LGT: Machu Picchu của đế quốc Inca, núi thiêng Mỹ Sơn của vương quốc Chămpa có cùng số phận đỉnh cao một nghệ thuật kỳ vĩ bị chiến tranh và thời gian tàn phá.
Mỹ Sơn 3 - tranh TPK
Vốn là người nghiên cứu văn hóa Chămpa, số phận của những phế tích ấy đã là nguồn cảm xúc thơ ca của Trần Phương Kỳ. Với lòng ngưỡng mộ huyền thoại Machu Picchu, trước đây Trần Phương Kỳ đã chuyển ngữ thành công trường ca “Trên đỉnh Machu Picchu” của P. Neruda (đăng trên Sông Hương số tháng 8 năm 1984). Giờ đây, hồn gạch đá của phế tích Mỹ Sơn được anh viết ra với tâm tình chuyến hành hương về xứ sở trầm mặc của thần linh và của thi ca.
Do khuôn khổ có hạn, Sông Hương số này xin trích giới thiệu một phần bài thơ “Hành hương hồn gạch đá” của Trần Phương Kỳ.
Phạm Tấn Hầu
TRẦN PHƯƠNG KỲ
Hành hương hồn gạch đá
Tưởng nhớ Kazimierz Kwiatkowski [Kazik]
(Trích)
giấc mơ trộn lẫn mảnh trăng gạch đá
tiếng chim bắt-cô-trói-cột vọng bên sườn núi cỏ bông lau
mây màu đêm tường tháp đổ
cỏ rêu tiếng gọi côn trùng
cô quạnh tiếng chim thần ngàn xưa vỗ cánh
dưới bóng trăng mọi vật bất thường
có thể ngồi đây một trăm năm nữa
thở & nghe tiếng núi gọi về
phía tây mặt trời máu lún dần
tiếng chim tu hú gọi thằn lằn chắt lưỡi
bóng dơi hoàng hôn mộng mị thế kỷ
gọi to nhỏ những mảnh gạch vỡ bay
những pho tượng gãy đổ
bóng chiều loang dang dở hình hài
tiếng sóng xa vọng vào lòng tháp
thung lũng không mây
suối chảy máu
lại tiếng chim hốt hoảng gọi rừng
tiếng sấm xế chiều
những tấm bia đục xóa
những dòng chữ quằn quại
tiếng hát đâu xa
qua dòng lệ buổi sáng
trời mưa trời sắp mưa
tiếng sấm xế chiều
ngồi lại với gạch đổ đá vỡ
ngồi lại giữa tiếng chim chiều tà
tiếng hát xa
trong những lòng tháp đổ
![]() |
Mỹ Sơn 7 - tranh TPK |
(…)
ai tự tra hỏi mình bằng bàn tay nhung đỏ
ai gọi kêu mình trên những điện thờ đổ vỡ
tất cả thần linh đều trở về
tất cả chim chóc đều điêu đứng
nói bằng lời gạch đá
đổ vỡ trong mơ
tự thảm sát bằng buổi chiều mộng mị
gọi những con chim đen
& con rắn xanh
vẫy vùng trong trí nhớ
sẽ mở phơi tôi trước bầy kiến đen đỏ
sẽ ngợi ca sẽ nguyền rủa
cợt cười & nhã nhặn
thần linh nơi đây đã hóa đá rồi
đã nhìn thấy những khuôn mặt gạch bi thương
những đường gờ sấm sét
ai sẽ mở phơi mình
trước cánh cửa đền thờ ngàn năm lặng lẽ
mối mọt tường hoang
con thuyền buồm ngàn năm trước còn nghe tiếng gió
con thuyền về cõi chết
con thuyền bờ bên kia
bể nước thánh cánh hoa màu xám
con thuyền bờ bên kia
rơi xuống hồn ta những tảng đá giận dữ
hãy đến mà nghe đổ vỡ
kẻ đập phá chính tâm hồn mình
con ngựa ngu si
bờm ngược gió
trăng mù mờ
rơi xuống hồn ta những viên gạch
hoa văn quằn quại
vết nứt đớn đau
âm thầm chảy máu
rơi xuống rơi xuống từ đỉnh cao
lòng ta thăm thẳm
nhảy vào đó với ngọn cỏ sương mai
nhảy vào đó với cười đùa nước mắt
sâu những đêm quên người
rong chơi với kiến đen bên bờ suối
chỉ gạch đá & cỏ
thỉnh thoảng tiếng chim
& tiếng cười chính mình
cao trên những vầng trăng mòn mỏi
bóng những ngọn tháp quỷ ma gào thét
chịu không nổi một bóng cây chim hót
những vệt trăng mọc chông
tiếng đàn bệnh hoạn
mi chết đi
tiếng đàn năn nỉ
mi chết đi
trong lòng tháp mái thuyền lật ngược
tập ngồi im
uống tiếng con chim hót sớm mai
những gờ gạch bệch bạc
những gờ gạch thách thức thời gian
quái
tiếng con chim xa hút
trên cành cây lạ
với bầy voi
hót đã ngàn năm trước
sao còn rúng động hồn ta
trong lòng tháp mái thuyền lật ngược
trôi về giòng sông chết khi xưa
mi cứ tưởng đùa trêu được mây xanh trời thẳm
đừng bật cười chính mi
lừa đảo
ta sẽ hỏi mi những đêm trăng tỏ
dưới cỏ lau
chỗ ngủ heo rừng
tâm hồn mi nhớp nhúa
đáng chỗ nằm của heo
ồ
con heo rừng thô bạo
tàn phá bao nhiêu nương rẫy hồn ta
dưới cái nắng bao la
chóng mặt
tất cả gạch đỏ đều đứng bật lên
bay & gọi
mảnh hồn ta rách máu
sẽ chết trên con thuyền buồm mười thế kỷ trước kia
gạch đỏ mù lòa
bỏ về đơn điệu
nắng rát bỏng đôi mắt trời xa
nắng rạo rực đốt thiêu tâm khảm
chẳng còn là ta
cái nắng mênh mông
thần linh ơi thần linh
hãy lắng nghe tiếng động của rừng
giữa trưa sấm chẻ
gạch đỏ đứng lên
giữa chan hòa ánh nắng
đi vu vơ
những hồn ma cụt đầu
loài quỷ dữ
dụ dỗ tâm hồn
xin cho giọt nước thánh
trên đài thờ linga** kia
xin cho giọt nước mắt
của nàng vũ nữ giữa thời gạch đá vàng son
mồ hôi của đá
làm mặn hồn ta
tạ ơn thần thánh
chiều của những cơn giông trên núi diều hâu mây thong thả
cơn giông bạo ngược
ô hay
mi trêu chọc ư
mi quyến rũ ư
mi hăm dọa ư
cơn giông ngang ngược
ta đã đợi từ đổ vỡ mênh mông gạch đá
cơn mưa chiều hiu quạnh
ta thầm biết sức trẻ nơi mi quái kiệt
ta thầm ghen tị
từ núi đá cao kia
mi trút một lượng nước khổng lồ
lên gạch đá rêu phong
lên hồn ta cạn kiệt
cơn giông chiều nghiệt ngã của ta ơi
thanh thản buổi chiều cỏ mượt
mưa qua đi dịu ngọt đất thiêng
những hạt mưa long lanh nước mắt
những bóng người lẩn lút trong tường tháp
khao khát nước thiêng đổ từ trời
những đôi mắt hồn điên thao thức
linh thánh cận kề
sương chiều cầu nguyện
những cột trụ cúi đầu
lặng lẽ với rừng thiêng
có tiếng chim ngoài kia xa tít
có tiếng gần đâu đây
có tiếng ai êm ái
thần linh đã về
trên những bậc cấp điện thờ nhấm nháp nước mưa
................................................
* Chim thần tượng trưng sự bình yên của Ấn Độ giáo
** Vật thờ hình dương vật tượng trưng cho năng lực sáng tạo
(SH320/10-15)
Vân Long là tạng người thơ không chịu cũ. Nhà thơ luôn ý thức được việc làm mới mình để có thể đồng hành với nền thơ đương đại và nhịp thở nóng hổi của cuộc sống thường nhật.Dù là trữ tình tự sự hay nội cảm ngoại quan, thơ Vân Long luôn để lại những dấu ấn sáng tạo - dấu ấn lao động thơ. Vân Long đã từng có duyên với xứ Huế qua “Đêm sông Hương”, “Vườn Huế”... được tuyển chọn trong Tuyển thơ Sông Hương 20 năm...
khi em là vực sâu im lặng tôi pho tượng đá lắng nghe...
...chim chích bay về đăm đắm mắtnghe phế hưng bông lơn ký ức thành xanhrêu...
Nguyễn Văn Quang - Trần Thu Hà - Nhất Lâm - Lê Ngã Lễ - Mai Văn Hoan - Ngàn Thương - Ngô Thị Hạnh - Nguyễn Thánh Ngã - Xuân Thanh - Phan Văn Chương - Thạch Thảo - Trần Đôn - Nguyễn Nhã Tiên - Đoàn Lam - Tiến Thảo - Đoàn Giao Hưởng
...Cả thành phố lúc nào cũng rậm lờiAnh không thấy tấc vỉa hè nào dành cho mình cả...
...họ mơ thấy Hồ Gươmlà một vò rượu lớnbị bỏ quênbên sông Hồng đến cả ngàn năm...
Mai Văn Phấn - Hoàng Chinh Nhân - Lê Huỳnh Lâm - Ngô Thiên Thu - Bùi Đức Vinh - Nguyễn Hoa - Hoàng Nguyệt Xứ - Lê Hưng Tiến - Phạm Xuân Trường - Ngô Công Tấn - Từ Hoài Tấn - Văn Lợi - Quang Tuyến - Nguyễn Loan - Lê Vĩnh Thái - Vĩnh Nguyên - Hoàng Ngọc Quý
HUỲNH THÚY KIỀUHọ và tên: Huỳnh Thuý Kiều; Cầm tinh con Ngựa - 1978Bút danh: Hoa Đồng Nội. Nơi làm việc: Nhà xuất bản Phương Đông tỉnh Cà MauĐã có tuỳ bút, tản văn, đặc biệt là thơ đăng trên các báo Trung ương và địa phương. http://huynhthuykieu.vnweblogs.com
NGUYỄN THỊ ANH ĐÀOSinh năm: 1979Quê quán: Hà TĩnhTốt nghiệp khoa Ngữ văn Đại học Khoa học HuếHiện là biên tập viên tạp chí Đà Nẵng ngày nayhttp://nguyenthianhdao.vnweblogs.com
Trần Thị Huê, sinh năm 1970 ở Hiền Ninh - Quảng Ninh - Quảng Bình. Năm 1997 xuất hiện lần đầu tiên trên tạp chí Nhật Lệ với chùm thơ 3 bài Chiều, Đợi, Cỏ xanh. 5 năm sau chị xuất bản tập thơ đầu tay Sóng vọng. Nhưng phải đợi đến những năm gần đây gương mặt thơ chị mới hiển lộ với những đường nét vụt hiện, gấp khúc. Cái - tôi - cá - thể đã làm giàu thêm mục đích và ý nghĩa sáng tạo nghệ thuật.
Bạch Diệp - Vi Thuỳ Linh - Phan Huyền Thư - Phùng Hà - Nguyễn Thị Hợi - Hồng Vinh - Đông Hà - Nguyễn Thị Thái - Hoàng Thị Thiều Anh - Đinh Thị Như Thuý - Nguyễn Thị Thuý Ngoan - Thạch Thảo
...Vắt qua bầu trời mờ cánh chim nhỏVắt ngang dòng sông trổ nụ hồngVắt ngực tình em bay hương cỏVắt suốt mùa đợi một ngóng trông...
Nguyễn Trọng Tạo - Tường Phong - Trần Áng Sơn - Nguyễn Thánh Ngã - Ngô Hữu Đoàn - Nguyên Quân - Nguyễn Thành Nhân
HÀ NHẬTLTS: Lớp học sinh niên khóa 1964-1967 ở Trường Cấp 3 Lệ Thủy, Quảng Bình 40 năm trước đã sinh ra hàng chục nhà thơ, trong đó có những người đã thành danh như Lâm Thị Mỹ Dạ, Ngô Minh, Hải Kỳ, Đỗ Hoàng, Lê Đình Ty... Công lao bồi dưỡng, vun đắp nên những nhà thơ đó là hai thầy giáo dạy văn cực giỏi: Lương Duy Cán và Phan Ngọc Thu.
...Lão du - già xát đầy mình tro tử thi vừa nguộiƯớp xác phàm bằng hương liệu sắc - không...
...ai đuổi theo xe tăng, bắn B40 vào xe tăng, rồi bị xe tăng nghiền nát trên con lộ Bốn?ai đạp phải mìn cụt một chân ở chi khu Xuân Lộc, rồi bằng nạng gỗ với một chân...
Nguyễn Thiền Nghi - Trần Hoàng Phố - Tiến Thảo - Xuân Thanh - Võ Văn Luyến - Nguyên Hào - Hoàng Cát - Ngô Hữu Đoàn - Trần Kiêm Đoàn - Mai Thìn - Đặng Như Phồn - Tôn Phong - Kiều Trung Phương - Đinh Thu
Tên thật: NGÔ THỊ KIỀU HẠNHNăm sinh: 24 - 12 - 1983 tại Cam Ranh – Khánh Hòa Hội viên Hội VHNT Khánh HòaĐã có thơ đăng Kiến thức ngày nay, tuần báo Văn Nghệ, và nhiều tạp chí trong nước.
Sinh năm 1965 tại Thái Nguyên – Tốt nghiệp trường Viết văn Nguyễn Du, vừa viết văn làm thơ. Hiện đang là biên tập viên Tạp chí Văn nghệ Quân đội. Tác giả của 4 cuốn tiểu thuyết gây sự chú ý của dư luận văn chương – Nhưng thơ mới là bản ngã sáng tạo chính của Nguyễn Bình Phương với 3 tập thơ đã xuất bản: Lam chướng; Xa thân; Từ chết sang trời biếc...
Là một tác giả thơ quen biết trên tạp chí Sông Hương, gần đây với tập thơ Ngày rất dài (NXB Hội Nhà văn, 2007), Đoàn Mạnh Phương đã và đang được dư luận chú ý bởi những nỗ lực cách tân thơ.