Tháng sáu, nhân Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, Sông Hương dẫn lại một số tư liệu về Hồ Chủ tịch với báo giới trên báo Quyết Chiến của Huế những năm 1945, để bạn đọc có thêm tư liệu về một nhân cách lớn, một trí tuệ lớn của vị lãnh tụ mà báo giới đã hết sức kính trọng ngay từ những ngày đầu cách mạng.
Số này, Sông Hương dành phần lớn số trang cho chuyên đề MỘT THOÁNG MỸ THUẬT HUẾ ĐƯƠNG ĐẠI. Mỹ thuật Huế có truyền thống hàng trăm năm với sự phong phú đa dạng rất mực của nó, từ dân gian cho đến cung đình, bác học và trong các chùa Huế… Thật ấn tượng khi mỹ thuật Huế có sự đóng góp, gắn bó của các họa sĩ như vua Hàm Nghi, họa sĩ cung đình Tôn Thất Sa gắn liền với bộ BAVH lừng danh, Lê Quang Duyệt với những bức tranh tường ở Cung An Định; thế hệ 1930 - 1945 có Nguyễn Khoa Toàn, Lê Văn Tùng, Nguyễn Văn Nhơn…; sau 1945 có Nguyễn Đỗ Cung, Tôn Thất Đào, Nguyễn Đức Nùng…; trong kháng chiến chống Mỹ có Lê Minh Trường, Lê Khánh Thông (ở rừng)…, trong phong trào đô thị Huế có Bửu Chỉ, Vĩnh Phối, Đặng Ngọc Lựu, Phan Hữu Lượng, Phan Thế Bính,
… cùng thời có những tên tuổi lớn như Tôn Thất Văn, Lê Thành Nhơn, Đinh Cường…; sau 1975 là hàng trăm tên tuổi nổi tiếng cả nước. Các thế hệ đã nối tiếp nhau tạo nên dòng chảy mỹ thuật Huế sinh động và luôn ắp đầy sáng tạo. Các họa sĩ đương đại Huế cũng đã tiếp tục khẳng định vị trí toàn quốc của mỹ thuật Huế.
Với một dòng chảy sâu và rộng của nền mỹ thuật Huế đương đại, khó lòng trong một chuyên đề của tạp chí có thể đề cập hết. Vấn đề lớn được đặt ra ở đây là: đánh giá như thế nào cho đúng về mỹ thuật Huế đương đại; những trở lực thật sự của mỹ thuật Huế là gì?... Trong rất nhiều điều mà các họa sĩ Huế đang mong mỏi, có vấn đề đã được đặt ra từ lâu: làm sao để sớm có Bảo tàng Mỹ thuật Huế?
Những trao đổi nghiên cứu sẽ là những tư liệu hay trong kho tàng văn hóa Huế. Những sáng tác được chọn đăng trong số này là những chiêm nghiệm khởi đi từ cảm xúc đương đại của các nhà văn, nhà thơ đang hàng ngày rút ruột nhả tơ bất chấp đời sống xô bồ…
Tất cả để hy vọng được sự đồng cảm từ bạn đọc.
Dưới đây là mục lục
-Kỷ niệm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam 21/6:
MỘT SỐ TƯ LIỆU VỀ HỒ CHỦ TỊCH VỚI BÁO GIỚI TRÊN BÁO QUYẾT CHIẾN CỦA HUẾ - PV
-Chuyện mấy lối: KÝ ỨC HOÀNG SA - PHI TÂN
-Huế - dòng chảy văn hóa: LỊCH SỬ XÂY DỰNG KINH THÀNH HUẾ QUA TÀI LIỆU MỘC BẢN TRIỀU NGUYỄN - DI SẢN TƯ LIỆU THẾ GIỚI - CAO THỊ THƠM QUANG
-GÓP PHẦN GIẢI MÃ BỨC ẢNH VỀ NGỌ MÔN - TRẦN VĂN DŨNG
-MÀU VÀNG LỒNG LỘNG CHẢY TRÀN LÁ XANH - THANH TÙNG
-Thơ: HUỲNH VĂN DUNG * NGUYỄN TÂN DÂN* TRẦN ĐỨC TRÍ * HOÀNG THỤY ANH NGUYỄN VĂN LONG * HƯỜNG THANH * ĐÔNG HÀ
-Truyện ngắn: LINH MIÊU NHẢY VÀO HỐ THẲM - HỒ TRUNG LIÊN
-Tạp bút: BÌM BịP TIẾNG KÊU THƯƠNG! - TRẦN BẢO ĐỊNH
Chuyên đề: MỘT THOÁNG MỸ THUẬT ĐƯƠNG ĐẠI HUẾ
-NHỮNG BƯỚC TRƯỞNG THÀNH VÀ TRỞ LỰC CỦA HỘI MỸ THUẬT - NGUYỄN THIỆN ĐỨC
-NỮ HỌA SĨ HUẾ VỚI MỸ THUẬT ĐƯƠNG ĐẠI - TÔ TRẦN BÍCH THÚY
-MỸ THUẬT ĐƯƠNG ĐẠI HUẾ - MỘT GÓC NHÌN - TUỆ NGỌC
-NHỮNG DẤU HỎI CHO MÌNH - ĐẶNG MẬU TỰU
-THỊ TRƯỜNG MỸ THUẬT Ở HUẾ NHỮNG CHẶNG ĐƯỜNG THĂNG TRẦM - TRẦN THANH BÌNH
-TÔN THẤT ĐÀO HỌA SĨ BẬC THẦY CỦA HUẾ - TRANH ĐẬM ĐÀ TÌNH NÚI NGỰ SÔNG HƯƠNG - ĐINH CƯỜNG
-HỌA SĨ TÔ BÍCH HẢI: ĐỌC VÀ HỌA THEO TỨ THƠ CỦA VĂN TẾ THẬP LOẠI CHÚNG SINH - LÊ QUANG THÁI
-ĐIÊU KHẮC GIA LÊ THÀNH NHƠN: VŨ ĐIỆU MIỀN TÂM LINH - LÊ HUỲNH LÂM
-ĐỌC (HỘI HỌA) - KHẾ IÊM
-NHÀ THƠ VĨNH MAI VỚI HUẾ - HUẾ VỚI NHÀ THƠ VĨNH MAI - NHẤT LÂM
-Đọc sách: MINH TỰ - ĐẰM SÂU VỚI HUẾ - PHẠM XUÂN DŨNG
-CÂY HOA SữA, MƯờI NGƯờI THƯƠNG TRĂM NGƯỜI GHÉT - ĐỖ XUÂN CẨM
Tranh bìa: “KỊCH BẢN SỐ 4” của họa sĩ NGUYỄN THIỆN ĐỨC
Những khoảnh khắc đẹp:
-SEN - Ảnh HOÀNG HỮU TƯ
-TUNG CHÀI - Ảnh TRƯƠNG TẤN PHÁP
Minh họa; NHÍM
Ban Biên Tập
Đó là đồi Hà Khê nổi danh về phương diện phong thủy với thế đất rồng cuộn hổ ngồi (long bàn hổ cứ) từng chiếm vị trí đặc biệt tôn nghiêm trong tâm thức và ký ức của các vua chúa nhà Nguyễn…
Hiện tại trong 6 lăng vua Nguyễn ở Huế đang còn tồn tại 10 con ngựa đá rất đẹp ở sân chầu dẫn vào khu mộ với nhiệm vụ canh giữ “hồn” xưa của vua.
30 năm qua, anh lặng lẽ chăm chút ngựa như chăm chút con mình, cái nghiệp trông coi ngựa gắn người với ngựa cũng từ đó. Anh nói, cái nghề này, nếu không yêu nghề thì phải bỏ thôi, chứ công việc hoàn toàn khác hẳn, đòi hỏi phải tinh mắt, biết lắng nghe, siêng năng, cần cù…
Cổng Ngọ Môn Quan là cổng chính phía Nam của Hoàng thành Huế, đồng thời cũng là cổng chính và là bộ mặt của Đại Nội. Ý nghĩa của cổng Ngọ Môn là gì? Có phải là lối ngựa đi?
Quầy thư pháp Tràm hoa vàng của bà Trần Thị Cúc nằm trên đường Lê Lợi (TP Huế) đã trở thành địa chỉ quen thuộc của người dân và du khách yêu thư pháp. Họ đến để được nhìn ngắm nét bút tài hoa của người phụ nữ duy nhất ở mảnh đất cố đô theo nghiệp viết thư pháp.
Di tích Thanh Bình Từ Đường nằm sâu 50m trong kiệt 281, đường Chi Lăng (TP Huế). Sức hấp dẫn của ngôi từ đường được xếp vị trí loại 1 di tích văn hóa cấp quốc gia.
Sông Hương - quà tặng tuyệt diệu của tạo hóa cho Huế thiên hạ đã biết, nhưng từ khi những con đường ven sông và các cây cầu vươn nhịp nối đôi bờ ngày một nhiều hơn thì các khách sạn và nhiều công trình kiến trúc khác, thường trọng “mặt tiền” là con đường người xe tấp nập, “vô tư” quay lưng với dòng sông từng là nguồn cảm hứng bất tận cho thơ ca nhạc họa.
Nhân dịp mừng xuân, mừng Đảng, xin kể lại câu chuyện về một người đảng viên được dân lập miếu thờ và có một ngôi trường mang tên ông.
Hiện nay, nghệ thuật pháp lam- Huế còn nhiều kiệt tác chưa được khám phá. Ấn tượng về sự sáng tạo tinh xảo của người nghệ nhân đi trước là động lực để người đương thời tạo nên những tác phẩm mới...
Cống Địa Linh xem như dấu mốc cuối cùng của phố cổ Bao Vinh. (Thừa Thiên - Huế). Qua cống Địa Linh rẽ trái dăm trăm mét, du khách sẽ bắt gặp những tấm ván dài và phía trên là những ông Táo được đặt lên phơi khô trước lúc đưa vào lò. Ở Huế đây là nơi hiếm hoi còn "sót lại” nghề làm ông Táo với nhiều ý nghĩa trong phong tục của người Việt.
Người Pa Kô ở A Lưới, Thừa Thiên – Huế và nhiều dân tộc vùng cao khác đều có nghệ nhân khèn bè nhưng điệu khèn lúc thì như nắng mới, như gió mơn man, như lau lách rì rào; khi thì da diết như tiếng lá khô chậm rãi rời cành…, thì chỉ có được trong điệu khèn Kăn A Kết. Điệu khèn nổi tiếng những năm 60, 70 của thế kỷ trước, lưu truyền trong dân gian nhưng rất ít người biết được…
Đây là phiên chợ độc đáo của xã Quảng Ngạn, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế, ít nơi nào có được. Nói là chợ phiên Quảng Ngạn nhưng chợ thu hút rất đông người dân của các xã lân cận như Điền Hải, Quảng Công vượt sóng nước Tam Giang về đây tụ hội. Chợ chỉ diễn ra trong 3 ngày, từ mồng một đến mồng ba Tết Nguyên Đán, rồi tan và chờ đến dịp này năm sau mới họp lại.
Trải qua bao biến thiên, thăng trầm của lịch sử, nhưng người dân ở thôn Hòa Vang, xã Lộc Bổn, huyện Phú Lộc (Thừa Thiên-Huế) vẫn còn cất giữ nhiều tư liệu quý về Hoàng Sa. Từ những bản sắc phong về “Cai đội Hoàng Sa” của vua Gia Long; đến chiếc đại hồng chung khắc tạc công ơn người trấn quản Hoàng Sa năm xưa… Tất cả đều được người dân xem như “báu vật lịch sử” và bảo vệ cẩn thận.
Tranh làng Sình (xã Phú Mậu, huyện Phú Vang, Thừa Thiên - Huế) vốn là dòng tranh dân gian nức tiếng hàng trăm năm qua. Những ngày Xuân về, làng tranh này lại rộn ràng khoe màu như chưa từng có sự đứt gãy của thời gian.
Chiều ngày 19/01/2014, tại Gác Trịnh ( 103/19 nguyễn Trường Tộ - TP Huế), Câu lạc bộ tiêu sáo Huế đã tổ chức buổi giao lưu văn nghệ đón chào xuân mới. Đông đảo những người yêu nhạc Trịnh đã đến tham dự chương trình.
Khoảng 6h sáng 18/1, khi đang trên đường cập bến, cách cửa lạch biển Thuận An khoảng một km, tàu cá do thuyền trưởng Hồ Văn Hiền (trú thôn Hải Tiến, thị trấn Thuận An) điều khiển bị mắc cạn. Do sóng to nên tàu cùng 5 thuyền viên đã bị nhấn chìm ngay tại vùng cửa biển Thuận An.
Đương thời, vua Bảo Đại từng nhận xét về vẻ đẹp của Nam Phương Hoàng hậu rằng: “Nàng có vẻ đẹp dịu dàng của người con gái miền Nam, thùy mị và quyến rũ, pha một chút Tây phương làm tôi say mê”.
Sau bao thăng trầm của cuộc sống, tranh làng Sình xứ Huế có lúc tưởng chừng đã bị xóa sổ... Nhưng may mắn vẫn còn một người đau đáu với nghề làm tranh - Nghệ nhân Kỳ Hữu Phước. Ông đã gìn giữ và phục sinh nghề truyền thống có tuổi đời gần 500 năm.
Tình cờ, chúng tôi được chứng kiến trọn lễ A Riêu Piing của người Pakô ở xã Hồng Trung, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên-Huế. Đây là lễ hội lớn nhất của người Pakô, được tổ chức 5 năm, thậm chí 10 năm một lần.
Trong dịp ghé thăm Huế đầu năm 2014, họa sĩ Nguyễn Đại Giang, cha đẻ trường phái upsidedownism - đảo ngược (Từ đảo nghịch cuộc đời đến đảo nghịch hội họa, Tuổi Trẻ ngày 15-2-2009), đã có buổi vẽ tranh thú vị tại gác Trịnh - căn gác nơi Trịnh Công Sơn sống thời trai trẻ ở Huế.