HỒ VĨNH
Mới đây trong quá trình sưu tầm tư liệu Hán Nôm tại Cố đô Huế, chúng tôi tìm thấy một bản thảo chữ Hán viết dưới đời vua Bảo Đại.
Bản thảo được viết trên giấy bản mỏng, màu vàng, khổ 15,5 x 20,5cm có 79 chữ Hán, nét chân phương, được phiên âm như sau:
Trùng cửu nhật hữu hoài
Khứ niên thử nhật yến tùng lâm,
Mỗi đáo trùng dương hứng bất câm.
Mãn nguyệt phong trần đa viễn cảm,
Đồng nhân suy bệnh thiểu đăng lâm.
Sáp thù giai tiết nan kham tứ,
Bả cúc ly tiền độc tự châm.
Tán tụ vô thường thu hữu ước,
Minh niên thử hội tục cao ngâm.
Bảo Đại thập cửu niên trùng cửu nhật.
Tùng Lâm chủ nhân Hữu Nguyên thị vị định thảo.
Tạm dịch:
Chợt nhớ vào ngày trùng cửu
Năm ngoái dự tiệc ở rừng thông,
Mỗi lần đến tiết trùng dương thì thi hứng không ai ngăn nổi.
Suốt cả tháng phong trần có nhiều cảm hứng xa xôi,
Bạn bè già ốm ít người tới.
Cặm một đóa hoa thù du vào một ngày lễ tiết khi mà ta suy nghĩ nhiều,
Hái một đóa hoa cúc trước hàng giậu riêng ta tự rót rượu.
Việc đời thật là vô thường tan rồi lại hợp giữa mùa thu đã từng có ước hẹn,
Sang năm vào dịp này lại nối tiếp ngâm nga vang lừng.
Ngày trùng cửu (mồng 9 tháng Chín) năm Bảo Đại thứ 19 (1944).
Bản thảo của Tùng Lâm chủ nhân Hữu Nguyên thị viết vào giờ vị (giờ Mùi).
Trần Đại Vinh dịch
Qua nghiên cứu, được biết biệt hiệu Hữu Nguyên là của ông Hồ Đắc Khải
(1894 - 1959), Thượng thư Bộ Hộ dưới đời vua Bảo Đại.
H.V
(SH287/01-13)
Các nhà khoa học đã lần đầu tiên xác định tầng văn hóa đầy đủ nhất có niên đại kéo dài từ thế kỷ 8-9 đến thế kỷ 19-20 ở trục Trung tâm Hoàng thành Thăng Long, là thông tin được đưa ra tại Hội nghị báo cáo kết quả khai quật thăm dò khu vực chính điện Kính Thiên thuộc Trung tâm Hoàng thành Thăng Long tổ chức ngày 16/12.
Kết quả khảo cổ học mới nhất khẳng định thành Cổ Loa là tòa thành đất sớm nhất, có quy mô lớn nhất ở Việt Nam và Đông Nam Á, được đắp dưới thời vua An Dương Vương (thế kỷ thứ 3-2 trước Công nguyên). Kỹ thuật đắp thành có sự khác nhau giữa thành Ngoại, thành Trung và thành Nội.
Bộ Văn hóa Hy Lạp cho biết những bức họa ghi lại cảnh cuộc sống hàng ngày đã được phát hiện trên những cây cột trong ngôi mộ cổ lớn nhất Hy Lạp ở Amphipolis, thuộc khu vực phía bắc Macedonia.
Nhà chức trách Tây Ban Nha đang có kế hoạch khai quật một ngôi mộ tập thể, được cho là có chứa di hài của Federico Garcia Lorca, một trong những nhà thơ, nhà soạn kịch nổi tiếng nhất xứ sở bò tót.
Bộ Văn hóa Hy Lạp cho biết các nhà khảo cổ nước này vừa tìm thấy một bộ hài cốt, trong một chiếc quách bằng đá vôi thuộc căn phòng thứ 3 trong lăng mộ bí ẩn nằm tại Amphipolis, có niên đại từ thời Alexander Đại đế (Thế kỷ 4 TCN).
Xuất lộ tại khu vực sát Nhà Quốc hội vừa hoàn thành, trục kiến trúc tâm linh của vương triều Lý được Viện khảo cổ học VN đánh giá là "hiện tượng đặc biệt trong lịch sử Đông Á và Đông Nam Á, thể hiện tinh thần độc lập và tự tôn dân tộc rất cao của Đại Việt".
Các nhà khoa học đã giải mã được những ký hiệu trên một chiếc đĩa cổ có niên đại từ năm 1700 trước Công nguyên.
Một bức tranh khổ lớn, với các hình vẽ đẹp mắt, vừa được giới khảo cổ tìm thấy trong ngôi mộ bí ẩn nằm ở Amphipolis, thuộc khu vực Central Macedonia, Hy Lạp.
Ngày 7/10, nhóm khảo cổ tại khu lăng mộ Amphipolis phía Bắc Hy Lạp cho biết lăng mộ này là nơi chôn cất một nhân vật vô cùng quan trọng hoặc một vị tướng trong quân đội của Alexander Đại đế.
Ngày 2/10, Bảo tàng tổng hợp Bình Định đã tổ chức công bố kết quả khai quật khu phế tích tháp Rừng Cấm nằm tại thôn Thủ Thiện Thượng, xã Bình Nghi, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định.
Chưa chắc chắn khu vực điện Kính Thiên là trục trung tâm từ thời Lý, nhưng kết quả khảo cổ học mới nhất chỉ ra, đó là trung tâm từ thời Lê Sơ. Đây là một trong số những điểm mới của kết quả khai quật khảo cổ trục trung tâm Hoàng thành Thăng Long năm 2013.
Các nhà khảo cổ vừa tìm thấy 2 bức tượng cẩm thạch rất đẹp, mô tả các nhân vật là nữ giới, trong quá trình khai quật một lăng mộ cổ có từ thời Alexander Đại đế.
Ngày 4.9, tại Bảo tàng điêu khắc Chăm Đà Nẵng đã diễn ra buổi giới thiệu khai quật khu di tích khảo cổ Quá Giáng (xã Hòa Phước, huyện Hòa Vang, TP.Đà Nẵng).
TRẦN VĂN DŨNG
Trong quá trình điền dã, khảo cứu hệ thống giá trị các di sản văn hóa vật thể trên địa bàn làng Thượng An, xã Phong An, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế, chúng tôi đã phát hiện tại chùa Hội Thượng (còn gọi là Niệm Phật Đường An Cát) đang lưu giữ một chiếc vạc đồng được đúc vào thời vua Minh Mạng (1820 - 1840).
Việc tìm thấy nhiều công cụ lao động nguyên thủy ở Đồng Văn, Hà Giang gợi lên cuộc sống xã hội của con người thời tiền sử nơi đây mà trước kia chúng ta vẫn khá mơ hồ.
HỒ VĨNH
Mới đây trong quá trình sưu tầm tư liệu Hán Nôm tại Cố đô Huế, chúng tôi tìm thấy một quyển Kinh Phật khắc in vào năm Kỷ Dậu (1909).
Các nhà khảo cổ học đến từ Trường đại học Khoa học xã hội và nhân văn Hà Nội vừa phát hiện thêm một phế tích đền tháp Chăm tại thôn Quá Giáng 2 (xã Hòa Phước, huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng) sau gần 20 ngày khai quật trên một diện tích rộng chừng 1.200m2.
Phó Giáo sư- Tiến sĩ Nguyễn Khắc Sử - Nghiên cứu viên cao cấp, Viện khảo cổ học Việt Nam cho biết: Sau hơn hai tháng làm việc tích cực, các chuyên gia Viện khảo cổ học, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã phát hiện 24 di tích khảo cổ thời tiền sử.
Ngày 18/7, Bảo tàng tỉnh Bến Tre phối hợp với Khoa Lịch sử, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh) tổ chức báo cáo kết quả khai quật ngôi mộ nằm ở khu phố 2, thị trấn Chợ Lách, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre.
Ông Lý Mạnh Thắng - Phó Giám đốc Bảo tàng tỉnh Tuyên Quang cho biết Đoàn khảo sát của Bảo tàng Tuyên Quang vừa phát hiện một di tích chùa thời Trần có niên đại khoảng thế kỷ XIII-XIV, với nhiều hiện vật quý ở Gò Chùa, thôn 17, xã Phú Lâm, huyện Yên Sơn (Tuyên Quang).