Mẹ tôi chưa hề nói từ ấy
A THỊNH (Đài Loan)
Thuở sinh viên, tôi được thầy kể chuyện Hồng Thừa Trù(1). Làm quan cuối thời Minh, ông đã từng nói: "Quân ân tự hải, thần tiết như sơn" (Ơn đức nhà vua mênh mông tựa biển, khí tiết bề tôi vững chãi như non).
Ảnh: tư liệu
Sau đó, họ Hồng thua trận ở Tùng Sơn, đầu hàng và làm quan với nhà Thanh, trở thành nhân vật trong truyện Nhị Thần. Người đời bèn thêm hai chữ "hỹ" "hồ" vào câu nói cũ để nhạo báng: "Quân ân tự hải hỹ, thần tiết như sơn hồ?" (ơn đức nhà vua đã mênh mông tựa biển, khí tiết bề tôi hẳn vững chãi như non?). Kể xong, thầy tôi cảm thán: "Ôi, ngòi bút như mũi dao".
Mẹ tôi lại cho rằng: "Đôi môi là hai lưỡi dao". Câu nói đó, hồi bé tôi thường nghe nhắc đi nhắc lại. Mỗi khi lũ nhỏ liến thoắng lắm lời, mẹ tôi khuyên bảo: "Còn trẻ con, nên nghe mà chưa nên nói". Gặp kẻ ưa đại ngôn khoác lác, nói lời đường mật, bà thầm cảnh giới: "Tác nhân a? trọng tâm bất trọng chủy!" (Làm người ư? cốt ở tấm lòng, chuộng chi mồm mép!).
Bấy giờ tôi chưa hiểu thế nào là "trọng tâm bất trọng chủy", sau này lớn lên, có đủ trí khôn, vào đời, nghĩ suy thế sự, nhớ lại mẹ, tôi nhận ra mẹ tôi quả thật là người nói, làm như một. Và cũng từ khi hiểu được nhân tình thế thái, tôi mới để ý thấy rằng, mẹ tôi chưa hề nói đến từ "ÁI" (yêu).
Như thể mẹ tôi không biết từ "yêu" ấy. Bà sinh dưỡng bảy mặt con, trừ tôi đã hoang nghịch lêu lổng tự thuở học sơ trung(2), còn các anh, chị, em tôi đều thuận buồm xuôi gió, học hành cẩn thận để thành người hữu dụng cho nước nhà. Tâm huyết của mẹ tôi dẫu không nên so sánh với sông nước Hoàng Hà, nhưng chí ít cũng cuộn chảy bất tận như con suối nhỏ ở làng quê - nơi tôi ra đời, thế mà bà chỉ âu yếm anh chị em chúng tôi với một câu nói mà bà cho là hết lời: "A mẫu ngận đông nhĩ môn" (Mẹ rất thương các con).
Trong Hán ngữ, "thương" là nghĩa thứ nhất của chữ "đông" - thương xót, thương mến, thương tiếc, còn nghĩa thứ hai của chữ "đông" lại là "đau" - làm cho đau, đánh đau. Như đã kể, khi còn học sơ trung tôi thường nghịch ngợm lêu lổng, hay la cà cùng đám đông trước rạp hát, một vài tuần lại ẩu đả. Bấy giờ ở Đài Loan kinh tế chưa cất cánh, bọn trẻ chưa dùng súng, dùng gươm, chỉ đấm qua, đá lại rồi kêu la chửi bới đôi lời. Khốn nỗi dân làng tôi thích tò mò, lắm miệng, mỗi lần như vậy, chưa về đến nhà, mọi "thông tin cuộc chiến" mẹ tôi đã biết cả. Trước hết bà bảo tôi treo cặp sách lên móc, cởi áo khoác ngoài, đứng úp mặt vào tường, kể lại mọi sự việc vừa xảy ra, rồi bà mới đánh. Nếu mà khóc thì không cho ăn cơm, dù là cơm cháy, và cuối cùng bảo chị cả xoa dầu xức thuốc cho tôi, còn bà vào buồng đóng cửa khóc một mình.
Mệnh của mẹ tôi không may, nhưng bà là người tâm đức. Tuy luôn bị mẹ đánh đau nhiều nhất, nhưng tôi lại là đứa con được bà thương mến hơn ai hết. Mới bốn tuổi tôi đã vẽ được tượng ba ông Phúc Lộc Thọ, năm lên bảy tôi viết chữ Hán còn đẹp gấp nhiều lần so với chú tôi đang học cao trung(3), bằng khen, cờ thưởng các kỳ thi đơn ca, làm văn mà tôi mang về treo kín cả mấy bức tường. Mẹ tôi đặt nhiều hy vọng và thầm mong qua thi tài, đua sức tôi sẽ đem vinh quang về cho gia đình. Và cứ sau mỗi lần đòn roi bà lại nói với tôi: "Thịnh à, bỏ qua cho mẹ đã làm con đau".
Tôi cũng là người biết thương tâm, nên cuối cùng đã quyết không trở lại "con đường giang hồ", dẹp lại những mong muốn "xưng hùng xưng bá" của một thời ngây ngô thơ dại. Chăm chỉ học hành, thành tích tốt dần lên trừ hai môn số học và tiếng Anh, cuối cùng tôi theo đòi nghề văn, luyện tập sáng tác. Sau khi tốt nghiệp Khoa Trung văn, tôi trở thành "tác gia" như hôm nay, mẹ tôi không hề biết "tác gia" là gì? nhưng cứ mỗi lần bà con lối xóm đưa xem bài văn, bài báo ký tên tôi là bà mừng lắm. Mấy tấm hình chụp tôi đang phỏng vấn làm báo bà luôn mang theo người, hễ gặp ai là khoe ngay: "Ông xem, bà xem, thằng Tư nhà tôi đấy"(tôi là con thứ tư trong gia đình).
 |
Bốn năm sau, tôi có con đầu lòng. Ngoảnh đi, ngoảnh lại, cháu đã biết đi, biết nói, chạy nhảy nô đùa. Tôi đem cháu về quê thăm bà nội, mẹ tôi vui sướng vô cùng, ngày nào bà cháu cũng chuyện trò ríu rít. Một hôm, tôi lắng nghe - "Cháu ăn cơm nhé?", "Cháu chưa đói, mà bà vừa đánh cháu, đánh ở tay đây này, bà không yêu cháu, cháu không ăn cơm nữa".
"Ôi, thằng ngốc của bà, bà thương cháu đấy", mẹ tôi cười sảng khoái và tự nhiên tôi nghĩ đến ông quan cuối Minh đầu Thanh đã tận trung với nước, chứ đâu dám khoác lác "tự hải như sơn" mà người đời từng nhạo báng.
Thái Nguyễn Bạch Liên dịch
(Theo nguyên tác Trung văn
MẪU THÂN BẤT THUYẾT NA CÁ TỰ
trong Độc giả văn trích số 5-1992).
(TCSH54/03&4-1993)
--------------------
(1) Hồng Thừa Trù (1593 - 1665)
(2), (3) sơ trung, cao trung - bậc trung học của nền giáo dục ở Trung Hoa tương tự như cấp hai, cấp ba của Việt Nam.
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Kho tài liệu lưu trữ của tiểu thuyết gia nổi tiếng từng đoạt giải Nobel Văn học Gabriel Garcia Marquez đã vừa được một trung tâm của trường Đại học Texas mua lại. Điều này đồng nghĩa với việc các các bài viết phê phán về chính sách đối ngoại Mỹ của Marquez sẽ được bảo tồn tại đất nước mà không phải lúc nào ông cũng có cảm tình.
-
Theo báo chí Italy, ngôi nhà mà họa sỹ/nhà sáng chế vĩ đại thời Phục hưng Leonardo da Vinci đã ở trong thời gian vẽ bức "Tiệc ly" bất hủ đang được chủ nhà rao bán.
-
TRẦN HUYỀN SÂM
Việc trao giải Nobel cho Patrick Modiano - nhà văn Pháp, đã gây sự ngạc nhiên đối với công chúng mến mộ tiểu thuyết gia Murakami. -
LÊ ĐỖ HUY
Cựu học trò thời bao cấp hẳn đều sốc bởi cách trình bày của Malthus (1766 - 1834): dân số quả đất tăng theo cấp số nhân, trong khi sản lượng thực phẩm cung cấp tăng theo cấp số cộng… -
Vivre, c'est s'obstiner à achever un souvenir/ Sống là cố gắng ngoan cố để hoàn tất một kỷ niệm.
RENÉ CHAR -
Một trong những đoàn thám hiểm đầu tiên đặt chân tới Nam Cực đã phải gánh chịu một kết cục bi thảm khi cả đoàn 5 người ra đi, không ai sống sót trở về. Mới đây, cuốn nhật ký hành trình của chuyến đi thảm kịch đó đã được tìm thấy trong băng đá.
-
CƠM HẾN
Đã gần bốn năm nay tôi gắn bó với Boston, và mỗi ngày tôi lại thấy yêu vùng đất này hơn một chút. Boston là thành phố văn hóa, giáo dục lâu đời, là “linh hồn nước Mỹ”, cái nôi của cuộc cách mạng giành độc lập từ nước Anh mẫu quốc. Boston là nơi hội tụ các anh tài không chỉ từ khắp nơi trên nước Mỹ mà còn từ rất nhiều quốc gia trên thế giới. Boston duyên dáng, hào hoa, sang trọng, cổ kính… -
Đại diện Bộ Ngoại giao Nga về các vấn đề nhân quyền, dân chủ và nhà nước pháp quyền, ông Konstantin Dolgov ngày 15/10 kêu gọi cộng đồng quốc tế lên án mạnh mẽ vở nhạc kịch "Tsukurs Herbert Cukurs" đang được dàn dựng ở Latvia.
-
Thật khó có thể tin rằng một tác phẩm nghệ thuật trừu tượng lại có thể tác động đến lịch sử khoa học. Nhưng cách Niels Bohr từng dự cảm về thế giới không thể nhìn thấy được của các hạt electron đã cho thấy: khoa học cần nghệ thuật.
-
Nhà thơ Nga vĩ đại Mikhail Lermontov được coi là “người kế tục” của “mặt trời thi ca Nga” Aleksandr Pushkin. Ông sinh ngày 15/10 /1814 tại Moskva và mất ngày 15/7/1841 trong một cuộc đấu súng với bạn đồng môn Nikolai Martynov.
-
Bốn ngày sau khi Nobel Văn học năm 2014 gọi tên Patrick Modiano, nhà văn Pháp vẫn coi đây là giải thưởng kỳ lạ dành cho mình.
-
CAROL MUSKE DUKES
Thơ có quan trọng gì không? là một câu hỏi không có câu trả lời, nhưng điều này vẫn không ngăn được các nhà thơ (và hầu như cả mọi người) thử tìm một giải đáp.
-
Trong những năm tháng tồn tại, Liên Xô đã có không ít bí mật, trong đó, có những bí mật có khả năng ảnh hưởng đến uy tín và an ninh quốc gia; vì thế, được che chắn, bảo vệ một cách hết sức cẩn trọng với nỗ lực của cả hệ thống chính trị.
-
Trước các đồng sự của mình tại tòa Bạch ốc, Tổng thống Barack Obama bất ngờ mang tấm bích chương. Ông trịnh trọng bước ra trong im lặng và sau đó, Ông nở nụ cười thật tươi, những bàn tay của các nhân viên của Ông vỗ đều. Một cử chỉ thật đẹp, một nhân cách “thuyết pháp vô ngôn” của vị Tổng thống nước Mỹ.
-
Auguste Rodin, nhà điêu khắc vĩ đại đã tạc nên “Người suy tưởng” và “Nụ hôn”, từng yêu say đắm rồi rũ bỏ người học trò và cũng là nàng thơ quan trọng nhất trong sự nghiệp của ông, Camille Claudel.
-
Tolstoy từng ấp ủ thực hiện một cuốn sách “đem lại cho người đọc sức mạnh nội tâm, sự bình thản, hạnh phúc, giúp họ giao tiếp được với những nhà tư tưởng vĩ đại…” nhưng cho đến hôm nay, ít người còn nhớ tới cuốn sách này của ông.
-
LTS: Yann Martel sinh ngày 25 tháng 6 năm 1963 tại Salamanca, Tây Ban Nha và hiện đang sinh sống tại Montréal, Canada. Ngoài việc nổi tiếng với Cuộc đời của Pi, Martel được coi là một người táo bạo khi nảy ra sáng kiến cứ nửa tháng lại gửi sách cho Thủ tướng Canada Stephen Harper và đề nghị Harper nên đọc. Dưới đây là một trong những lá thư đó của ông, qua bản dịch của Nguyễn Đức Tùng.
-
Nghệ sĩ piano chuyên nghiệp tài năng Igor Lovchinsky, người hiện đang theo học Tiến sĩ chuyên ngành vật lý học tại Đại học Harvard, trò chuyện với mục Sự nghiệp trên tạp chí Science, cho biết anh đã “bị” nghiện khoa học như thế nào và những trải nghiệm âm nhạc giúp ích gì cho anh khi làm khoa học.
-
"Kính gửi đồng chí Mikhail Sergeyevich Gorbachov, Tổng bí thư Đảng Cộng Sản Liên Xô...
-
Cuốn tự truyện lần đầu được xuất bản của nữ nhà văn Laura Ingalls Wilder - tác giả cuốn tiểu thuyết nổi tiếng “Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên” - sẽ cho độc giả được biết những điều không như mơ đằng sau cuộc sống được “tô vẽ” trong cuốn tiểu thuyết…
.png)
.png)
