảy Nam - Tượng đài sân khấu
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
NGUYỄN THANH TÚ"...Phim Dòng Sông Phẳng Lặng (DSPL) không chỉ là tác phẩm nghệ thuật mang tính sử thi ngợi ca chủ nghĩa anh hùng Cách mạng của quân và dân Thừa Thiên Huế (TTH) trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, mà tập trung hoàn thành bộ phim này nhân dịp kỷ niệm 30 năm ngày TTH và miền Nam hoàn toàn giải phóng, việc làm đó còn là nghĩa cử của người đang sống đối với những liệt sĩ đã anh dũng hy sinh vì hòa bình độc lập dân tộc ở mảnh đất này". Đó là phát biểu của đồng chí Hồ Xuân Mãn - Ủy viên Trung ương Đảng - Bí thư Tỉnh ủy tỉnh TTH tại cuộc họp bàn công tác sản xuất phim DSPL mà nhà văn Tô Nhuận Vỹ đã kể cho tôi nghe.
-
VI THUỲ LINHHollywood, kinh đô điện ảnh (ĐA) thế giới, là mơ ước, đích đến của nhiều nước. Việt Nam, được xếp hạng thuộc “thế giới thứ ba” cả về kinh tế và vị thế điện ảnh, vừa có mặt ở đây, một đoàn 13 nhà ĐA, hào hứng và quyết tâm để học. Vậy ở kinh đô ấy, họ đã nhận thấy điều gì?
-
VĨNH NGUYÊN...Ngọc Tranh sinh năm 1932 ở làng Thọ Linh, Quảng Sơn, Quảng Trạch, Quảng Bình. Cha mất sớm, ở với mẹ và bà nội. Tuy là con cưng nhưng sau những buổi đi học về là cắt cỏ, chăn trâu giúp đỡ gia đình, bởi vùng đất chỉ hai mùa khoai - lúa, mất mùa, bà con sống bằng nghề mây tre, lá nón trên rừng...
-
VŨ HÀSuốt mười ngày đêm (từ 3.5 đến 13 tháng 5 năm 2003) trên sân khấu Nhà hát Trưng Vương thành phố Đà Nẵng, hơn 500 nghệ sĩ, diễn viên của 12 đơn vị nghệ thuật từ Thanh Hoá tới Khánh Hoà đến tham gia Liên hoan khu vực đã ra mắt 12 vở diễn phong phú các sắc màu, giọng điệu tươi mới nồng nàn, làm nên gương mặt sân khấu của những năm tháng này...
-
ĐẶNG NHẬT MINH (Trích hồi ký)...Bộ phim là sự thể hiện của tài năng chân chính và sự giàu có nội tâm... Chúng tôi đã chứng kiến hàng loạt những nhận xét cảm động về bộ phim kể cả từ phía khán giả đại chúng. Bộ phim đã giành được uy tín rất cao trong lòng hàng loạt khán giả, kể cả chuyên gia điện ảnh và truyền hình lẫn các giới chức ngoại giao và những người khác...
-
ĐẶNG NHẬT MINH (Trích hồi ký)Sau khi đi thực tập về điện ảnh một thời gian ngắn ở Paris về, tôi bắt đầu viết kịch bản Cô gái trên sông mà tôi đã có ý định từ trước như một món nợ tinh thần đối với xứ Huế, quê hương tôi. Cô gái trong kịch bản chính là cô gái trong bài thơ của nhà thơ Tố Hữu: Tiếng hát sông Hương. Cô gái đó tượng trưng cho nhân dân khổ đau hy vọng vào một ngày mai tươi sáng, hết lòng che chở cho cách mạng. Nhưng khi thành công rồi thì một số người đã quay lưng lại với họ.
-
LTS: Kỷ niệm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh thành lập Doanh nghiệp Quốc gia Chiếu bóng và Chụp ảnh Việt Nam (15/3/1953) khai sinh cho nền điện ảnh dân tộc, SÔNG HƯƠNG xin giới thiệu với bạn đọc ba chương (chương III, IV, X) trong cuốn Hồi ký Điện ảnh của đạo diễn Đặng Nhật Minh. Qua những dòng hồi ký này bạn đọc sẽ biết được trong hoàn cảnh nào Đặng Nhật Minh đã trở thành đạo diễn điện ảnh, những bước đi đầu tiên của anh trong lĩnh vực này... và như anh đã viết trong lời nói đầu của cuốn hồi ký: ..."nếu gạt bỏ đi những cái chủ quan của người viết (mà chắc là không tránh khỏi) vẫn còn lại cái gì đó hữu ích đối với những ai muốn tìm hiểu đôi chút về một thời làm phim ở nước ta". SH
-
NGUYỄN TUYẾN TRUNGNhững năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước tôi có dịp ra thăm hậu phương lớn miền Bắc cùng đoàn đại biểu Mặt trận dân tộc giải phóng khu Trị Thiên. Tôi gặp kịch tác gia Hồ Ngọc Ánh trong hội nghị tập huấn về sân khấu tại 51 Trần Hưng Đạo do đạo diễn Đình Quang hướng dẫn.
-
NGÔ MINHTôi đã xem một số bộ phim của anh và đã gặp anh mấy lần ở nhà anh Hoàng Phủ Ngọc Tường. Tôi thấy lúc nào anh cũng nói chuyện từ tốn, rỉ rả kiểu Huế. Trên Tạp chí Sông Hương tôi cũng đã đọc mấy đoạn hồi ký của anh viết về sự lận đận xung quanh những bộ phim. Mới đây nhà văn Trần Thùy Mai lặng lẽ đưa cho tôi cuốn “Hồi ký điện ảnh”(*) của Đặng Nhật Minh, bảo: “Đọc đi, được lắm”. Thế là tôi đọc một mạch... Những trang hồi ký đã giúp tôi hình dung 30 năm làm phim vất vả của một nghệ sĩ tài năng. Hồi ký... do đạo diễn Mai Lộc viết “Lời giới thiệu” và nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường viết lời bạt: “Đặng Nhật Minh- Người kể sự tích dân tộc mình bằng điện ảnh”.
-
LÂM TÔ LỘCCách mạng tháng Tám tạo bước ngoặt lịch sử cho nghệ thuật múa Việt vốn có truyền thống từ lâu đời. Di sản múa các dân tộc ở ba miền Bắc Trung Nam với ba hình thái (múa dân gian, múa tôn giáo, múa cung đình) đã từng bước được phục hồi và phát triển, kể cả dòng nghệ thuật múa mới ở các vùng đô thị lớn. Thời kháng chiến chống Pháp hầu hết những người hoạt động múa trước cách mạng tháng Tám đều tham gia kháng chiến.
-
HỒ NGỌCTrong đời sống, nhiều khi vì quá quen thuộc với một sự kiện, một hiện tượng nào đó, ta thường ít để ý đến nó, hơn thế nữa càng không có yêu cầu nhìn lại để xem nó có những điểm nào không còn thích hợp, cần có sự thay đổi... Sân khấu chúng ta hiện cũng có tình trạng tương tự.
-
NGÔ HÙNG SƠN(Kịch vui)NHÂN VẬT- Giám đốc- Bích Hường: Người tình của Giám đốc- Người đàn bà: Vợ phó giám đốcChuyện xảy ra tại Văn phòng Giám đốc
-
NGUYỄN NGHĨA NGUYÊNChúng tôi xem qua vô tuyến truyền hình nên nhìn đi mà không được nhìn lại, ấy thế mà tiết mục đã để lại ở chúng tôi một ấn tượng sâu sắc.Các nghệ nhân như những nàng tiên hai bàn tay cặp hoa đăng uốn lượn vẽ ra một dải Ngân Hà trong một ánh sáng và tiếng nhạc cung kính, trang nghiệm gợi ra một cảm giác xa xưa của một thời vang bóng.
-
ĐẶNG NHẬT MINHTháng 2 vừa qua, trong sinh hoạt điện ảnh Trung Quốc đã diễn ra một sự kiện đặc biệt thu hút sự chú ý của mọi người: cuộc gặp mặt của sinh viên khoá 82 Trường Đại học Điện ảnh Bắc Kinh.
-
VĂN CẦM HẢI thực hiệnLTS: Nhà phê bình điện ảnh Trung Quốc Lý Thụy Anh đã đánh giá rất cao đạo diễn Đặng Nhật Minh qua bài viết "40 năm phim truyện Việt ". Nhiều giải thưởng lớn trong nước và quốc tế từ thập kỷ 70 đến nay (gần đây nhất là giải Bông sen vàng liên hoan phim truyện Việt lần thứ XIII) cũng đủ minh chứng cho điều đó. "Nó không chỉ đem lại danh tiếng cho ĐAVN mà quan trọng hơn là giúp cho công chúng quốc tế biết đến ĐAVN". Sông hương xin trân trọng giới thiệu trích đoạn cuộc trò chuyện giữa đạo diễn Đặng Nhật Minh và nhà văn Văn Cầm Hải nhân dịp ông về thăm nhà vào những ngày sắp bước sang xuân mới.
-
Nếu ta không làm được như sân khấu kinh kịch Trung Quốc thì cũng học tập chút ít kinh nghiệm của bạn xây dựng cho mình
.png)
.png)
