Trong kháng chiến chống Mỹ, cùng với những thắng lợi trên chiến trường miền Nam, miền Bắc không chỉ làm tốt nhịêm vụ hậu phương lớn của cả nước, mà còn đánh bại hai cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân của quân đội Mỹ.
Dân quân Từ Liêm, Hà Nội trực chiến trong 12 ngày đêm
Đỉnh cao là đánh bại cuộc tập kích đường không chiến lược chủ yêu bằng máy bay B52 cuối tháng 12/1972, làm nên Chiến thắng “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không”, buộc Mỹ phải ký hiệp định Paris, chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam, góp phần cho công cuộc thống nhất đất nước. Chiến thắng đó mãi là biểu tượng của bản lĩnh, trí tuệ và nghệ thuật quân sự Việt Nam.
Đầu năm 1972, cuộc kháng chiến chống Mỹ bước vào giai đoạn quyết định. Chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” của Mỹ có nguy cơ sụp đổ hoàn toàn. Để cứu vãn tình thế, ngày 6/4/1972, Tổng thống Ních-xơn ra lệnh tiến hành cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc lần thứ hai với quy mô lớn hơn. Âm mưu của cuộc tập kích chiến lược này là nhằm ép buộc Việt Nam phải chấp nhận ký Hiệp định Paris theo các điều khoản sửa đổi của Mỹ, hủy điệt tiềm lực kinh tế - quốc phòng của miền Bắc, hạn chế chi viện cho miền Nam, đe dọa phong trào đấu tranh của nhân dân thế giới. Mỹ đã huy động số lượng lớn máy bay chiến lược B52, với 193/400 chiếc hiện có lúc đó của quân đội, 1.077/3.043 máy bay không quân chiến thuật, 6/24 tàu sân bay, hơn 50 máy bay tiếp dầu trên không và nhiều loại máy bay phục vu jkhasc như máy bay gây nhiễu, máy bay trinh sát... cùng 60 tàu chiến các loại của Hạm đội 7 ở Thái Bình Dương.
Cuộc tập kích đường không đó là một cuộc ném bom hủy diệt vô cùng man rợ. Trong 12 ngày đêm, đế quốc Mỹ đã sử dụng 663 lượt máy bay B52 và 3.920 lượt máy bay chiến thuật ném xuống Hà Nội, Hải Phòng và một số thành phố, thị xã trên miền Bắc hơn 100.000 tấn bom đạn. Chỉ riêng phố Khâm Thiên, bom Mỹ đã tàn phá chiều dài khu phố dài 1.200m, gần 2000 ngôi nhà, đền chùa, trường học, trạm xá, 287 người chết, 290 người bị thương.
Từ năm 1962, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dự báo đúng tình hình và chỉ đạo Bộ Tư lệnh Quốc phòng phải nêu cao cảnh giác. Ngày 7/8/1964, hai ngày sau khi Mỹ dựng nên “Sự kiện Vịnh Bắc Bộ”, Hồ Chủ tịch khẳng định: “Nhân dân ta rất yêu chuộng hòa bình nhưng nếu đế quốc Mỹ và tay sai xâm phạm đến miền Bắc nước ta thì toàn dân ta nhất định sẽ đánh bại chúng”. Ngày 18/6/1965, Mỹ lần đầu tiên dùng B52 ném bom Bến Cát. Ngay 9/7/1965, Hồ Chủ tịch nhận định: “Từng ấy máy bay, từng ấy quân Mỹ chứ nhiều nữa ta cũng đánh, mà đã đánh là nhất định thắng”. Ngày 12/41966, B52 của Mỹ ném bom Quảng Bình, mở đầu chiến lược đánh phá miền Bắc, Hồ Chủ tịch chỉ thị phải tìm cách đánh được B52. Ngày 17/9/1967, Tiểu đoàn 84, Trung đoàn 238 đã bắn rơi chiếc B52 đầu tiên, khẳng định khả năng đánh thắng các cuộc tập kích B52 của địch. Cuốn sách “Cách đánh B52 của Bộ đội Tên lửa” được phổ biến. Đầu xuân 1968, Bác Hồ triệu tập Phó Tổng tham mưu trưởng Phùng Thế Tài và Chính ủy kiêm Tư lệnh Quân chủng Phòng không-Không quân đến nghe báo cáo và nhận định: “Sớm muộn rồi đế quốc Mỹ cũng sẽ đưa B52 ra đánh Hà Nội rồi có thua nó mới chịu thua... Ở Việt Nam, Mỹ sẽ nhất định thua, nhưng nó chỉ thua sau khi thua trên bầu trời Hà Nội”.
Gần 5 năm sau, lời tiên đoán của Hồ Chủ tịch trở thành sự thật, Mỹ ồ ạt mang B52 đánh phá Hà Nội. Lúc 10h30’ ngày 17/12/1972, Tổng thống Ních – xơn ra lệnh ném bom đánh phá Hà Nội, Hải Phòng và nhiều vùng khác ở miền Bắc. Ngày 18/12, những trận đánh đầu tiên của quân dân miền Bắc đã bắn rơi tại chỗ “Siêu pháo đài bay B52” – thần tượng của không lực Hoa Kỳ. Đến ngày 29/12, do tổn thất nặng nề trong 11 ngày liên tiếp, B52 của Mỹ không dám đến Hà Nội nữa. Sau 12 ngày đêm chiến đấu anh dũng, sáng tạo, quân dân miền Bắc đã đánh bại cuộc tập kích chiến lược đường không quy mô chưa từng có của Mỹ, làm nên Chiến thắng “Hà Nội – Điên Biên Phủ trên không”. Đây cũng là lần đầu tiên, không quân Mỹ chịu thiệt hại nặng nề nhất: Có 81 máy bay Mỹ bị bắn rơi, trong đó có 34 B52, bắt sống nhiều phi công Mỹ. 7h sáng 30/12, Tổng thống Nich-xơn buộc phải tuyên bố ngừng ném bom miền Bắc và chấp nhận họp lại Hội nghị Paris về Việt Nam. Ngày 27/1/1973, Hiệp định Paris được ký kết.
Chiến thắng “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không” là biểu tượng trí tuệ, nghệ thuật quân sự của Việt Nam. Trong đó, yếu tố rất quan trọng là tìm được cách đánh B52 được cả thế giới quan tâm, vì B52 là thần tượng không lực Mỹ, là loại máy bay ném bom phản lực hạng nặng dùng để ném bom hạt nhân trong chiến tranh toàn cầu. Cho đến nay trên thế giới vẫn chưa có lực lượng nào bắn rơi B52 trừ Việt Nam. Để đánh được B52, phải chủ động trước về cách đánh. Từ tháng 5/1966, ta vừa đánh và nghiên cứu cách đánh B52. Trước hết phải biết vạch nhiễu để phát hiện B52, bố trí rada sao cho phát hiện khi chúng chưa kịp vào miền Bắc. Bộ đội tên lửa đã khắc phục được những hạn chế về tính năng binh khí kỹ thuật, phân biệt mục tiêu, nhận diện được B52 để tiêu diệt. Quân ta đã nghiên cứu phát hiện được điểm mạnh, điểm yếu của không quân Mỹ, đảm bảo vũ khí nào của ta cũng phát huy tác dụng lực lượng nào cũng có thể hạn máy bay địch, kể cả dân quân tự vệ, bộ đội địa phương, khống chế được máy bay hộ tống, tạo điều kiện cho Bộ đội tên lửa và Không quân bắn hạ B52...
Chiến thắng lừng lẫy này là sự kế thừa và phát huy nghệ thuật quân sự lấy ít địch nhiều, lấy nhỏ đánh lớn dựa trên cơ sở phát huy sức mạnh tổng hợp. Tròn 40 năm qua, chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” đã trở thành huyền thoại, thành biểu trưng cho sức mạnh tinh thần và đoàn kết dân tộc của Việt Nam...
PHAN VIỆT
Năm 2020 đánh dấu những bước chuyển mình đáng nhớ đối với nhiều loại hình nghệ thuật. Sự phối kết giữa những môn nghệ thuật tưởng chừng không hề “ăn nhập” với nhau lại tạo ra nhiều bất ngờ.
Bộ sách Lục tỉnh cầm ca (NXB Văn hóa - Văn nghệ) cũng là tên của một nhóm bạn trẻ, đã tái hiện nguồn tư liệu về các loại hình diễn xướng của Nam bộ, xứng đáng trở thành câu trả lời cho câu hỏi: Giới trẻ ngày nay có còn quan tâm đến nghệ thuật truyền thống hay không?
Bạo lực học đường - một vấn đề tưởng chừng rất cũ nhưng lại luôn mới, bởi ngày nào chúng ta chưa tìm ra cách xử lý căn cơ, tận gốc rễ của vấn đề thì ngày ấy, nó vẫn còn là một nỗi nhức nhối của ngành giáo dục và của cả cộng đồng.
Năm 2020 ghi nhận nhiều diễn biến thiên tai rất bất thường, cực đoan, xảy ra trên nhiều vùng, miền của cả nước. Tính từ đầu năm đến nay, đã xảy ra 16 loại hình thiên tai; trong đó có 13 cơn bão trên Biển Đông; 264 trận dông, lốc, mưa lớn trên 49 tỉnh, thành phố. Đỉnh điểm là đợt mưa lũ lớn lịch sử từ ngày 6 đến 22-10 đã gây thiệt hại lớn tại khu vực Trung Bộ, nhất là tại các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế. Ngoài ra, hạn hán, xâm nhập mặn nghiêm trọng, sạt lở bờ sông, bờ biển, sụt lún đê biển cũng xảy ra trên diện rộng tại đồng bằng sông Cửu Long.
Cho đến nay, đại dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp trên toàn cầu, giải pháp phong tỏa kiểm soát lây lan dịch bệnh trong cộng đồng được áp dụng rộng rãi ở các quốc gia, đã ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống và tinh thần của người dân, đặc biệt là các cộng đồng yếu thế nhiều nơi trên thế giới.
Theo giám tuyển nghệ thuật, dịch giả Nguyễn Như Huy, gần đây dòng sách nghệ thuật bỗng được quan tâm, đặc biệt là với sự xuất hiện của tác phẩm Câu chuyện nghệ thuật với độ dày gần 688 trang cùng giá bìa lên đến 999.000 đồng.
Xã hội hóa (XHH) văn hóa nghệ thuật (VHNT) ở TPHCM có tốc độ khá nhanh nhưng vẫn còn đó những vấn đề trầm kha. Ngoài sự thiếu giám sát chặt chẽ của cơ quan quản lý nhà nước về VHNT, còn có sự dễ dãi, thiếu chiều sâu của chính các đơn vị tham gia công tác XHH.
Sau nhiều lần cách tân, sân khấu nghệ thuật chèo vẫn không thoát khỏi những khó khăn. Nhiều nghệ sĩ cho rằng, để chèo được tái sinh thì phải thiết kế lại tư duy để chèo thu hút khán giả.
Khi được hỏi, người thầy đầu tiên của bạn là ai? - nhiều bạn trẻ có cùng chung đáp án: Không ai khác chính là cha, mẹ!
Nói việc thiện thì dễ, làm việc thiện mới khó. Cổ nhân đã dạy như vậy và xem chừng vẫn luôn là chân lý...
Những ngày này, lũ chồng lũ, bão số 8 dự báo sắp tràn về miền Trung khốn khổ, chính quyền phải huy động đến 700.000 bộ đội ứng phó với bão.
Thỉnh thoảng, một vài bạn bè trên mạng xã hội (MXH) của tôi lại đăng thông tin “thoái ẩn”, như một lời cáo biệt với cộng đồng. Sau một thời gian, có người quay trở lại, có người bặt vô âm tín.
Liên quan đến câu chuyện phát triển văn hóa đọc, vào ngày 6-10, ông Lê Hoàng, Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, đã trình bày chuyên đề Hoạt động xuất bản, phát triển văn hóa đọc: Thách thức - cơ hội - những kiến nghị và công việc cần làm trước đại diện đến từ các nhà xuất bản (NXB), công ty sách tại TPHCM.
Trong thiên phóng sự tháng Tám “Sáng, Mê” đăng trên tuần báo Tiểu thuyết thứ Bảy năm 1949, nhà văn Vũ Bằng có thuật lại quang cảnh sau: “Từ đầu tháng, những hàng bánh Trung thu không còn thiếu một cách quảng cáo gì mà không đem ra dùng. Báo chí. Truyền thanh bươm bướm”. Các nhà buôn xưa đã hăm hở “quảng cáo”, “PR” cho nhãn hiệu bánh của mình.
TRANG TUỆ
“Tuổi già và dòng chảy thời gian dạy ta mọi thứ”
(Sophocles)
Ký ức hiện lên trên hình con vật tinh xảo, ngộ nghĩnh, trên từng lớp giấy nhiễu, vải hay giấy bóng kính của chiếc đèn Trung thu tưởng chừng đã bị lãng quên. Nói như nhà nghiên cứu Trịnh Bách: “Bắt đầu từ ấy mà khơi lên, mà thắp sáng con đường tìm về nét đẹp truyền thống. Cũng là trả lại phong vị cho mùa trăng tháng Tám vốn hàm chứa bao giá trị văn hóa dân tộc”.
Trước khi đọc bài viết này, xin hãy dành một ít phút tự hỏi chính mình rằng: Bạn có tự hào khi nói “Tôi là người Việt Nam” không?
Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, từ đầu năm đến nay sân khấu Việt Nam đã bị ảnh hưởng khá nặng nề khi các nhà hát, đơn vị nghệ thuật phải tạm dừng hoạt động. Trong khoảng thời gian này, các nghệ sĩ, diễn viên đã miệt mài tập luyện, để giờ đây khi tình hình dịch bệnh được kiểm soát, nhiều sân khấu trong cả nước đã “sáng đèn” trở lại với những vở diễn mới phục vụ công chúng.
Sau 3 ngày làm việc, Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Điện ảnh Việt Nam lần thứ IX, nhiệm kỳ 2020-2025 đã kết thúc và ra mắt Ban chấp hành mới.
Đây là chủ đề nội dung chia sẻ của Đức Dalai Lama trong chương trình đối thoại trực tuyến toàn cầu, diễn ra hồi giữa tháng 8 do Viện Hòa bình Hoa Kỳ (United States Institute of Peace - USIP) tổ chức.