Về với tình đầu của Hàn thi sĩ

10:09 26/11/2013

Nhắc đến Huế, người ta thường nhớ đến tầm vóc di sản thế giới với kinh thành cổ xưa, là tà áo dài thướt tha của nữ sinh qua cầu Tràng Tiền một thuở... và cả bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ (được Hàn Mặc Tử sáng tác vào năm 1938). Bài thơ trong tập “Thơ điên” này khiến đất vua xưa như lung linh hơn và trở thành kiệt tác của thi ca nước nhà. 75 năm sau ngày bài thơ ra đời, chúng tôi đã tìm về Vĩ Dạ. 

Từ thôn lên phố

Cách trung tâm thành phố chừng hai km, cách chợ An Cựu 1km, thôn Vĩ Dạ ngày nào giờ đã trở thành phường Vĩ Dạ. Con đường Nguyễn Sinh Cung xuyên suốt cái phường ven đô đang đô thị hóa quá nhanh với bảng hiệu, hàng quán đông đúc. Cạnh con đường vinh dự mang tên vị lãnh tụ dân tộc, chợ Vĩ Dạ thấp thoáng, huyên náo cạnh bên vài căn nhà rường cổ kính, thâm nghiêm làm nên bản sắc của vùng đất kinh kỳ trong dĩ vãng nay còn rất hiếm. 

 


Cồn Hến nhìn từ cầu Sông Dinh

Để quan sát rõ hơn cồn Hến, một địa danh trong thôn Vĩ Dạ ngày trước - nơi có căn nhà của bà Hoàng Cúc (tên thật là Hoàng Thị Kim Cúc, người làm Hàn Mặc Tử xúc cảm làm ra bài thơ), chúng tôi đi hết đường Nguyễn Sinh Cung vòng lên cầu sông Dinh. Người ta thường nói ở Huế chỉ có Hương giang nhưng nhiều tài liệu khác cho biết, sông Hương đã từng mang tên sông Lô Dung, sông Dinh, sông Yên Lục. Như vậy, khả năng sông Dinh là tên cũ của sông Hương, gắn liền với tên gọi cồn Hến và khu vực Đập Đá (trùng tên với thị trấn Đập Đá ở thị xã An Nhơn, Bình Định - PV), là những địa danh đã đi vào nhiều câu ca của xứ này. 
 


Đường Nguyễn Sinh Cung

Để tìm đến nhà bà Hoàng Cúc ngày nào, từ đầu đường Ưng Bình, chúng tôi đành đi bộ qua chiếc cầu dẫn vào cồn Hến vì có biển cấm xe taxi và xe tải. Trên chiếc cầu đơn sơ bắc qua sông Dinh,  người dân sở tại chỉ lưu thông bằng xe đạp và xe ôtô, nhiều người khác thì đi bộ, nhất là những đám cưới. Bề ngang chiếc cầu dài chừng bốn mét, hai bên thành cầu làm bằng kim loại, đảm bảo an toàn cho mọi người khi đi qua đây. 

Khi hỏi về địa chỉ chính xác của bà Hoàng Cúc, người dân sở tại chỉ cho khách đường xa một, hai căn nhà rường có cổng phía trước cùng hàng cau trĩu quả mà không biết chính xác bởi nghe đâu căn nhà đích thực cũng “qua tay” mấy lần chủ. Thời gian biến đổi như vật đổi sao dời, nhưng nét Huế thương trong bài thơ của tác giả người Quảng Bình Hàn Mặc Tử vẫn còn được lưu giữ trong những ngôi nhà ở đây. 
 


Cầu Phú Lưu, còn gọi là cầu Cồn - cây cầu nhỏ duy nhất dẫn vào cồn Hến từ đường Nguyễn Sinh Cung, phường Vĩ Dạ

Theo nhiều tài liệu, ngoài anh cả là Hoàng Toại định cư ở nước ngoài, bà Hoàng Thị Kim Cúc còn có mấy người anh ruột tập kết ra Bắc sau hiệp định Genève 1954 là Hoàng Xuân Tùy (nguyên Thứ trưởng Bộ Giáo dục), Hoàng Hoan Nghinh (nguyên đại sứ đặc mệnh toàn quyền của nước ta tại Philippines). Người em ruột Hoàng Tế Ngộ ở lại Huế, trước khi quy tiên từng là “thủ từ” trong ngôi nhà mà bà Cúc từng sinh sống.

Bà Hạnh, 78 tuổi, bán nước ở đây cho biết: “Từ nhỏ, tôi đã được cha mẹ nói rằng vùng đất này đã đi vào thơ ca. Nghe đâu  bà Hoàng Cúc từ trần vào năm 1985. Bà từng là giáo viên dạy nữ công gia chánh ở trường Đồng Khánh và còn là tu sĩ. Đám tang của bà vào loại lớn nhất ở Huế lúc bấy giờ, nối dài từ Đập Đá tới tận Trường Quốc Học (nằm trên đường Lê Lợi hiện nay - PV)”. 

Biết câu chuyện này, thầy Nguyễn Đức Hùng - giáo viên dạy văn của Trung tâm luyện thi Vĩnh Viễn (TP.Hồ Chí Minh) - chia sẻ thêm rằng nhờ đến Vĩ Dạ nhiều lần nên bài giảng của ông thêm nhiều hình ảnh và cảm xúc thật, giúp học trò biết được hoàn cảnh sáng tác mà sách bình giảng văn chương chưa đề cập đến. 
 


Những căn nhà rường đặc trưng

Tuyệt tác từ mối tình dang dở

Đây thôn Vĩ Dạ lúc đầu có tên là Ở đây thôn Vĩ. Theo một số tài liệu, bài thơ được gợi cảm hứng từ mối tình của Hàn Mặc Tử với một cô gái vốn quê ở thôn Vĩ Dạ. 

Nghệ nhân Dzũ Kha - người dựng chòi chăm sóc cho mộ phần của Hàn Mặc Tử tại đồi Ghềnh (phường Ghềnh Rang, TP.Quy Nhơn, Bình Định), bỏ hơn nửa đời người để nghiên cứu về Hàn cho chúng tôi biết rằng, tình đầu của Hàn chính là bà Hoàng Cúc - nhân vật trong bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ. Nhà thơ gốc Quảng Bình này khi theo cha vào công tác tại sở đạc điền ở Quy Nhơn đã đem lòng yêu thương cô gái xứ Huế. Sau bà Hoàng Cúc, thi sĩ Mộng Cầm ở TP. Phan Thiết (Bình Thuận) là nhân tình thắm thiết nhất của Hàn. Chúng tôi đã đem câu chuyện này trao đổi với cháu ruột của Hàn (hiện đang sống tại đường Kỳ Đồng, Q3, TP.Hồ Chí Minh) và được đảm bảo tính xác thực. Theo tìm hiểu của phóng viên, bà Mộng Cầm mất năm 1997 tại nhà con gái ở huyện Bình Chánh. Nhà của bà hiện vẫn còn trên đường Trần Hưng Đạo, ở cửa ngõ dẫn vào phố biển Phan Thiết. 

Nhà thơ Hàn Mặc Tử ra đi ở tuổi 28 (1912-1940) nhưng đã kịp để lại cho đời một tuyệt tác mà người ta còn nhớ mãi. Từ đây, Vĩ Dạ trở nên màu sắc hơn trong tâm khảm của mọi người trong Nam, ngoài Bắc.     

Theo congan.com.vn

 

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • Sáng 16/5, tại Trung tâm Văn hoá Phật giáo Liễu Quán Huế, Ban trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức khai mạc Tuần văn hóa Phật giáo, hưởng ứng Ðại lễ Phật đản - Phật lịch 2554, hướng đến Fetival Huế 2010 và kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội.

  • Chiều ngày 13/5, tại Phủ Tùng Thiện Vương, số 91 Phan Đình Phùng, Huế, Hội đồng gia tộc Phủ Tùng Thiện Vương phối hợp với Hội Liên hiệp VHNT Thừa Thiên Huế long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 140 năm ngày mất của một nhà thơ tài hoa Tùng Thiện Vương - Nguyễn Phúc Miên Thẩm (1870-2010). 

  • Sáng ngày 1/5, tại tại bến đò Cồn Tộc, xã Quảng Lợi, Quảng Điền, Thừa Thiên Huế, UBND huyện Quảng Điền đã tổ chức lễ hội Sóng nước Tam Giang lần đầu tiên, diễn ra trong hai ngày 01- 02/5/2010.

  • Ngày 28/4, Hội Đô thành hiếu cổ tại Pháp (AAVH) phối hợp với Trung tâm Hợp tác quốc tế và Nhà tri thức TP Huế đã tổ chức triển lãm ảnh với chủ đề “Nghi lễ hoàng cung và lễ hội ở Huế vào đầu thế kỷ XX”, được diễn ra tại Trung tâm Văn hóa Pháp tại Huế.

  • Đó là chủ đề đêm thơ được Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế, Phòng VHTT huyện Quảng Điền phối hợp tổ chức, diễn ra vào tối ngày 27/4, tại Trung tâm Văn hóa huyện. Đây là hoạt động hưởng ứng Lễ hội Sóng Nước Tam Giang lần đầu tiên  được tổ chức tại Quảng Điền vào ngày 1-2/5 sắp đến và hướng đến Festival Huế 2010.

  • Sáng ngày 24/2, tại cuộc gặp mặt các doanh nghiệp du lịch và lữ hành, ông Ngô Hòa- Phó chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, Trưởng Ban tổ chức Festival đã công bố địa điểm và chính sách giá vé cho khách trong nước và quốc tế khi vào xem các chương trình nghệ thuật tại Festival Huế 2010.

  • Đó là chuyến hành trình do Hội Liên hiệp VHNT Thừa Thiên Huế và Tạp chí Sông Hương tổ chức vào ngày 12/4 vừa qua theo lời mời của Hội VHNT Phú Thọ, đây là hoạt động nằm trong chương trình hướng về 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, chào mừng Quốc lễ Giỗ Tổ Hùng Vương (10/3 âm lịch).

  • Tối ngày 8/4 (ngày 24/2 năm Canh Dần), tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức lễ tế Xã Tắc năm 2010 tại đàn Xã Tắc, phường Thuận Hòa, thành phố Huế, Lễ tế được thực hiện trang nghiêm với đầy đủ các nghi thức truyền thống.

  • Ngày hội “Sóng nước Tam Giang” được UBND huyện Quảng Điền tổ chức lần đầu tiên sẽ diễn ra trong hai ngày 01- 02/5/2010, tại bến đò Cồn Tộc, xã Quảng Lợi, Quảng Điền, Thừa Thiên Huế, với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao, nghệ thuật phong phú, đa dạng mang đậm dấu ấn của vùng quê sông nước.

  • Chiều ngày 30/3, tại Tạp chí Sông Hương, số 9 Phạm Hồng Thái, Huế, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Sở Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo tỉnh Thừa Thiên Huế đã phối hợp tổ chức Hội nghị giao ban báo chí quý I/2010.

  • Sáng ngày 26/3, tại quảng trường Ngọ Môn, tỉnh Thừa Thiên Huế đã long trọng tổ chức Lễ mittinh kỷ niệm 35 năm ngày quê hương hoàn toàn giải phóng (26/3/1975- 26/3/2010).

  • Chào mừng kỷ niệm 35 năm Ngày giải phóng Thừa Thiên Huế (26/3/1975- 26/3/2010) và 50 năm kết nghĩa Hà Nội- Huế- Sài Gòn (1960- 2010), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thừa Thiên Huế phối hợp với Sở VHTT&DL Hà Nội, Sở VHTT&DL TP Hồ Chí Minh khai mạc triển lãm ảnh chủ đề “ Hà Nội- Huế- Sài Gòn là cây một cội, là con một nhà”, được diễn ra vào sáng ngày 24/3, tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, số 7 Lê Lợi, Huế.

  • Sáng ngày 23/3, Tạp chí Sông Hương đã tổ chức buổi ra mắt giới thiệu Sông Hương số đặc biệt chào mừng 35 năm giải phóng Thừa Thiên Huế và kỷ niệm 50 năm “Hà Nội - Huế - Sài Gòn như cây một cội, như con một nhà”.

  • Nhân dịp kỷ niệm 35 năm Ngày giải phóng quê hương Thừa Thiên Huế (26/3/1975-26/3/2010) và 50 năm kết nghĩa Hà Nội - Huế - Sài Gòn, sáng ngày 21/3, tại nghĩa trang liệt sĩ TP Huế, Ban điều hành Đại lễ cầu siêu tỉnh Thừa Thiên Huế đã long trọng tổ chức Đại lễ cầu siêu, tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.

  • Mời các bạn đón đọc SỐ ĐẶC BIỆT SÔNG HƯƠNG, một ấn phẩm mới của Tạp chí Sông Hương, khổ 20x30, dày 48 trang, phát hành từ ngày 23.3.2010 trong cả nước.

  • Chiều 14-3, đã diễn ra triển lãm mỹ thuật chủ đề “... Trên bố” tại gallery Chiêu Ê, số 89 đường Minh Mạng, TP Huế, đây cũng là xưởng vẽ của họa sỹ Hoàng Đăng Nhuận.

  • Sáng ngày 14/3, Hội nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam, Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật, Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên Huế và UBND huyện Hương Trà đã long trọng tổ chức lễ dâng hương tưởng niệm danh nhân Đặng Huy Trứ tại nhà thờ họ Đặng, làng Thanh Lương, xã Hương Xuân, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế.

  • Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật và Hội Nhiếp ảnh tỉnh Thừa Thiên Huế vừa phối hợp với Ủy ban nhân dân huyện Quảng Điền tổ chức Trại sáng tác nhiếp ảnh 2010 với chủ đề ảnh Thời sự nghệ thuật

  • Chào mừng kỷ niệm 1970 năm khởi nghĩa Hai Bà Trưng, 100 năm ngày Quốc tế Phụ nữ, chiều ngày 5/3, tại 26 Lê Lợi, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Liên hiệp VHNT Thừa Thiên Huế, Trường Đại học Nghệ thuật Huế đã phối hợp tổ chức khai mạc triển lãm tranh “ Các Nữ tác giả Thừa Thiên Huế lần thứ XV- 2010”.

  • Tối ngày 28/2 (Rằm tháng Giêng), tại sân Điện Thái Hòa, Đại Nội Huế đã diễn ra đêm thơ Nguyên Tiêu với chủ đề “ Cố đô Huế hướng về Thăng Long- Hà Nội ngàn năm”.