Nghệ thuật đòi hỏi sự hy sinh
AK.DISKINDƠ
(Liên Xô cũ)
Xavêli Đrôdơđốp, một đạo diễn trẻ vừa mới tốt nghiệp trường Đại học sân khấu đến thành phố Dakơpersk để nhận công tác tại nhà hát kịch địa phương. Anh đến đây với những ý định dũng cảm, những kế hoạch đầy hứa hẹn và niềm hy vọng tràn trề.
Ảnh chỉ mang tính minh họa
Anh được tiếp đón hết sức nồng nhiệt và thân tình: được xếp ở một căn phòng tốt gần nhà và thậm chí cơ quan còn đề nghị bà chủ nấu cho anh ăn ngày ba bữa. Tóm lại, cuộc sống mới của nhà đạo diễn trẻ bắt đầu hết sức tốt đẹp và đầy hứa hẹn.
Xavêli làm quen với nhà hát trong một tuần: đi xem biểu diễn và xem diễn tập, trao đổi với các nghệ sĩ, chú ý lắng nghe, phân tích và thâm nhập thực tế. Có nhiều điều làm anh thích thú và đôi điều làm anh ngạc nhiên. Chẳng hạn có một vở diễn của đoàn yếu đến mức đáng ngạc nhiên và không thể cứu vãn được. Công việc trang trí các vở cũng vậy, nghĩa là như người ta thường nói: "Không gây được ấn tượng", còn việc phân vai thường gây nên nỗi băn khoăn.
"Biết làm sao được - Xavêli nghĩ - mỗi người đều làm việc theo khả năng của mình. Không sao, chỉ ít lâu nữa thôi, khi được nhìn thấy một nền nghệ thuật thật sự, họ sẽ phải kêu lên thán phục cho mà xem!".
"Nghệ thuật thực sự" theo Xavêli nghĩ, đó là một vở kịch hay chưa từng thấy mà anh có ý định dàn dựng cho nhà hát. Một vở kịch tốt đã diễn thành công ở thủ đô và kế hoạch dàn dựng đã được anh nghiên cứu và soạn thảo đến từng chi tiết.
Mấy ngày sau, anh đọc vở đó cho đoàn nghe. Không thể nói là mọi người nghe một cách hào hứng, nhưng...
"Không sao, tương lai sẽ trả lời họ - Xavêli tự an ủi và bắt đầu làm công việc phân vai. Các vai được sắp xếp khá đạt và anh đi đến gặp đạo diễn chính của nhà hát để xin ý kiến. Đạo diễn chính nghe Xavêli trình bày, xem qua bảng ghi tên những nghệ sĩ sẽ tham gia vở diễn và nét mặt ông không ra cười, cũng không ra nhăn nhó.
- Biết vậy, - ông nói, tay quay bao kính. Thế còn Gudưnhina?
- Để đóng vai nào ạ? - Xavêli hỏi:
- Tất nhiên là vai chính.
- Nhưng bà ấy...
- Lớn tuổi so với yêu cầu chứ gì? Than ôi, thời gian có thương xót ai đâu, nên điều đó tất nhiên thôi - Đạo diễn chính gật đầu - nhưng bà ấy là vợ của giám đốc nhà hát.
- Thế thì sao ạ? - Xavêli hỏi rất ngây thơ.
- Không, không sao cả? - Đạo diễn chính trả lời khô khan - nhưng anh không thấy là các vở diễn của chúng tôi không bao giờ vắng mặt bà ấy hay sao? Và thế Sipxốp của chúng tôi cũng không được phân vai nào sao?
- Tôi thấy không cần đến ông ấy.
- Này, anh có biết không - đạo diễn chính cười - Sipxốp là chủ tịch ủy ban địa phương đấy! Nhà ở, phiếu đi nghỉ, quỹ bảo trợ...
- Nhưng tôi thấy vở kịch không cần đến ông ấy.
- Đối với vở kịch có thể không cần ông ấy, nhưng đối với cuộc sống thì... A, thế ai sẽ trang trí cho vở kịch?
- Khi còn ở Matxcơva tôi đã mời họa sĩ Pheklysin. Coi như đã thỏa thuận.
- Thế nào, anh không đùa đấy chứ? Mời họa sĩ từ Matxcơva về?! Anh không thấy là rất tốn kém hay sao?
- Nhưng làm thế nào khác được ạ?
- Chúng ta có họa sĩ rất giỏi là Sinđacôva, một bậc thầy về công việc đấy.
- Bà ấy là bậc thầy! - Xavêli kinh ngạc - Theo tôi thì không thể tìm được một họa sĩ nào bất tài hơn! Hay là bà ta cũng lại là phu nhân của một vị nào đó?
- Bà ta là vợ tôi! - Đạo diễn chính trả lời với vẻ khiêu khích và nói thêm tựa hồ muốn chấm dứt câu chuyện - Thôi được, đồng chí thấy cần thế nào thì cứ làm thế. Thôi, chúc may mắn! Nhưng mà coi như đồng chí chưa hề trao đổi với tôi, chưa gặp tôi đấy. Tôi không chịu trách nhiệm gì hết.
Và như để minh họa cho câu chuyện nói sau cùng bằng hành động, ông kéo cái máy điện thoại lại gần và cầm ống nói. Xavêli hiểu rằng cuộc nói chuyện đã xong và anh ra khỏi phòng đạo diễn chính.
Và anh suy nghĩ.
Dường như là trong tình huống này, muốn có sự công bằng thì phải nhờ giám đốc nhà hát. Nhưng Gudưnhina lại là vợ ông ấy. Vậy thì ở đây làm sao có được sự công bằng? Còn tính quần chúng? Tính quần chúng, rõ ràng là phải được bắt đầu từ ủy ban địa phương. Mà... à, nếu như đến gặp trưởng ban văn hóa thành phố thì sao nhỉ? Như thế có nghĩa là mình bắt đầu cuộc sống ở nhà hát bằng sự va chạm. Thế thì đã sao? Đó chính là vì nghệ thuật, mà nghệ thuật thì rõ ràng là đòi hỏi sự hy sinh.
Và đúng lúc ấy Xavêli chuẩn bị đến Ban văn hóa thành phố thì được biết rằng cái vở kịch diễn không đạt của nhà hát chính là tác phẩm mới nhất của trưởng ban văn hóa.
Và Xavêli lại suy nghĩ. Anh suy nghĩ suốt hai ngày hai đêm liền và đi đến kết luận: Đúng, nghệ thuật đòi hỏi sự hy sinh, Việc phân vai nữ chính rất trẻ cho Gudưnhina chẳng qua là sự hy sinh. Còn việc phân cho Sipxốp vai nam chính chẳng phải là sự hy sinh hay sao? Và còn giao việc trang trí cho vợ đạo diễn chính nữa?
Và Xavêli, người đã kiên quyết và dũng cảm đi đến chỗ hy sinh tất cả những điều đó vì nghệ thuật, mới đây đã chuyển đến một căn hộ lý tưởng và hiện đang dựng một vở kịch mới do trưởng ban văn hóa thành phố sáng tác.
Đạo diễn chính là người đã có tuổi, nay mai sẽ về hưu, và đã có ý kiến là cương vị của ông sẽ dành cho nhà đạo diễn trẻ đầy triển vọng Xavêli Đrôdơđốp.
VŨ THAO dịch
(Trích trong cuốn truyện vui châm biếm "Chiếc ghế hạnh phúc" của AK-Diskindơ)
(TCSH53/01&2-1993)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Tác giả Oriana Fallaci lột tả cảm xúc của người phụ nữ từ lúc mang thai, dằn vặt nội tâm giữa việc giữ hay từ bỏ đứa con trong bụng, đến khi đau đớn mất con.
-
Sau gần một thế kỷ bị chìm trong quên lãng, "Temperature" - tác phẩm của nhà văn F. Scott Fitzgerald - đã được xuất bản trên một tạp chí.
-
Chúng tôi giới thiệu với bạn đọc một tư liệu văn học khá đặc biệt mới được công bố lần đầu trên tuần báo Ngọn lửa nhỏ (số 49 tháng 12-1988) Liên Xô, có liên quan số phận cuộc đời của nhà thơ Nga mà hiện nay tên tuổi ông đã trở nên nổi tiếng thế giới - Iôxíp Brôđxki (giải thưởng Nô ben).
-
-
Một khu triển lãm thuộc địa nhằm ca tụng quá trình chinh phạt của thực dân Pháp, trong đó có nhiều di tích đến từ Việt Nam, hiện đang hoang phế điêu tàn.
-
Năm 1854, Nhật Bản chính thức “mở cửa” sau khoảng 250 năm thực thi chính sách Sakoku (Tỏa quốc) dưới thời Edo (1600-1868) và không lâu sau, gấp gáp bước vào công cuộc Duy tân thời Minh Trị (1868-1912) với hàng loạt đổi thay mạnh mẽ.
-
NGUYỄN DƯ
Tôi vốn không thích đi đến những nơi xa lạ. Ngại những cái phiền toái. -
WILLIAM B NOSEWORTHY
"Những cuốn Lịch Sử Thơ Mỹ” chỉ có bốn ấn bản chính đáng kể, được viết theo chủ đề trên. -
SERGEI BELOV
Tiểu truyệnTrên góc đường Malaya-Meschanskaya và Stolyrany có một chung cư trông thật khiêm tốn, đó là nơi nhà văn Dostoievsky với đứa cháu của người vợ đã mất cùng bà nhũ mẫu trung thành đang ở.
-
Ở các nước phương Tây trước đây, tóc thường được lấy từ di hài người vừa nhắm mắt xuôi tay và giữ làm vật lưu niệm trong gia đình. Các món tóc từng ở trên đầu hai nhà soạn nhạc bậc thầy Wolfgang Amadeus Mozart và Ludwig van Beethoven đã được đem ra bán đấu giá trong cùng một phiên tại nhà Sotheby London vào ngày 28/5 mới đây, sau một đợt triển lãm cho công chúng thưởng ngoạn.
-
Mặc dù năm nay khép lại với kết quả gây đầy tranh cãi, LHP Cannes vẫn là nơi đáng mơ ước cho mọi nhà làm phim trẻ, mong tìm được bệ phóng tốt cho giấc mơ điện ảnh của mình.
-
(Đọc “Cuộc cách mạng một-cọng-rơm”)*
Từ một chuyên viên trong văn phòng của một viện nghiên cứu, chàng trai tuổi đôi mươi Masanobu Fukuoka bỏ ngang xương để trở thành một nhà nông nuôi dưỡng tín điều duy nhất: làm nông theo hình thái tự nhiên. -
Vlađimia Maiakôvski (1893 - 1930) là nhà thơ đầu tiên ở thế kỷ XX đã cống hiến tài năng lớn lao của mình cho cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa. Cái vốn thơ dấn thân, say mê và dữ dội của ông, ông đưa nó ra đường phố, hướng về phía quần chúng và biến nó thành "chỉ huy sức mạnh con người".
-
LTS: Dana Gioia là một nhà thơ, nhà phê bình, và thầy giáo hiện ở Mỹ. Ông sinh năm 1950 tại Los Angeles. Ông học đại học Standford và tốt nghiệp M.A về Văn chương Đối chiếu từ Đại học Harvard trước khi làm việc trong ngành kinh doanh. Sau 15 năm làm quản trị thương mại ở New York, ông bỏ chức phó chủ tịch công ty để toàn tâm viết sách và dạy học.
-
Hẳn là đã có rất nhiều người nghe nói đến cuộc tranh luận uyên bác kéo dài hơn 200 năm đề cập đến những bài Xô-nêt của Shakespeare và những cố gắng chưa có kết quả nhằm nhận ra những nhân vật chính trong các tác phẩm, đó là "Người đàn bà sầu thảm" và "Cậu bé dễ yêu".
-
TRẦN PHƯƠNG LINH
Gunter Grass, tiểu thuyết gia nổi tiếng người Đức, từng đoạt giải Nobel văn học năm 1999, vừa qua đời ngày 13/4/2015 tại bệnh viện ở thành phố Lubeck-Đức, hưởng thọ 87 tuổi. -
Triết hiện sinh chia tay với triết học "trừu tượng". Nó quan tâm đến tính chủ thể cụ thể của con người, chứ không phải khái niệm trừu tượng về "chủ thể". Đó là lý do nhiều triết gia hiện sinh (như Sartre, Camus...) chọn hình thức văn nghệ (tiểu thuyết, kịch...) để đến gần hơn với đời sống thực, nói lên những băn khoăn, thao thức, đau khổ và lựa chọn trong "thân phận" làm người.
-
(Vài suy nghĩ nhân đọc thư của các bạn Việt Nam nghe đài Matxcơva)
IRINA ZISMAN MÔSCƠVINA (Nhà báo Liên Xô) -
Series hòa nhạc tương tác dành cho trẻ nhỏ dưới tám tuổi Bach Before Bedtime đang nỗ lực xóa bỏ khoảng cách cố hữu giữa nghệ sĩ và khán giả, làm cho môi trường âm nhạc cổ điển trở nên thân mật nhất trong khả năng có thể.
-
Triết học đôi khi được hiểu như là “nghệ thuật sống” và quả thật, điều này đúng. Nhưng cũng có những lý do để tin rằng triết học có thể còn là “nghệ thuật chết”.
.png)
.png)
