NGUYÊN QUÂN
Cô gái dân tộc Pshi, cúi thấp xuống, ánh đèn neon màu nhợt nhạt không khỏa lấp nước da ngăm đen và đôi mắt tròn láy.
Ảnh: internet
Hắn đưa chiếc máy ảnh lên. Một quầng sáng vẽ vòng chớp lòa, như một ánh giông ngoằng ngoèo trên đầu ngọn Pelo. Sự đồng hiện ánh sáng trong khoảng không gian khép hẹp, dài ngoằn của căn nhà rông vô tình đánh thức lớp lớp ký ức.
- Azit à, anh chỉ muốn làm một ánh giông soi thật sâu ánh mắt em.
Ánh mắt Azit chùng xuống, lăn ra một giọt nước mắt trong veo phản chiếu cả bầu trời vần vụ cơn giông cuối hạ.
- Không thể anh à, em bây giờ rất sợ hãi...
- Nhưng chúng ta đã thề nguyền bên cột đá thiêng...
Azit ngắt ngang lời hắn:
- Không thể vượt qua đâu anh, luật lệ bản làng rất khắt khe.
- Thì chúng ta trốn đi xứ khác...
- Em không thể, cả nhà sẽ bị làng phạt vạ.
Azit vẫn cúi đầu thật thấp, những giọt nước mắt lăn chậm trên khóe mắt rồi rơi xuống giữa lòng bàn tay run rẩy đầy vết sẹo sần sùi của hắn.
Đêm trong căn nhà rông, cà phê đen đậm vẫn từng giọt xuống lòng chiếc ly thủy tinh trong suốt.
Thời gian đồng hiện như một thứ định mệnh chẳng khác chi của cái bản làng nằm ven dãy Trường Sơn bạt ngàn huyền sử u uất.
Ngày hắn xách ba lô rời bỏ bản làng trốn chạy những hệ lụy đau buồn của một kẻ không còn thánh địa niềm tin ẩn trú, ra đi lòng trống rỗng và trái tim đen đúa không còn sinh khí.
Azit tiễn đưa hắn bên cột đá thiêng.
Bức tượng đá trong huyền thuyết của người Pshi, vừa được phát hiện từ lòng đất. Là tác phẩm điêu khắc chất ẩn đầy máu, nước mắt và nỗi buồn bất tuyệt của Doi, người đàn ông khác chủng tộc duy nhất của vùng lãnh địa tộc Pshi.
Người Pshi không một ai biết người đàn ông sống cô độc bên mỏm sông cái đến từ đâu, cả người già nhất của làng như lão thầy mo giao tiếp được với ma thiêng, thần rừng và cả Giàng, cũng không hỏi ra người đàn ông lang thang ngụ cư ngoài rìa địa giới giang hà là tộc người gì, chỉ thấy xa xa nhân dạng da trắng như mây trời mùa hạ, tóc đen nhánh như cây muồng, cây mun, cao lớn dềnh dàng vượt hơn người cao nhất của tộc Pshi cả cái đầu.
Ông Doi chỉ sống một mình với căn nhà lá lưng chừng ngọn núi thiêng Pelo, nơi hợp lưu hai nhánh suối thành một con sông lớn. Mỗi ngày tự lên rừng trồng trỉa, đánh bẫy, xuống sông lưới cá, không giao thiệp với ai.
Dân Pshi hàng ngàn năm nay vẫn rất sợ mỗi khi theo dòng về miền xuôi. Tương truyền ở ngã ba sông là một vực sâu không đáy, đầy các giống thuồng luồng thủy quái rình rập bắt hồn người về cho hà bá. Nhưng từ lúc có ông Doi trú ngụ ở đó thì dòng sông trở nên êm ả, người Pshi cảm thấy rất yên tâm khi dong thuyền qua ngã sông Cái.
Rồi một ngày. Truyền thuyết Pshi kể rằng, người con gái đẹp nhất của bản bất chấp gia đình và luật lệ bản làng cấm con gái Pshi lấy đàn ông khác tộc, lại đem lòng yêu thương người đàn ông dị chủng trên núi cấm...
Azit chờ hắn, thân hình nhỏ nhắn như một cánh lan rừng của nàng ẩn kín sau bức tượng đá đã bị thời gian bào mòn hết gương mặt của nàng Azit hàng trăm năm trước. Người con gái Pshi chung thủy si tình đã nhảy từ trên đỉnh Pelo xuống vực sâu, khi nàng bị đám trai bản làng truy đuổi cướp tình theo tục lệ trừng phạt cổ xưa. Dù rất giận người đàn ông khác chủng tộc đã làm bản làng mất đi đóa hoa xinh tươi nhất, lũ trai làng Pshi vẫn chẳng dám sinh sự gã đàn ông khổng lồ, đã giúp làng trấn áp sự cuồng nộ thiên nhiên, của bầy thuồng luồng, thủy quái vực sâu sông cái. Doi, người đàn ông trầm uất lạnh giá kinh hồn trước cái chết của nàng Azit.
Azit trốn sau bức tượng của nàng Azit xưa, đang lở lói dần cảm giác cô độc chia ly. Sự hóa thân của quá khứ, hiện tại chợt u uất cả phương rừng đang chìm dần, chìm dần vào mê muội của bản năng bầy đàn cổ xưa... Nàng im lặng ngẩn nhìn khi hắn bước đến gần. Hắn đến bên Azit, hai bàn tay nâng khuôn mặt đầm đìa nước mắt của nàng lên. Azit bật khóc thành tiếng, âm thanh tức tưởi của người con gái Pshi dội vào vách núi Pelo nghèn nghẹn uất ức.
- Anh đi thật sao?
- Anh ở lại đây để làm gì?
Azit yên lặng một lúc.
- Anh sẽ đi đến đâu?
Hắn chỉ tay về phía cuối dòng sông Cái đang cuộn chảy dưới chân núi:
- Anh về xuôi, nơi anh được sinh ra và đã bỏ đi rất lâu rồi...
Cái chớp lóe từ chiếc máy ảnh lại nháng lên; ánh mắt đen láy của Azit phản chiếu hình ảnh hắn với nét mặt trầm ngâm, giọng nói xa xăm của nàng như trầm xuống:
- Em vẫn rất sợ anh à, không dám bước thêm bước nữa. Cũng có người ngỏ ý, nhưng toàn thanh niên trong làng, với họ em luôn có cảm giác bất an.
Hắn khẽ khàng đặt chiếc máy ảnh xuống chiếc bàn bằng tre đan, những giọt cà phê đậm đen vẫn từng giọt từng giọt rơi xuống lòng chiếc ly thủy tinh trong suốt. Phía bên ngoài ô cửa nhà rông, những đỉnh núi cao ngun ngút mờ mờ ảo ảo, thứ ảnh ảo huyền thoại hiện thực hòa quyện thành sự im trầm đến rợn người. Cô gái Phsi vẫn âm giọng trầm buồn. Quá khứ đau thương của một lần lỡ bước với gã chồng nát rượu tàn bạo cứ nhè nhẹ buông lơi loang dần vào tâm tưởng hắn.
- Em không dám, em vẫn rất sợ cái địa ngục vừa mới được thoát ra…
Ánh nhìn của cô gái dừng lại ở chiếc bàn cuối căn nhà rông. Vài gã thanh niên của bản đang cười nói ầm ào, tiết điệu thanh âm của người bản địa vừa nhanh vừa líu lo như tiếng chim. Hắn bất chợt hiểu, mấy anh chàng nầy leo lên nhà rông ngồi với mấy ly cà phê là những cội si chiếu tướng người phụ nữ cùng bản dù đã qua một đời chồng và có đứa con gái nhỏ nhưng dung nhan còn cuốn hút. Chính gương mặt vừa u uẩn vừa ho- ang dã đến lạ lùng cũng cuốn hút hắn vào câu chuyện đầy nước mắt của nàng.
Hắn quên hết hiện tại cái thân phận lữ khách, chỉ dừng lại ở bản làng heo hút nầy vài hôm ngắn ngủi, ngửa đôi bàn tay úp tròn khuôn mặt ràn rụa nước mắt.
Người đàn ông dị tộc cặm cụi bên khối đá granic, đôi bàn tay ông bật máu, máu chảy tràn qua từng khóe móng đang cắm trên khối đá. Những vệt máu hằn sâu xuống từng nét khắc họa, đá và những ngón tay nhuộm máu.
Người dân Pshi, chỉ dám lén lút từ xa, họ kinh sợ đôi bàn tay to bè, rách nát từng ngày miết mòn theo thớ đá.
Bích diện nàng Azit hiện rõ dần theo năm tháng. Gương mặt người con gái Pshi có đôi mắt sâu hút ho- ang dại, bờ môi rám nắng ngọt ngào mỗi lúc mỗi hiện hằng trên thớ đá vô tri, thì gã Doi khổng lồ càng thêm gầy rộc, đôi bàn tay đẫm thêm nhiều máu.
Người Pshi cổ xưa không mang đầy đủ khái niệm thời gian, họ chỉ tính sự vận hành cuộc đời theo từng con trăng tròn khuyết trên nương rẫy, khe suối. Chẳng ai còn nhớ ông Doi đã hóa nhập cả hồn lẫn xác vào khối đá, không lên rừng, xuống sông kiếm miếng ăn bao nhiêu năm tháng.
Cô gái Pshi, hơi ngỡ ngàng khi hắn úp đôi bàn tay gói trọn gương mặt mình, mấy gã thanh niên bản đang cười nói lao xao chợt ngừng bặt, mọi ánh mắt giận dữ đều đổ dồn vào nơi hắn. Mặc dù bối rối ngỡ ngàng, Azit vẫn không né tránh những ngón tay nhám nhịt ve vuốt trên đôi má ướt đẫm lệ. Hắn vươn người qua chiếc bàn tre, khẽ đặt một nụ hôn lên vầng trán Azit.
Từ trong khóe mắt của bức tượng đá ứa ra từng giọt nước mắt màu máu, quyện lẫn hơi thở cuối cùng và nụ cười mãn nguyện trên gương mặt quắt khô không còn sự sống. Hơi thở cuối cùng và những giọt nước mắt màu máu ứa ta từ linh hồn bi ai của nàng Azit hóa nhập vào nhau biến thành cơn giông gió ì ầm trĩu xuống vùng núi rừng đang run lên bần bật. Con sông Cái ùng ục trào dâng từng ngọn sóng thần, cuốn trôi tất cả...
Ký ức hắn chùng xuống Azit bây giờ ở đâu... Cô gái Pshi vẫn khóc trong đôi bàn tay của hắn. Vạt nắng chiều đang dần lụi tắt sau lưng ngọn Pelo. Không gian trong căn nhà rông cũng dần sẫm tím, phin cà phê cũng rơi xuống hạt cuối cùng, óng lên màu nước mắt của nàng Azit.
Trại sáng tác Hồng Hạ - A Lưới
N.Q
(TCSH330/08-2016)
NGÔ HỮU KHOADưới gốc cây Sau Sau, thứ cây có thân gỗ nhưng muốn mang đốt cũng không cháy, dùng làm gỗ thì nhanh mục nên mới được sống tươi tốt ở vùng rừng thường xuyên được dân sơn tràng lui tới. Dũng trong thế ngồi co quắp, hai bàn tay giấu dưới vạt áo mưa để vừa tự sưởi ấm cho cơ thể vừa giảm tiết diện để tránh những hạt mưa lạnh buốt lọt qua tán lá rậm rạp, những hạt mưa mùa không biết mệt mỏi cứ rơi và rơi…
NGUYỄN VIỆT HÀCó một ngày rất âu lo đã đến với thằng béo. Bụng bồn chồn tưng tức, giống như đang ngồi giữa một cuộc họp trang trọng bỗng mót tiểu tiện mà không thể đi. Trước đấy hình như duy nhất một lần cái cảm giác bất an này cũng đã đến. Láng máng không thể nhớ.
MA VĂN KHÁNGKhi những người U Ní ở vùng biên sau mấy tháng trời đông giá, ngồi trong nhà đánh cuốc, sửa dao, đan lát bước ra khỏi căn nhà đất dày kín như cái kén, đặt chiếc vai cày lên cổ con trâu, đi những đường cày đầu tiên, hoặc rủ nhau đi bán công khắp các nơi trong vùng thượng huyện Bát Xát, thì hoa gạo bắt đầu nở.
PHAN TUẤN ANH- Anh ơi lên xe đi, xe chạy suốt Bắc Nam đấy.- Có đi Vinh hả anh, bao nhiêu tiền vậy?- Ôi dào! mấy chục ngàn thôi, lên nhanh đi anh ơi.
HOÀNG THỊ NHƯ HUYĐiện thoại di động trong túi rung lên báo tin nhắn đến, Luân uể oải mở ra xem. Khuya rồi sao còn ai nhắn tin nhỉ? Một số máy lạ với một dòng tin lạ hiện ra: “Bạn ơi tôi không biết bạn là ai nhưng tôi muốn bạn biết tôi sắp lìa xa cuộc sống này. Tôi đang tuyệt vọng”.Đúng là đồ khùng! Đồ dở hơi!
HOÀNG TRỌNG ĐỊNHPhòng giam chật chội, tối tăm... Gần trần có một lỗ thông hơi. Bên ngoài lỗ thông hơi là bức tường tôn xám xỉn. Khe hở dài chừng 10 mét, rộng chừng 3 tấc, nằm song song và gần sát với mặt đường bên ngoài. Đứng trong phòng giam, từ lỗ thông hơi nhìn qua khe hở của bức tường, chỉ có thể thấy những bước chân người đi.
NGUYỄN TRƯỜNGThấy tôi ngồi chăm chú đọc thư, miệng cứ tủm tỉm cười, vợ tôi mới giả giọng, hỏi đùa:- Có việc chi thích thú mà cười một chắc rứa?- Có chuyện vui bất ngờ đấy em ạ! - Tôi vừa trả lời vừa kéo tay vợ ngồi xuống, rồi đọc lại một mạch toàn văn bốn trang thư của ba tôi từ Huế mới gửi vào.
VIỆT HÙNGGa H. một đêm mưa phùn ảm đạm.Khách chờ tàu nằm la liệt dọc các hành lang.Tôi bước vào phòng đợi, trong tâm trạng không vui mà cũng chẳng buồn. Tìm một chỗ ngồi bất kỳ…
TRẦN KIÊM ĐOÀN Ngôi nhà một thời là tổ ấm trên đồi bỗng trở thành rộng gấp đôi, gấp ba và vắng vẻ như một tòa lâu đài cổ từ khi Bé Út dọn ra khỏi nhà để lên miền Bắc học. Đứa con 18 tuổi trên đất Mỹ nầy rời nhà đi học xa thường có nghĩa là đang bước vào đời, ra khỏi vòng tay cha mẹ, thật khó lòng về lại. Những bước tiếp nối là học ra trường, kiếm việc làm, chọn nhiệm sở như cánh buồm đưa tuổi trẻ ra khơi. Bất cứ nơi nào có thể an cư lạc nghiệp trên 50 tiểu bang sẽ là nơi đất lành chim đậu. Tuổi thành niên tiêu biểu của văn hóa Âu Mỹ là tự lập, gắn liền với vai trò chuyên môn và xã hội chứ không phải quanh quẩn với đời sống gia đình.
ĐỖ PHẤNĐêm rất khuya dưới chân núi H. Khó khăn lắm chúng tôi mới tìm được một con đò bằng tôn móp méo xác xơ. Chẳng hiểu ban ngày trông nó thế nào. Có lẽ đây là chiếc đò bị cấm lưu hành? Không thể có mặt ở bến vào ban ngày. Cũng là cấm làm phép. Dòng suối không có chỗ nào đủ sâu để có thể chết đuối.
ĐỖ KIM CUÔNGBây giờ bạn bè ít được gặp anh lang lang trên phố. Thảng hoặc dăm bữa nửa tháng, có khi hơn mới tóm được anh. Ấy là khi anh phải ra khỏi nhà đi nạp bài cho những tờ báo mà anh thường cộng tác, hoặc đi nhận nhuận bút một vài bài thơ lẻ in trên báo.
VŨ NAM TRỰC Truyện ngắn
TRẦM NGUYÊN Ý ANHÔng Nhâm bước chầm chậm theo con đường tráng xi-măng ngoằn ngoèo trong con hẻm nhỏ. Căn nhà ông ở cuối xóm, một trệt, một lầu... mới tinh. Cánh cửa sắt đóng im ỉm. Ông ngồi bệt xuống nền xi-măng vì chân ông đã mỏi. Lẽ ra, khi mấy đứa con ông chưa bàn nhau cất lại căn nhà, ông đã có thể đẩy cánh cửa rào bằng tre và đàng hoàng bước vào nhà mình.
XUÂN CHUẨNĐể rồi tôi kể cho ông nghe về lai lịch cái quạt, để ông ông khỏi coi tôi là Thằng Bờm có cái quạt mo. Cái thời quạt điện quạt đá, máy lạnh mà cứ bo bo cái quạt kè, thỉnh thoảng lại đạp phành phạch như mẹ hàng cá thách lên giữa chợ. Cũng chẳng có gì li kỳ, hay mùi mẫn rơi lệ, chỉ là chuyện đời tầm phào.Hai ông trải chiếu ngồi giữa sân, nhâm nhi chén trà, ông Thân nói với đại tá Tiến về hưu như vậy khi đại tá ngỏ ý thích cái quạt kè của ông.
TRẦN THỊ TRƯỜNG Bim chào đời vào lúc kém 19 phút. Trăng hạ tuần phun nhẹ màu đục của sữa vào bầu trời. Hôm sau trời lất phất mưa. Bố nói với bà ngoại trước khi đi làm: "Nếu không thấy con về thì bà giúp con cùng nhà con nuôi cháu". Câu nói ám ảnh làm trí tưởng tượng của bà ngoại nhiều lần thắt lại. Sau này nhiều khi bà ngoại sợ cả cái bóng của mình.
NAM TRUNG Ông Hãnh cứ đi tới đi lui trong phòng khách nhà ông, vừa đi vừa quạu cọ lẩm bẩm: thằng Hùng nó nói vậy là nó có ý coi thường mình, nó dám trứng khôn hơn vịt. Rồi mày sẽ biết tay ông. Ông sẽ cho mày còn lâu mới được vào Đảng, ông sẽ bác tất cả những đề xuất về mày...
HOÀNG THÁI SƠNKhi tôi lớn lên thì nội tôi đã mất từ lâu nhưng thỉnh thoảng dân làng vẫn nhắc đến người với niềm cảm mến về những chuyện không ít ly kỳ. Ông tôi rất khoẻ, người tròn vo, đen như sừng, tục danh Cu Trắt - phương ngữ vùng quê tôi nghĩa là nhỏ và rắn chắc. Ông ham mê võ thuật, thạo côn quyền, thuở trai thường đóng vai ông địa trong đám múa lân. Đám múa năm nào hễ thiếu ông là coi như nhạt trò, dân làng chẳng ai buồn xem. Người ta đồn ông tôi tài ba lỗi lạc, như có thể đi trên lửa, nhảy qua nóc nhà, còn những thứ chui vào hậu cung đình làng mà không cần dở ngói là xoàng... Kho chuyện về ông ngày càng dày do mồm miệng dân gian thêu dệt thêm, tuy nhiên trong đó nhiều chuyện là có thật.
PHAN XUÂN HẬUTôi trở về quê sau mười năm xa cách. Quê tôi nằm cuối con sông Vẹn, con sông này là nhánh của sông Dinh, bắt nguồn từ dãy núi Gám, chảy qua bến Dền. Nơi đây xưa kia là kinh đô của vua Dền. Vua Dền tụ tập lực lượng chống lại nhà Trần khi đó đang trấn áp nhà Lý. Vua Dền là hậu duệ của Lý Thái Tổ, ông không chịu sự chuyên quyền của vua tôi Trần Thủ Độ bèn lập căn cứ ở miền Tây Yên Thành, tức quê tôi, và Dền là kinh thành của ông, dân quen gọi ông là vua Dền.
NGUYỄN VĂN VINHTết Mậu Thân năm ấy tôi tròn mười sáu tuổi. Soi gương, tôi thấy y xì một con bé tóc lơ xơ hoe nắng, xấu tệ.
CHÂU DIÊNĐơn vị của tôi đi bộ từ một tỉnh miền Trung, lên qua Mường Phăng thì Điện Biên đã giải phóng. Sau một tháng đi bộ nhưng gần như chạy bộ, chúng tôi được phép nghỉ lại hai ngày ở một bản, hồi đó bản này nằm khá sâu trong rừng, nhưng nay thì nó đã ở bên một nhánh đường mới làm dẫn ra phố huyện Tuần Giáo để nối vào con đường số 6 chạy tuốt lên Điện Biên Phủ.