Ngày thơ Việt Nam - ngày hội của mọi người

15:53 13/07/2009
HỒ THẾ HÀ Ngày thơ Việt Nam chính thức được mang tên, đến nay, đã tròn một năm. Một năm là khoảng thời gian rất ngắn, nhưng trong ý nghĩ và dự cảm của mọi người suốt dòng chảy văn hoá, để thi ca trở thành hiện thực như hôm nay là một quá trình trải nghiệm của lịch sử và truyền thống lâu dài của dân tộc Việt Nam-một dân tộc yêu thi ca, có tiềm năng, trữ lượng và những giá trị thi ca không bao giờ vơi cạn.

Ngày thơ Việt Nam tại Huế- Ảnh: LVT

Nói như thế cũng có nghĩa là thơ đối với đời sống xã hội và đời sống tinh thần, tâm linh của con người Việt Nam đã là sản phẩm phi vật thể vô giá của dân tộc với những nét đặc sắc riêng trong suốt tiến trình lịch sử thi ca Việt. Nhân dân ta đã từng sáng tạo và phát huy biết bao kiểu, loại văn học và sinh hoạt diễn xướng dân gian thông minh và độc đáo mà những hình thức lễ hội, hát hò, khúc ru, điệu hát giao duyên, huê tình...luôn có sự hiện diện của thơ ca với tư cách là yếu tố nòng cốt.

Có được tên gọi Ngày thơ Việt Nam chính là ý tưởng đầy trăn trở và tâm huyết của Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam được sự nhất trí và cộng cảm của mọi người và đã dược “Ban Tư tưởng văn hoá Trung ương, Bộ văn hoá thông tin có văn bản hướng dẫn các cấp, các ngành tổ chức” (Hữu Thỉnh - Tiền Phong Chủ nhật, số 5, ngày 1/2/2004, Tr.8). Đúng là niềm vui vô hạn không chỉ riêng ai; trước hết, đó là niềm vui của công chúng yêu thơ, của toàn thể những người làm công tác sáng tạo văn học nghệ thuật và của chính bản thân thi ca. Có được ngày thơ này, đời sống thi ca của dân tộc lại có dịp thuận lợi để giao lưu, hội nhập, tiếp biến mạnh mẽ, hấp dẫn và sinh động hơn nữa giữa truyền thống và cách tân; giữa cổ điển và hiện đại; giữa dân tộc và quốc tế, giữa tác giả -  thi ca và độc giả... Cứ như thế,thi ca ngày càng nội cảm, lan sâu vào thế giới thẳm sâu của tâm hồn con người, làm sống lại những giá trị mới; làm cao đẹp và phong phú thêm đời sống tinh thần của con người trên hành trình đi tìm hạnh phúc và những chân giá trị văn hoá-thi ca bổ sung.

Chế Lan Viên đã ví “Thơ hay như người đẹp-Ở đâu, đi đâu cũng lấy được chồng”. Có thể từ hệ quy chiếu ấy để nói rằng thơ hay bao giờ cũng trường cửu trong cõi người, cõi thơ, được độc giả đón nhận, yêu quý nồng say. Vẻ đẹp thánh thiện, huyền ảo, cao cả và thanh tân của thi ca-qua thử thách của thời gian và tiếp nhận, nó càng ngời lên thứ ánh sáng mới lạ  và lan toả những rung cảm kỳ diệu, làm khơi dậy những giấc mơ tro vùi, những tâm hồn nguội lạnh; nó chống lại sự già nua và độc ác, giả trá. Thơ vĩnh cửu và cao quý lắm thay!

Tôi hiểu nội hàm của tên gọi Ngày thơ Việt Nam theo nghĩa phổ quát và nghĩa hàm ẩn của nó. Đó không chỉ là sự khuấy động, kích thích không khí thơ, biến nó thành ngày hội trong sinh hoạt, sáng tạo và thưởng thức, giao lưu của công chúng và thi nhân thời họ sống, mà đó còn là sự tái hiện, hội nhập, tiếp bước và nâng cao, làm hiển minh những giá trị thi ca, lễ hội dân gian, sinh hoạt văn hoá truyền thống của dân tộc tự ngàn xưa. Sự hội nhập, tiếp bước như thế rõ ràng là nó luôn đồng nghĩa với sự tiến bộ, hợp quy luật của nhu cầu sáng tạo, thưởng thức thi ca của con người và của chính bản thân quy luật thi ca. Và, về một ý nghĩa sâu thẳm khác, ngày thơ còn là sự biết ơn tiền nhân, tôn vinh thi ca quá khứ và kỳ vọng vào sự đổi mới của thi ca tương lai.

Một năm, từ khi chính thức có Ngày thơ Việt Nam cho đến nay, mọi miền, từ tỉnh thành đến những huyện thị, làng xã...,  không khí sinh hoạt thơ trở nên sôi nổi. Không chỉ là những ngày hội thơ với Đêm thơ Nguyên Tiêu, mà rải đều khắp trong năm, những ngày hội thơ, những đêm giao lưu thơ, những sinh hoạt thư pháp thơ,câu lạc bộ thơ, kịch thơ, tranh thơ, thả đèn thơ trên sông, thả diều thơ, khắc thơ trên cây, trên đá, đốt trầm xông hương cho những đêm đọc thơ được diễn ra, mang lại sức sống và ý nghĩa mới. Chính những hình thức này có sức vẫy gọi và kích thích, làm sống lại những tiềm năng thơ, tạo ra không khí giao hoà, giao cảm giữa các thế hệ nhà thơ, giữa các kiểu tiếng nói thi ca, giữa công chúng yêu thơ và tác giả, tác phẩm. Thơ không chỉ là hình thức in ấn mà còn là đọc và giao lưu bằng tờ thơ, diễn thơ, ngâm thơ, nhạc thơ. Người tiếp nhận không chỉ là độc giả chủ yếu như lâu nay mà còn là thính giả, khán giả, diễn giả... Không gian, thời gian thơ không còn bó hẹp và đơn điệu mà được mở rộng biên độ,địa bàn, thời điểm; có thể trên sông, trên núi đồi, nơi công viên, nơi làng quê hoặc ở các khu di tích văn hoá nào đấy. Thời gian không chỉ vào dịp lễ tế, hội hè... mà bất cứ lúc nào con người cần đến thơ, có nhu cầu thưởng thức thơ.

Vậy, một giá trị và ý nghĩa mới được đánh thức tiềm lực từ Ngày thơ Việt Nam - nếu có thể nói như vậy - đó là giá trị và ý nghĩa nhân bản-dân chủ-phổ quát của thơ. Thơ tôn vinh con người và cuộc sống, sau đó, cuộc sống và con người lại tôn vinh thơ. Đó là những ứng xử văn hoá đối với thi ca vậy.

Thơ và giá trị thơ, nhân bản thơ, cuộc sống thơ-thơ cuộc sống sẽ bất tử. Ngày thơ Việt Nam - Ngày hội của mọi người.

Huế, đêm Nguyên tiêu Tết Giáp Thân
H.T.H
(181/03-04)

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • NGUYỄN VĂN XÊ
                      hồi ký

    Buổi sáng mùa thu ngày 20-9-1940. Nơi nhà thương Nam ở Quy Hòa những bệnh nhân già yếu đang run lên vì gió lạnh từ biển thổi vào.

  • NGUYỄN KHẮC PHÊ

    Tôi đang chuẩn bị cho những trang cuối của số tạp chí này thì được tin từ thành phố Hồ Chí Minh điện ra: Bác Nguyễn Tuân đã mất! Sững sờ và xúc động quá! Tôi như không muốn tin.

  • PHAN NGỌC MINH 

    Từ lâu, tôi mong ước có một chuyến đi xem và vẽ Kinh Thành Huế. Ý tưởng ấy đã thực hiện vào Thu 1995. Lần ấy, được trên mười bức ký họa, những cơn mưa cứ kéo dài, cuối cùng, tôi đành rời Huế trong tâm trạng đầy lưu luyến.

  • TẠ QUANG SUM

    Lần lửa hơn 30 năm tôi mới về lại thăm Thầy. Ngôi nhà số 51 Hồng Bàng vẫn “ Trầm mặc cây rừng ” như ngày xưa lũ học trò chúng tôi có dịp ngang qua. Cầu thang dẫn lên căn gác nhỏ yếu ớt rung lên dưới chân mình, hay….mình run! Tôi chẳng thể nào phân định được, trong phút giây bồi hồi xao xuyến ấy.

  • NGUYỄN THỊ THỐNG

    Tôi tên là Nguyễn Thị Thống - con gái của cố họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung. Tôi rất vui mừng, xúc động và thấy rất may mắn được tới dự buổi lễ kỷ niệm 100 năm ngày sinh của bố tôi tại thành phố Huế vừa qua do Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế tổ chức. Tới dự buổi lễ này, tôi được nghe và nhớ lại những kỷ niệm về bố tôi. Những kỷ niệm không bao giờ phai mờ trong ký ức.

  • NAM NGUYÊN

    Thực ra, tôi gọi cuộc đi này là hành hương. Hành hương, nghe có vẻ cao siêu nhưng y phục xứng kỳ đức mà thôi.

  • (Lược thuật Hội thảo “Giá trị văn học Thừa Thiên Huế - những định hướng bảo tồn)

  • TRẦN THỊ KIÊN TRINH Đã không ít lần tôi được nghe những câu chuyện của các anh kể về một thời trai trẻ. Tuổi trẻ hiến dâng, tuổi trẻ xuống đường, tuổi trẻ lên rừng kháng chiến và những đêm không ngủ.

  • THANH HẢI SHO - Hôm ấy, Nha Trang đỏ nắng. Tôi cùng anh bạn nhà báo lần đến số 46 đường Yersin tìm một ông già. Đến nơi, vừa kéo chuông chủ nhà vội vàng mở cổng. Trước mắt tôi là một ông già ngoài 80, dáng người đậm, da trắng,  mang cặp kính cận bự chác mỗi bên độ nửa bàn tay… ông già ấy chính là nhà thơ Giang Nam, tác giả bài thơ “Quê hương” nổi tiếng.

  • TRẦN PHƯƠNG TRÀ Giữa năm 1967, anh Thanh Hải và tôi được điều động từ Thành ủy Huế về Ban Tuyên huấn Khu ủy Trị - Thiên - Huế. Mấy ngày đi đường, chúng tôi nói nhiều về vùng đất và con người quê hương.

  • MAI VĂN HOANThời còn là sinh viên khoa Văn trường Đại học Sư phạm Vinh (1967 - 1971), chúng tôi thường gọi thầy Hoàng Ngọc Hiến là thầy Hiến. Đó là cách gọi thân mật của những học sinh vùng quê miền Trung đối với những thầy giáo trường làng. Lên đại học chúng tôi vẫn giữ nguyên thói quen ấy.

  • NGUYỄN QUANG HÀNhững ngày trên chiến khu, báo Cờ giải phóng và báo Cứu lấy quê hương ở chung trong một mái nhà, cùng ăn cùng ở cùng làm.

  • PHẠM THƯỜNG KHANH - PHẠM LINH THÀNHTheo tiếng Latinh, thuật ngữ intelligentia - trí thức chỉ những người có hiểu biết, có tri thức, tầng lớp xã hội này bao gồm những người chuyên lao động trí óc, có trình độ chuyên môn cao.

  • NGUYỄN THANH TUẤN           Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh

  • NGÔ MINH Sau ba tháng kêu gọi, hơn 250 văn nghệ sĩ, trí thức và những người Việt mến mộ Phùng Quán ở Việt Nam, Hoa Kỳ, Pháp, Đức, Ba Lan, Úc, Thụy Sĩ v.v, đã nhiệt tình góp cát đá xây lăng mộ nhà thơ Phùng Quán - bà Vũ Bội Trâm ở Thủy Dương, Huế.

  • HỒ THẾ HÀHằng năm, sự kiện hân hoan và sôi động nhất của văn nghệ sĩ Huế là kết quả thẩm định và xét tặng thưởng công trình, tác phẩm VHNT xuất sắc của Liên hiệp Hội.

  • Ngày 11 tháng 10 năm 2010, đoàn Trái tim người lính (Mỹ) do tiến sĩ, bác sĩ tâm lý, nhà văn Edward Tick dẫn đầu đã đến thăm và giao lưu với Hội Nhà văn Việt Nam tại Hà Nội. Đoàn của tổ chức Trái tim người lính có nhiều người là cựu chiến binh từng tham chiến tại Việt Nam, I-Rắc; các bác sĩ, giáo viên, nhà báo, mục sư và cả học sinh trung học. Buổi gặp gỡ đã diễn ra trong tình cảm ấm áp, thông cảm, chia sẻ quá khứ, vì hiện tại và hướng tới tương lai. Chiến tranh và hòa bình được nhắc đến nhiều hơn cả trong các câu chuyện và thơ của cả bạn và ta. Nhà thơ Nguyễn Hữu Quý là người được dự buổi gặp gỡ giao lưu cảm động này, anh đã có bài viết gửi Sông Hương, xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc. SH

  • LÊ TRỌNG SÂM(Kỷ niệm 60 năm thành lập Hội Liên Hiệp Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế)Dưới sự chỉ đạo của Thường vụ Tỉnh ủy tỉnh Thừa Thiên và có sự giúp đỡ nhiều mặt của Chi hội Văn nghệ Liên khu 4, cuộc gặp mặt lớn của giới văn nghệ sĩ trong tỉnh tại thôn 2 làng Mỹ Lợi trong vùng căn cứ khu 3 huyện Phú Lộc vào tháng 10 năm 1950 phải được tôn vinh như là Đại hội đầu tiên, Đại hội lần thứ nhất của anh chị em văn nghệ tỉnh nhà. Nó là một cái mốc quan trọng mở ra một thời kỳ mới.

  • NGUYỄN QUANG HÀ(Kỷ niệm 60 năm thành lập Hội Liên Hiệp Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế)Chiến dịch Mậu Thân 1968 đang cần quân để đánh vào thành phố, trước tình hình ấy, chúng tôi được huy động vào quân đội, và sau những tháng tập mang vác nặng, tập leo núi, tập bắn, tập tiến nhập, chúng tôi được điều vào Bác Đô (đó là bí danh Thừa Thiên Huế lúc bấy giờ).

  • VÕ MẠNH LẬPKỷ niệm 30 năm ngày mất nhà thơ Thanh Hải (1980 - 2010)