BỬU Ý
Nguyễn Đức Sơn sinh 18/11/1937 tại làng Dư Khánh (Thanh Hải) gần bên bờ biển Ninh Chữ tỉnh Ninh Thuận.
Nhà thơ Nguyễn Đức Sơn - Ảnh: internet
Anh thường tỏ ra hãnh diện về ngày sinh của mình, vì ngày sinh của anh thuộc vào cung Hổ Cáp trong 12 cung của Hoàng đạo, cái cung “bò cạp” này vốn sản sinh những con người kinh dị, hoặc phi thường, hoặc không giống ai, hoặc thiên tài, hoặc định mệnh, hoặc đỉnh cao, mà cũng… hoặc vực sâu. Theo Nguyễn Ngu Í trên báo Bách Khoa số 118 ngày 01/12/1961, năm sinh của Nguyễn Đức Sơn là 1939. Theo Huỳnh Hữu Ủy trong tạp chí Hợp Lưu số 55 thì Nguyễn Đức Sơn chánh quán tỉnh Thừa Thiên.
Thời Trung học, học ở trường Võ Tánh, Nha Trang, cùng lớp với Cao Hoành Nhân, Trần Văn Nam, Trương Hồng Sơn, Nguyễn Thị Hoàng… Nguyễn Đức Sơn đặc biệt quý trọng thầy Thạch Trung Giả.
Tác phẩm của Nguyễn Đức Sơn:
Bọt Nước (thơ, An Tiêm 1965); Hoa Cô Độc (thơ, An Tiêm 1965); Lời Ru (thơ, Mặt Đất, 1966); Đêm Nguyệt Động (thơ, An Tiêm 1967); Cát Bụi Mệt Mỏi (truyện ngắn, An Tiêm 1968); Cái Chuồng Khỉ (truyện ngắn, An Tiêm 1969); Xóm Chuồng Ngựa (truyện ngắn, An Tiêm 1971); Vọng (thơ, An Tiêm 1971); Mộng Du trên Đỉnh Mùa Xuân (thơ, An Tiêm 1971); Tịnh Khẩu (thơ, An Tiêm 1973); Ngồi Đợi Ngoài Hành Lang (truyện ngắn, chưa in).
11/6/2020 Nguyễn Đức Sơn qua đời tại Bảo Lộc.
Nguyễn Đức Sơn là một kẻ tuyệt vọng. Dẫu có viết thêm nhiều bài thơ tuyệt tác, nhiều truyện ngắn tầm vóc quốc tế, anh vẫn lai hoàn một kẻ tuyệt vọng. Bởi anh không thể nào chịu đựng nổi những bộ mặt vênh váo, hiu hiu tự đắc thành đạt giữa đời, vì chúng sớm muộn gì cũng ngồi trên đầu thiên hạ, cũng là sở hữu chủ của những tấm thân mộng mị, não nùng không bao giờ trôi dạt vào bến bờ Đức Sơn “quạnh hơi thu lau lách đìu hiu”. Cái kẻ tuyệt vọng kia sống chờ đợi ngày nổi điên tột đỉnh, hoặc là đợi giờ khắc tự kết liễu đời mình, giống như con bò cạp trong truyền thuyết là sinh vật có khả năng tự sát, là sinh vật Hổ Cáp trong cung chiêm tinh tây phương của Nguyễn Đức Sơn.
Bài học suốt đời học đi học lại mãi, của Nguyễn Đức Sơn, là: Học Mất Thăng Bằng như trong bài thơ “Nhìn con tập lật”:
Nắm tay lật úp đi con
Co thân tròn trịa như hòn đá lăn
Muốn cho đời sống không cằn
Tập cho quen mất thăng bằng từ đây
Người ta thì tập thăng bằng, Nguyễn Đức Sơn tập “mất thăng bằng” để làm quen với những đảo điên, nghiêng lệch, so le giữa đời, để không còn giật mình, ngạc nhiên, hốt hoảng trước vô thường.
B.Y
(TCSH378/08-2020)
NGUYÊN QUÂN
Một cảm nhận thật mơ hồ khi cầm trên tay tập sách, vừa tản văn vừa tiểu luận của nhà văn Triệu Từ Truyền gởi tặng. Sự mơ hồ từ một cái tựa rất mơ hồ bởi lẽ chữ là một thực thể hữu hiện và chiếc cầu tâm linh chính lại là một ảo ảnh rất dị biệt với thực thể hữu hạn của những con chữ.
TUỆ AN
Đọc “Ảo giác mù”, tập truyện ngắn của Tru Sa (Nxb. Hội Nhà văn, 2016)
TRẦN VIẾT ĐIỀN
Ngô Thì Nhậm viết bài thơ Cảm hoài cách đây 223 năm, nhân đi sứ báo tang Tiên hoàng Quang Trung băng hà và cầu phong An Nam quốc vương cho vua Cảnh Thịnh.
NGUYỄN THỊ THANH LƯU
Đã từ rất lâu rồi, tôi hài lòng với việc đọc thơ trong màu xám của một nỗi tuyệt vọng - nỗi tuyệt vọng không bao giờ phân tách nổi trắng đen giữa đám sương mù xám đặc dường như chỉ có dấu hiệu đậm dần lên trong những lớp lang chữ nghĩa, trong cách ngắt nhịp, buông vần.
MAI VĂN HOAN
Lẽ ra tôi không viết bài này. Thiết nghĩ văn chương thiên biến, vạn hóa, mỗi người hiểu một cách là chuyện bình thường. Tốt nhất là nên tôn trọng cách nghĩ, cách cảm thụ của người khác.
TRIỀU NGUYÊN
1. Đặt vấn đề
Nói lái được sử dụng rộng rãi trong giao tiếp thông thường, và trong văn chương (một lối giao tiếp đặc biệt). Để tiện nắm bắt vấn đề, cũng cần trình bày ở đây hai nội dung, là các hình thức nói lái ở tiếng Việt, và việc sử dụng chúng trong văn chương.
NGUYỄN KHẮC PHÊ
(Đọc tiểu thuyết “Huế ngày ấy” của Lê Khánh Căn, Nxb. Quân đội nhân dân, 2006).
HỒ ĐĂNG THANH NGỌC
(Đọc “Song Tử” của Như Quỳnh de Prelle)
VŨ TRỌNG QUANG
Trần Thiên Thị viết tắt TTT hay đọc là 3 Tê, tôi liên tưởng đến những T thơ ca:
GIÁNG VÂN
Tôi gọi chị là “ Người truyền lửa”.
LGT: Trong khi giở lại tài liệu cũ, tình cờ chuỗi thơ xuân năm Ất Dậu 2005 của Thầy Trần Văn Khê xướng họa với chị Tôn Nữ Hỷ Khương và anh Đỗ Hồng Ngọc rơi vào mắt.
Là một nhà văn có sự nghiệp cầm bút truân chuyên và rực rỡ, sau cuốn tiểu thuyết “Chuyện ngõ nghèo”, có thể coi như cuốn tự truyện của nhà văn, Nguyễn Xuân Khánh chủ trương gác bút. Bởi ông biết mỗi người đều có giới hạn của mình, đến lúc thấy “mòn”, thấy “cùn” thì cũng là lúc nên nghỉ ngơi.
Nhà văn Ngô Minh nhớ ông và bạn văn cứ gặp nhau là đọc thơ và nói chuyện đói khổ, còn nhà thơ Anh Ngọc kể việc bị bao cấp về tư tưởng khiến nhiều người khát khao bày tỏ nỗi lòng riêng.
Tháng 4.1938, Toàn quyền Đông Dương đã “đặt hàng” học giả Nguyễn Văn Huyên thực hiện công trình Văn minh Việt Nam để dùng làm sách giáo khoa cho bộ môn văn hóa VN trong các trường trung học. Một năm sau, công trình hoàn thành nhưng lại không được người Pháp cho phép xuất bản.
TRẦN HOÀI ANH
NGUYỄN VĂN MẠNH
Kỷ niệm 140 năm ngày sinh Cụ Huỳnh Thúc Kháng
MAI VĂN HOAN
Vào một ngày cuối tháng 5/2016 nhà thơ Vĩnh Nguyên mang tặng tôi tác phẩm Truyện kể của người đánh cắp tượng Phật Thích Ca Mâu Ni vừa mới “xuất xưởng”.
Trong đời sống học thuật, nhất là khoa học xã hội, có rất nhiều thân danh dành cho số đông, công chúng (quen xem tivi, nghe đài đọc báo) nhưng cũng có những tiếng nói chỉ được biết đến ở phạm vi rất hẹp, thường là của giới chuyên môn sâu. Học giả Đoàn Văn Chúc là một trường hợp như vậy.
Dồn dập trong ba tháng Tám, Chín, Mười vừa qua, tám trong loạt mười cuốn sách của nhà nghiên cứu về Lịch sử Việt Nam thời Tây Sơn Nguyễn Duy Chính liên tiếp ra đời (hai cuốn kia đã ra không lâu trước đó). Cuộc ra sách ồ ạt này cộng thêm việc tác giả về thăm quê hương đã thu hút sự chú ý của bạn đọc và các nhà nghiên cứu ở Việt Nam.
NHƯ MÂY
Chiều 14/8/2016 không gian thơ nhạc bỗng trải rộng vô cùng ở Huế. Hàng trăm độc giả mến mộ thơ Du Tử Lê và bạn bè văn nghệ sĩ từ các tỉnh Kiên Giang, Đắk Lắk, Quảng Nam, Quảng Trị, Đà Nẵng, Hà Nội đã về bên sông Hương cùng hội ngộ với nhà thơ Du Tử Lê.