TRẦN NHẬT
Cúi xuống thật gần, Phương ơi, em hãy cúi xuống thật gần, em sẽ ngửi thấy được mùi của đất và nước, em đừng khóc, ở đây anh có đồng đội, anh không cô đơn…”.
Minh họa: Phan Thanh Bình
Người lính trẻ vẫn nằm im trong lòng đất, anh vẫn không thôi nghĩ về vợ con mình và về mọi thứ. Chưa bao giờ anh thấy đất gần gũi đến thế, đất ôm anh vào lòng, đất ru anh ngủ. “Nếu anh không về được, em nhớ nói với con trai chúng mình rằng ba đang hành quân cùng đồng đội ở một nơi rất xa, em nhé.” Người lính trẻ cố cử động những ngón tay nhưng không được, mọi thứ trở nên bất động như đóng băng giữa vô vàn đất đá.
“Ba đang hành quân. Mẹ xem này, ba đang hành quân. Khi nào thì ba về hả mẹ?” Đứa bé vừa vẽ trên tờ giấy nhỏ những hình thù dễ thương vừa đem khoe mẹ. Phương nhìn những hình thù trẻ thơ ấy rồi mỉm cười, cô để trang giáo án trên bàn và cúi xuống hôn lên trán con. “Ba sẽ về sớm thôi con.” Phương nói với con và lại nhìn ra ngoài cửa sổ. Mưa trắng trời. Mưa lớn hơn cả những cơn mưa ngày đầu Phương và anh gặp nhau. Khi những cơn gió lớn lao tới đập vào ngôi nhà nhỏ thì Phương đóng cửa sổ lại. Những thông tin về tình hình lụt bão vẫn được cập nhật thường xuyên qua chiếc điện thoại trên bàn làm việc của Phương. Nước sẽ còn dâng lên cao nữa, Phương nhìn quanh gian nhà để xác định những vật dụng nào sẽ kê lên trước, những gì sẽ kê lên sau. Mưa thế này không biết anh và đồng đội có sao không.
“Đồng đội ơi… các anh ở đâu…”. Những người lính vừa đào xới lớp đất đá dưới chân mình vừa gào to. “Đồng đội ơi, chúng tôi đã tới, các anh lên tiếng đi, nào, một tiếng nói nhỏ thôi chúng tôi cũng nghe thấy các anh, các anh đang nằm chỗ nào… Đồng đội ơi…”. Dưới mưa rừng, những người lính trẻ gào thét rồi đào xới lớp đất đá nặng nề vô tri và hoang lạnh. Tất cả họ đang nghĩ tới một phép màu. Một đống đất đá khổng lồ vùi xuống sau cơn thác lũ đã nhấn chìm và vùi lấp tất cả. Mưa mỗi lúc mỗi lớn, đáp lại những tiếng gọi thấu đến trời xanh là sự im lặng đáng sợ của núi rừng. Núi rừng im lặng như sự im lặng của nguyên sơ.
Anh nhớ lần đầu tiên gặp Phương, khi ấy Phương đang là sinh viên. Ngày ấy, Phương như con chim xanh bị ướt nép vào lòng anh trong dịp anh và đồng đội đi tình nguyện sau một trận lũ lớn. Bao năm rồi Phương vẫn thế, Phương như là suối nguồn của đời anh. Anh yêu lắm nụ cười của Phương và cả nụ cười thần tiên của đứa con trai nhỏ. “Núi rừng đẹp lắm Phương ạ, hoa nở trắng trời…”. Người lính trẻ bỗng thấy xung quanh anh là hoa rừng trắng xóa một màu, đất đá biến thành mây, anh thấy mình nhẹ bẫng, anh đang bay lên, bay lên trên lớp đất đá vô tri nặng trĩu.
“Cúi xuống thật gần, Phương ạ, em cúi xuống thật gần mới nghe được anh nói…”. Dưới đống đất đá người lính trẻ lại thì thầm. “Nếu anh không về em hãy nói với mẹ là anh đang hành quân ở một nơi rất xa, nơi ấy anh và đồng đội đang hát vang rừng, em hãy nói với mẹ rằng đừng lo gì cả, anh là người lính, mà việc của người lính là ra đi, đi tới những vùng đất cằn cỗi, đi tới những vùng trời bão giông, bọn anh đi, đi mãi, đi không bao giờ nghỉ ngơi em ạ…”. Bây giờ người lính trẻ cảm thấy khó thở hơn, anh nghe lòng ngực nặng nề, anh cố cử động các ngón tay nhưng anh cảm thấy đang có hàng tấn đất đá đè lên những ngón tay của mình. “Chỉ một xíu nữa thôi là bọn anh đã đến được với đồng bào rồi em ạ, qua đêm nay, nếu không gặp tai nạn này thì sáng sớm mai bọn anh đã đem được bao nhiêu nước, bao nhiêu gạo, chăn và áo ấm nữa đến cho đồng bào vùng lũ… Nhưng… tiếc quá Phương ơi…”.
“Đồng đội ơi… các anh ở đâu?” Những người lính vẫn kêu gào và đào xới. Đất đá có biết gì đâu, đất đá vô tri lắm. Chỉ có lòng người là quặn đau, là tan nát, rối bời. “Chúng tôi đã tới với các anh đây, đồng đội ơi… lên tiếng đi chứ, các đồng chí ơi, một tiếng nhỏ thôi cũng được, lên tiếng đi, nào…”. Những người lính đào xới và thấm mệt, nhưng họ biết họ không vô vọng, họ ngửa mặt lên nhìn bầu trời trắng xóa, họ hy vọng họ sẽ tìm thấy đồng đội của mình dưới đống đất khổng lồ kia. Phía trên họ là một vùng hoang vu, trống trải và đỏ ngầu sau khi một phần ngọn núi sạt lở bởi thác lũ tối qua.
Phương kê giường lên cao hơn, cô đắp thêm chăn cho con trai, cô nhìn vào khuôn mặt nhỏ bé của con trai và thầm cầu nguyện cho anh và đồng đội hoàn thành nhiệm vụ. Phương nghĩ tới ngày anh trở về, thành phố sẽ đầy nắng ấm, hoa trên các công viên sẽ nở sau một đợt mưa lũ mịt mùng. Phương sẽ đón anh trở về với hoa lay ơn trên bàn, với những món ăn tuyệt vời nhất mà Phương có thể lo cho anh. Ngày anh về, Phương sẽ mở tung hết tất cả cánh cửa để ánh nắng rọi vào trong nhà, Phương và con sẽ hát cho anh nghe, và Phương biết anh lại hôn lên trán Phương và chơi tàu bay với con trai nhỏ. Rồi cả nhà sẽ ra phố, phố đầy hoa và dòng người cười nói sau những tháng ngày mỏi mệt.
“Cúi xuống nữa, thật gần nữa Phương ơi, nếu không đủ gần em sẽ không nghe được lời đất nói, bây giờ anh gần như không thở được nữa. Có cái gì đó đè lên ngực anh, anh nhớ em và con, con trai chúng mình giờ này chắc đã ngủ. Em đừng oán trách đất, đất đá vô tri em à.” Người lính trẻ cảm thấy toàn thân mình biến thành một tảng đá khổng lồ, tảng đá cố chui lên khỏi lớp bùn đất nhưng càng cố tảng đá ấy càng lún sâu xuống. “Anh không thở được Phương ơi, anh tiếc quá, chỉ một xíu nữa thôi bọn anh đã đến được với đồng bào, đồng bào mình khổ quá em ạ, lam lũ, cơ hàn. Nếu anh không về em đừng oán trách đất, đất không có lỗi, Phương ơi. ”
Thằng bé trở mình, Phương thức dậy, bây giờ đã là hai giờ khuya. Phương không biết giờ này anh ở đâu. “Ba, đừng để vụt mất con chim ấy.” Con trai đang ngủ mê, trong giấc mơ nó gọi tên ba. Phương kéo chăn đắp lại cho con trai rồi cúi xuống hôn lên trán nó. “Ngủ ngon, con yêu, ba sẽ không để những cánh chim ấy vụt mất đâu.” Phương nói. Có lẽ giờ này anh và đồng đội vẫn đang hành quân, có lẽ giờ này đồng đội và anh đang ở trong lòng đồng bào, Phương nghĩ vậy rồi mỉm cười trong đêm. Phương ước gì bây giờ trời đã sáng, và nắng đã lên. Cô bước ra khỏi giường và nhìn ra ngoài trời qua khung kính cửa sổ, ngoài trời gió vẫn rít lên từng cơn, mưa như hàng tỉ sợi nước vô tâm trút xuống ngôi nhà nhỏ bé. Dưới chân Phương nước đang dâng lên một cách vô tình, dâng lên mà không để ý tới sự lo lắng mơ hồ của cô.
“Đồng đội ơi…”. Những người lính vẫn không ngớt kêu đồng đội mình. Bây giờ hàng trăm tấn đất đá đã biến thành bùn nhão dưới chân họ. Vẫn không tìm thấy một tia hy vọng nào. Giờ này, tất cả họ và tất cả người dân cả nước đang chờ đợi một phép màu sẽ tới, tấn bi kịch này sẽ qua mau và sự đoàn viên trong nước mắt, nụ cười sẽ tới. Mưa mỗi lúc mỗi lớn, những chiếc đèn pha từ những cỗ máy phát điện lớn sáng rực trong đêm mặc cho mưa gió bão bùng. Những chú chó nghiệp vụ và những máy móc hiện đại vẫn đang miệt mài tìm kiếm hy vọng trong đêm. Nhưng đêm thâu và gió rít vẫn vô tình. Rồi đằng xa ấy có ai đó gào lên khi chú chó nghiệp vụ rục mõm xuống dưới lớp bùn đất. Những đôi dép cao su và những chiếc mũ cối được một người lính moi lên khỏi lớp bùn nhão đục ngầu. Mọi người chạy về phía người lính ấy rồi bất lực lặng im như không tin nổi vào mắt mình. Mưa vẫn trút xuống, mưa vô tri, vô tình.
“Nếu anh nằm lại với đất, Phương hãy nhớ anh và đồng đội đã sống một cuộc đời tươi đẹp, một cuộc đời đáng sống Phương ạ. Anh chỉ tiếc con mình còn quá nhỏ, quá nhỏ để anh nói với nó về sứ mệnh của một người lính. Sứ mệnh của người lính là ra đi em ạ, ra đi để những bông hoa hé nở, ra đi để khổ đau lụi tàn và hy vọng được nhen lên…”. Bây giờ người lính trẻ đang thấy mình lún dần sâu vào lòng đất đá. Anh không cảm thấy khó thở nữa mà ngược lại, anh thấy người mình nhẹ bẫng như đang bay lên. Anh không oán trách đất đá. Anh mỉm cười và thấy mình bay lên. Trên tầng cao ấy anh nhìn thấy những dòng nước lũ đang bao quanh núi đồi, trên tầng cao ấy anh nhìn thấy đồng bào mình đang chống chọi với từng con nước dâng. Trên tầng cao ấy anh nhìn thấy đồng đội anh đang tìm kiếm hy vọng trong đống đất đá khổng lồ. Trên tầng cao ấy, anh nhìn thấy những đôi mắt của đồng bào đang hướng về những dấu chân của các anh để cầu mong một phép màu sẽ tới. Anh bay lên, anh bay lên mãi và anh mỉm cười.
“Cúi xuống gần anh nữa đi Phương ơi, anh sợ mình không về được nữa, anh thấy mình đang bay lên, lúc này đây anh thấy rõ khuôn mặt của em và con. Nếu anh không về em nói với mẹ và con là anh đang hành quân ở một nơi rất xa, rất xa em nhé, nơi ấy anh và đồng bào đang chống chọi với thiên tai. Sứ mệnh của người lính là ra đi mà em.” Lúc này người lính trẻ cảm nhận được hơi ấm của đất. Anh không cảm thấy đất lạnh nữa mà ngược lại, anh cảm thấy đất ấm áp như đang ôm anh vào lòng. Đất như đang thì thầm với anh về những câu chuyện giấu kín dưới đáy sâu, đất đá thì thầm với anh về những tủi hờn của chúng, về những tháng năm đất cằn cỗi bạc màu, về những tháng năm đất bị xé nát ra. Đất đá nói với anh rằng chúng không vô tri, đất đá có linh hồn và đất đá cần con người yêu thương chúng như yêu thương những rừng cây, như yêu thương loài thú trong đại ngàn. Người lính trẻ nghe thấy tiếng nói của vạn vật, những tiếng nói bao năm bị đè nén nay chúng thì thầm vào tai anh. Chúng nói rằng thiên nhiên có linh hồn, núi sông có linh hồn, cỏ cây có linh hồn. Mọi vật thì thầm với anh về những vết thương bao năm con người sinh ra trên thân thể và trong tâm hồn chúng. Mọi vật nói với anh hãy cúi xuống thật thấp để nghe lời thì thầm của chúng.
Trong mưa, những người lính vẫn không ngớt gọi tên đồng đội. Bây giờ thay vì cuốc xẻng, họ phải dùng chính bàn tay của mình để tìm kiếm trong đất, họ sợ cuốc xẻng sẽ làm đau đồng đội. Đất dưới chân người lính đã biến thành một dòng sông đỏ trôi đi trong mưa. Những người lính vẫn tìm kiếm và gọi nhau mỗi khi tìm thấy đồng đội của mình dưới lớp đất đá.
Nửa đêm, Phương thức giấc vì một giấc mơ vô lối, Phương thấy anh đang hành quân cùng đồng đội nhưng không hiểu sao trong giấc mơ ấy hình ảnh anh cứ mờ dần. Có lẽ vì mưa, trong những giấc mơ mưa vẫn luôn hiện hình. Một nỗi bất an dấy lên trong Phương, Phương co mình lại để đứa bé nằm gọn trong lòng mình. Không biết giờ này anh ở đâu. Những ký ức về anh cứ hiện lên trong đầu óc Phương khi mờ khi rõ. Nước dưới giường không dâng lên nữa, đêm nay mưa đã ngớt hơn so với hôm qua. Phương mừng vui vì mưa đã ngớt. Rồi Phương nghĩ tới những giấc mơ màu nhiệm. Những mầm cây nhỏ bé nảy mầm từ lòng đất. Đứa trẻ cựa mình và nói mớ trong mơ: “Ba ơi, đuổi theo những con chim ấy đi…”. Phương ngửi mùi mồ hôi trên tóc con nhỏ và nói: “Ngủ đi con, ba sẽ về sớm và con đừng lo, ba và con còn có cả một cuộc đời để đi theo những cánh chim ấy…”. Phương thì thầm với con trai về những người đàn ông dũng mãnh. “Con ơi, có những người đàn ông có thể bảo vệ được vợ con mình, có những người đàn ông có thể bảo vệ được cha mẹ, anh em và làng mạc của mình. Và con ạ, có những người đàn ông bảo vệ được cả tổ tiên và đồng bào của mình, con biết không, ba con là một người đàn ông bảo vệ được hết tất thảy mọi thứ trên thế gian…”. Phương nói thế rồi Phương mỉm cười trong đêm, vừa mỉm cười Phương lại nghĩ tới anh. Giờ này chắc anh đã đến được với đồng bào mình ở những nơi xa xôi nào đó.
Người lính trẻ vẫn thấy mình bay lên, anh bay lên trên những cơn mưa để nhìn xuống nỗi thống khổ của đồng bào, của quê hương non nước mình, anh bay lên với đôi cánh rộng lớn, đôi cánh của sự hy sinh, của lòng bao dung và trắc ẩn. Trên tầm cao ấy anh lại nhìn thấy con trai anh mỉm cười, con trai anh luôn mỉm cười trong những giấc ngủ. “Con hãy ở lại, không có ba bên cạnh con hãy thay ba bảo vệ mẹ và mọi người con nhé…”. Nói rồi anh tan biến vào hư không.
Khi Phương thức giấc những tia nắng đầu tiên le lói qua song cửa sổ sau một đợt mưa dài. Nước đã rút ra ngoài sân. Con trai vẫn đang ngủ. Phương tranh thủ dọn nhà, bây giờ ngôi nhà như một bãi chiến trường. Nhưng Phương cảm thấy những tia nắng kia đang như những tia hy vọng chiếu vào căn nhà của mình, nắng chiếu lên con trai khi nó đang ngủ. Nắng chiếu vào và không gian sáng bừng lên. Rồi khi con thức giấc, Phương bế nó lên và nói: “Nào, dậy đón nắng nào con trai…”. Đứa trẻ mỉm cười nhìn Phương, hai mẹ con sung sướng bởi nắng đã lên rồi.
T.N
(TCSH381/11-2020)
Gió từ đại dương lồng lộng thổi qua cửa sông, qua bãi cát trắng xoá rồi vỗ đập vào những tàu lá dài ngoằng của loài dừa nước, oà vỡ những thanh âm xạc xào.
Đúng sáu năm tôi không trở lại thành phố ấy dẫu rằng trong lòng tôi luôn luôn có một nỗi ham muốn trở lại, dù trong sáu năm tôi giấu kín trong lòng mình điều đó, chôn thật sâu trong suy nghĩ của mình, chẳng hề nói ra.
Chúng tôi tìm được địa điểm chốt quân khá lý tưởng. Đấy là chiếc hang đá ở lưng triền núi; hang cao rộng vừa lõm sâu vào vách núi. Cửa hang được chắn bởi tảng đá khổng lồ, rất kiên cố; dù máy bay Mỹ có phát hiện thấy cửa hang mà phóng rốc két, đánh bom tấn thì người ở trong hang vẫn chẳng hề gì! B52 có rải thảm bom thì lại càng không ăn thua.
Sau khi dọn bàn ghế xong, bà Lan chọn chiếc bàn kê sát ngoài cửa ngồi trang điểm. Từ ngày mở quán, bà đâm ra có thói quen ngồi trang điểm như thế, vừa tiện việc mời chào khách, vừa có đủ ánh sáng đầu ngày.
Chiếc váy của Tuyl Cleng va quệt không ngớt vào mấy vạt cỏ hai bên vệ đường. Những chỉ hoa văn ở riềm váy trông như hai cánh tay chạy như bay xuống đồi. Cuốn vở học trên tay cô nhịp nhàng lên xuống như chiếc quạt diễn viên múa. Mùa xuân sắp đến, trời đất như rộng rinh thêm. Những con chim trao trảo, chèo bẻo, ta li eo... cũng hót vang bên rặng rừng, vui lây theo nỗi vui của Tuyl Cleng.
Ven Hồ Gươm ở phía lề đường bên phải, cách chân tượng vua Lê Thái Tổ ước ngoài trăm mét, luôn có một bồ đoàn. Bồ đoàn là chừng dăm tấm thảm Tầu rải sàn nhập lậu từ các tỉnh phía Bắc được các gia đình Hà Nội trung lưu ưa dùng.
1Sau lần đi gặt thuê cho đồng bào dân tộc ở Vĩnh Thạnh về, tôi bị trận sốt rét nặng. Dai dẳng trở đi trở lại gần ba tháng mới khỏi. Những ngày sau đó, trong người thấy cứ nôn nao, bứt rứt.
Có thể cô gái ấy đã trồi lên từ thủy cung do thủy triều xuống quá nhanh. Một nửa thân hình của cô từ dưới eo trở lên, hoàn toàn khỏa thân nhô ra khỏi mặt nước.
Mặt trời như còn ngái ngủ. Cùng với cánh cò trắng từ đâu bay về sáng nay, tôi bần thần chờ đợi một điều gì đó. Nó mong manh và đằm thắm theo về với cơn gió lạnh. Như mặt trời vẫn thập thò, như đường về mệt mỏi, như hàng cây đìu hiu. Vừa gần gũi tưởng có thể ôm giữ được mà cũng vừa cách xa vời vợi.
Hôm qua nghe đài, có một cái tên giống hệt người thân của mình đã mất tích trong chiến tranh. Rồi một tên khác, kế tiếp một tên khác với hòm thư toàn những chữ số. Hai anh em tôi nhìn nhau. Đã biết bao lần anh em tôi nhìn nhau như vậy. Từ khi con bé thiên thần kia còn chưa biết khóc vì buồn.
ITiệc có vẻ sắp tàn. Nàng đứng lặng lẽ gần cửa ra vào đưa mắt bao quát căn phòng rộng. Đèn chùm sáng trắng. Nhạc êm dịu trong phòng hôn lễ đã giúp nàng tự tin hơn khi bước chân vào có một mình với bộ đồ xoàng xĩnh đang mặc.
Bây giờ thì Hồng sắp được gặp chị. Người chị mà suốt những năm tháng đi xa, ở đâu Hồng vẫn luôn nghĩ tới. Cứ mỗi lần như thế, một tình cảm thân thương choán ngập tâm hồn Hồng.
- Mẹ nếm thử xem. Con cho thêm một tý đường nữa nhé.Tôi ngừng tay bên rồ rau sống xanh um cầm lấy thìa nước chấm nhấm nháp lắng nghe vị vừa chua vừa ngọt vừa bùi bùi tan ra trên đầu lưỡi: - Một thìa nhỏ nữa thôi con. Ngon rồi đấy.
Bác Hai đang ngồi trước mặt tôi, lặng im như pho tượng. Đôi mắt bác đăm đăm không chớp, nhìn về một cõi xa xăm mà tôi đoán chừng là ở nơi ấy chắc chắn có những kỷ niệm vui buồn về người em trai của bác, chính là cha tôi.
Cuối năm, Đài truyền hình liên tục thông báo gió mùa đông bắc tràn về, miền Tây Bắc nhiệt độ 00C, khu vực Hà Nội 70C...
Tôi tạm xa Hà Nội một tuần. Cũng chẳng biết là phải xa hay được xa nữa. Bố mẹ phái: - Cho con Hạ đi ăn giỗ!
Tặng anh Hữu Ngọc, anh Đoàn, Lành - Ngọc Anh. Tưởng nhớ chị TâmHảo không có giấy mời. Có thể những người bạn cũ của anh ở Huế cũng đã nghỉ hưu cả rồi, hoặc giả họ bận trăm công ngàn việc nên cũng chẳng nhớ anh ở đâu mà tìm... Song điều ấy không quan trọng.
Chiến tranh biên giới Tây Nam kết thúc, nhận tấm thẻ thương binh, tôi trở về quê nhà. Để bớt gánh nặng kinh tế cho gia đình, tôi dã dành tất cả số tiền chính sách nhận được mở một quầy sách báo. Khách hàng của tôi khá đông.
Ông Biểu đột ngột nằm xuống. Tưởng như mọi cái đâu vào đấy. Như linh cảm trước, cuối năm con hổ, ông Biểu đã sắm cỗ áo quan dạ hương thơm nức. Xe cộ cần bao nhiêu chẳng có. Mọi thứ nếu muốn, chỉ sau một tiếng “alô” là tha hồ.
- Mẹ nếm thử xem. Con cho thêm một tý đường nữa nhé.Tôi ngừng tay bên rổ rau sống xanh um cầm lấy thìa nước chấm nhấm nháp lắng nghe vị vừa chua vừa ngọt vừa bùi bùi tan ra trên đầu lưỡi: - Một thìa nhỏ nữa thôi con. Ngon rồi đấy.