Tiếng mơ yêu

14:37 29/07/2008
LÊ THỊ MỸ ÝĐọc tập truyện ngắn "NGƯỜI ƠI" - Lê Thị Hoài - NXB Thuận Hoá 2001

Trong đời sống hiện đại hôm nay, dường như con người hầu hết đều không có thời gian để ý đến những điều tưởng chừng vụn vặt và nhỏ bé. Aldous Huxley nói rằng "người ta có thể sống và làm việc mà không cần ý thức đến sự vận hành thường nhật của mặt trời, không cần bao giờ ngắm nhìn mặt phẳng và những ngôi sao". Người ta càng không bao giờ cần chú ý đến một tiếng dế rù rì trong đám cỏ, một tiếng gió lướt đi ngoài hiên hay một tiếng kêu âm thầm thảng thốt cất lên giữa đêm khuya trong đợi chờ mê đắm... Với Lê Thị Hoài Nam, giữa đời sống hiện đại, chị như một cô bé lần đầu tiên biết yêu, ngây thơ và bạo liệt đã quả quyết "lội ngược dòng" cất lên một tiếng nói riêng - tiếng thì thầm "Người ơi" đầy dư vang.
 Phải nói rằng tiếng thì thầm "Người ơi" của Lê Thị Hoài là một tiếng nói đắm say thầm kín, có đời sống riêng của mình và không hề lạc lõng. Đời sống ấy là một thế giới của mơ và yêu. Mỗi truyện ngắn là một giấc mơ. Mỗi giấc mơ là một ấp ủ tình yêu. Có khi, đó là tình yêu biểu hiện trong khát vọng nhục thể, lại có khi, là một mơ hồ khát khao xa xăm không dễ dàng cắt nghĩa. Mười truyện ngắn vỏn vẹn gói trong 178 trang giấy khổ nhỏ là mười giấc mơ. Không chỉ đơn thuần là giấc mơ theo lối tư duy hình tượng của thuyết phân tâm S.Freud và đúng như nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo nhận xét; "Người ơi" có đời sống tình cảm thấm đẫm tinh thần người Việt... mang chứa những khát vọng về một tình yêu cao đẹp mà nếu không có nó con người sẽ trở thành vô nghĩa!
Những khát vọng cao đẹp trong truyện ngắn của Hoài Nam đã tạo nên tiếng mơ - yêu thì thầm trong những giấc mơ, tạo nên những nhân vật "thiên tính nữ" giữa sự dấn thân và phân thân quả quyết. Hầu hết các nhân vật trong "Người ơi" đều có "thiên tính nữ", đều có sự dịu dàng và mãnh liệt trong những phân thân thách đố của ám ảnh vô thức và khát vọng yêu. Các nhân vật nữ được Hoài Nam lựa chọn từ nhiều góc, nhưng dù là nhân vật xấu xí như cô gái trong "Hương trầm", người đàn bà xinh đẹp và cô đơn trong "Chờ đợi", nhân vật nữ có tình cảm "cổ điển" như U Trầm hay ngược lại rất "hiện đại" như Thư, Dung... đều được tác giả khai thác, từ cảm thức mơ - yêu. Nhân tính và sâu sắc đến bất ngờ, tiếng mơ - yêu trong tập truyện ngắn không dừng lại ở tình yêu thuần tuý, nó chạm được đến những khía cạnh nhỏ nhoi của cuộc sống. Đôi khi, chỉ một chút cảm thông giữa cuộc đời, Hoài Nam đã phục sinh cho nhân vật của mình bằng cảm thức mơ - yêu tinh tế và chân thành nhất; vượt qua những barière, chị đến với chân lý "cái cần nhất giữa con người và con người là sự cảm thông" như ý kiến của Paven Vêginôp. Sự cảm thông ở đây là một mối tương giao đồng cảm thuần khiết giữa cô gái xấu xí và nhà họa sĩ, giữa ông chủ nghèo và con chó Đốm, giữa một cô bé con và một người hàng xóm, giữa sự phân thân của người thiếu nữ và pho tượng gỗ mang hình hài người yêu lý tưởngv.v... Có thể tìm thấy trong hầu hết truyện ngắn của tập truyện là mối tương giao đồng cảm ấy.
Nhiều người cho rằng giọng văn của Hoài lạnh lùng và thông minh. Tôi nghĩ rằng ngoài hai yếu tố trên, giọng văn của chị còn nhạy cảm và hồi hộp, có đôi lúc tỏ ra ngây thơ trong trẻo như những bước đi rón rén của cô bé mười sáu tuổi, những bước đi dám thiêu đốt cả tàn tích tình yêu để đến được với khát vọng muôn thuở của đời người. Phải chăng, chính bởi sự "pha sắc" trong giọng văn cũng như trong cách lựa chọn, xử lý tình huống mà người ta dễ dàng có cảm nhận một trò chơi xúc xắc đa diện (Hoàng Bình Thi)... Hơn thế nữa, đó là cảm nhận về một thế giới "lập thể" (tên một truyện ngắn trong tập truyện) một thế giới mơ - yêu được cắt nghĩa nhiều chiều, ám ảnh nhiều chiều.
Thử hình dung xem nếu con người sinh ra mà không có bóng". Thử hình dung xem nếu chân dung con người chỉ còn được nhìn như một bức tranh "tĩnh vật"... đó là một trong những thông điệp mơ - yêu từ thế giới lập - thể của mình mà Hoài Nam đã khuấy lên trong đời sống hiện đại hôm nay, bằng tiếng thì thầm "Người ơi" trong vô tận...
Huế 12.2001
L.T.M.Y

(nguồn: TCSH số 155 - 01 - 2002)

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • NGUYỄN QUANG HÀ(Đọc Từ đá vắt ra  của Trần Sĩ Tuấn)Chiếc áo choàng mà tác giả nói ở đây là chiếc áo blouse trắng của người thầy thuốc. Tác giả là bác sĩ. Chắc anh đang làm thơ về nghề nghiệp của mình.Trong đời có bốn bậc thầy được nhân dân ngưỡng mộ: Thầy thuốc chữa bệnh, thầy giáo dạy học, thầy cúng, thầy phù thủy cùng dân tìm cõi tâm linh.

  • HẢI TRUNGKhoa tuyên bố với tôi: mình viết truyện ngắn đây, không phải để thành nhà gì cả, cốt để cho mấy đứa con làm gương mà học tập. Tôi ngờ ngợ, cứ nghĩ là anh nói vui vì chơi với đám bạn văn chương mà bốc đồng buột miệng. Ai ngờ anh viết thật, viết say sưa, viết để quên và để nhớ.

  • VĂN CẦM HẢIVề phía biển, là thường nhân di du với cõi minh mang nhưng Nguyễn Thanh Tú, biển là nơi anh được vời vợi nỗi cô đơn của một loài thân phận có tên là thơ!

  • MAI VĂN HOANHồn đầy hoa cúc dại là tập thơ thứ bảy của Lâm Thị Mỹ Dạ. Thơ Dạ đã có rất nhiều người bàn luận, bình phẩm. Mỗi người có một cách cảm nhận riêng. Bài viết của Ngô Minh mới đây giúp cho độc giả biết thêm những uẩn khúc, những góc khuất trong cuộc đời của Dạ.

  • DUNG THÙYĐây là tập thơ đầu tay của tác giả Nguyễn Thị Anh Đào do NXB Đà Nẵng ấn hành với cảm xúc tròn đầy và một tâm hồn nồng ấm. Là một cây bút trẻ đang độ sung sức, chị có nhiều thơ và truyện ngắn đăng trên các báo, tạp chí và Ngày không trở lại gói ghém những niềm riêng.

  • LÝ HẠNH(Đọc Thơ tặng của nhà thơ Ngô Minh)Ngô Minh là nhà thơ, nhà văn, nhà báo, vì thế mà cố nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng đã từng nói về ông một cách trìu mến: “Ba con người trong một con người thâm thấp”. Có một điều đặc biệt, chính con người thâm thấp ấy đã phân thân thành 3 con người khác nhau, mà con người nào cũng “ra hồn ra vía” cả.

  • FRANCOIS BUSNELKiran Desai là nữ văn sĩ người Ấn Độ. Cô sinh năm 1971 tại Dehli. Là con gái của nữ tiểu thuyết gia Anita Desai. Kiran Desai lớn lên và học tiểu học ở Dehli đến năm 14 tuổi. Sau đó, cô cùng mẹ sang Anh Quốc, rồi Hoa Kỳ, học trung học ở tiểu bang Massachussettes. Cô theo học lớp viết văn ở Virginie và sau đó học Đại học Columbia ở NewYork.

  • TRẦN HUYỀN SÂM Một mùa đông ở Stockholm của Agneta Pleijel là một hiện tượng nghệ thuật độc đáo, tiêu biểu cho tính chất “đả phá thể loại” của tiểu thuyết hiện nay. Tác phẩm dung nạp nhiều đặc tính của tiểu thuyết Châu Âu hậu hiện đại: Phép giản lược tối thiểu, lối kể chuyện tung hứng, thủ pháp lạ hoá hình thức văn bản tác phẩm, đặc biệt là kiểu tự thuật “đánh tráo” chủ thể trần thuật.

  • HỒ THẾ HÀSerenade của Peter Kihlgard là một truyện ngắn có cấu trúc hiện đại. Trước hết là ở nghệ thuật ngôn từ và điểm nhìn văn bản.

  • BỬU NAM Hình thức lạ lùng gây tò mòTrước hết về mặt hình thức, tiểu thuyết khêu gợi sự tò mò ở người đọc với cách bố trí các tiêu đề in hoa, dày đặc đến hàng trăm suốt tác phẩm, xen lẫn các tiêu đề bằng tiếng Anh “I have been calling for more than an hour... But It's me”...

  • NHỤY NGUYÊN

    Sự đặc biệt của dòng thơ hậu chiến là luôn luôn khuấy động trong cái mênh mông vô chừng tưởng đã lắng xuống những vỉa quặng lấp lánh sau 30 năm đằng đẵng.

  • PHẠM QUÝ VINH Sau khi lên nắm chính quyền ở miền Nam Việt Nam, Ngô Đình Diệm đã thi hành một chính sách đối nội hết sức phản động. Chính quyền Ngô Đình Diệm đã sử dụng nhiều thủ đoạn nham hiểm nhằm khủng bố những người kháng chiến, những người yêu nước.

  • VŨ NGỌC KHÁNHLTS: Ngày 17-11-2007, tại Văn miếu Quốc tử giám Hà Nội, Trung tâm Minh Triết Việt đã tổ chức Lễ tưởng niệm các nhà giáo Đông Kinh Nghĩa Thục. Giới trí thức học thuật của Hà Nội, nhiều thanh niên, sinh viên và hậu duệ của một số nhà Đông Kinh Nghĩa Thục (ĐKNT) đã đến dự.

  • MAI VĂN HOAN     Nhà xuất bản Văn học vừa ấn hành tập thơ Cõi lặng của Nguyễn Khoa Điềm. Cõi lặng gồm 56 bài, đa phần được viết sau khi tác giả nghỉ hưu. Điều đó cũng là lẽ thường. Các nhà thơ như Nguyễn Trãi, Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Khuyến... đều như thế cả. Khi đương chức họ bận trăm công nghìn việc. Phải đến lúc nghỉ hưu họ mới sống thoải mái hơn, dành nhiều thời gian cho thơ hơn. Đọc Cõi lặng ta mới thấu hiểu tâm trạng của nhà thơ, mới nghe được nhịp đập của một trái tim nhiều trăn trở.

  • HỒNG NHU“Trường đại học của tôi” là cuốn sách thứ 4 của Nguyễn Nguyên An (tức Nguyễn Văn Vinh) trình bạn đọc trong khoảng mười năm trở lại đây. Ba cuốn trước là truyện ngắn, cuốn này là truyện dài.

  • NGUYỄN KHẮC PHÊChỉ mới qua hai tác phẩm “Báu vật của đời”(NXB Văn nghệ TPHCM, 2001) và “Đàn hương hình”(NXB Phụ nữ, 2002), Mạc Ngôn - nhà văn “hạng nhất” thuộc Cục Chính trị Bộ Tổng Tham mưu Quân giải phóng Nhân dân Trung Quốc - đã trở nên nổi tiếng ở Việt Nam, thậm chí đã vượt lên cả những “ngôi sao” quen thuộc như Giả Bình Ao, Trương Hiền Lượng, Vương Mông... và cả nhà văn Cao Hành Kiện (Noben 2001).

  • ĐỖ XUÂN NGÂNTôi hân hạnh được đọc tác phẩm Đời hoa, tập tản văn của nhà văn Nguyễn Khắc Phê do Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành 1999.

  • NGUYỄN QUANG HÀ(Đọc Lãng Đãng Mây Trời của Thanh Nhơn - NXB Thuận Hoá - năm 2001)Gấp tập thơ "Lãng đãng mây trời" lại, tôi như thấy dưới mái tóc bồng bềnh trong gió của ông là cặp mắt nhìn xa xăm, phiêu diêu, và quanh đâu đây là hương rượu nếp thơm nồng toả ra từ vành môi tủm tỉm cười của ông.

  • HOÀNG BÌNH THI (Đọc thơ HÀ MINH ĐỨC)Trong cơn mưa đầu mùa tầm tã của xứ Huế, tôi đọc lại những bài thơ của giáo sư Hà Minh Đức với một nỗi buồn riêng. Một chút ngạc nhiên mà chẳng ngạc nhiên chút nào, khi song hành với sự uyên bác trong học thuật là một tâm hồn nhạy cảm và tinh tế vô cùng.

  • LÊ THIẾU NHƠN(Tản văn và bình văn của nhà văn - nhà báo Trần Hữu Lục)Một cuốn sách tập hợp những bài báo của nhà văn Trần Hữu Lục sau nhiều năm anh đồng hành với bè bạn văn nghệ.