G.Verdi, cuộc đời bi tráng mang tâm hồn cách mạng

15:35 31/07/2008
NGUYỄN KHẮC THÀNHGiuseppe.Verdi sinh ngày 12 tháng 10 năm 1813 tại thị trấn Bosseto thuộc tỉnh Parma, Ý. Cha ông là người canh giữ quán trọ, mẹ làm nghề quay tơ. Khi còn là đứa trẻ lên 3, ông đã sớm thể hiện tài năng âm nhạc của mình.

Một nhà tổ chức của xứ đạo Pietro Baisrochi đã dạy nhạc cho ông. Ngay từ đầu, vì những lý do nào đó trong việc quản lý, ông đã không được chấp nhận vào học tại viện âm nhạc ở Milan . Mặc dù vậy, trong thời gian đó ông vẫn tiếp tục đến nhà hát thường xuyên để tự mình học các tác phẩm opera. Cơ hội lần thứ 2 đến với ông khi ông gặp được Antonio Barezzi, một thương gia giàu có, là chủ tịch giai cấp thượng lưu yêu âm nhạc tại Bosseto và từ đó trở thành người tài trợ chính cho toàn bộ hoạt động nghiên cứu âm nhạc của Verdi. Tại Milan, ông đã được nghe nhạc Viennese cổ điển, đặc biệt là những tác phẩm dành cho tứ tấu đàn dây. Chính sự giới thiệu đến tầng lớp quý tộc Milan và những mối quan hệ của nhà hát đã gây ảnh hưởng lớn đến vận mệnh của ông như 1 nhà soạn nhạc trẻ tuổi. Để cống hiến bản thân mình hơn nữa cho thanh nhạc, ngoài việc chỉ huy dàn hợp xướng và việc soạn những tác phẩm riêng cho từng nhạc cụ, ông hầu như đã dành toàn bộ thời gian để sáng tác những tác phẩm âm nhạc cho sân khấu. Vào tuổi 23, Verdi kết hôn với Margherita, là con gái của Antonio Barezzi. Họ sớm có được 2 người con, 1 trai, 1 gái. Sau khi nhận viết cho nhà hát La Scala ở Milan , vở nhạc kịch đầu tiên của mình, ông đã lần lượt mất đi 2 người con và vợ chỉ trong thời gian 3 năm ngắn ngủi. Verdi rơi vào tuyệt vọng. Ông đương đầu nỗi bất hạnh của mình bằng việc soạn những vở nhạc kịch mới. Thành công thực sự đầu tiên của ông là vở nhạc kịch NABUCCO đạt đến 57 buổi biểu diễn trong vòng 3 tháng mặc dù theo kế hoạch chỉ có 8 buổi. Ở tuổi 34, Verdi trở thành nhân vật nổi tiếng trên toàn thế giới về lĩnh vực âm nhạc. Các tác phẩm nhạc kịch của ông được công diễn trên toàn thế giới và các tác phẩm mới được hầu hết các nhà hát quan trọng nhất của Ý đón nhận, đưa vào biểu diễn. Viễn du đó đây nhiều nơi, cuối cùng ông cũng gặp và yêu Giuseppina Strepponi, một giọng nữ cao điêu luyện và nổi tiếng và trở thành vợ ông vài năm sau đó. G.Verdi đắc cử và trở thành nghị sỹ quốc hội khoá đầu tiên của Ý và chính ông là người đã sáng tác bài quốc tế ca để tham dự buổi khai mạc cuộc trình diễn quốc tế lại London . Tài năng âm nhạc kiệt xuất của ông đã đưa ông trở thành người anh hùng dân tộc. Ông sáng tác khoảng 30 tác phẩm nhạc kịch, trong đó 2/3 đã trở thành kiệt tác. Ông đã thành công trong việc điều chỉnh phong cách nhạc kịch của mình phù hợp với truyền thống âm nhạc lâu đời và vẫn trung thành với những di sản văn hoá của những nhà soạn nhạc người Ý khác như Rossini, Donizetti. Trong những tác phẩm của mình, ông luôn phát huy hết khả năng trình diễn của dàn nhạc cũng như buộc các ca sỹ phải biểu diễn hết mình và phải tạo được sự chú ý sâu sắc ở bộ phận công chúng thưởng ngoạn. Cái chết của Verdi đã khép lại một thời đại âm nhạc ở Ý, nhưng đám tang ông cũng là thời điểm bắt đầu cho sự thăng hoa của những tác phẩm của ông, những tác phẩm trở nên nổi tiếng chưa từng có, vẫn sống mãi và tồn tại cho đến hôm nay như trước đây chưa từng được biết đến trên toàn thế giới.
Không như Mozart, Bethoven hay Tchaikosky, những người đạt đến những tác phẩm ở đỉnh cao bất kỳ thể loại âm nhạc cổ điển nào. Ơ Verdi, khuynh hướng chính của ông là viết cho nhạc kịch. Tác phẩm của Verdi đánh dấu cho sự hưng thịnh nhất của nền ca kịch Ý và những tác phẩm của ông chính là những thành tựu xuất sắc nhất của nền nghệ thuật hiện thực thế giới. Các tác phẩm của Verdi tràn ngập nguồn cảm hứng anh hùng cách mạng. Âm nhạc của ông đã phục vụ cho sự đấu tranh của nhân dân và trở thành ngọn cờ của cuộc đấu tranh này, những giai điệu trong nhạc kịch của ông là những bài ca cách mạng. Tính sân khấu rõ ràng, sự sôi động của các màn, cảnh, sự sắc bén của tính cách nhân vật, tài nghệ tuyệt vời của phương thức cùng diễn tấu, sự phong phú dồi dào của giai điệu, tính màu sắc và sức truyền cảm của các bài hát, đó chính là những nét đặc biệt của “bút pháp” Verdi, nhà soạn kịch âm nhạc vĩ đại của Ý. Bằng việc kết hợp những đặc trưng truyền thống với sự dũng cảm đi tìm cái mới, Verdi đã mở rộng chân trời của trường phái ca kịch dân tộc.
Trong gần 30 tác phẩm nhạc kịch, cần phải kể đến những tác phẩm như NABUCCO, DON CARLOS, RIGOLETTO, LA TRAUVIATA, AIDA... nhưng vở nhạc kịch hoành tráng nhất của Verdi là AIDA được trình diễn lần đầu vào năm 1871 tại Cairo, Ai Cập.

Với thiên hướng bản năng về âm nhạc, Verdi là người tạo dựng nền văn hoá nước nhà. Sinh ra từ địa vị thấp hèn và nghèo khổ, sự cống hiến của ông vượt ra khỏi địa vị của mình, chính ông là biểu tượng của nước Ý. Từ trước đến nay, chưa từng có 1 nhạc sỹ nào tạo nhiều cảm hứng cho nước mình, ông thực sự là hiện thân của nền âm nhạc opera truyền thống của Ý và năm nay nước Ý kỷ niệm 100 năm ngày mất của ông. Bản hợp xướng “Va pensiero” dành cho những người yêu nước trong những năm 1840, nói về những người nô lệ Hebrew khóc thương cảnh nước mất nhà tan, được hàng trăm người cùng hát tiễn đưa linh hồn nhà soạn nhạc Verdi về thế giới bên kia năm 1901.
N.K.T

(nguồn: TCSH số 156 - 02 - 2002)

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)

  • Nhạc và lời: DƯƠNG BÍCH HÀ


  • Nhạc và lời: NGUYỄN VĂN VŨ

  • TÔN THẤT BÌNH

    Nếu dân ca là suối nguồn cảm hứng của nhân dân lao động trong cuộc sống thì hò là phương thế thể hiện tâm tình tràn đầy xúc cảm một cách trung thực nhất.

  • VĂN CAO
           Hồi ký

    Sau triển lãm Duy nhất 1944 (Salon Unique), tôi về ở một căn gác hẹp đầu phố Nguyễn Thượng Hiền.

  • TÂM HẰNG NGUYỄN ĐẮC XUÂN  

    Tin từ Làng Mai Pháp quốc cho biết: Đêm giao thừa Thầy nói về Phạm Duy cho khoảng 70 cháu sinh viên Việt Nam về thăm Làng. Bài giảng này cũng là một loại hommage(1) cho Phạm Duy. Có thể nghe lại trên mạng chỗ Pháp Thoại online của Thầy vào ngày 30 Tết vừa rồi.

  • Trưa ngày 27/01/2013, cây đại thụ của làng nhạc - Nhạc sĩ Phạm Duy – đã qua đời, hưởng thọ 93 tuổi. Nhạc sĩ Phạm Duy có số lượng tác phẩm âm nhạc đồ sộ, trong đó có nhiều tác phẩm nổi tiếng. Khi còn sống, nhạc sĩ Phạm Duy cũng thường xuyên cộng tác với Tạp chí Sông Hương. Chúng tôi xin đăng lại bài viết cuối cùng của nhạc sĩ đã gởi cho tòa soạn trước khi mất và đã được đăng trên Sông Hương số Tết Quý Tỵ 2013, như một nén hương tưởng nhớ người nhạc sĩ tài hoa.

  • “Đời là những cơn mưa vô thường/ Trói chân em bên đường/ Nước dâng cao chân tường/ Đường xa chân ướt phơi nắng dầm sương”...

  • NGUYỄN TẤN TÔN NỮ Ý NHI

    Trong ý niệm của nhiều người từ hạng trí thức cao cho đến bình dân, ngoại trừ dân nghiên cứu dân tộc nhạc học, hát xẩm là một thể loại âm nhạc có xuất thân thấp kém, luôn gắn liền với hình ảnh của người khiếm thị và cây đàn nhị từ góc phố, sân đình hay bãi chợ. Nhắc đến hát xẩm, đa phần người ta liên tưởng ngay đến những ca từ mộc mạc, dung dị và lắm khi dung tục.

  • NGUYỄN ĐẮC XUÂN 

    Đêm giới thiệu Trường ca Hàn Mặc Tử, tại Học viện Âm nhạc Huế thầy Trần Văn Khê và nhạc sĩ Phạm Duy đã đưa chúng ta đi từ cõi thực mộng mơ trải qua những đau đớn, vật lộn với cơn đau đến ngất lịm và cuối cùng nương tựa vào niềm tin tâm linh để hiện hữu.

  • TRƯƠNG ĐÌNH NGỘ

    Thượng thanh khí tiết ra nguồn tinh khí
    Xa xôi đời trăng mọc nước Huyền Vi
    Đây Miên Trường, đây Vĩnh Cữu tề phi
    Cao cao vượt hai hàng bóng vía


  • (Bản dịch của Trương Đình Ngộ)

  • NGUYỄN THỤY KHA

    Có thể nhận ra sự giao hòa giữa nhiều chiều cảm xúc trong quá trình thai nghén bài hát "Thiên Thai". Song có lẽ cái lớn nhất, cái bao trùm, cái gốc để tỏa ra sự tràn trề giai điệu của bài hát này chính là sự phản ảnh có thực của một dòng sông nào đó.

  • ĐẶNG TIẾN “Bộ môn” Thơ đang lùi bước trong xã hội hiện đại. Đời sống đô thị nhanh bước theo nhịp tiến hóa của công nghiệp, đẩy lùi biên độ của thơ: kỹ thuật hiện đại cung cấp cho quần chúng - nhất là thanh niên - những phương tiện giải trí và truyền thông hấp dẫn và nhanh chóng hơn những bài bản vần vè trước đây - dù sao cũng gắn liền với nếp sống nông thôn.

  • NGUYỄN HOÀN Nhân kỷ niệm 10 năm ngày nhạc sĩ Trịnh Công Sơn về cõi thiên thu 1/4 (2001-2011), Nhà xuất bản Trẻ xuất bản cuốn sách “Thư tình gửi một người” tập hợp hơn 300 trang thư tình của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn gửi Ngô Vũ Dao Ánh, người tình có ảnh hưởng mạnh mẽ và lâu bền trong cảm hứng sáng tạo âm nhạc của nhạc sĩ.

  • DƯƠNG BÍCH HÀDân tộc Tà Ôi, cũng như các dân tộc cư trú dọc Trường Sơn, âm nhạc là một bộ phận thiết yếu trong đời sống văn hóa của họ, nó không chỉ mang chức năng giải trí đơn thuần mà gắn liền với tín ngưỡng, với đời sống tâm linh, là phương tiện để tiếp xúc với thần linh.

  • NGUYỄN THỊ HỒNG SANHNgười ta gọi Trịnh Công Sơn là “sứ giả tình yêu”, “người tình của mọi thế hệ”, nhưng có lẽ chức danh “con người thi ca” mà nhạc sĩ Văn Cao yêu mến dành tặng cho ông là phù hợp hơn cả.

  • TrẦn thỊ AnCho đến nay, ca trù vẫn là một thể loại văn chương âm nhạc rất xa lạ với đông đảo đại chúng. Trong ấn tượng chung, ca trù là một sinh hoạt âm nhạc trước hết gắn với lễ lạt của các ông hoang bà chúa hay các miếu đền, sau nữa là thú ăn chơi ở dinh quan, thậm chí trở nên sa đọa và trụy lạc nơi ca quán.

  • NGUYỄN THỤY KHATừ sau "Đề cương văn hóa" của Đảng ra đời năm 1943 sáu chữ "Dân tộc - khoa học - đại chúng" đã trở thành tâm niệm của những chiến sĩ cách mạng làm công tác văn hóa. Song ngay cả khi Cách mạng tháng Tám thành công, rồi cả dân tộc bước vào cuộc trường kỳ kháng chiến thì cho đến trước chiến dịch Điện Biên, chữ "Dân tộc' trong "Đề cương văn hóa" vẫn chỉ được các nghệ sĩ khai thác ở những vốn cổ của người Kinh, trong đó có nghệ thuật âm nhạc.

  • NGUYỄN THỤY KHATrong hai đêm 2 và 3.06.2004 tại Nhà Hát Lớn, Hà Nội đã diễn ra chương trình hoà nhạc của Dàn Nhạc Giao Hưởng Việt Nam dưới sự chỉ huy của Giáo sư - Nhạc trưởng người Anh Colin Metters - Cố vấn âm nhạc và nhạc trưởng hợp tác chính của Dàn Nhạc Giao Hưởng Việt Nam trong dự án 5 năm nhằm củng cố và phát triển dàn nhạc lên ngang tầm quốc tế.

  • VĂN THAO... Tôi tập tễnh bước một leo lên cầu thang ngôi nhà số 108 phố Yết Kiêu vào một ngày giáp tết năm 1976. Đã sang tiết xuân, trời nắng nhẹ mà vẫn lạnh. Tiếng đàn dương cầm vọng ra. Một điệu vans. Giai điệu của bản nhạc mượt mà, lấp lánh như những hạt nắng xao động trên vòm cây. Một giai điệu mà tôi chưa nghe bao giờ.