Là tác giả bốn cuốn sách viết về Việt
Thi hào Bulgaria Blaga Dimitrova (1922-2003) - Ảnh: internet
...Cố tránh xa những gì là quá đa cảm, thơ Blaga Dimitrova hướng tìm đến một nữ tính mới, một nữ tính của thế kỷ chúng ta. Nhân vật trữ tình trong thơ Blaga luôn ý thức được về sự tồn tại của bản thân, về sự phức tạp của thế giới ngày hôm nay, hiểu rõ những đau đớn cũng như những hạnh phúc khi chia sẻ số phận với nó. Chính ý thức về một nữ tính mới mẻ này đã khiến cho nhà thơ chịu không ít phiền phức khi cho in những sáng tác của mình. Trong nhiều năm, nữ thi sĩ đã phải trả giá cho lòng dũng cảm và sự trung thực của chính mình.
Mượn một so sánh của Hainơ, có thể nói: Thơ Blaga Dimitrova là sự rớm máu trong tâm hồn...
NGƯỜI DỊCH
Tuần lễ mù
Bắt đầu mùa cưới
người ta còn gọi là tuần lễ mù
Tôi còn mang cho tận cuối đời mình
cái vết chàm thay cho khâu nhẫn cưới
Bao vị hôn thê tự hào những chiếc khâu chứng lý
rồi vứt liệng đi thay chúng vội vàng
Vẫn những vật kim hoàn
biểu tượng sự trung thành đến chết
Tôi cố thử, nhiều lần, và vô ích
tháo ra, đổi thay, gửi những kẻ tráo trưng
Nhưng vết chàm kia, lời thề cưới của mình
vẫn bám chặt trên ngón tay nguyền rủa
Với bột tẩy tốt nhất, bao lần tôi cọ rửa
chà xát bao lần bằng cát bằng tro
Nhưng khi người tôi yêu cầm lấy tay tôi
nỗi hổ thẹn vết chàm vẫn không giấu được
Không một ngón tay óng muốt nào xứng hợp
bên viên xaphia kinh khủng của tôi
Không cách nào tẩy được khỏi ngón tay
cái vết chàm đã đóng vào vĩnh viễn
Trên đốt tay bị xát chà đau đớn
Chữ nghĩa viết ra như một cực hình
Mãi mãi vết chàm
còn theo trọn kiếp
Thậm chí đến ngón tay cứng đờ lúc chết
cũng không sao có thể tháo ra
Và mọc lên từ đất mộ tôi
bông hoa nhỏ màu chàm kinh sợ
Hoang mạc
Tôi sinh ra chỉ mong được mến yêu
Tôi đã học thế nào lòng yêu mến
Song đã trôi đi là cuộc sống
hầu như... không hề biết tình yêu
Tôi đã bỏ qua đã tha thứ bao nhiêu
hầu như không một lời trách móc
Nơi hoang mạc trần trụi này
tôi đang đi
tôi chỉ hỏi
bằng cái nhìn kinh ngạc:
- Con người được sinh ra
dành cho những khoảng xanh mát nào trên mặt đất?
Trích liên khúc nhà
Một nhúm tro - cho mỗi người
những ai yêu mến tôi
Tựa như tôi vẫn ủ lò bằng tro
than vẫn nóng
Chúng không tàn đi trước cuộc gặp ta đã hẹn
trong bóng tối là mắt các anh
Tôi không sống ở nơi nào nhất định
thật tuyệt vời và thật đáng mong
Một nhúm tro để ghi nhớ
thay cho những lời tôi giấu lặng câm
Tất cả lạnh lẽo hơn tất cả hoang vắng hơn
ở đây không còn giữ hơi thở nào ấm áp
Rồi về xa, tất cả các anh, những người yêu tha thiết
bằng một tình yêu chân thành
Một nhúm tro - trong lòng bàn tay anh
ấm nóng và đầy lượng thứ
Những cánh chim trời - trước khi bay
đến đậu trên vai tôi cũng đều run lên như thế
THANH HIỀN dịch
(TCSH49/05&6-1992)
EVGHÊNI EVTUSENKÔ
Tưởng niệm Anđrây Đimitiêvich Xakharôv
LTS: Ca khúc “Thời gian đang chuyển mình” được phát hành trong album cùng tên vào năm 1964. Dylan viết ca khúc này nhằm phản ánh những sự biến đổi của thời cuộc.
Thi sĩ Christopher Merrill được giới phê bình văn chương Mỹ trân trọng, như W.S. Merwin đánh giá, là “một trong những nhà thơ tài năng, táo bạo, và thành công nhất của một thế hệ thi ca hiện đại.”
Nhà thơ Müesser Yeniay, sinh năm 1984, tại Izmir - Thổ Nhĩ Kỳ. Chị tốt nghiệp Đại học Ege môn Anh ngữ và Văn học, nhận bằng Tiến sĩ Văn học Thổ Nhĩ Kỳ tại Đại học Bilkent. Chị từng đoạt một số giải thưởng Văn học tại Thổ Nhĩ Kỳ. Thơ Müesser Yeniay đã được dịch sang nhiều thứ tiếng. Müesser Yeniay hiện là biên tập viên Tạp chí Văn học Şiirden, Thổ Nhĩ Kỳ.
Jan Skacel (1922 - 1989) là một trong số những nhà thơ chủ chốt trong văn học Séc nửa sau thế kỷ 20. Ông cũng là nhân vật có vai trò quan trọng trong đời sống văn học Tiệp Khắc với tư cách là Tổng Biên tập tạp chí Host do domu trong các năm từ 1963 đến 1969.
LTS: Khi Sông Hương gửi những dòng thơ này đến với bạn đọc thì Paris đã yên bình sau cơn ác mộng khủng bố IS. Nhân loại đang đứng bên người Pháp: “Je suis Paris! Tôi là Paris! Nhân loại là Paris!” Lá cờ nước Pháp nhung phủ hàng triệu gương mặt người. Và những bài thơ dành cho Paris đã ngân lên, đơn giản, đó là biểu tượng xứ sở nghệ thuật của thế giới, là nơi Cách mạng Pháp với Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền đã mở ra một kỷ nguyên hoàn toàn mới cho nhân loại…
Buổi sáng ngày 11 tháng 9 năm 2001, bạn làm gì?
LTS: "Maiacôpxki là lá cờ đầu của thơ ca tháng Mười. Và làm thơ ca ngợi cách mạng tháng Mười Nga vĩ đại, ông luôn luôn đặt ra những câu hỏi lớn về viễn cảnh của cuộc cách mạng, về tương lai của nhân loại.
LGT: Nhà thơ Charles Simic sinh vào ngày 9/5/1938 tại Nam Tư, nơi ông có một tuổi thơ đau thương trong chiến tranh thế giới thứ II. Năm 1954, ông theo gia đình di cư sang Mỹ.
JOSEPH BRODSKY
LTS: Sinh năm 1940 tại Peterbuorg. Năm 1970, ông sang định cư ở Mỹ và dạy học tại Đại học Columbia. Ông làm thơ bằng tiếng Nga và tiếng Anh. Năm 1987 ông đoạt giải Nobel văn chương.
Những bài thơ Sông Hương chọn giới thiệu được trích trong tập “Tĩnh vật và những bài thơ khác” từ bản dịch của Hoàng Ngọc Biên.
Billy Collins (sinh ngày 22/3/1941) là thi sĩ nổi tiếng ở Mỹ. Ông đã từng hai lần được bầu là Thi bá, hay còn gọi là Nhà thơ danh dự (Poet Laureate) của Hoa Kỳ, lần đầu vào năm 2001 và lần thứ hai vào năm 2003. Trong các năm từ 2004 đến 2006 ông được bầu là Thi sĩ của bang New York.
LGT: Nakahara Chuya (Trung Nguyên Trung Dã) (1907-1937) là một gương mặt chói ngời của văn học Nhật Bản cận đại dù mất ở tuổi ba mươi và chỉ kịp để lại hai thi tập “Bài ca sơn dương” (Yagi no uta) và “Bài ca ngày tháng cũ” (Arishihi no uta).
EVGHÊNHI EVTUSENKÔ
A. VÔZNHÊXENXKI
LTS: Ngày 18-2-1987, phiên họp của Ban thư ký Hội nhà văn Liên Xô đã hủy bỏ quyết định năm 1958 khai trừ nhà thơ, nhà văn Xô-viết Bôrít Pasternak ra khỏi Hội nhà văn.
Liana Margescu sinh ngày 7/5/1969 tại Campulung Muscel, ở Romania trong một thị trấn nhỏ miền núi. Vì là đứa con duy nhất nên người cha còn hơn là hình tượng một người cha đã đóng một vai trò thiết yếu trong sự trưởng thành của con gái. Một người cha dạy những giá trị đích thực của đời sống, như là tình bằng hữu, tự do, sự thật, ngay cả khi Romania nằm dưới sự kiểm soát của chế độ chuyên chế Ceausescu. Tác giả đã nhận được giải thưởng ở Italia.
Jaroslav Seifert - Frana Sramek - Miroslav Kapek - Michal Cernik
Gwendolyn Elizabeth Brooks (1917 - 2000), là nhà thơ Hoa Kỳ gốc châu Phi. Bà từng có thơ đăng tạp chí từ năm 13 tuổi. Năm 1950 bà được giải Pulitzer về thơ, và như thế là người da đen đầu tiên ở Hoa Kỳ có vinh dự này.
A.X.PUSKIN
Khúc ca về Ô leg minh quân
JEZIBELl - RM.SHANMUGAM CHETTIAR