Về với tình đầu của Hàn thi sĩ

10:09 26/11/2013

Nhắc đến Huế, người ta thường nhớ đến tầm vóc di sản thế giới với kinh thành cổ xưa, là tà áo dài thướt tha của nữ sinh qua cầu Tràng Tiền một thuở... và cả bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ (được Hàn Mặc Tử sáng tác vào năm 1938). Bài thơ trong tập “Thơ điên” này khiến đất vua xưa như lung linh hơn và trở thành kiệt tác của thi ca nước nhà. 75 năm sau ngày bài thơ ra đời, chúng tôi đã tìm về Vĩ Dạ. 

Từ thôn lên phố

Cách trung tâm thành phố chừng hai km, cách chợ An Cựu 1km, thôn Vĩ Dạ ngày nào giờ đã trở thành phường Vĩ Dạ. Con đường Nguyễn Sinh Cung xuyên suốt cái phường ven đô đang đô thị hóa quá nhanh với bảng hiệu, hàng quán đông đúc. Cạnh con đường vinh dự mang tên vị lãnh tụ dân tộc, chợ Vĩ Dạ thấp thoáng, huyên náo cạnh bên vài căn nhà rường cổ kính, thâm nghiêm làm nên bản sắc của vùng đất kinh kỳ trong dĩ vãng nay còn rất hiếm. 

 


Cồn Hến nhìn từ cầu Sông Dinh

Để quan sát rõ hơn cồn Hến, một địa danh trong thôn Vĩ Dạ ngày trước - nơi có căn nhà của bà Hoàng Cúc (tên thật là Hoàng Thị Kim Cúc, người làm Hàn Mặc Tử xúc cảm làm ra bài thơ), chúng tôi đi hết đường Nguyễn Sinh Cung vòng lên cầu sông Dinh. Người ta thường nói ở Huế chỉ có Hương giang nhưng nhiều tài liệu khác cho biết, sông Hương đã từng mang tên sông Lô Dung, sông Dinh, sông Yên Lục. Như vậy, khả năng sông Dinh là tên cũ của sông Hương, gắn liền với tên gọi cồn Hến và khu vực Đập Đá (trùng tên với thị trấn Đập Đá ở thị xã An Nhơn, Bình Định - PV), là những địa danh đã đi vào nhiều câu ca của xứ này. 
 


Đường Nguyễn Sinh Cung

Để tìm đến nhà bà Hoàng Cúc ngày nào, từ đầu đường Ưng Bình, chúng tôi đành đi bộ qua chiếc cầu dẫn vào cồn Hến vì có biển cấm xe taxi và xe tải. Trên chiếc cầu đơn sơ bắc qua sông Dinh,  người dân sở tại chỉ lưu thông bằng xe đạp và xe ôtô, nhiều người khác thì đi bộ, nhất là những đám cưới. Bề ngang chiếc cầu dài chừng bốn mét, hai bên thành cầu làm bằng kim loại, đảm bảo an toàn cho mọi người khi đi qua đây. 

Khi hỏi về địa chỉ chính xác của bà Hoàng Cúc, người dân sở tại chỉ cho khách đường xa một, hai căn nhà rường có cổng phía trước cùng hàng cau trĩu quả mà không biết chính xác bởi nghe đâu căn nhà đích thực cũng “qua tay” mấy lần chủ. Thời gian biến đổi như vật đổi sao dời, nhưng nét Huế thương trong bài thơ của tác giả người Quảng Bình Hàn Mặc Tử vẫn còn được lưu giữ trong những ngôi nhà ở đây. 
 


Cầu Phú Lưu, còn gọi là cầu Cồn - cây cầu nhỏ duy nhất dẫn vào cồn Hến từ đường Nguyễn Sinh Cung, phường Vĩ Dạ

Theo nhiều tài liệu, ngoài anh cả là Hoàng Toại định cư ở nước ngoài, bà Hoàng Thị Kim Cúc còn có mấy người anh ruột tập kết ra Bắc sau hiệp định Genève 1954 là Hoàng Xuân Tùy (nguyên Thứ trưởng Bộ Giáo dục), Hoàng Hoan Nghinh (nguyên đại sứ đặc mệnh toàn quyền của nước ta tại Philippines). Người em ruột Hoàng Tế Ngộ ở lại Huế, trước khi quy tiên từng là “thủ từ” trong ngôi nhà mà bà Cúc từng sinh sống.

Bà Hạnh, 78 tuổi, bán nước ở đây cho biết: “Từ nhỏ, tôi đã được cha mẹ nói rằng vùng đất này đã đi vào thơ ca. Nghe đâu  bà Hoàng Cúc từ trần vào năm 1985. Bà từng là giáo viên dạy nữ công gia chánh ở trường Đồng Khánh và còn là tu sĩ. Đám tang của bà vào loại lớn nhất ở Huế lúc bấy giờ, nối dài từ Đập Đá tới tận Trường Quốc Học (nằm trên đường Lê Lợi hiện nay - PV)”. 

Biết câu chuyện này, thầy Nguyễn Đức Hùng - giáo viên dạy văn của Trung tâm luyện thi Vĩnh Viễn (TP.Hồ Chí Minh) - chia sẻ thêm rằng nhờ đến Vĩ Dạ nhiều lần nên bài giảng của ông thêm nhiều hình ảnh và cảm xúc thật, giúp học trò biết được hoàn cảnh sáng tác mà sách bình giảng văn chương chưa đề cập đến. 
 


Những căn nhà rường đặc trưng

Tuyệt tác từ mối tình dang dở

Đây thôn Vĩ Dạ lúc đầu có tên là Ở đây thôn Vĩ. Theo một số tài liệu, bài thơ được gợi cảm hứng từ mối tình của Hàn Mặc Tử với một cô gái vốn quê ở thôn Vĩ Dạ. 

Nghệ nhân Dzũ Kha - người dựng chòi chăm sóc cho mộ phần của Hàn Mặc Tử tại đồi Ghềnh (phường Ghềnh Rang, TP.Quy Nhơn, Bình Định), bỏ hơn nửa đời người để nghiên cứu về Hàn cho chúng tôi biết rằng, tình đầu của Hàn chính là bà Hoàng Cúc - nhân vật trong bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ. Nhà thơ gốc Quảng Bình này khi theo cha vào công tác tại sở đạc điền ở Quy Nhơn đã đem lòng yêu thương cô gái xứ Huế. Sau bà Hoàng Cúc, thi sĩ Mộng Cầm ở TP. Phan Thiết (Bình Thuận) là nhân tình thắm thiết nhất của Hàn. Chúng tôi đã đem câu chuyện này trao đổi với cháu ruột của Hàn (hiện đang sống tại đường Kỳ Đồng, Q3, TP.Hồ Chí Minh) và được đảm bảo tính xác thực. Theo tìm hiểu của phóng viên, bà Mộng Cầm mất năm 1997 tại nhà con gái ở huyện Bình Chánh. Nhà của bà hiện vẫn còn trên đường Trần Hưng Đạo, ở cửa ngõ dẫn vào phố biển Phan Thiết. 

Nhà thơ Hàn Mặc Tử ra đi ở tuổi 28 (1912-1940) nhưng đã kịp để lại cho đời một tuyệt tác mà người ta còn nhớ mãi. Từ đây, Vĩ Dạ trở nên màu sắc hơn trong tâm khảm của mọi người trong Nam, ngoài Bắc.     

Theo congan.com.vn

 

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • Số 243 tháng 5/2009 của Tạp chí Sông Hương vừa phát hành với nhiều bài viết mới của các nhà văn, nhà thơ và các nhà nghiên cứu...

  • Nhân kỷ niệm 34 năm ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, sáng ngày 25/04, đoàn Chi hội Nhà Văn Việt Nam tại Thừa Thiên Huế đã tổ chức đi thực tế sáng tác tại công trình xây dựng hồ Tả Trạch ở thượng nguồn sông Hương, thuộc xã Dương Hoà, huyện Hương Thuỷ.

  • Với chủ đề "Nghề truyền thống Huế - Bản sắc và phát triển", Festival nghề truyền thống 2009 diễn ra trong bối cảnh kỷ niệm 110 năm cầu Trường Tiền và chợ Đông Ba, được tổ chức vào ngày 12 đến 14/06, nhằm tôn vinh các nghề truyền thống gốm sứ, sơn mài và pháp lam...

  • Mấy ngày gần đây giới hoạ sỹ ở Huế rất xôn xao về việc 12 bức tranh tranh nude ( khoả thân)của hoạ sỹ Nguyễn Kim Đính không được tham dự triển lãm, tranh của anh bị Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch ( VHTTDL) Thừa Thiên Huế xếp loại “ 12 tác phẩm của họa sĩ Nguyễn Kim Đính có một số bức chất lượng nghệ thuật chưa cao, có nội dung không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam ” .

  • Tối ngày 7/4, Nhà hát Nghệ thuật Truyền thống Cung đình Huế ( thuộc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế) đã tổ chức chương trình biểu diễn  nghệ thuật tại Nghinh Lương Đình và dạ nhạc tiệc trên thuyền cung đình.

  • Số 242 tháng 4/2009 của Tạp chí Sông Hương vừa phát hành với nhiều bài viết mới của các nhà văn, nhà thơ và các nhà nghiên cứu...

  • Chiều ngày 27/03, tại số 4 Hoàng Hoa Thám Huế, Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật, Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên Huế, Phòng Văn hóa Thông tin thành phố Huế phối hợp tổ chức triển lãm ảnh nghệ thuật “ Việt Nam, con người và đất nước tôi yêu”, gồm những tác phẩm ảnh đen, trắng về đất nước và con người Việt Nam của nghệ sỹ nhiếp ảnh Nhật Bản Takaiwa Shin.

  • Tối ngày 24/03, tại trụ sở hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế, Tạp chí Sông Hương, Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế đã tổ chức buổi giao lưu, trao đổi giữa với nhà văn Võ Nhị Xuân Hà (Phó Ban công tác Nhà văn trẻ của Hội Nhà văn Việt Nam) về văn học trẻ hiện nay.

  • Sáng ngày 27/03, tại Trung tâm Văn hoá Thông tin tỉnh Thừa Thiên Huế, Câu lạc bộ (CLB) UNESCO thơ Đường Việt Nam đã tổ chức Ngày hội thơ Đường Việt Nam lần thứ IV, với hơn 500 đại biểu từ các tỉnh, thành trong cả nước về dự.

  • Tối ngày 25/03, Trung tâm BTDT CĐ Huế đã tổ chức đêm thơ Nguyễn Khoa Điềm tại bến Nghinh Lương Đình, nhằm giới thiệu đến với công chúng yêu thơ chân dung thơ của một nhà thơ xứ Huế và những đóng góp của ông đối với dòng thơ hiện đại Việt Nam.

  • Trong không khí sôi nổi của các hoạt động chào mừng lễ kỷ niệm ngày giải phóng Thừa Thiên Huế (26/3/1975-26/3/2009), Trung tâm BTDT CĐ Huế sẽ tổ chức đêm thơ Nguyễn Khoa Điềm tại bến Nghinh Lương Đình.

  • Sáng ngày 22-3, nhận lời mời của tạp chí Văn hóa Quân sự (cơ quan thường trú Miền Trung-Tây Nguyên) và  Hội Nhà văn Đà Nẵng, nhóm anh em văn nghệ sỹ Huế trên 20 người gồm các nhà văn, nhà nghiên cứu, nhà thơ, nhạc sỹ và nghệ sỹ trình diễn...  đã đến tham dự chương trình thơ, nhạc, triển lãm ảnh với chủ đề: “Hội ngộ Hải Vân Quan” tại đỉnh đèo Hải Vân.

  • Nhân kỷ niệm 140 năm ngày danh nhân Đặng Huy Trứ đưa nhiếp ảnh vào Việt Nam và khai sinh hiệu ảnh Cảm Hiếu đường, hiệu ảnh đầu tiên ở Việt Nam, kỷ niệm 56 năm ngày ngày truyền thống Nhiếp ảnh Việt Nam; Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật- Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên Huế và Phòng Văn hoá Thông tin thành phố Huế tổ chức khai mạc 2 phòng triển lãm ảnh "Gia đình Việt Nam xưa" và triển lãm các  "Tác phẩm được giải thưởng qua thời kỳ trong suốt 30 năm qua".

  • Tập tranh Sông Hương của họa sĩ Gérald Gorridge, giảng viên Đại học Hình ảnh Angouleme, được ra mắt ngày 9/3 tại trụ sở Hội người Việt Nam tại Pháp ở Paris.

  • NGUYỄN KHÁC PHÊ (Đọc “Nửa vòng đất lạ buồn vui xứ người” của Bảo Cường)  Tôi tin là Bảo Cường không tự ái khi bị (hay “được”) gọi là “nghệ sĩ hát rong”.  Vì không dễ có được danh hiệu này. Người nghệ sĩ không hề bị trói buộc, chẳng hề ra giá “cát-sê”, gần gũi với nhiều tầng lớp công chúng ở mọi phương trời mới  được tặng danh hiệu dân dã mà đáng yêu  đó.

  • Sáng ngày 17 - 2 - 2009, Tạp chí Sông Hương phối hợp cùng Hội Nhà văn TT. Huế tổ chức buổi ra mắt tập truyện ngắn đầu tay của tác giả Nguyễn Đặng Mừng: Bóng chiều hôm (Nxb Hội Nhà văn, 2009). Đến dự có đông đảo các nhà văn, dịch giả, những người có uy tín trong hoạt động văn học nghệ thuật như: Trần Thùy Mai, Nguyễn Khắc Thạch, Tô Nhuận Vỹ, Bửu Ý, Thái Kim Lan, Đặng Tiến…

  • “…Mới ngày nào của buổi sáng hội ngộ mùa thu 2008, các bạn trẻ cùng nhau thảo luận về sân chơi cho văn chương trẻ, nhận ra sự bơ vơ mà như một lời tự tình rất thực đã so sánh: “Con nai vàng ngơ ngác của nhà thơ Lưu Trọng Lư còn có thảm lá vàng để dẫm lên, còn những bước chân tập tễnh vào chốn văn chương của những cây bút trẻ đã không biết dẫm lên đâu trong mênh mông cuộc sống xô bồ hiện tại”.

  • Có thể nói như vậy về cuộc “ra quân” cùng lúc của 14 họa sĩ trẻ tại cơ sở “Nghệ thuật không gian mới” ở thôn Lại Thế (xã Phú Thượng, Phú Vang) chiều ngày 21/12/2008.

  • Sáng sớm ngày 7-12-2008, giữa rừng thông bên núi Ngũ Phong, phường An Tây TP Huế đã diễn ra Đại lễ khánh thành đền thờ vua Trần Nhân Tông (TNT) - nhân kỷ niệm 750 năm ngày sinh vua TNT 7/12/1258-7/12/2008 và 700 năm ngày mất 1308-2008 do Sở Văn hóa - Thể thao và du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế long trọng tổ chức trong khu Trung tâm văn hóa Huyền Trân.

  • Ngày 22/11 vừa qua, tại xóm 3 thôn Lại Thế huyện Phú Vang đã long trọng tổ chức Lễ khai mạc triển lãm tranh “Nơi mới” của các nghệ sĩ: Phan Hải Bằng, Nguyễn Thiện Đức, cặp song sinh Lê Đức Hải - Lê Ngọc Thanh, Võ Xuân Huy, Hoàng Đăng Nhuận, Trương Thiện.