Với anh em văn nghệ sỹ Huế

09:51 26/03/2009

NGUYỄN THỊ ANH ĐÀOVà tôi đã rời xa Huế vào những ngày mà chính tôi cũng không muốn một chút nào. Có lẽ, không ai trách được sự sắp xếp và an bài của cuộc sống. Dù rằng Huế đối với tôi là ân nghĩa, là những kỷ niệm khó phai thì rồi cũng phải tự tạ từ. Trong sâu thẳm đáy lòng, khi nhìn những đêm trăng phả xuống thành phố tôi đang sống, tôi lại quay lòng nhớ Huế, dẫu một chút thôi, hơi thở của tôi đã không được đắp bồi bởi Huế.

Với Huế là ân nghĩa.

Tôi đã sống ở Huế suốt khoảng thời gian sinh viên của một cô gái nghèo xứ Nghệ. Ra đi từ lam lũ của ruộng đồng, của mảnh đất được nhắc đến bởi những tên người tên đất, bởi một thế hệ những bậc anh tài văn sỹ. Từ Đại thi hào Nguyễn Du, nhà thơ Nguyễn Công Trứ, của một Cù Huy Cận đôn hậu và nhân từ... Kế tiếp niềm tự hào ấy, tôi yêu văn chương và đến với văn chương như một niềm an ủi và tự tại nhất. Rồi vào Huế, như những người từng đến, từng ở lại rồi ra đi... tôi đã nhận ra mình được bồi đắp cảm xúc văn chương, được sống trong tình yêu thương và đùm bọc của anh em văn nghệ sỹ - từ những người là bậc cha, bậc chú, đến những người đồng trang lứa... tất cả không gượng gạo mà chân thành, đầm ấm, Huế với tôi một mái nhà nghỉ chân yên bình nhất mỗi khi chạnh lòng trắc ẩn. Mà trắc ẩn nghĩa là người ta phải nhớ, phải suy nghĩ và có thể là không dễ nguôi quên. Tôi là người trẻ tuổi, sức viết và kinh nghiệm chưa đủ chín muồi như những anh em văn nghệ sỹ lớp trước; nhưng tôi đã không ngần ngại khi đưa những đứa con đầu lòng của mình lên mặt báo, và tôi đã nhận được không ít những lời động viên, góp ý chân thành. Nghề viết là nghề gian nan, khó nhọc và phải lao động bằng cả khối óc lẫn con tim. Nghề viết văn, làm thơ, viết ký lại là một chuỗi những tháng ngày mệt nhoài đánh vật với từng con chữ, từng dấu chấm, dấu hỏi... Nhiều người vẫn nghĩ rằng có khó gì đâu bởi nghề viết là nghề “tưởng tượng”. Nhưng mấy ai hiểu rằng để có được một tác phẩm ra mắt công công chúng, người viết phải đánh đổi rất nhiều. Tôi đã từng hỏi bản thân mình: Nếu không được nuôi dưỡng tâm hồn mình ở một mảnh đất có nhiều giai tầng văn hóa như Huế thì liệu mình có nung chín được cảm xúc không?! Từ sâu thẳm của hơi thở trầm tích Huế, tôi nhận ra những vẻ đẹp gần gũi, vừa tâm linh, vừa thực tế, và có chút gì đó như hồn phách bao đời nay của những thế hệ người Huế đã ra đi. Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường từng nói với tôi:

“Khi viết, phải thật chân thành, thật thảnh thơi và phải đẩy mâu thuẫn của chính mình lên đến đỉnh điểm. Đào có biết ngày xưa Nguyễn Công Trứ đã từng cưỡi ngựa lên Núi Hồng Lĩnh để làm thơ không, biết đâu bây giờ những dấu chân ngựa ngày xưa của ông cụ giờ đã thành di sản phi vật thể? Đào sinh ra trên mảnh đất xứ Nghệ ấy, phải hiểu được những thách thức của một người cầm bút. Người viết như một con ngựa bất kham bị thuần phục bởi lòng nhân ái của đồng loại”. Và cũng từ đó, tôi đã thấm được cái thần của người cầm bút, khi phải sống lăn lộn với từng đồng nhuận bút ít ỏi, của những ngày Huế rét cắt thịt da và những cơn mưa dầm rầu rĩ nhất. Nhưng tình yêu Huế, tình cảm của những lớp anh, chị văn nghệ sỹ Huế đã giúp tôi sống những ngày đẹp nhất và đầy ý nghĩa ở Huế. Bây giờ trên giá sách của tôi, có nhiều món quà tặng tinh thần vô giá với những lời đề tặng: những tập ký của Hoàng Phủ Ngọc Tường, Văn Cầm Hải, tiểu thuyết, truyện ngắn của Hà Khánh Linh, Hồng Nhu, Trần Thùy Mai, thơ của Nguyễn Khắc Thạch, Võ Quê, Ngô Minh, Ngàn Thương, Lê Ngã Lễ, Hồ Thế Hà, Văn Công Toàn, Tôn Nữ Hỷ Khương... Kỷ niệm sâu sắc nhất của tôi với Huế là khi thực hiện bộ phim về 20 năm Tạp chí Sông Hương, khi Ban giám đốc Trung tâm truyền hình Việt Nam tại Huế ký duyệt phát sóng HVTV và VTV thì nhận được thông báo của Ban tuyên giáo tỉnh Thừa Thiên Huế... về kiểm tra. Thoạt đầu, tôi đã rất sợ, bởi với một người vừa vào nghề, khi đổ công sức để tìm hiểu quá trình hình thành và phát triển của Tạp chí Sông Hương trong 20 năm đã là một việc làm rất khó. Nhưng với tâm huyết của người làm báo, và chút tình cảm chân thành với văn chương, tôi đã cố gắng hết mình khi hoàn thành kịch bản, cùng anh em trong phòng khởi quay và hoàn tất. Lý do đơn giản nhất mà tôi nhận được từ kết luận của đoàn là chỉ kiểm tra xem phim có thể hiện sai về quan điểm chính trị không vì Tạp chí Sông Hương đã trải qua nhiều sóng gió?! Thế mới biết, sự tồn tại của một tạp chí nổi tiếng về chất lượng bài vở như Sông Hương trên một mảnh đất nhạy cảm trong lòng mọi người là một thách thức quá lớn. Nhưng vượt qua tất cả, tạp chí Sông Hương vẫn khẳng định được vị trí của mình, là niềm hi vọng của anh em văn nghệ sỹ Huế cũng như cả nước khi gửi gắm những đứa con tinh thần của mình nhằm làm đẹp thêm cho cuộc sống.

Tôi rời Huế vào mùa thu, đi xa, khi vọng Huế, những ký ức tươi nguyên ấy lại hiện về rưng rưng nước mắt. Hình như Huế đã là một phần máu thịt trong tôi, che chở cho tôi những lúc tâm hồn mệt nhoài vì mưu sinh cuộc sống.

Là duyên nợ...

Những tác phẩm đầu tay của tôi đều được viết khi còn ở Huế. Đó là những kỷ niệm nằm lòng đầy dấu ấn mà tôi không thể nào quên. Nhớ có lần vừa hoàn thành một truyện ngắn, đạp xe lên nhà văn Hồng Nhu, rồi qua Hội văn học nghệ thuật nhờ anh Võ Quê đọc, góp ý, rồi lại chạy về Tạp chí Sông Hương, gặp các cô chú và anh chị ở đó, và tôi tự ''chào hàng'' bằng truyện ngắn “Gam màu hạnh phúc” đăng trên mục trang viết đầu tay. Rồi từ đó, những truyện ngắn, thơ, tìm hiểu tác phẩm văn học của tôi được đăng đều trên tạp chí Sông Hương, báo Thừa Thiên Huế, tạp chí Văn hóa Huế... Không gì hạnh phúc bằng khi nhìn những đứa con tinh thần của mình được có đất dụng võ, được bạn đọc biết đến và trân trọng. Như vậy, thử hỏi, có phải Huế đã là duyên nợ với tôi không? Mặc dù trong những cuộc thi thơ, truyện ngắn, bút ký do Hội văn học nghệ thuật tổ chức tôi chưa có dịp tham gia, nhưng tôi thường xuyên theo dõi kết quả của những tác giả, tác phẩm đạt giải. Nhiều người vẫn nói, sau những cuộc thi như vậy, Huế giàu lên về sản phẩm tinh thần và văn học nghệ thuật Huế lại có thêm nhiều sức sống mới. Nhưng lại nghèo hơn về con người, vì, đã không ít người vì hoàn cảnh gia đình đã rời xa Huế?! Trong những cuộc họp của Hội văn học nghệ thuật Thừa Thiên Huế, nhiều anh chị em băn khoăn về lực lượng trẻ kế cận công việc viết lách ở Huế, và đã không ít lần lo âu thắc thỏm vì lực lượng trẻ quá ít, họ không nhận được một sự khuyến khích nào của những người có trách nhiệm? Vừa qua, nhà văn trẻ Văn Cầm Hải đã được vinh dự đứng vào hàng ngũ Hội viên hội Nhà văn Việt , như thế ít nhiều lực lượng trẻ cũng đã khẳng định được vị trí của mình. Nhưng trong tổng số hội viên Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế hiện nay, lực lượng trẻ rất ít. Những người “gạo cội” thì càng lớn tuổi mà những người mới chập chững vào nghề thì chưa đủ kinh nghiệm để được tin tưởng. Nên chăng để có được lớp nền móng vững chắc hơn, những người có trách nhiệm đối với văn học nghệ thuật ở Huế cần quan tâm nhiều hơn nữa đối với lớp trẻ.

...Đồng vọng Huế

Cũng như bao người từng có những ký ức dịu dàng với Huế, tôi vẫn hằng mong một ngày nào đó được trả ơn với Huế, được trở về dạo bước trên những con đường bình yên giữa mưa phùn và gió rét. Bởi khi cô đơn, con người sẽ tự bộc phát cảm xúc và viết được nhiều hơn những gì mình nghĩ. Anh em văn nghệ sỹ ở Huế sống chân thành, không câu nệ bởi tuổi tác hay vật chất. Chính cái niềm vui bình dị ấy của họ đã cho tôi thấu hiểu được một phần nhỏ trong bội phần của cuộc sống phức tạp, bấn loạn ngoài kia. Huế như một góc khuất của những tâm sự người - người. Giữa bao nhiêu bộn bề của cuộc sống, giữa những tham vọng đời người, tôi không muốn mình phải câu nệ với một ai. Nhưng để chọn lựa được một nơi gửi gắm tâm tư, tôi sẽ không ngần ngại chọn Huế, bởi với tôi Huế chính là quê hương thứ hai. Ở đó có những người anh, người chị, người bạn luôn dang rộng vòng tay khi ai đó trở về...

Nhớ Huế, 7/2005

N.T.A.Đ
(198/08-05)

Đánh giá của bạn về bài viết:

0 đã tặng

Bày tỏ cảm xúc Mã QRCode

Bình luận (0)

Tin nổi bật

Nhà văn dụng võ (Hoặc là “Vạch túi cho người xem... bia”)

Xem thêm

Trần Đình Hiến giản dị trong những đóng góp lớn

TRẦN THỊ TRƯỜNGBước chân vào cái ngõ 45 Phan Bội Châu gặp mùi bánh trứng nướng thơm phức bao trùm, ngỡ ngàng: “Ông Trần Đình Hiến còn là một chủ lò bánh?”. Nhưng: - Không phải đâu. Khu nhà này hầu hết là mấy anh em ruột chúng tôi sinh sống. Lò bánh này của một chú, còn các người khác mỗi người một nghề. Các em tôi đều chịu khó. Vâng, bây giờ ai chẳng lấy chịu khó làm đầu...
Thời khắc con người trở nên người nhất

Chính Bùi Hiển dẫn lời bạn ông nói rằng văn ông đi từ hướng ngoại đến hướng nội, hàm ý chín dần, mỗi ngày mỗi gần hơn với cốt lõi văn chương. Tôi không thấy như vậy.
Vui buồn đại hội nhà văn VII

NGÔ MINHSau hai cuộc hành trình vất vả hơn 2600 cây số đi về Đại hội Nhà văn khu vực miền Trung ở Nha Trang giữa tháng 3, rồi Đại hội Nhà Văn Việt Nam VII, bắt đầu từ 22/4 đến 10 giờ rưỡi đêm 27/4 tôi mới về tới nhà mình ở Huế, ngồi trước máy vi tính viết những dòng buồn vui lẫn lộn.
Những lần gặp Tế Hanh: trò chuyện với dòng sông

THANH THẢO 6 năm nay, kể từ cái đêm thơ nhạc kỷ niệm 40 năm đường 559 do nhà thơ Phạm Tiến Duật dẫn chương trình, trong đêm ấy Tế Hanh vì quá xúc động khi nhớ lại chuyến đi qua Trường Sơn của mình đầu năm 1974, ông đã bị xuất huyết não. 6 năm ấy, không thể có một cuộc phỏng vấn hay “gặp gỡ” nào được thực hiện với Tế Hanh, đơn giản vì ông không nói được. Tôi nghĩ, 6 năm nay, Tế Hanh chỉ còn trò chuyện với dòng sông của mình, dòng sông của đời mình, trong im lặng. Vì thế, những cuộc trò chuyện tôi kể sau đây đều thuộc về thời gian trước khi Tế Hanh lâm trọng bệnh.
Văn Cầm Hải: “Tôi là một đứa trẻ nội tâm lang thang”

LTS: Kể từ khi xuất hiện với bạn đọc qua bài bút ký đầu tiên có tên là Gọi nắng và chùm thơ Đời chị trên tạp chí Sông Hương lúc tuổi đời mới hai mươi, gần 10 năm qua, Văn Cầm Hải là một “hiện tượng văn học” của nhiều cuộc tranh luận vì phong cách lập ngôn mới lạ của mình. Bước vào mùa xuân mới, đúng vào ngày sinh nhật 20/1/2005 của mình, Văn Cầm Hải đã chính thức trở thành một trong những nhà văn trẻ nhất của Hội Nhà văn Việt Nam. Vốn là người kín tiếng đến mức “lập dị” nhưng nhân dịp xuân vui này, nhà văn Văn Cầm Hải đã “bật mí” nhiều điều, từ A đến Z trong cuộc sống của anh với Sông Hương.
Tưởng niệm nhà thơ Huy Cận

Sáng ngày 24-2-2005 tại trụ sở 26 Lê Lợi - Huế, Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức lễ tưởng niệm nhà thơ Huy Cận. Nhiều cơ quan, ban ngành tỉnh, thành phố Huế và anh chị em văn nghệ sĩ đã tới dự. Sông Hương trân trọng giới thiệu “điếu văn” do nhà thơ Võ Quê đọc trong lễ tưởng niệm.
Mời anh về lại Huế thơ

NGUYỄN KHẮC PHÊ(Tưởng nhớ nhà thơ Lương An)Năm 1984, sau khi cùng anh chị em văn nghệ đón di hài nhà thơ Vĩnh Mai về Huế, nhà thơ Lương An - người đồng hương, người bạn thơ gần gũi với Vĩnh Mai đã viết bài "Đón anh về lại Huế thơ": Anh về lại Huế hôm nay / Huế đang mưa bỗng tạnh ngày nắng xuân...
Mừng nhà văn Ba Kim đại thọ 100 tuổi

HỒ SĨ HIỆPBa Kim, tên thật là Lý Nghiêu Đường, tự Thị Cam, sinh năm 1904, người Thành Đô, tỉnh Tứ Xuyên. Ông viết văn rất sớm, nổi tiếng trên văn đàn từ thời "ngũ tứ vận động" (1919) và hoạt động văn học sôi nổi từ những năm 30, 40 của thế kỷ trước, tên tuổi ngang hàng với các nhà văn Mao Thuẫn, Tào Ngu và Lão Xá.
Bản trường ca “Huyệt lửa chôn chung” và “món nợ” không chỉ riêng của nhà văn Phùng Quán

TRUNG SƠN(Nhân kỷ niệm 10 năm ngày mất nhà thơ Phùng Quán)I. Hơn mười năm trước - mùa hè 1992, một cuộc “khai quật” ở Huế đã làm chấn động dư luận. Trong lúc đào hố móng xây dựng một căn nhà tại trụ sở Uỷ ban Khoa học Kỹ thuật Thừa Thiên Huế, người ta đã phát hiện một ngôi mộ tập thể gồm 17 bộ hài cốt, một số vũ khí, đạn và 3 kỷ vật còn ghi rõ tên hiệu, đơn vị Vệ quốc đoàn hồi năm 1946.
Giai thoại: Buồn vui Phùng Quán

XUÂN TÙNG Chòi trống im lìm, khách ngẩn ngơ Bình khô, rượu cạn, điếu chăng tơ Bao giờ điếu lại reo êm ái Nhà rộn tiếng cười, ấm giọng thơ...
Nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh cha tôi: nhà văn Trần Thanh Mại

TRẦN THỊ LINH CHIXuất thân gia đình quan lại, học giỏi nhưng lại không chịu theo đuổi đến nơi đến chốn để khoa bảng đề tên, tiến bước công danh hầu nối nghiệp nhà, cha tôi bỏ dở chương trình tú tài sau khi đậu thành chung, làm một công chức kiếm sống qua ngày, dành hết cuộc đời cho văn học. Năng khiếu phê bình của ông đã biểu hiện ngay từ thời còn đi học.
Những mùa thơ đã xa

PHAN TRUNG THÀNHTháng giêng năm 2003, Hội Nhà văn thành phố Hồ Chí Minh tổ chức đêm thơ Nguyên Tiêu lần thứ I, theo sáng kiến thành lập “Ngày thơ Việt Nam” của Hội Nhà văn Việt Nam.
Ngâm thơ và đệm sáo cho thơ

BẢO CƯỜNGLTS: Trên 40 năm ngâm thơ và đệm sáo cho thơ từ ra Bắc, từ trong nước ra nước ngoài, Bảo Cường hiện là một nghệ sỹ lão luyện trong nghề. Bài viết dưới đây, như chính tác giả nói: “Với lòng thiết tha mong mỏi bộ môn ngâm thơ và đệm sáo cho thơ ngày một phát triển, để mọi người và nhất là giới trẻ yêu thơ có cơ hội tìm hiểu đào sâu về hai bộ môn này.”
Quên và nhớ với thơ

TRẦN NINH HỒLTS: Trần Ninh Hồ tên thật là Trần Hữu Hỷ. Lính Đông Bộ 1971 - 1976, 1977 - Trưởng ban Văn thơ báo Văn Nghệ. Nguyên chủ nhiệm Bảo tàng Văn học Việt …Bình quân cứ độ dăm năm, nhà thơ Trần Ninh Hồ lại có một "đợt" xuất bản thơ. Anh là cây bút sung sức trong suốt mấy thập niên vừa qua của nền thơ hiện đại Việt Nam, từ cuộc chiến tranh chống Mỹ cho suốt đến những ngày hôm nay...Nhà văn Võ Thị Xuân Hà đã có cuộc trao đổi với nhà thơ Trần Ninh Hồ trong một cách nhìn riêng biệt.
Nhà văn và tính chuyên nghiệp trong sáng tạo văn học

INRASARACác hội thảo bàn về nâng cao tính chuyên nghiệp trong sáng tạo văn học đã lôi kéo không ít nhà văn tham gia bàn cãi sôi nổi. Là tín hiệu đáng mừng: văn học Việt đang tự ý thức, tự phản tỉnh (self consciousness).
Tính nhân văn trong phê bình văn học hôm nay

TRẦN ĐÌNH SỬThực tế nghèo nàn về thành tựu khoa học xã hội và nhân văn của chúng ta có thể tìm thấy nguyên nhân trong lối tư duy độc tôn một thời ở lĩnh vực học thuật. Cội nguồn sâu xa của lối tư duy ấy đang nằm trong di chứng của thời kì chiến tranh kéo dài ba mươi năm và cuộc đấu tranh ý thức hệ tàn khốc.
Một nhà thơ làm báo bằng văn

NGUYỄN THANH MỪNGKhái niệm nhà văn làm báo chắc không phải là chuyện lạ, nhất là trong thời đại bùng nổ thông tin hiện nay. Cánh cửa mở ra cho nhà văn tung hoành trên “sân cỏ” báo chí không đơn thuần là chuyện “cơm áo không đùa...” mà vì nơi đây, nhà văn thể hiện mình ở nhiều góc độ khác nhau, hiểu từ hai phía, nhu cầu biểu lộ tâm trạng của họ và nhu cầu của đời sống đất nước và nhân dân đòi hỏi ở họ.
Nhà văn dụng võ (Hoặc là “Vạch túi cho người xem... bia”)

TRƯỜNG NHÂNLTS: Cũng như cuộc đời, văn nghệ có biết bao buồn vui. Nhà văn cũng là người, cho nên có lúc cũng dở khóc dở cười bởi những chuyện ngoài văn chương. “Vạch túi cho người xem... bia” là câu chuyện hậu kì để bạn đọc chia sẻ với chuyện bếp núc làng văn.
Người thơ Phùng Quán bây giờ

NGUYÊN ANMột nhà văn đồng hương cao niên hỏi tôi:- Sao bây giờ ta mới quen nhau nhỉ?Tôi chưa kịp trả lời, ông đã nói tiếp:- Thôi, từ nay nhé!
Nhà thơ nên đi... xe đạp

THANH THẢOLTS: Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm đã về Huế. Có thể nói đấy là một sự kiện - một sự kiện trang nghiêm lặng lẽ.Là người có căn lành, cuộc trở về của ông dường như mãn vẹn. Ông đã trở về với nơi xuất phát, trở về với “ngôi nhà có ngọn lửa ấm”, trở về với tư cách một công dân thi sĩ.Sông Hương có nhã ý “cập nhật” ông từ đầu nhưng qua dò ướm, biết ông chưa muốn, Sông Hương đành để các báo bạn “post” trước.Mặc dầu “truy cập” sau nhưng Sông Hương với ông, với người Tổng Biên tập đầu tiên - Tổng Biên tập sáng lập hẳn còn nhiều duyên nợ, dài dài...