Cuối cùng, vẫn là bi kịch
Nghệ sĩ Trọng Thanh
Trong cuốn sách ảnh "Legendary Ho Chi Minh trail" mà Thanh ghi tặng tôi ngày hai thằng vừa kết thúc chuyến du khảo Văn hóa xuyên Việt "Vượt Trường Sơn" hồi tháng 8 vừa qua, tôi cực kỳ bị thuyết phục bởi bức ảnh Thanh chụp động tác của người lính giải phóng rót nước từ bi đông vào miệng người lính ngụy trên cao điểm 550 trong chiến dịch đường Chín - Nam Lào 1971. Đấy là thời điểm bấm máy bị chi phối bởi khát vọng hòa hợp dân tộc bỏng cháy trong Thanh. Lúc ấy, dám chụp một bức ảnh như thế phải là người hết sức bản lĩnh, dám đương đầu, dám chấp nhận để đạt tới nhân bản. Theo lời Thanh kể, chỉ sau đó vài giây, người lính giải phóng rời khỏi ống kính của anh để đi vào cõi bất tử. Người lính ấy ngã xuống vô danh như biết bao người lính, nhưng hành động đầy tình đồng bào của anh thì mãi mãi là lời nhắc nhở mọi thế hệ hãy sống với nhau chan chứa như ca dao "Bầu ơi thương lấy bí cùng..." Có lẽ đó là lý do Thanh cứ đi tìm đến không biết chán những hình ảnh ở Trường Sơn, tìm đến mức "gàn dở, hấp lìm", tìm đến mức chính Thanh đã hóa thành một phần máu thịt trong cơ thể Trường Sơn. Cái sự tìm ấy của Thanh là tìm sự thực bi tráng tuyệt vời của Trường Sơn, chứ không phải sự thực được tô son trát phấn của lắm kẻ chỉ lăm lăm "đánh quả" Trường Sơn bằng những mỹ từ lu loa đến phát ngượng cả vong linh những người đã hy sinh. Thanh cực đoan với Trường Sơn đến mức bị nghi ngờ về "phẩm hạnh". Một trong số những người thiển cận nghi ngờ đó có tôi. Ở cái kinh kỳ Hà Thành nhỏ bé này mà suốt hơn hai mươi năm thanh bình, chúng tôi không có duyên gặp nhau mà chỉ nghe đồn về nhau. Về những lời đồn... chao ôi! những lời đồn...chúng khiến chúng tôi càng ngày càng không muốn gặp nhau. Thằng nào cũng sợ gặp phải một thằng "Trường Sơn dởm".
Nhưng rồi ông giời vẫn bắt chúng tôi tao ngộ. Tôi và Thanh chính thức gặp nhau và bắt đầu cảm thấy chơi được với nhau sau màn giáo đầu rất ngắn ngày 1 - 8 - 2000 khởi sự chuyến xuyên Việt, trước khi cùng bước lên xe ô tô. Và thế là trong suốt cuộc hành trình, hai thằng bi bô mãi những kỷ niệm chừng xa lắc về Trường Sơn, bi bô có lúc hơi lố vì xung quanh toàn là các bạn trẻ chưa một lần biết Trường Sơn. Và chắc chắn là sẽ lãnh đủ cái vụ "ra vẻ công thần". Song mặc thôi. Miễn là cứ thấy mình thoải mái, thoải mái như khi đang yêu thật lòng dẫu cái bi kịch, cái chết đang rình rấp đâu đó. Sống được mấy chục năm thanh bình, đối với những người như Thanh và tôi là lãi to rồi. Hạ màn lúc nào là xong lúc đó. Nhưng khi sự thật diễn ra thì chính tôi lại ngỡ ngàng sao có thể nhanh đến như thế... Hiểu tấm lòng của Thanh với Trường Sơn, về Hà Nội, tôi lại hiểu thêm tấm lòng của Thành với vẻ đẹp nguyên sơ ở cơ thể phụ nữ. Ở căn buồng hẹp số 79 Lý Thường Kiệt, nơi Thanh trút hơi thở cuối cùng một cánh đột ngột, Thanh đã từng làm tôi ngạt thở khi chất chồng lên tôi một núi ảnh "nude". Không hề có một chút gợi sắc lục gì ở những đường nét đầy giai điệu đó. Chỉ thấy sự hấp dẫn khó tả của vẻ đẹp toát ra từ những sáng tối, lấp loáng ấy. Và chúng tôi bàn với nhau về một triển lãm trong tương lai gần mang tên "Tòa thiên nhiên". Về cái khoản này, cứ xin chữ cụ Nguyễn Du là cao siêu và lành sạch nhất. Đã có một "Trọng Thanh Trường Sơn", lại có thêm một "Trọng Thanh nude". Khát vọng xóa đi những bi kịch giữa con người với con người là cảm hứng truyền qua những thời điểm bấm máy của Thanh. Không phải lúc nào khát vọng ấy cũng bật ra được từ những khuôn hình. Nhưng dù sao cũng không thể thiếu khát vọng. Vậy mà bi kịch lại bất chợt ập đến, cướp Thanh đi. Giải thích thế nào đây sự vô nghĩa lý này. Chỉ biết cuối cùng, tai họa giáng xuống với con người tức thì đều là bi kịch. Có lẽ đến bây giờ thì Thanh đã cảm thấy mình chết thật, chết hoàn toàn. Cầu mong linh hồn Thanh siêu thoát thanh thản để mau quây quần với những linh hồn từng có trong khuôn hình đa đoan của Thanh. N.T.K (142/12-00) |
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Vậy là tròn một năm kể từ sớm đông ấy Nguyễn Xuân Hoàng giã biệt cõi trần khi Huế còn chìm trong sương giá. Chỉ vỏn vẹn 99 ngày gắn bó, nhưng anh là nỗi ray rứt giữa lúc Sông Hương đang ẩn hình những ngọn sóng... Lật giở hơn ngàn trang bản thảo của anh, mấy ai không giật mình trước sự cay cực đến xót xa để có được một đời văn bình dị?Giỗ đầu, bạn bè và đồng nghiệp Xuân Hoàng đã cùng với Sông Hương thắp lên nén nhang tri ngộ...(Nguyễn Khắc Thạch - Lê Văn Chương - Hoàng Diệp Lạc - T. E - Nguyễn Trương Khánh Thi - Đinh Thu - Ngàn Thương - Trần Hạ Tháp - Nhất Lâm)
-
NGÔ MINHTrong những bài viết trước, chúng tôi đã hé lộ đôi chút về những mối tình sau này của Phùng Quán. Lần này lại một mối tình nữa, mà hình như là mối tình đầu ly kỳ hơn đã được Phùng Quán tự kể và chị Bội Trâm phát hiện ra.
-
HOÀNG VŨ THUẬT Chưa ai để ý đến đâu Cây đứng khép mình lặng lẽ... (Cây lặng im)
-
NGUYỄN KHẮC PHÊMột chiều Xuân bên sông Hương. Mặt trời suốt ngày ẩn sau lớp mây xám nhạt nay đã khuất hẳn dưới dãy Kim Phụng xanh thẫm nhấp nhô đằng xa ở bên kia bờ. Một chiếc thuyền từ phía Ngã Ba Tuần hối hả xuôi dòng, tiếng máy nổ khuấy động giây lát mặt sông phẳng lặng trong màn sương chiều mờ ảo bắt đầu buông xuống.
-
NGÔ MINHMỗi nhà văn có một “gu” ẩm thực riêng, không lẫn. Vũ Bằng, Nguyễn Tuân sinh ra và lớn lên ở Hà Nội, nên rất sành ăn và viết rất hay về các món ăn tinh tế và đài các của Thủ Đô. Nhà văn Phùng Quán cũng có một cá tính ẩm thực rất đặc biệt.
-
TRỊNH THANH SƠN A. Anh là hoạ sĩ, Nghệ sĩ ưu tú của ngành sân khấu, lại còn là một nhà thơ, nhà viết kịch, nhà báo xông xáo... Ngần ấy công việc anh sắp xếp bố trí theo thời gian như thế nào và anh dành quyết tâm cho việc nào hơn cả?
-
XUÂN ĐÀI(Trích ký sự)Trong gần mấy trăm vòng hoa viếng Phùng Quán, có một vòng hoa rất đặc biệt. Đó là vòng hoa của "những người câu cá trộm" cư ngụ ở những làng dọc đê Yên Phụ, chủ yếu là làng Nghi Tàm, xã Quảng An, Hà Nội. Kèm theo vòng hoa là một phong bì phúng điếu mà số tiền gấp đôi tiền phúng điếu của cơ quan Hội Nhà văn Việt .
-
NGUYỄN TRỌNG HUẤN(Mười năm Kỷ niệm... Một cuộc rong chơi)Trong quan hệ bè bạn lâu năm, có lẽ chưa lần nào chúng tôi có với nhau một cuộc rong chơi đã đời và thú vị như lần ấy. Mà hình như đấy là cuộc đi cuối cùng của Quán trong cõi đời này. Còn những cuộc du hí tiếp theo ở thế giới bên kia với những ai thì cho đến bây giờ tôi cũng không được rõ lắm.
-
NGUYỄN KHẮC PHÊTrong câu chuyện vui của giới văn nghệ sĩ trước những công việc có tính chất tổng kết, phân loại đội ngũ, một số người được anh em phong tặng danh hiệu “nhà-thơ-một-bài”, “nhạc-sĩ-một-bài”...
-
LTS: Do đặc trưng nghề nghiệp nên mỗi nhà văn đều có thiên chức một nhà giáo. Bởi vậy, những người vừa là nhà giáo vừa là nhà văn thì đều có thể gọi họ là những nhà giáo kép.Nhân ngày nhà giáo Việt Nam, Sông Hương trân trọng giới thiệu một số ý kiến của các nhà giáo "kép" ở Huế nói về cái nghiệp dĩ riêng mang tính xã hội cao của họ.
-
HỒ THẾ HÀTrại sáng tác Văn học nghệ thuật năm 2002 do Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế và Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế tổ chức từ ngày 27 - 8 - 2002 đến ngày 6 - 9 - 2002 đã thành công và để lại những trang viết giàu ấn tượng về cuộc sống và con người, đặc biệt là cuộc sống và con người Phú Thuận, Phú Vang - vùng quê có nhiều truyền thống và tiềm năng văn hoá vật chất và phi vật chất vừa trải qua một nỗi đau lớn do thiên tai gây ra.
-
ĐẶNG NHẬT MINHNhững ngày đầu tiên khi bước chân vào con đường sáng tác điện ảnh tôi đã may mắn có nhà văn Hoàng phủ Ngọc Tường ở bên cạnh.
-
TRẦN HUY THANHTừ ngày 1 đến 15/7/2002, được sự giúp đỡ của Bộ Văn hoá Thông tin, Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế đã cử đoàn văn nghệ sĩ đi dự trại sáng tác văn học nghệ thuật tại Nhà sáng tác Vũng Tàu.
-
NGUYỄN KHẮC PHÊBạn đọc cả nước - nhất là những ai quan tâm đến lịch sử và tiểu thuyết lịch sử - hẳn đã biết Nguyễn Mộng Giác là tác giả bộ tiểu thuyết trường thiên “Sông Côn mùa lũ” (SCML) 4 tập, 2000 trang viết về thời Tây Sơn-Nguyễn Huệ (NXB Văn học-Trung tâm Nghiên cứu Quốc học xuất bản năm 1998).
-
"Những bức tranh sơn thủy đầu tiên đã chiêu đãi chúng tôi quýt cam và bánh mỳTrưa no nê nhìn phố xá trăm màu.Tối tìm chỗ ngủ lang thang nhớ mẹ".
-
Sau ngày thất thủ Kinh đô (Huế), vua Hàm Nghi xuất bôn hạ chiếu Cần Vương kêu gọi toàn dân đứng lên chống Pháp. Sau ba năm chiến đấu ở rừng sâu, vua Hàm Nghi bị Trương Quang Ngọc làm phản bắt vua nộp cho Pháp. Để cách ly ngọn cờ yêu nước với quốc dân Việt Nam, cuối năm 1888, thực dân Pháp đã lưu đày vua Hàm Nghi qua Algérie thuộc Pháp. Không hy vọng có ngày được trở lại Việt Nam, nên vua Hàm Nghi đã lập gia đình tại Algérie rồi 40 năm sau ông mất ở đó.
-
NGUYỄN XUÂN HOÀNGPhương mất đột ngột ở Quảng Trị. Nghe tin anh ra đi, bạn bè văn nghệ Huế không bàng hoàng, cũng không cảm thấy sửng sốt. Chỉ thấy lòng bùi ngùi, như khi ta nhìn thấy một ngôi sao chưa bao giờ sáng bỗng một ngày tắt lịm trong lặng lẽ.
-
LTS: Phan Đăng Lưu là một nhà cách mạng tiền bối, tiêu biểu của Đảng từng hoạt động ở Huế và có ảnh hưởng lớn đến trí thức văn nghệ sĩ yêu nước thời bấy giờ. Chính nhà thơ Tố Hữu cũng đã thổ lộ điều đó trong bài thơ Quê me (Anh Lưu anh Diểu dạy con đi).Nhân 100 năm ngày sinh Phan Đăng Lưu (5.5.1902 – 5.5.2002), Sông Hương xin trân trọng giới thiệu một số tư liệu về đồng chí, đặc biệt là bức Thư viết từ khám tử hình – bức thư mang đặc trưng "đa nghĩa" của một tác phẩm văn học nên nó đã vượt qua được sự kiểm duyệt khắt khe của kẻ thù.
-
PHÙNG QUÁN... Vì vậy mà có sự rung động bí mật của ý nghĩ, khiến nhà bác học trở thành người thần bí, và thi sĩ thành đấng tiên tri. (Victor Hugo - Lao động biển cả).
-
NGUYỄN QUANG HÀRa Hà Nội mùa thu này tôi muốn đến thăm anh Lê Khả Phiêu. Những ngày anh đương chức, đến, người ta nghĩ mình cơ hội. Nhưng nay anh đã nghỉ, đến thăm là nghĩa tình đời. Lòng mong muốn ấy của tôi, được anh chấp nhận và hẹn giờ gặp.
.png)
.png)
