Năng lượng cố đô
VIỄN PHƯƠNG
Vào ngày 13 tháng 3 năm 2013, đã có một không khí lạ xuất hiện trong không gian hội họa xứ Huế. Sự gặp gỡ của 55 nghệ sỹ trẻ đến từ 17 tỉnh thành cả nước trong cuộc triển lãm mang tên Năng lượng cố đô đã báo hiệu cho một sự đột phá thực sự trong tư duy sáng tạo của lớp họa sỹ trẻ hiện nay.
Tác phẩm "Mùa yêu" của Đặng Thị Thu An (Huế)
Tại cuộc triển lãm, trong số 55 nghệ sỹ trên toàn quốc, thì Huế đã góp mặt tới 20 nghệ sỹ với cảm thức và tư duy sáng tạo khác biệt. Đó cũng là điều khiến cho tiến sỹ Nora Taylor (Ban nghiên cứu nghệ thuật Nam Á và Đông Nam Á, Đại học Nghệ thuật Chicago, Hoa Kỳ) cho rằng: “Huế là nơi bắt nguồn cảm hứng cho sự khám phá, đổi mới và sự sáng tạo trong nghệ thuật ngoài những thành phố lớn như Hà Nội, Tp Hồ Chí Minh. Huế cũng là nơi tôn vinh nghệ thuật cùng với ý tưởng độc lập, tự chủ đã tạo nên một nền nghệ thuật sống động thâm nhập vào đời sống hiện nay. Những nghệ sỹ trẻ Huế là những người có óc sáng tạo và sự cá biệt nhất Việt Nam...”
 |
| Tác phẩm Chiếc lá cuối cùng của Phạm Huy Thông (Hà Nội) |
Người ta nhận thấy có một cái gì đó lạ lẫm, khác biệt trong thế giới mà các họa sỹ trẻ đang trưng ra tại cuộc triển lãm này. Người xem cũng khó tìm thấy được đâu là thực tại được các họa sỹ tô vẽ. Hiện thực đã bị quên lãng hay đang có một lớp hiện thực khác ẩn sau những họa tiết tưởng như là kỳ quặc ấy?
 |
 |
| "Sự trống rỗng" của Nguyễn Đinh Duy Quyền (Đà Nẵng) | "Manequin" của Hoàng Trung Dũng (Thái Bình) |
Trong các tác phẩm: Chiếc lá cuối cùng của Phạm Huy Thông, Mùa yêu của Đặng Thị Thu An, Sự trống rỗng của Nguyễn Đinh Duy Quyền, Manequin của Hoàng Trung Dũng... đã bớt phần bắt chước hiện thực, mà họa sỹ đang hướng đến một siêu thực tại. Tác phẩm của họ là sự gắn kết giữa hiện thực và thế giới của mơ tưởng, thế giới của những giấc mơ. Hình họa không hướng tới diễn tả đúng sự vật mà vượt ra ngoài sự kiểm soát của lý tính, thậm chí phá sản quan niệm thẩm mỹ truyền thống.
 |
| "Mona - Budha" của Nguyễn Hóa (Huế) |
Các tác phẩm này đi ra từ trí tưởng tượng và liên tưởng, chúng khiến người xem chênh chao giữa thực tại và mơ mộng. Khiến người xem vừa bị mê hoặc, vừa thấy sợ hãi, bất an. Cảm tưởng như mình đang trôi vào những giấc mơ hoang tưởng, đang thụ cảm sự phi lý và những cơn dư chấn nội tâm... Khi tranh không còn mô phỏng thực tại thì sự va đập của màu sắc, họa tiết sẽ tạo ra những tín hiệu gợi lên những ý niệm về một dạng thức thực tại khác. Một thực tại nằm ở một chiều logic khác, không bị quy chụp bởi các nguyên tắc. Các họa sỹ đang dần chạm vào tâm thức của xã hội đương đại khi họ không cố tạo ra những khoái cảm thẩm mỹ thông thường mà cố trưng ra một thế giới khước từ diễn giải, tạo ra những xung đột, va chấn trong tiềm thức. Thực sự các họa phẩm không còn bị gò bó vào hiện thực, chúng dường như thoát khỏi mọi quy chiếu khách quan. Sự tưởng tượng và cách bố trí của nghệ sĩ đã giải thoát cho hình họa không bị lệ thuộc vào sự quy chiếu của lý tính. Điều này làm chúng ta nhớ tới lời của Kandinsky khi ông nói rằng “Hội họa là sản phẩm của một sự căng thẳng nội tâm, phải ghi lại trạng thái tâm hồn, chứ không phải là thể hiện vật thể.”
 |
 |
| "Chuyện voi Pắc Cú" của Hồ Văn Hậu (Đắklăk) | "Mưa dầm" của Nguyễn Đình Hoàng Việt (Huế) |
Hiện thực gốc đã bị đánh mất trong Mona - Budha của Nguyễn Hóa, Chuyện voi Pắc Cú của Hồ Văn Hậu, Mưa dầm của Nguyễn Đình Hoàng Việt... Đây chính là thế giới giả tạo, ngụy tạo, một thế giới đầy rẫy những bản sao, những bản thế vì, những simulacrum mà nghệ thuật hậu hiện đại đã tạo ra ở phương Tây sau đó lan tỏa trên khắp hành tinh của chúng ta. Nếu như trong nghệ thuật trước đây, người nghệ sỹ luôn cấp ý nghĩa biểu đạt cố định nào đấy cho tác phẩm, và người xem cứ thế truy tìm ý nghĩa ấy dựa trên căn nền và người nghệ sỹ đưa ra. Xét thấy hiện nay, điều ấy đã trở nên lỗi thời. Đến với không gian hội họa Năng lượng cố đô người ta nhận thấy có những thứ nằm về phía bên kia của trí khôn, của logic, của những nguyên tắc thẩm mỹ thông thường. Người họa sỹ không tin tưởng vào những xác định của khách quan vì thế họa tiết của họ khó nắm bắt khi họ muốn phơi bày thế giới của vô thức. Và có hay không ý nghĩa khách quan của những tác phẩm nghệ thuật đương đại này? Hay giá trị của tác phẩm nằm ở những diễn giải khác biệt và chủ quan của mỗi chúng ta. Những cảm nghiệm riêng biệt của mỗi người sẽ tự cung cấp ý nghĩa và giá trị cho họa phẩm.
Mang cảm thức nghệ thuật mới, lớp họa sỹ trẻ hiện nay đã có những khác biệt trong tư duy sáng tạo so với những chuẩn mực của hội họa truyền thống. Suy cho cùng, sáng tạo ngày nay đang hướng tới mỹ học của cái khác. Trong xu hướng văn hóa toàn cầu, xu hướng thế giới phẳng, việc tạo ra được một sự khác biệt nào đấy trong nghệ thuật không phải là điều ai cũng có thể làm được. Và chìa khóa để mở ra những chân trời mới chính là người nghệ sỹ phải biết nhìn về phía mà người khác ít để ý tới, phía mà người khác đã lãng quên.
V.P
(SDB8/3-13)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
BẠCH DIỆP
"Có lẽ đau khổ lại tốt cho con người. Nhà nghệ sĩ có thể làm gì nếu anh ta hạnh phúc? Anh ta liệu có muốn làm bất cứ điều gì không? Nghệ thuật, rốt cuộc chính là chống lại sự khắc nghiệt của cuộc đời".
-
ĐINH CƯỜNG
Kỷ niệm 100 năm ngày sinh của họa sĩ Nguyễn Phan Chánh -
PHAN THANH BÌNH
Trong lịch sử mỹ thuật thế giới, từ Âu châu đến Á châu đã ghi nhận nhiều hoàng đế từng cầm bút vẽ, nặn tượng và không ít bảo tàng mỹ thuật ở các quốc gia có lưu giữ những tác phẩm mỹ thuật mà tác giả là những vị vua danh tiếng. -
KHẢ HÂN
Là một trong những họa sĩ chủ soái của trường phái Ấn tượng nổi tiếng với phong cách làm việc ngoài trời một cách nhất quán, Monet đã để lại rất nhiều bức vẽ đầy ấn tượng về băng, tuyết và sương giá.
-
LINH PHƯƠNG
Một lần nữa có thể thấy rằng, mỹ thuật Huế trong dòng chảy của mình, không ồn ào mà lại âm thầm trong việc theo đuổi những tiếng gọi nghệ thuật thuộc nhiều kiểu dạng ngôn ngữ nghệ thuật khác nhau để có được hiệu quả thẩm mỹ tốt nhất.
-
PHƯỢNG LÂM
Họa sĩ Léopold Franckowiak, đến nay ông đã có bảy năm sống ở Việt Nam. Có thể nói, Việt Nam là nơi gợi cảm hứng sáng tác mạnh mẽ nhất với ông trong thời điểm này.
-
TRẦN DUY MINH
Trong hội họa, mùa thu là mùa quyến rũ với các họa sĩ, bởi mùa thu là mùa của thi tính, của cái đẹp và cũng là mùa của nỗi buồn. Mùa thu là mùa của sự úa tàn, của những phôi pha, của những gì kết thúc nhưng đó cũng là thời điểm để khởi đầu cho một hành trình mới của sự vật. -
LÝ HỮU NGUYÊN
Nguyễn Trọng Khôi là họa sĩ song hành cả hiện thực và trừu tượng. -
VŨ LINH
Từ khởi thủy của nghệ thuật tạo hình, động vật đã là một đề tài được lựa chọn. Những hình vẽ sơ khai nhất được tìm thấy trong các hang động, những hình thù khắc trên đá, trên xương động vật, trên các dụng cụ bằng đồng... -
TRẦN DIỄM THY
Trong nghệ thuật tạo hình trên thế giới cũng như ở Việt Nam, hình tượng trẻ con luôn được xem như là một nguồn mạch của sáng tạo nghệ thuật.
-
LÊ TRIỀU HẢI
Nếu như nghệ thuật hiện đại có những cách thức đi ngược chiều với quan niệm nghệ thuật là sự mô phỏng của Plato và Aristotle, thì ngày nay, trào lưu nghệ thuật cực thực lại hướng tới mô phỏng ngoại giới một cách tinh vi, nếu không muốn nói là đẩy tới cực đoan nhất có thể trong việc mô phỏng vật thể. -
NGUYỄN THỊ HÒA
Huế những năm đầu thế kỷ XX, Nhà nước phong kiến triều Nguyễn đã ban hành nhiều chính sách, trong đó có chính sách văn hóa hướng tới nhiều khía cạnh của đời sống xã hội như văn chương nghệ thuật, giáo dục, giao lưu, tiếp xúc văn hóa, bảo tồn di sản… nhằm đáp ứng nhu cầu văn hóa nghệ thuật của cộng đồng, với sự xuất hiện trào lưu học thuật tân tiến của châu Âu, mỹ thuật được giao lưu biểu hiện qua các hoạt động và sáng tác nghệ thuật. -
ĐẶNG TRIỆU VĂN
Như tên gọi của nó, trào lưu tối giản trong nghệ thuật hướng tới tiết chế mọi yếu tố cấu nên tác phẩm nghệ thuật. -
NGUYỄN HOÀNG VY
Từ khi Phân tâm học của Freud ra đời, người ta mới có thể lý giải được phần nào nguyên do xui khiến người nghệ sĩ lao vào sáng tạo nghệ thuật, có một sức mạnh to lớn từ vô thức khiến người nghệ sĩ mộng mơ, đó là sức mạnh bất khả từ chối. -
VŨ LINH
Với hội họa Việt Nam, sơn mài là chất liệu không xa lạ. Những tên tuổi lớn từng thành công trên chất liệu sơn mài phải kể đến như: Nguyễn Gia Trí, Nguyễn Sáng, Nguyễn Đỗ Cung, Phan Kế An, Nguyễn Tư Nghiêm... -
TRÚC LÂM
Trong văn hóa nhân loại, lợn như là một biểu tượng phổ quát. Lợn được xem là tổ phụ sáng lập một trong bốn đẳng cấp trong xã hội Meslanesie. Nữ thần trời và mẹ vĩnh cửu của các tinh tú ở Ai Cập cổ đại lại thường được tạo hình trên các bùa đeo với những họa tiết của lợn nái đang cho đàn con bú. -
VŨ PHƯƠNG
Trong dòng nghệ thuật biểu ý, dựa trên ngôn ngữ biểu hiện ở Huế, thì Trương Thế Linh nổi lên như một hiện tượng tiêu biểu. -
KHẢ HÂN
Francesco Clemente sinh năm 1952, ở Naples, Italy. Ông xuất hiện vào thời điểm khi mà Thế chiến II vẫn còn là một ký ức dai dẳng khắc sâu thành những vết nứt trong tâm thức sáng tạo của cộng đồng nghệ sĩ ở dải đất ven vùng biển Địa Trung Hải này. -
TRẦN PHƯƠNG ĐÔNG
Lê Kinh Tài là một trong những nghệ sĩ đương đại rất thành công ở Việt Nam hiện nay. Sự thành công được minh chứng không chỉ ở số lượng tác phẩm lớn, những tìm tòi nghệ thuật không mệt mỏi mà cả ở giá tranh của ông trên thị trường quốc tế.
.png)
.png)
