ĐỖ HỮU CHÍ
Tin Ô-Iôp Pan-mơ bị ám sát làm tôi bàng hoàng xúc động không kém như khi nghe tin bà Indira Găng-đi bị ám sát. Chỉ có sự khác nhau, tôi vừa được gặp bà Găng-đi trước đấy mới có vài tháng, còn Ô-lôp Pan-mơ thì tôi đã gặp và nói chuyện cách đây 18 năm.
Thủ tướng Thụy Điển Olof Joachim Palme - Ảnh: internet
Những con người tuyệt diệu, nhân hậu. Những con người của hòa bình, của tiến bộ, của tình thương và chân lý lại chính là kẻ thù không đội trời chung của đế quốc, của phản động và tay sai hòng ngăn chặn và đẩy lùi bánh xe lịch sử ngay cả bằng những thủ đoạn hạ tiện. Nhưng chính chúng đã chuốc lấy thất bại, đã tự thú nhận sự yếu kém, sự bất lực, bàn tay của chúng không che được ánh sáng mặt trời. Chúng chỉ làm cho những Indira Găng-đi, những Ô-Iôp Pan-mơ, những Tô-ri-hốt(1) và cả những em bé như Sa-man-ta Smít v.v…(2) trở nên bất tử.
![]() |
Tấm biển tưởng niệm tại chỗ Olof Palme bị ám sát, góc đường Sveavägen-Olof Palme ở Stockholm. Ảnh: wiki |
Chúng ta như vừa nghe, thấy Ô-lôp Pan-mơ nhấn mạnh tầm quan trọng của Bản tuyên bố Niu Đen-li, được thông qua tháng 1-1985 tại cuộc Hội nghị của các nhà lãnh đạo 6 nước (3) của 4 lục địa: Trong bản tuyên bố này lại vang lên lời kêu gọi chấm dứt các cuộc thí nghiệm, sản xuất và phổ biến vũ khí hạt nhân và tên lửa mang đầu đạn hạt nhân. "Theo ý chúng tôi, hai việc cụ thể cần đặc biệt chú ý: ngăn chặn chạy đua vũ trang trong vũ trụ và một hiệp định chung nhằm chấm dứt các cuộc thí nghiệm. Chúng tôi xin mời các dân tộc, các quốc hội và các chính phủ trên thế giới kiên quyết ủng hộ lời kêu gọi đó".
Và một Ủy ban Ô-Iôp Pan-mơ theo tinh thần trên đã được thành lập.
Tại cuộc hội nghị đặc biệt lần thứ hai của Quốc tế xã hội chủ nghĩa về giải trừ quân bị (diễn ra ngày 16 và 17-10- 1985 tại Viên) Ô-lôp Pan-mơ, Chủ tịch Đảng công nhân xã hội dân chủ Thụy Điển, cũng đã tuyên bố: "Chúng ta nhiệt liệt chào mừng cuộc gặp gỡ cấp cao sắp đến ở Giơ-ne-vơ. Chương trình nghị sự của các cuộc hội đàm song phương bao gồm nhưng vấn đề mà tất cả chúng ta đều quan tâm: những hiệp định có hiệu quả nhằm ngăn chặn chạy đua vũ trang trong vũ trụ và chấm dứt chạy đua vũ trang trên trái đất, hạn chế và giảm bớt những vũ khí hạt nhân và củng cố sự ổn định chiến lược.
"Những đề nghị mới của lãnh tụ Xô Viết về giảm bớt và hạn chế việc thí nghiệm vũ khí vũ trụ phải được coi là một hành động tích cực. Hội nghị thượng đỉnh phải đem lại những kết quả cụ thể. Chúng ta chờ đợi và chúng ta có quyền đòi hỏi phải như vậy".
Đó là những cái gai trước mắt bọn thù địch nhưng không phải chỉ mới bây giờ.
|
Olof Palme đi biểu tình ở Stockholm sát cánh với đại sứ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa Nguyễn Thọ Chân tháng 2/1968- Ảnh: wiki |
Năm 1968, chúng tôi ở trong đoàn đại diện của Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam việt Nam sang thăm Thụy Điển, ngay sau sự kiện Thủ tướng Ô-Iôp Pan-mơ dẫn đầu đoàn biểu tình của nhân dân Stockhom xuống đường chống Mỹ xâm lược Việt Nam.
Thụy Điển là đất nước của ao, hồ và rừng thông, tùng, bách. Số dân ít (8 triệu người) nhưng lại là một trong những nước công nghiệp phát triển của thế giới.
Xe chúng tôi vừa đến Dinh Thủ tướng thì Ngài Ô-Iôp Pan-mơ, một người dong dỏng cao, ăn mặc giản dị (có lẽ còn kém bộ quần áo của chúng tôi đang mặc) đã từ trên bậc thềm bước xuống thân mật niềm nở ôm hôn chúng tôi và nói: "Tôi đã được biết về cuộc tấn công Mậu Thân (1968) của nhân dân các Ngài. Chắc chắn đây chỉ là cuộc diễn tập. Mỹ-ngụy sẽ còn chịu đựng những cuộc diễn tập như vậy cho đến khi bị tống cổ hoàn toàn. Có phải vậy không các bạn thân thiết của tôi?"
Chúng tôi cười vui vẻ thay cho câu trả lời đồng tình và cũng không quên nghề nghiệp ngoại giao: "Xin chân thành cảm ơn Ngài. Ngày ấy sẽ đến sớm hơn với sự giúp đỡ, ủng hộ của Ngài và của nhân dân Thụy Điển cũng như của nhân dân tiến bộ trên thế giới". Ô-Iôp Pan-mơ dẫn chúng tôi vào phòng khách. Chỉ độc có một chiếc bàn trên ấy có ít hoa quả và rượu nhẹ, không có ghế ngồi. Chúng tôi đứng quanh bàn, Ô-lôp mở nút chai rượu nho và nói:
"Theo thủ tục ngoại giao, chủ nhân phải rót trước vào cốc mình một ít rượu, rồi mới rót đầy cốc cho khách, sau đó lại rót tiếp vào cốc mình để chứng tỏ rượu không có thuốc độc. Nhưng không lẽ giữa các bạn và chúng tôi mà lại còn phải giữ kẻ như vậy sao. Để tỏ lòng khâm phục cuộc chiến đấu vô cùng gian khổ và anh hùng của nhân dân Việt Nam, tôi xin phép rót đầy cốc các bạn trước và cũng để nói lên rằng, các bạn có thể hoàn toàn tin cậy ở sự đồng tình và ủng hộ của nhân dân chúng tôi". Những câu nói chí tình và ân nghĩa làm sao! Hình như trong đoàn chúng tôi có chị đã quay mặt để dấu nước mắt lưng tròng.
Thủ tướng hỏi tiếp về cuộc chiến đấu của ta và nói tiếp: "Chính phủ Thụy Điển đã sẵn sàng giúp mấy trăm triệu đồng (tiền Thụy Điển) nhưng riêng tôi sẽ vận động Quốc hội và cá nhân góp vào cũng sẽ ủng hộ ngần ấy nữa".
Trong đoàn chúng tôi, có người xin phép hỏi một câu quá bộc trực: "Vì sao Thụy Điển là một nước tư bản, Ngài thuộc Đảng Công nhân xã hội - dân chủ mà nhân dân Thụy Điển do Ngài lãnh đạo lại ủng hộ chúng tôi tích cực đến thế". Có người trong đoàn có vẻ không bằng lòng với câu hỏi như vậy, nhưng Thủ tướng Ô-lôp Pan-mơ đã cười vang và vui vẻ trả lời: "Vì chúng ta đều là Mác-xít cả". Rất hóm hỉnh và tế nhị, vì Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam do Đảng Nhân dân cách mạng lãnh đạo chẳng phải là Mác-xít Lê-nin-nít sao?
Thủ tướng hướng dẫn chúng tôi đi xem và giới thiệu nội dung, ý nghĩa mấy bức tranh treo trong phòng khách. Sau đấy kết thúc buổi hội kiến. Thủ tướng nói: "Chúng ta cần tranh thủ thời gian, nhất là với các bạn, các bạn còn nhiều việc phải làm để nhân dân chúng tôi hiểu rõ hơn nữa cuộc đấu tranh chính nghĩa và tất thắng của các bạn.
Đất nước chúng tôi mạnh về công nghiệp giấy, về đóng tàu biển, về khoan dầu ngoài biển. Chắc chắn khi nước các bạn hoàn toàn giải phóng và thống nhất, các bạn sẽ cần đến những thứ đó và chúng tôi sẵn sàng giúp đỡ và hợp tác để khôi phục và phát triển kinh tế của đất nước đã bị chiến tranh tàn phá. (Điều đó sau này đã trở thành hiện thực với nhà máy giấy Bải Bằng ở Vĩnh Phú, Bệnh viện bà mẹ trẻ em ở Hà Nội, mở rộng nhà máy điện Thủ Đức ở Thành phố Hồ Chí Minh v.v...). Các bạn chiến đấu cho dân tộc mình và cho nhân loại tiến bộ, cho hòa bình và chân lý, chúng tôi có trách nhiệm phải đóng góp. Xin cảm ơn các bạn không quản đường sá xa xôi đã đến thăm và làm cho chúng tôi hiểu rõ thêm con người và đất nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính mến".
"Còn bây giờ chỉ có một điều nhỏ nhưng cũng phải nói để các bạn thông cảm cho, khỏi phải hiểu lầm nhau. Khi tôi đến đây với tư cách Thủ tướng tiếp đoàn đại diện của Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam tôi phải đi xe ô tô cho đúng nghi lễ, còn bây giờ cuộc hội kiến đã xong, tôi không còn là thủ tướng nữa mà chỉ là một người Thụy Điển bình thường như trăm nghìn người Thụy Điển khác. Vậy các ngài cho phép tôi lấy xe đạp của tôi để sẵn ở đây để đi về nhà".
Chúng tôi bâng khuâng và cảm động nhìn theo bóng dáng nhanh nhẹn của Ô-lôp Pan-mơ nhảy lên xe, đạp ra khỏi cổng Dinh Thủ tướng, không hề thấy người nào bảo vệ đi theo. Trong đầu óc tôi hiện lên rõ nét phải chăng đây là Con Người như Maxim Goóc-ki, nhà văn của Liên Xô đã nói?
Đ.H.C
(SH19/6-86)
--------------------
(1), (2) Tô-ri-hốt: đại tướng anh hùng dân tộc Panama và Samanta Smít (em gái Mỹ đã đi thăm Liên Xô đã bị chết vì tai nạn máy bay mà ai cũng dễ đoán ra nguyên nhân).
(3) 6 nước đó là: Ác-hen-ti-na. Ấn Độ, Mê-hi-cô, Tan-za-ni-a, Thụy Điển, Hy Lạp.
LỖ TẤN
Nói đến đọc sách, tựa hồ đó là một việc rất rõ ràng, chỉ cầm đem sách ra đọc là được rồi. Nhưng không hề đơn giản như vậy.
THUẬN AN
(Đọc cuốn ký sự đường xa “18 tuổi và chuyến phượt solo đầu đời trên đất Mỹ” của Phạm Nguyễn Linh Đan, Nxb. Hội Nhà văn 2018).
(Để tưởng niệm thi sĩ Mary Oliver, vừa mất ngày 17 tháng 1, 2019, tại Florida, 83 tuổi)
ĐỨC TÙNG
CHU HUY SƠN
Khó có thể kể hết những nhà thơ Việt Nam và thế giới bắt gặp cảm hứng từ cuộc đời cao đẹp và vô cùng trong sáng của Chủ tịch Hồ Chí Minh để sáng tác nên những tác phẩm về Người. Song, tôi cho rằng, bài thơ “Hồ Chí Minh - tên Người là cả một niềm thơ” của nhà thơ Cuba là một trong những sáng tác hay nhất viết về Bác.
Sinh năm 1947 tại Rio de Janeiro, Brazil, 40 tuổi mới viết và xuất bản cuốn sách đầu tiên, Paulo Coelho được xem là nhà văn (còn sống) được đọc nhiều nhất thế giới: tuy số lượng tác phẩm đến nay chỉ trên 20 cuốn, nhưng đã phát hành đến 86 triệu bản tại 150 quốc gia, trong đó có nhiều cuốn luôn ở trong danh sách best- seller (số liệu tính đến tháng 6/ 2015). Ngày 22/12/2016, trong danh sách 200 tác giả có ảnh hưởng lớn nhất thế giới do công ty Richtopia đề xướng, Paulo Coelho được kể tên ở vị trí thứ 2.
WILLIAM D. ADAMS
LGT: William D. Adams hiện là học giả cao cấp tại quỹ hỗ trợ nhân văn và khoa học nghệ thuật lừng danh Andrew W. Mellon của Hoa Kỳ. Từ 2014 - 2017, ông được Tổng thống Obama (lúc đương nhiệm) bổ nhiệm giữ chức vụ chủ tịch Tổ chức Quốc gia về Nhân văn (NEH) - cơ quan độc lập của chính phủ tài trợ các dự án văn hóa, nghệ thuật, và giáo dục.
PABLO NERUDA
LGT: Pablo Neruda, nhà thơ Mỹ Latinh nổi tiếng thế giới, sinh năm 1904 tại Parral, Chile. Năm 1920 ông đến Santiago để học tập và công bố bài thơ đầu tiên “La canción de la fiesta” (1921), rồi được biết đến rộng rãi qua tập thơ “Crepusculario” (1923).
PHẠM THỊ PHƯƠNG THẢO
Tôi xin được dùng tên một bài thơ viết tại Paris của mình làm tựa đề cho bài viết này. Đó là những cảm xúc thăng hoa, những phút giây hạnh phúc và cũng là những kỷ niệm khó quên cùng bạn thơ của 24 quốc gia tham dự cuộc thi Slam thơ Quốc tế 2018 tại Paris tháng 5/2018 vừa qua.
PHẠM HỮU THU
Nhân loại kính nể không chỉ vì đất nước Nhật Bản bình tĩnh ứng phó thiên tai mà còn gây thiện cảm qua hành vi ứng xử của họ.
NGUYỄN THANH VIỆT
Nguyễn Thanh Việt là nhà văn gốc Việt đoạt giải văn chương Pulitzer, tác giả của “The Sympathizer,” “The Refugees,” và “Nothing Ever Dies: Vietnam and the Memory of War.” Ông hiện là giáo sư Anh văn tại Đại học Nam California (Mỹ).
(T. Segers đặt câu hỏi, Hans Robert Jauss trả lời, Timothy Bahti dịch [sang tiếng Anh], Tạp chí New Literary History, Vol. 11, No. 1, Johns Hopkins University Press, 1979).
HENRY SLESAR
Nhà văn nổi tiếng Henry Slesar (1927 - 2002) viết tiểu thuyết, kịch bản, trinh thám, khoa học viễn tưởng đặc sắc về thủ pháp hài hước, kết cục trái chiều.
PHẠM ĐĂNG
Thế giới vừa vĩnh biệt một thiên tài: Stephen William Hawking.
Ngày sinh của Hawking (8 tháng 1 năm 1942) đúng 300 năm sau ngày mất của Galileo Galilei (8 tháng 1 năm 1642). Ông qua đời (14/3/2018) vào ngày số Pi, cũng là ngày sinh của Albert Einstein (14 tháng 3 năm 1879).
Robert Arthur, Jr. sinh năm 1909, tại Philippines, nơi cha của ông, sĩ quan quân lực Hoa Kỳ, đóng quân. Tuổi thơ của ông cũng theo chân cha nay đây mai đó, có điều là ông không nối nghiệp cha (dù đã được nhận vào trường West Point), mà chọn học ngành văn chương.
HENRY JAMES
Henry James: Nhà văn Mỹ (1843 NewYork - 1916 Luân Đôn), viết tiểu thuyết, truyện ngắn, phê bình văn học; đặc biệt yêu văn học, nghệ thuật Pháp. Tác phẩm: 112 truyện ngắn (1864 - 1910), Toàn tập (1990 - 2009). Chủ đề: Ý thức, tâm lý; mơ mộng, tình cảm; vẻ đẹp, chân lý nghệ thuật.
NGUYỄN ĐỨC TÙNG
Trước khi biết lòng tử tế là gì
Bạn phải mất đi nhiều thứ
NGUYỄN DƯ
Đọc Thơ Đường bất ngờ thấy bài Lương Châu từ của Vương Hàn (687 - 726):
Bồ đào mĩ tửu dạ quang bôi
Dục ẩm tì bà mã thượng thôi.
Túy ngọa sa trường quân mạc tiếu,
Cổ lai chinh chiến kỉ nhân hồi.
PHẠM TRƯỜNG THI
Tôi và nhà văn Hà Phạm Phú nhận lời mời của Hội Nhà văn Việt Nam đi dự Hội thảo văn học quốc tế Trung Quốc và các nước lưu vực sông Mê Kông gồm: Myanmar, Lào, Campuchia, Thái Lan và Việt Nam được tổ chức từ ngày 21 đến 25 tháng 5 năm 2017 tại thành phố Nam Ninh, tỉnh Quảng Tây, khu tự trị dân tộc Choang Trung Quốc.
W.S. PEIRIS
W.S.Peiris sinh 1932; đạt giải nhì truyện ngắn tiếng Anh trong cuộc thi Văn học quốc gia Tích Lan năm 2008. Hiện ông sống tại Kiribathgoda, Sri Lanka.