Kỷ niệm 45 năm ngày thống nhất Đất nước (30/4/1975 - 30/4/2020), mở đầu số báo tháng 4, Sông Hương giới thiệu bài viết của Giáo sư Phong Lê: “Sống mãi những trang Nhật ký Đặng Thùy Trâm và Mãi mãi tuổi 20 của Nguyễn Văn Thạc”. Những người lính như Đặng Thùy Trâm, Nguyễn Văn Thạc đồng thời cũng là những nhà văn đã dấn thân viết lại sự thật ở cuộc chiến tranh chống ngoại xâm và truyền nhiệt huyết yêu Tổ quốc cho thế hệ mai sau. Từng trang nhật ký là cảm xúc chân thành về một thời gian khó mà hào hùng. Nhiều người lính vô danh khác cũng để lại tuổi xuân nơi chiến trường, mang theo vô vàn câu chuyện về bao số phận khác nữa. Họ đã cống hiến quá nhiều cho nền hòa bình hôm nay.
Dịch Covid-19 đang khiến thế giới suy giảm kinh tế và tâm thức nhân loại ít nhiều khủng hoảng. Bằng nỗ lực trong tình nhân ái, nghĩa đồng bào sâu nặng, đất nước ta hiện đang có phương án đối phó và chữa trị rất hiệu quả dịch bệnh. Sông Hương số báo này dành nhiều trang ghi chép về thực hiện hiệu quả những chủ trương của Đảng và Nhà nước, sự chỉ đạo điều hành của Chính phủ, về ý thức chấp hành của người dân cả nước để chiến thắng dịch Covid-19, cũng như ở tỉnh Thừa Thiên Huế dốc sức vượt qua gian khó; là tấm lòng bình dị vốn sẵn từ bi ở mỗi ai và những ẩn nghĩa về nội lực hóa giải chướng nạn trong truyện ngắn “Nguyện ước xanh ngời”. Đau thương là điều thấy rõ, nhưng ở phía khác cũng đang lộ ra những thông điệp về cách ứng xử chưa đúng của con người với thiên nhiên. Đó là ý nghĩa từ những bài dịch mang lại, tác giả là các nhà triết học hàng đầu ở phương tây phân tích sắc sảo về coronavirus, đồng thời cũng dự báo cho thế giới những hạn chế của nền văn minh trước đại tự nhiên.
Biển đảo trong trái tim mỗi người con đất Việt, được thể hiện trong tùy bút “Chiếc cầu ghế gỗ An Bang”. Ai từng một lần đến đảo An Bang mới thấm nỗi gian nan của người lính đã tạo nên không gian yên bình, xanh mát như một góc làng quê yêu dấu. Những bước chân lạ vừa đến đã trở nên thân quen với nắng gió và những vật dụng bình dị người lính làm nên. Một phần của đất nước xanh tươi được gợi mở qua những trang văn ân tình khiến hòn đảo trở thành niềm khát khao được đến của bao người. Mục văn xuôn có thêm truyện ngắn “Vết trở về trong mưa” thoảng buồn như nẻo về hun hút dưới nắng mai sương giá. Người đọc men theo vết mưa tìm lại chốn huyền mộng nhưng rồi nhân vật đã lẫn vào đâu đó, để lại con ngõ sâu với những chiếc bóng vẫn trong cuộc viễn du trên chuyến xe bò vương đầy ký ức rơm rạ.
Tâm thức thời hậu chiến dẫu lùi xa vẫn lấp lánh và ẩn nghĩa phận người. Bài viết ở mục Nghiên cứu và bình luận: “Thế giới tuổi già trong truyện ngắn sau 1975 của Nguyễn Minh Châu”. Tuổi già trước nhất là tự ý thức về sự tồn tại của bản thân, nó nhiều lúc vẫn nằm ngoài vòng cương tỏa của tuổi đời bởi có những người sắp chết nhưng mình thực sự chưa từng sống. Điều này cho thấy màu hiện sinh ứ tràn trong những nhân vật thời hậu chiến, và ở đây là điều quan trọng làm nên sức sống của trang văn Nguyễn Minh Châu. Nó mang thông điệp cho thời hiện đại trong một lối sống chân thành với xung quanh, đối diện và nhìn nhận lại mình, đòi hỏi sự trân trọng của thế hệ trẻ đối với tuổi già để hành trình của mỗi ai cũng đáng giá đến tận cuối đời.
DƯỚI ĐÂY LÀ MỤC LỤC:
- Sống mãi những trang Nhật ký Đặng Thùy Trâm và Mãi mãi tuổi 20 của Nguyễn Văn Thạc - PHONG LÊ
- Niềm tin vượt qua dịch bệnh - VŨ NHIÊN
- Nguyện ước xanh ngời - NHỤY NGUYÊN
- Con người sẽ không còn là chính mình nữa: Đây là bài học mà coronavirus sẵn chờ ta - Slavoj žižek - Xuân Cao lược dịch
- Một đại dịch siêu hình - Markus Gabriel - Hồ Hải Nhật dịch
- Đời sống sau sự (tự) cách ly - Jean-Clet Martin - Tuệ Đan lược dịch
THƠ:
- NGUYỄN CHÍ NGOAN
+ Làng biên giới…
+ Khúc đồng bằng
- TRẦN THU HÀ
+ Gái Trường Sơn
+ Gửi sông mê
- ĐỨC SƠN
+ Con đường có trái tim vẫy đập
+ Người đàn bà tóc ngắn chọn về với biển
- HUỲNH GIA
+ Có khoảng trống nào bình yên
- BÙI VIỆT PHƯƠNG
+ Gốm nghĩ
+ Viết trong ngày palindrome (02022020)
- MAI TUYẾT
+ Cất giấu một mùi hương
- VŨ TUYẾT NHUNG
+ Đợi
+ Ngó sen
- NGUYỄN NGỌC PHÚ
+ Cỏ - Thiếu - Phụ
+ Không đề
- NHƯ KHÔNG
+ Như màu mây bay
- NGUYỄN MINH KHIÊM
+ Hòn Trống Mái
+ Ngọc Hoa
- NGUYỄN VIẾT LUYỆN
+ Dòng sông của mẹ
- SƠN TRẦN
+ Cổng đêm
- TRẦN SANG
+ Sám hối
- VÕ NGỘT
+ Lên Hà Giang mùa mưa lũ
NHẠC:
- Ký ức tháng ba - Nhạc: HOÀNG ĐÌNH TỐ; Thơ: LÊ VĨNH THÁI
VĂN
- Vết trở về trong mưa - CÁT LÂM
- Chiếc cầu ghế gỗ An Bang - LỮ MAI - TRẦN THÀNH
CỬA SỔ NHÌN RA VĂN HỌC THẾ GIỚI ĐƯƠNG ĐẠI
- Cây hồng vàng - MARJORIE BANNARD - Thân Trọng Sơn dịch
HUẾ - DÒNG CHẢY VĂN HÓA
- Di sản phủ đệ của các ông hoàng bà chúa thi sĩ - TRẦN VĂN DŨNG
TÁC GIẢ - TÁC PHẨM:
- Lê Văn Ngăn: Đời và thơ hay là mỹ học sáng tạo luôn đồng hành - HỒ THẾ HÀ
- Phi Tân: Nhà quê chánh hiệu - PHẠM XUÂN DŨNG
NGHIÊN CỨU VÀ BÌNH LUẬN
- Thế giới tuổi già trong truyện ngắn sau 1975 của Nguyễn Minh Châu - TRẦN NGỌC HIẾU
* Bìa 1: Tác phẩm “Về nguồn” (Tổng hợp, 150cm x 150cm, 2017) của họa sĩ Nguyễn Ánh Dương.
* Bìa 2: Tác phẩm “Cuộc hành trình” (Đồ họa tổng hợp, 70x170cm), và tác phẩm “Ý niệm về cuộc sống” (Đồ họa bút sắt, 60x140cm) của họa sĩ Tô Trần Bích Thúy.
* Bìa 2: Tác phẩm “Mộng” (Acrylic, 120cm x 120cm); Tác phẩm “Trông” (Sơn dầu, 100cm x 100cm) của họa sĩ Vũ Duy Tâm.
* Minh họa: Hs Phan Duy Linh, Hs Nguyễn Thiện Đức, Hs Tô Trần Bích Thúy.
* Vi nhét: Hs Tô Trần Bích Thúy
Ban Biên Tập
Triều đại phong kiến vua Nguyễn cuối cùng tại Huế đã trải qua với bao biến cố lịch sử. Hàng vạn cổ vật quý hiếm đi cùng triều đại này hiện đã mất mát quá nhiều, không còn “ở lại” được trên mảnh đất nó đã từng tồn tại.
Hai đồng tiền cổ quý hiếm là loại tiền dùng để ban thưởng chứ không dùng để trao đổi, mua bán có tên là “Gia Long thông bảo” và “Minh Mạng thông bảo” với kích thước rất lớn vừa được một người dân ở Quảng Bình lần đầu phát hiện.
Với một di sản văn hoá vật thể và tinh thần mang ý nghĩa quốc hồn quốc tuý của dân tộc, Huế là một hiện tượng văn hoá độc đáo của Việt Nam và thế giới.
Huế từ lâu đã là một trung tâm văn hóa, du lịch của cả nước. Festival văn hóa nghệ thuật kết hợp với du lịch đã tạo cú hích cho thế mạnh đặc thù của quần thể di tích cố đô Huế - được công nhận là di sản thế giới vào năm 1993, từ đó tạo diện mạo cho Huế có sự phát triển mới, mạnh mẽ hơn.
Lọng là sản phẩm độc đáo được dùng để tôn vinh sự trang trọng, quý phái trong các nghi lễ của triều đình xưa, cũng như trong các lễ nghi cúng tế mang đậm tín ngưỡng dân gian. Từ đám rước thần linh, đám tang, lễ cưới, hỏi… đều có sự hiện diện của chiếc lọng.
Trong kiến trúc xưa, có lẽ không nơi nào có nhiều bức bình phong như ở Huế. Khắp các cung đình, phủ đệ, đến các đền chùa, am miếu, đình làng, nhà thờ họ và nhà thường dân…đều hiện hữu những bức bình phong.
Võ tướng Nguyễn Tri Phương đã dành cả đời ông trong công cuộc giữ yên bờ cõi và chống ngoại xâm trải qua ba đời vua Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức. Khi Hà thành thất thủ vào tay quân Pháp, ông đã nhịn đói cho đến chết.
Gần đây có một bộ tranh chân dung của các vua triều Nguyễn được vẽ mới và phổ biến, thu hút được nhiều sự chú ý của người xem. Nếu chỉ thưởng thức các bức vẽ này như những ảnh vui mắt, đầy mầu sắc thì được.
Vua Gia Long lên ngôi năm 1802 và qua đời năm 1820, thọ 57 tuổi. Trong tập Ngự dược nhật ký của châu bản triều Nguyễn, cho thấy những năm cuối đời nhà vua đã mắc bệnh nan y và các ngự y đã phải vất vả để điều trị.
“Toàn bộ cuốn sách làm bằng bạc mạ vàng, chỉ có 5 tờ (10 trang) nhưng nặng tới 7 ký, xuất hiện vào thời vua Thiệu Trị (1846), có kích cỡ 14×23 cm..."
Khi nói Huế rặt, tôi muốn kể chuyện chỉ có Huế mới có, không lẫn vào đâu được ...
Phó giáo sư, Nhà giáo nhân dân Trần Thanh Đạm vừa qua đời lúc 8g15 ngày 2-11 (nhằm ngày 21 tháng 9 Ất Mùi), hưởng thọ 84 tuổi.
Đang những ngày mưa ở Huế tháng 10 này, lại nhắc đến mưa Huế, liệu đây có phải là đặc sản của Huế của mùa thu Huế, nhưng Huế làm gì có mùa thu? Hay là mùa thu Huế quá ngắn đến mức nhiều người không kịp nhận ra...?
Chiều 30-10, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thừa Thiên - Huế phối hợp Hội Khoa học Lịch sử tỉnh và Công ty CP Du lịch và Tiếp thị Giao thông vận tải Việt Nam (Vietravel) tổ chức Hội thảo khoa học “Cung điện Đan Dương thời Tây Sơn tại Huế” diễn ra tại Hội trường UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế.
Di tích Tam Tòa nằm ở góc đông nam bên trong Kinh thành cách bờ bắc sông Hương 300m về phía nam, qua cửa Thượng Tứ. Khu di tích Tam Toà toạ lạc tại số 23 đường Tống Duy Tân, phường Thuận Thành, thành phố Huế.
Từ năm 2012 đến nay, Hội Đông y Thừa Thiên-Huế đã tiếp cận và giải mã kho tư liệu châu bản triều Nguyễn đang được lưu trữ tại Trung tâm lưu trữ quốc gia 1 (Hà Nội).
Xứ Huế không chỉ có các công trình lăng tẩm cổ kính mà còn được thiên nhiên ưu đãi ban cho sự hùng vĩ. Nổi bật trong đó là đầm Lập An với vẻ đẹp say đắm lòng người.
Để có thể lực cường tráng, chăn gối viên mãn, ngoài thuốc men tẩm bổ, Minh Mạng còn rèn luyện sức khỏe bằng phương pháp mà ngày nay rất phổ biến.
Hệ đầm phá Tam Giang - Cầu Hai (Thừa Thiên-Huế) không chỉ là hệ thủy vực nước lợ lớn nhất Đông Nam Á mà nơi đây còn có những câu chuyện đầy kỳ bí được ghi chép hoặc truyền miệng từ xa xưa.
Đề cao vai trò cũng như trách nhiệm của người phụ nữ trong gia đình cũng như trong xã hội, lần đầu tiên tại Huế, cũng là lần đầu tiên ở nước ta, có một tổ chức giáo dục đã nêu rõ quan điểm, lập trường, bảo vệ quyền của người phụ nữ: trường Nữ Công học hội.