Trở lại Phong Sơn

14:47 11/07/2013

NGUYỄN QUANG HÀ
                        

Vừa mới hôm nào nhận thư Phong Sơn báo tin năm nay sẽ được mùa lớn. Lúa phơi màu rất đẹp.

Đất trời xã Phong Sơn - Ảnh: internet

Phong Sơn quyết tâm sẽ làm hai việc có ý nghĩa. Một là điều hòa phân phối cho các gia đình chính sách thật tốt. Hai là xã sẽ trích ra một tấn rưỡi thóc, tặng cho năm chục thầy cô giáo dạy ở Phong Sơn, gọi là ăn cái lộc với nhau. Đùng một cái, nghe Phong Sơn mất mùa, trắng tay. Tôi với Tô Nhuận Vỹ vội vàng về thăm bà con.

Đúng cái lúc hạt lúa vừa no sức, uốn câu, thì bọ xít tràn từ trong rừng ra, hiềm ở chỗ, giống sâu này không ăn lá, ăn rễ, mà cắn ngay cổ bông lúa, hút hết nhựa chuyển từ dưới lên. Sữa trong hạt lúa teo đi. Có bông dài cả trăm hạt, chỉ đậu hai ba hạt. Dân Phong Sơn đổ ra đồng diệt sâu, bắt bằng tay, bằng vợt, bằng cả lưới cũng không xuể. Tổng cộng, cả xã bắt tới năm tạ bọ xít, mà mất mùa vẫn hoàn mất mùa. Đúng ra, theo kế hoạch, vụ này Phong Sơn sẽ giao nộp cả thuế, cả hai chiều cho Nhà nước hai trăm sáu mươi tấn. Vậy mà chỉ mỗi hợp tác xã Bắc Sơn vét kho, nộp cho Nhà nước được hai tấn.

Tôi hỏi:

- Vậy thì làm sao để sống?

Anh Bùi Xuân Hãn, Bí thư xã trả lời:

- Dân tôi quen lần hồi rồi. Và chắc huyện sẽ không bỏ. Cũng sẽ qua được tới vụ trái. Song, chúng tôi thấy yên tâm ở chỗ này: mất mùa lúa nhưng Phong Sơn được mùa tình cảm. Từ ngày bài "Luận chứng của một tâm hồn đa cảm" ra đời đến nay, từ một xã gần như bị bỏ rơi, Phong Sơn đặc biệt được sự quan tâm của huyện. Bí thư, Chủ tịch Thường vụ, ủy ban về xã đều đều, nhất là các kỳ hội họp mít-tinh thì huyện về rất đông, Phó chủ tịch Trình đi bộ lên tận bản Thái xem xét tình hình. Còn anh Quyết, Thường vụ được phân công phụ trách Phong Sơn, không còn quan liêu như ông Đoàn xưa nữa. Quyết chân tình, năng nổ, về từng cơ sở đấu tranh, bàn bạc như một cán bộ xã thực thụ tâm huyết với phong trào. Không làm cũng không được với anh ấy. Anh coi, không còn cảnh thường vụ xoạc cẳng trên Hon-đa hống hách nữa- như chợt nhớ ra, anh Hãn gật gù - đồng chí Bí thư huyện ủy nói đúng: nếu không có sự đầu tư của huyện, Phong Sơn sau chiến tranh bị tàn phá nhường ấy không thể ngóc đầu lên được.

Phan Ngọc Châu, Chủ tịch xã trình bày kỹ càng hơn.

- Huyện cấp cho xã tám trăm nghìn đồng để tu sửa và thuốc thang cho trạm xá. Bảy trăm nghìn cho bệnh viện đa khoa. Đập nước khe Quao đã được khảo sát. Huyện đã ghi trong nghị quyết đầu tư cho Phong Sơn ba triệu rưỡi làm trạm bơm.

Bữa anh Lê Bá Tạo, Giám đốc Ngân hàng tỉnh về thăm Phong Sơn, thì đúng là mở lòng ra với nhau.

- Phong Sơn vất vả, nghèo khó thế nào tôi biết rồi. Bây giờ các anh cần gì ở Ngân hàng tỉnh cứ nói. Với tư cách Giám đốc, cái gì giúp được, tôi giúp.

Anh Châu đề nghị ngay:

- Xin anh cho mua chiếc máy kéo M.T.Z.

Anh Tạo gật đầu:

- Đồng ý.

- Đã có mười bảy máy bơm chạy than, xin cho thay bằng máy chạy dầu.

- Đợt đầu cho thay năm máy.

- Xin anh cho mua chiếc máy cày?

- Không. Địa hình Phong Sơn dùng máy cày ít hiệu quả. Các anh có 2.000 héc-ta đất, Ngân hàng sẽ đầu tư đủ sức kéo bằng trâu bò cho các anh. Và ở đây có nhiều cỏ, sẽ đầu tư thỏa mãn cho việc phát triển trâu bò đàn.

Chiều hôm ấy về làm việc với Ngân hàng huyện Hương Điền, anh Tạo chỉ thị:

- Ta không đủ sức giúp đại trà. Nhưng giúp Phong Sơn là một nghĩa vụ. Đây là tiền đưa thẳng từ tỉnh về. Các anh đừng bớt xén, đừng gây khó khăn gì cho họ cả...

Phan Ngọc Châu hôm ấy nói một câu đầy xúc động như chính lòng anh đang xúc động: "Phong Sơn được sống một ngày như trong mơ".

Cái hôm chủ nhiệm Thân đưa được chiếc MTZ về, cả làng, lớn bé già trẻ đổ xô ra, xúm quanh chiếc máy mới cứng, ai cũng ngỡ ngàng không dám tin rằng nó đã là của mình. Đến lúc chiếc MTZ ban đêm thì guồng nước lên đồng, ban ngày cày đất phăm phăm, xong cày cấy, nó lại làm công việc vận tải cho cả xã, thì lúc ấy, ai cũng tin rằng xã mình bắt đầu đổi mới...

Không khí ra quân làm thủy lợi của hợp tác xã Tây Sơn là không khí của lòng tự tin. Ba nghìn dân công dồn sức cho hồ Sen, các đường mương được mở mang, kéo dài. Nước dồn tụ và bắt đầu chảy theo sự hướng dẫn của bàn tay con người: Cho đến hôm nay có thể công bố một con số lạc quan: Tây Sơn đã trồng được tám mươi sáu héc-ta bạch đàn, dương liễu. Năm mười năm nữa, cánh rừng Tân Sinh này sẽ là một câu trả lời đầy ý nghĩa. Và công trình hồ sen mới đắp, tưới cả một trăm năm mươi tám héc ta lúa đồng xuân, Tây Sơn hầu như bỏ quên những máy bơm của mình. Tính ra, riêng vụ đông xuân, Tây Sơn đã tiết kiệm được khoản chi phí cho công tát nước là 560.000 đồng. Đó chẳng phải là nhân chứng của một ý thức mới đó sao?

Phong Sơn dám hy sinh của cải, tài năng cho những ý thức mới của mình. Chẳng vậy mà dân số trong xã: bảy nghìn khẩu thì đã có sáu trăm năm mươi liệt sĩ rồi.

Trong buổi nhận Huân chương, anh Nguyễn Văn Dự, một người có công trong kháng chiến đã nói rất cảm động:

- Ý chí đánh giặc của chúng ta đã từng như thế. Cũng những gia đình này, cũng những đất đai này, chẳng lẽ bây giờ dựng lại cuộc đời, ta không đùm bọc được nhau, không sát cánh cùng nhau, dìu nhau đứng dậy mà đi được sao? Cơ chi lại để cho đất này điêu tàn được?

Nhiều người nghe anh nói đã òa khóc. Hôm ấy trời mưa sụt sùi. Cả ngàn người ngồi dưới trời mưa không nhúc nhích. Đại biểu huyện ủy và ủy ban về cũng trần đầu dưới mưa...

Tôi cảm giác được rất rõ Phong Sơn đã mới, có cái mới. Còn việc lột xác, đâu phải ngày một ngày hai. Chắc chắn sẽ còn cụng đầu, biêu trán. Như việc Phong Sơn mua chiếc MTZ vừa rồi. Rất tốt. Dân phấn khởi. Nhưng nó đau lòng ở chỗ này: chủ nhiệm Đông Sơn phải ăn chực năm chờ, đi đi lại lại suốt sáu tháng mới lấy được máy về. Và đau lòng hơn nữa là giá tiền mua máy chỉ hết ba trăm năm mươi nghìn đồng. Còn số tiền chi phí cho tiêu cực, cái danh từ hiện đại của nó là: TIÊU CỰC PHÍ, đã lên tới 500.000 đồng. Số tiền này đổ lên đầu lên cổ ai? Nguy hiểm hơn là làm sao trình bày để dân hiểu cho, chấp nhận cho việc chi tiêu phi lý này. Chẳng biết bao giờ mới chấm dứt kiểu nặn hầu bóp cổ, kiểu cướp ngày như thế này!
 

Đường làng xã Phong Sơn - Ảnh: internet


Chuyện mới nhất là Phong Sơn chạy đi ủy ban kế hoạch tỉnh, Bí thư tỉnh ủy xin quyết định mua ba chục tấn xi măng về xây kho, làm nhà tập thể cho giáo viên.

Ông giám đốc Xí nghiệp Long Thọ duyệt ký bán. Nhưng làm xong thủ tục thì giá xi măng từ mười bốn ngàn đồng lên mười tám ngàn đồng một tấn. Phong Sơn mất đứt 120.000 đồng.

Phong Sơn đi một bước, gặp một bước khó khăn như thế, có muốn ngóc đầu dậy, đâu có dễ dàng.

Làm thế nào để dân có miếng ăn từ nay đến vụ trái. Đất đang hạn, dầu chạy máy lấy ở đâu? Nếu lúa trổ, bọ xít lại tràn ra, lấy thuốc sâu đâu mà trị? Một việc cũng khá bức thiết là việc xây cầu kho cho Bắc Sơn. Không có cầu, Bắc Sơn như một hòn đảo, đi một bước cũng đò ngang cách trở. Lấy đâu vốn, lấy đâu nguyên liệu bây giờ?...

Chúng tôi đi quanh một vòng. Quả thật ở Phong Sơn còn nhiều điều phải nói tới. Mùa hoa mua đang nở rộ, thiếu nước, hoa héo queo thế kia. Cây hoang dại còn thế, cây lúa sao đây? Rồi bản Thái, một bản dân tộc ở vùng chiến khu cũ, 139 nhân khẩu, chục năm nay chưa có lớp có trường. Chính sách đối với đồng bào dân tộc, thế là sai rồi. Vậy mà Trưởng phòng giáo dục nói:

- Tôi không biết có cái bản dân tộc này!

Lạ chưa? nhân đây cũng nói thêm, hiện nay ở Hương Điền có một vạn em ở tuổi đến trường mà không có lớp học. Phòng giáo dục phàn nàn: Chúng tôi có hàng ngàn lớp, hàng ngàn địa điểm phải đến mà không có phương tiện. Phải chi chúng tôi là đơn vị kinh doanh chắc chắn có xe con rồi.

Rồi chúng tôi tới bệnh viện đa khoa của huyện cắm tại Phong Sơn. Có thể nói nó tiêu điều quá! Thuốc đã thiếu, giường chiếu lại èo ọt. Thầy thuốc và bệnh nhân không ra thầy thuốc và bệnh nhân. Nếu không được giới thiệu đây là bệnh viện đa khoa, thì không biết gọi nó là gì cho đúng. Tôi chợt nhớ tới cái bệnh viện đa khoa cũng của huyện đóng ở cây số 17, nó sinh sau đẻ muộn hơn nhiều, song nó khang trang sáng sủa, hoàn chỉnh một cách mỹ mãn. Sự khác nhau đó là cái gì? Chẳng lẽ lại giải thích rằng: Bệnh viện đa khoa của "đày tớ" phải tốt hơn bệnh viện đa khoa của "ông chủ" ư?

Ngay cái phòng Đảng ủy và ủy ban Phong Sơn đây, mười hai năm giải phóng rồi, vẫn vỏn vẹn dài có bốn mét. Trên lợp ngói nhưng bốn bề cài phên.

Thường vụ huyện ủy Hương Điền muốn gặp chúng tôi vào chiều mai. Từ ngày bài phê bình Hương Điền ra đời đến nay, huyện có ý trách chúng tôi. Liệu cuộc gặp này sẽ thuận hay nghịch?

Rất nhiều dư luận đến tai tôi. Nào là khi đại biểu xã Phong Sơn lên thăm Tạp chí Sông Hương về, một anh thường vụ huyện ủy mỉa mai: "Lễ phép gớm nhỉ, còn lên đáp lễ Sông Hương nữa kia đấy!" Rồi trong một cuộc họp cán bộ trong huyện, nhắc đến bài đăng trên Sông Hương, ông Bí thư đùng đùng nổi giận đến nỗi một Bí thư xã phải kéo tay ông ngồi xuống: "người ta phê bình ông nóng nảy quá, ông không nhận ra ư" và rồi lại có người nói ông Bí thư bảo "Tôi không tức thằng Hà mà tức thằng chỉ huy nó".

Thực hay hư chưa rõ, nhưng cũng phải thận trọng.

Tô Nhuận Vỹ thay mặt cho Tạp chí phát biểu khá thẳng thắn:

- Có người trong anh em chúng tôi cũng cho rằng nếu viết ông X, bà Y thôi, chứ nói toạc tên tuổi họ ra e Iần sau về huyện họ không tiếp. Còn Tạp chí chúng tôi cho rằng: vuốt ve nhau, nhàm chán rồi, nịnh nhau càng mất tư cách. Mục đích của chúng tôi là vì dân. Đó mới là điều lớn lao. Ý tưởng lớn của chúng tôi là như vậy...

Tôi có ý đợi ý kiến của Bí thư huyện ủy. Phải nói hôm nay ông mới khá thận trọng và dè dặt. Tuy nhiên cũng bộc lộ được những tâm sự.

- Khi bài ấy đăng, một số Bí thư huyện thị có hỏi "Sao thế?" Tôi đáp: "Ờ nó thế chứ sao?" Thật vậy, không có điều gì để nói lại với các anh cả. Tôi xác nhận bài ấy là tốt, tôi đọc đi đọc lại nhiều lần. Thực trạng của Phong Sơn là vậy. Tôi cũng có nóng có ngang, anh Vỹ ít gặp, nhưng anh Hà gặp nhiều đã biết, song đó không phải cái bản chất của mình.

Chậm rãi một lát anh nói tiếp:

- Bữa nhân cuộc họp tỉnh ủy có tính chất liên hoàn giữa hai ban chấp hành cũ và mới tôi đưa chuyện Phong Sơn ra nói với anh Nhiệm, anh Thắng Phó bí thư và Bí thư tỉnh ủy "Việc Phong Sơn các anh biết hơn tôi. Vấn đề này đã đề nghị rất lâu. Nếu tôi có khuyết điểm thì các anh cũng có khuyết điểm, Đảng bộ cũng có khuyết điểm. Tôi chỉ là nạn nhân" Riêng với Phong Sơn, cũng phải nói cho sòng phẳng nó cũng ỷ lại lắm kia và bây giờ càng phải đề phòng tính chủ quan của nó nữa.

Giá mọi người, mọi lúc, mọi nơi đều chân tình với nhau như thế này thì quý biết mấy!

Trong diễn văn đọc tại kỳ họp thứ nhất quốc hội khóa tám đồng chí Nguyễn Văn Linh cũng phải kêu gọi lên "phải chăng khi đã có chính quyền trong tay, không ít người trong chúng ta thường nặng về sử dụng quyền lực, ra lệnh từ trên. Thậm chí có người coi việc phát huy dân chủ gây trở ngại cho việc thực hiện nguyên tắc tập trung hạn chế vai trò của quyền lực".

Đã đến lúc phải hạ bệ hết những "ông quan cách mạng" ấy xuống, trả lại gấp cho mọi người dân quyền tự do, bình đãng ở đời có thế mới tạo nên được sức mạnh tổng hợp của thời đại.

Tô Nhuận Vỹ đề nghị ngắn gọn:

- Không mở lớp ở bản Thái là sai đó anh.

Ông Bí thư nhận lời ngay:

- Sẽ cho mở lớp ở bản Thái.

- Đề nghị huyện quan tâm cái bệnh viện đa khoa.

- Chúng tôi vừa quyết định cho nó bảy trăm nghìn để tu sửa bước đầu rồi.

- Đầu năm huyện cho xã bảy tấn dầu. Họ đã xài vụ Đông xuân hết năm tấn. Số còn lại không thể đủ dùng cho vụ hè thu.

- Chúng tôi sẽ đầu tư tiếp.

- Trường cấp ba ở Sịa và ở cây số 10 quá xa, học sinh cấp ba Phong Sơn bỏ hết. Rồi sau làm sao có trí thức ở vùng này?

- Huyện đã quyết định chuyển trường cấp ba Hương Trà về cây số 17 rồi. Bước đầu thế đã.

Vỹ nháy tôi, tôi cũng tiếp tục đề nghị:

- Trong số 17 máy than cũ, ngân hàng đã giúp thay được 3 máy. Còn 14 máy nữa. Mỗi máy chạy than một năm ăn hết 3000 thùng than, 14 máy, vị chi 42.0 thùng. Cứ mỗi thước gỗ đốt được 6 thùng than. Như vậy là một năm, chỉ riêng 15 máy của Phong Sơn đã ăn hết

7.0 mét khối gỗ. Đó là sự phá rừng tàn bạo. Các anh nên thay máy cho Phong Sơn đi.

Phải phân tích thế mới thấy việc thay thế này là cấp bách. Chúng tôi chấp nhận sẽ có kế hoạch sao cho phù hợp.

Tôi nói tới việc thứ hai:

- Công việc trước mắt của Phong Sơn khá nặng. Song lực lượng cán bộ của Phong Sơn lại rất mỏng. Có thể tính trên đầu ngón tay được. Dĩ nhiên Bùi Xuân Hãn và Phan Ngọc Châu là hai con chim đầu đàn. Song chim cũng phải có bầy mới thành đàn được. Anh nên tính đến đội ngũ kế cận của Phong Sơn đi. Hiện nay, xã có một trăm hai mươi cháu đã tốt nghiệp phổ thông.Trong đó có sáu mươi mốt cháu là con em liệt sĩ. Các cháu đang sống lang thang. Lực lượng này là trí thức của xã chứ anh. Không tính tới, thật là một sự lãng phí rất lớn.

- Chúng tôi sẽ bàn với tổ chức lo việc này.

Tôi đưa ra yêu cầu khẩn cấp cuối cùng:

- Chúng ta đã bàn bạc và nhất trí với nhau rằng vấn đề số một của Phong Sơn là thủy lợi, là nước. Vậy thì đề nghị trạm bơm Dinh, các anh cho tiến hành ngay cho.

- Làm trạm bơm không khó. Chúng tôi lo nhất là điện.

Tôi đáp:

- Giám đốc Ngô Văn Đối là người luôn giương cao khẩu hiệu: ưu tiên điện cho nông nghiệp, mà anh Đối sẽ ủng hộ tuyệt đối, không làm khó dễ gì cho trạm bơm Phong Sơn đâu.

Điều tôi băn khoăn nhất là thế này: Phong Sơn như một đứa trẻ thiếu dinh dưỡng, suy dinh dưỡng đến mức trầm trọng nhất, đang ở trạng thái hạ đường huyết, bệnh ấy, trước hết phải đưa vào phòng hồi sức đã rồi truyền thuốc cấp tập cho nó. Trong khi đó, có lương y rồi đấy, nhưng thuốc thì đang thiếu, cấp nhỏ giọt và chắp vá khó lòng con bệnh mau hồi sức được.

Huyện không phải chỉ lo cho một Phong Sơn. Tôi đã đi khá nhiều ở vùng Hương Điền, hầu hết các vùng có công lao trong kháng chiến, các tên đất đều gợi lên những sự tích một thời, những An - Sơn - Nguyên, những Hòa - Linh - Chương, rồi Ninh - Hòa - Đại, tất cả đều như cùng một số phận Phong Sơn, cũng rất cần huyện quan tâm tới.

Đó là một gánh nặng thật sự, mà Phong Sơn phải biết để cùng đặt trách nhiệm tự lực cho mình thế nào đó để cùng tự cường. Đội ngũ Phong Sơn còn chệch choạc, làm thế nào tập hợp được lao động, để biến sức mình thành sức mạnh của một phong trào. Huyện đầu tư những cán bộ có tầm chiến lược cho

Phong Sơn là điều rất tất yếu, để không ăn xổi ở thì, để mỗi bước đi đều chắc chắn, tin cậy.

Tôi phải ghi ngay vào đây một tin rất vui, Phan Ngọc Châu vừa mang tới, là khi tôi đang viết những dòng cuối này, huyện đã chuyển thêm dầu cho xã, Ngân hàng chuyển tiền cho bệnh viện đa khoa, đoàn cán bộ giáo dục đã về xã lo mở lớp ở bản Thái, tổ chức huyện và xã bàn về đội ngũ kế cận, ngoại thương huyện chuyển về trợ cấp cho xã 17 tấn gạo và bán cho xã tám tấn xi măng, hai tấn thép làm cầu cho Bắc Sơn... Thật là những dòng tin giờ chót ào ạt, đầy hy vọng. Không tin sao được.

Tôi hỏi Châu:

- Lúa vụ trái ra sao?

- Đã xanh mơn mởn rồi - Châu đáp.

- Liệu bọ xít có đe dọa không?

Châu không trả lời. Chính anh cũng đang lo.

Mới hôm qua, tôi hỏi một cán bộ nông nghiệp:

- Đành bó tay trước bọ xít ư?

Anh bác ngay:

- Sao lại bó tay?

- Mất mùa đó thôi?

- Bọ xít khỏe, lại có cánh, xuất hiện bất ngờ. Bơm thuốc chỗ này nó bay đi chỗ khác. Nếu đủ thuốc trừ sâu, đánh đại trà, ào ạt quay lại mà diệt, có chạy đằng trời. Anh thở dài - đằng này có đủ thuốc trừ sâu đâu mà công kích kịp thời.

- Sao? Thế thì thuốc trừ sâu ở đâu? Ban dịch vụ cây trồng huyện, Phòng Nông nghiệp huyện, hay Sở Nông nghiệp tỉnh, hay Bộ Nông nghiệp phải lo toan đây? Ai là người phải chịu trách nhiệm.

Tôi biết Phong Sơn đã quyết tâm đứng dậy đấy. Nhưng đứng dậy được thật không dễ dàng. Thắng cái chủ quan của mình đã khó. Thắng cái khách quan kia, ngẫm ra lại còn khó khăn hơn rất nhiều.

6-1987
N.Q.H.
(SH26/8-87)






 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • NGUYỄN QUANG HÀHầu như mỗi chúng ta chỉ biết Mai Xuân Hòa là nhạc sĩ. Anh đã ra mắt hai tập nhạc viết cho người lớn: "Nỗi đợi chờ", "Khát vọng",và hai tập cho thiếu nhi: " Những điều em thích", " Những ngôi sao đẹp".

  • PHAN THỊ THU QUỲ(Hưởng ứng cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”)

  • LÊ KHAI           Bút kýAnh đưa tôi một tờ giấy cuộn tròn và nói: Tuần qua tôi đi tìm mộ liệt sĩ ở Truồi (huyện Phú Lộc). Tìm một mộ mà phát hiện ra tám mộ. Buồn! Tôi làm bài thơ. Anh xem và chữa giúp. Cả đời tôi chưa quen làm thơ.  Anh chào tôi rồi vội vã về vì đang có việc cần.

  • HÀ KHÁNH LINH            Trích Hồi ký… Mùa xuân 1967, địch tăng cường đánh phá suốt ngày đêm, ngày một ác liệt hơn. Các trạm khách dọc tuyến đường 559 không ngày nào không bị đánh trúng hoặc B52 hoặc bom tọa độ, hoặc pháo tầm xa. Ngày nào cũng có thương vong. Có những đơn vị trên đường hành quân vào Nam chưa đến địa điểm tập kết đã bị đánh tơi tả, chỉ còn sót lại vài người. Các cơ quan đơn vị đóng chung quanh khu vực phần nhiều đã bị đánh trúng.

  • TUỆ GIẢI NGUYỄN MẠNH QUÝ                                        Tạp bútNhư nhân duyên, như định mệnh, cuộc đời tôi như thu hết vào trong một chung trà. Tuổi thơ đã qua, bây giờ và sẽ mãi mãi, cuộc đời tôi luôn vương vấn một hương trà. Tôi thường hay nói đùa cùng bằng hữu rằng sinh ra và lớn lên được ướp trong hương trà, tôi cũng chỉ mơ một ngày về thiên cổ được vẫy tiễn linh hồn bằng một chén trà ngon, được chôn theo cùng là một bộ ấm trà quý nhất và được vẫn cùng người “hồng nhan tri kỷ” đồng ẩm tương phùng ở thế giới bên kia!!!

  • TRẦN KIM HỒĐảo Cồn Cỏ là vọng gác tiền tiêu, là con mắt của Vĩnh Linh - khu Vĩnh Linh là tiền đồn của miền Bắc XHCN, là hậu phương trực tiếp của tiền tuyến lớn miền Nam; do đó đảo Cồn Cỏ có vị trí vô cùng quan trọng, mặc dù diện tích chỉ có 4km2. Mât Cồn Cỏ, miền Bắc XHCN trực tiếp bị uy hiếp, nhất là vào lúc nguỵ quyền Ngô Đình Diệm không ngớt hô hào lấp sông Bến Hải, Bắc tiến; đế quốc Mỹ từng trắng trợn tuyên bố biên giới Hoa kỳ kéo dài đến vĩ tuyến 17.

  • PHẠM NGUYÊN TƯỜNGHai cái máy lạnh hai cục trong căn phòng 40m2 của nhà hàng Hoa Chuối cộng với cả trận mưa chiều đột ngột tầm tã không làm dịu được sức nóng từ tấm thịnh tình của gần 50 cộng tác viên thân thuộc của tạp chí Sông Hương tại thủ đô Hà Nội.

  • TÔ VĨNH HÀTrong lịch sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, 60 năm qua là một chặng đường đặc biệt. Chưa bao giờ dân tộc ta phải đương đầu với nhiều thử thách đến như thế, phải chiến đấu và chiến thắng nhiều kẻ thù đến như thế. Pháp rồi Nhật, Tưởng và Anh; hết Mỹ đến Khơmer “đỏ”... Kẻ thù và đau khổ nhiều đến mức tưởng chừng như đất nước Việt Nam được tạo hoá sinh ra là để cho các loại kẻ thù nhòm ngó, tìm mọi cách thôn tính.

  • NGÔ MINHTừ tháng 7-1954, Hiệp định Giơnevơ ký kết cho đến cuối năm 1964 đôi bờ giới tuyến Hiền Lương lặng im tiếng súng, nhưng đây là 11 năm diễn ra cuộc đối đầu văn hóa nóng bỏng, quyết liệt nhất giữa ta và địch.

  • PHAN THỊ THU QUỲ Trên bờ Hương Giang êm đềm, có ngôi nhà nhỏ tôi được sinh ra ở đó. Hằng ngày tung tăng cắp sách đến trường Đồng Khánh, tôi cũng nhảy nhót trên bờ Hương Giang. Lớn lên tôi hoạt động nội thành thường đến hò hẹn bên cây phượng vỹ trước cửa Thượng Tứ, nơi đó là địa điểm giao nhận những “gói nhỏ”, để nhận công việc và để nhớ mật hiệu. Cho nên trên bờ Hương Giang tôi đã ngắm dòng sông thơ mộng với tôi gắn bó biết bao từ tuổi ấu thơ cho đến bước  vào đời.

  • NGUYỄN VĂN VINH                         Bút ký Thôn Hiền An, xã Vinh Hiền là một thẻo đất cát bạch sa cuối phá Tam Giang phía Bắc vào. Như một ốc đảo ba bề, bốn bên là nước, nếu không có đường 49B chạy dọc phá đến cùng đường, tận biển. Và mỗi ngày, hai chuyến xe đò chở khách cùng mấy chục chuyến đò ngang phá qua lại Lộc Bình đem chút xôn xao thị tứ, phố chợ về với thôn, xã thì Hiền An càng xa xôi heo hút.

  • TRẦN HOÀI                  Ghi chépThung lũng A Lưới chạy dài theo hướng Bắc Nam đến vài chục km. Đó là một thung lũng đẹp, là một vị trí quân sự chiến lược, là nơi giao tranh ác liệt giữa ta và địch trong cuộc kháng chiến vừa qua...

  • LÊ BÁ ĐẢNGBạn của tôi rất nhiều. Năm ba bạn mà tôi nhắc nhở ra đây phần nhiều là bác sĩ, kỹ sư, giáo sư còn nghệ sĩ thì chất cả đống.

  • NGUYỄN THẾ QUANGMùa hạ, trời Bát Tam Boong trong xanh. Những hàng cây thốt nốt lặng lẽ kiêu hãnh xòa những tán lá xanh che mát cả khu đồi. Trong căn nhà của sở chỉ huy Sư 179 quân đội Cămpuchia, trung tá Nguyễn Văn Du chuyên gia của bộ đội Việt Nam cởi thắt lưng ra treo khẩu K54 lên vách. Anh vui mừng trước khả năng chiến đấu ngày càng tốt của quân đội bạn. Trận đánh trả lực lượng quân đội Thái Lan bảo vệ sáu nghìn dân tị nạn ở chòm Rumthumây diễn ra nhanh chóng.

  • TỐ HỮU        Trích chương V, hồi ký Nhớ lại một thời

  • VÕ MẠNH LẬP            Ghi chépTrong những ngày tháng ba, hai lẻ sáu trời Hà Nội đẹp và dễ chịu. Cái nắng vàng phủ tràn thành phố, tôn màu của cây thêm xanh biếc, ngói trên các mái nhà như thắm thêm lên, đường phố đi lại thanh thoát và đặc biệt có chút se lạnh vào sáng sớm như sợi tơ vương của hơi thở cuối mùa đông còn lưu sót lại.

  • NGUYỄN QUANG HÀ                          Bút kýMã Yên là tên trên bản đồ của một ngọn núi, còn dân địa phương thì gọi đó là núi Yên Ngựa. Núi Yên Ngựa là một trong những ngọn núi ngoài cùng về phía Đông của dãy Trường Sơn.

  • NGUYỄN QUANG HÀ                         Bút kýNắng chiều vàng trải dài trên những hàng bia trắng như mơ, như kỳ ảo. Đi trong nghĩa trang tôi có cảm giác mình như đang ngỡ ngàng, có cái gì đó nghèn nghẹn nơi cổ khi hàng hàng những bia trắng dài kia không có một nét mực ghi tên. Đó là những tấm bia vô danh.

  • NGUYỄN TRI TÂMNgười kể chuyện phải lục tìm những tấm ảnh lưu niệm để nhớ chính xác hơn. Sau tấm ảnh đen trắng cỡ 18x24, tướng Hoàng Văn Thái kí tên và ghi rõ “Thân tặng đồng chí trung tá Lương Văn Chính, người chiến sĩ Điện Biên năm xưa, huyện đội trưởng huyện đội Điện Biên. Kỉ niệm ngày lên thăm Điện Biên 3-4-1984”.

  • TẤN HOÀIHưởng ứng cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí MinhĐêm đó, Bác nghỉ lại tại Cọt Mạ - một thị trấn nhỏ của Trung Quốc, thị trấn nhỏ như một bản miền núi miền nam Trung Quốc, có một cái chợ nhỏ, cách biên giới Việt Nam khoảng trên bốn cây số. Tất nhiên, đó là một cơ sở của cách mạng Trung quốc. Hôm sau, Bác về nước cùng với những đồng chí Việt Nam đi đón Bác trong đó có Dương Đại Lâm, Lê Quảng Ba, Bằng Giang. Những người này về sau trở thành cán bộ lãnh đạo của khu tự trị Việt Bắc. Bác về đúng vào tháng 2 năm 1941. Bác đã ghi trên một phiến đá trong hang Cốc Bó, nằm trong khu vực Pác Bó. Gia tài Bác chỉ có một chiếc va li cũ đan bằng mây, bên cạnh một chiếc máy đánh chữ mà Bác luôn luôn xách bằng tay.