Tiếng mơ yêu

14:37 29/07/2008
LÊ THỊ MỸ ÝĐọc tập truyện ngắn "NGƯỜI ƠI" - Lê Thị Hoài - NXB Thuận Hoá 2001

Trong đời sống hiện đại hôm nay, dường như con người hầu hết đều không có thời gian để ý đến những điều tưởng chừng vụn vặt và nhỏ bé. Aldous Huxley nói rằng "người ta có thể sống và làm việc mà không cần ý thức đến sự vận hành thường nhật của mặt trời, không cần bao giờ ngắm nhìn mặt phẳng và những ngôi sao". Người ta càng không bao giờ cần chú ý đến một tiếng dế rù rì trong đám cỏ, một tiếng gió lướt đi ngoài hiên hay một tiếng kêu âm thầm thảng thốt cất lên giữa đêm khuya trong đợi chờ mê đắm... Với Lê Thị Hoài Nam, giữa đời sống hiện đại, chị như một cô bé lần đầu tiên biết yêu, ngây thơ và bạo liệt đã quả quyết "lội ngược dòng" cất lên một tiếng nói riêng - tiếng thì thầm "Người ơi" đầy dư vang.
 Phải nói rằng tiếng thì thầm "Người ơi" của Lê Thị Hoài là một tiếng nói đắm say thầm kín, có đời sống riêng của mình và không hề lạc lõng. Đời sống ấy là một thế giới của mơ và yêu. Mỗi truyện ngắn là một giấc mơ. Mỗi giấc mơ là một ấp ủ tình yêu. Có khi, đó là tình yêu biểu hiện trong khát vọng nhục thể, lại có khi, là một mơ hồ khát khao xa xăm không dễ dàng cắt nghĩa. Mười truyện ngắn vỏn vẹn gói trong 178 trang giấy khổ nhỏ là mười giấc mơ. Không chỉ đơn thuần là giấc mơ theo lối tư duy hình tượng của thuyết phân tâm S.Freud và đúng như nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo nhận xét; "Người ơi" có đời sống tình cảm thấm đẫm tinh thần người Việt... mang chứa những khát vọng về một tình yêu cao đẹp mà nếu không có nó con người sẽ trở thành vô nghĩa!
Những khát vọng cao đẹp trong truyện ngắn của Hoài Nam đã tạo nên tiếng mơ - yêu thì thầm trong những giấc mơ, tạo nên những nhân vật "thiên tính nữ" giữa sự dấn thân và phân thân quả quyết. Hầu hết các nhân vật trong "Người ơi" đều có "thiên tính nữ", đều có sự dịu dàng và mãnh liệt trong những phân thân thách đố của ám ảnh vô thức và khát vọng yêu. Các nhân vật nữ được Hoài Nam lựa chọn từ nhiều góc, nhưng dù là nhân vật xấu xí như cô gái trong "Hương trầm", người đàn bà xinh đẹp và cô đơn trong "Chờ đợi", nhân vật nữ có tình cảm "cổ điển" như U Trầm hay ngược lại rất "hiện đại" như Thư, Dung... đều được tác giả khai thác, từ cảm thức mơ - yêu. Nhân tính và sâu sắc đến bất ngờ, tiếng mơ - yêu trong tập truyện ngắn không dừng lại ở tình yêu thuần tuý, nó chạm được đến những khía cạnh nhỏ nhoi của cuộc sống. Đôi khi, chỉ một chút cảm thông giữa cuộc đời, Hoài Nam đã phục sinh cho nhân vật của mình bằng cảm thức mơ - yêu tinh tế và chân thành nhất; vượt qua những barière, chị đến với chân lý "cái cần nhất giữa con người và con người là sự cảm thông" như ý kiến của Paven Vêginôp. Sự cảm thông ở đây là một mối tương giao đồng cảm thuần khiết giữa cô gái xấu xí và nhà họa sĩ, giữa ông chủ nghèo và con chó Đốm, giữa một cô bé con và một người hàng xóm, giữa sự phân thân của người thiếu nữ và pho tượng gỗ mang hình hài người yêu lý tưởngv.v... Có thể tìm thấy trong hầu hết truyện ngắn của tập truyện là mối tương giao đồng cảm ấy.
Nhiều người cho rằng giọng văn của Hoài lạnh lùng và thông minh. Tôi nghĩ rằng ngoài hai yếu tố trên, giọng văn của chị còn nhạy cảm và hồi hộp, có đôi lúc tỏ ra ngây thơ trong trẻo như những bước đi rón rén của cô bé mười sáu tuổi, những bước đi dám thiêu đốt cả tàn tích tình yêu để đến được với khát vọng muôn thuở của đời người. Phải chăng, chính bởi sự "pha sắc" trong giọng văn cũng như trong cách lựa chọn, xử lý tình huống mà người ta dễ dàng có cảm nhận một trò chơi xúc xắc đa diện (Hoàng Bình Thi)... Hơn thế nữa, đó là cảm nhận về một thế giới "lập thể" (tên một truyện ngắn trong tập truyện) một thế giới mơ - yêu được cắt nghĩa nhiều chiều, ám ảnh nhiều chiều.
Thử hình dung xem nếu con người sinh ra mà không có bóng". Thử hình dung xem nếu chân dung con người chỉ còn được nhìn như một bức tranh "tĩnh vật"... đó là một trong những thông điệp mơ - yêu từ thế giới lập - thể của mình mà Hoài Nam đã khuấy lên trong đời sống hiện đại hôm nay, bằng tiếng thì thầm "Người ơi" trong vô tận...
Huế 12.2001
L.T.M.Y

(nguồn: TCSH số 155 - 01 - 2002)

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • BỬU NAMI. Văn học Mêhicô ở thế kỷ XX, có lẽ được xem như một nền văn học năng động và sáng tạo nhất Châu Mỹ La tinh. Táo bạo trong những tìm tòi mới, linh hoạt uyển chuyển trong cách diễn tả, đa dạng phong phú trong cách sử dụng các cấp độ ngôn ngữ, sáng suốt trong cách chọn lựa đề tài, hình thức, ngôn ngữ: tiểu thuyết và truyện ngắn ở Mêhicô tạo được những không gian sáng tạo và đổi mới một cách tự do.

  • NGUYỄN TÝ51 bài thơ cùng 8 ca khúc được phổ thơ của Trần Hữu Lục vỏn vẹn 120 trang qua tập thơ “Vạn Xuân” (*) mới nhất của anh, người đọc đồng cảm cùng tác giả- một người con xứ Huế tha phương.

  • NGÔ MINHNhà xuất bản Văn nghệ vừa ấn hành tập ký “Phùng Quán- Ba phút sự thật”, tập hợp mười lăm bài viết, ký thấm đẫm chất nhân văn rất của cố nhà thơ nổi tiếng Phùng Quán.

  • NGUYỄN ĐÔNG HIẾUTrong cuộc đời làm xuất bản của mình, Phùng Quán là một nhà văn đã để lại cho tôi những ấn tượng mạnh mẽ, sâu sắc, khó quên.

  • PHẠM PHÚ PHONG Tập nhật ký Tây tiến viễn chinh (do Đặng Vương Hưng biên soạn và giới thiệu, Phạm Tiến Duật viết lời bạt, Nxb Hội Nhà văn, 2005) của liệt sĩ Trần Duy Chiến, bắt đầu viết từ ngày 7.10.1978, khi anh mới nhập ngũ, đến ngày 25.6.1980, trước khi anh hy sinh gần một tháng.

  • BỬU NAM giới thiệu1. Cuốn tiểu thuyết best - seller “Hồi ức của một Geisha” của nhà văn Arthur Golden vừa được dựng thành phim. Nhà văn Arthur Golden đã dành cả 40 năm cuộc đời mình tìm tư liệu về cuộc sống của những nàng Geisha ở Nhật Bản, để sáng tạo nên một cuốn tiểu thuyết Best - Seller giữ vị trí được bạn đọc thế giới yêu thích lâu dài trên danh mục những tiểu thuyết bán chạy nhất do báo New York Times bình chọn.

  • HOÀNG VŨ THUẬT(Đọc tập thơ Lệ Thuỷ mút mùa của Ngô Minh)Nói đến Ngô Minh là nói đến thế - giới - cát. Cát trong suy nghĩ của Ngô Minh như thứ ngôn ngữ minh triết về đời sống con người. Là vật chất, nhưng không giản đơn như mọi thứ vật chất. Cát có thể nóng như lửa, lại mềm mại dịu êm dưới chân người. Li ti từng hạt nhỏ, vậy mà bên nhau cát xây nên luỹ nên thành án ngữ dọc biển bờ Tổ quốc. Cát hiền lành trong sạch, khi giận giữ có thể biến thành những cơn bão khủng khiếp.

  • BÙI ĐỨC VINH(Nhân đọc tập thơ “RỖNG NGỰC” của Phan Huyền Thư, NXB Văn học 2005)

  • PHAN THUẬN AN"Khóc Bằng phi" hay "Khóc Thị Bằng" là một bài thơ nổi tiếng xưa nay, nhưng tác giả của nó là ai thì chưa được xác minh một cách cụ thể. Người ta thường cho rằng bài thơ trữ tình này là do vua Tự Đức (1848-1883) làm ra để thương tiếc một bà cung phi tên là Thị Bằng còn rất trẻ đẹp nhưng chết sớm.

  • HÀ VĂN LƯỠNGTrong văn học Nga thế kỷ XX, Aleksandr Solzhenitsyn là một trong những nhà văn lớn, nổi tiếng có nhiều đóng góp cho nền văn học Nga trên nhiều phương diện, một người suốt đời tận tụy và kiên trì đấu tranh cho sự chiến thắng của nghệ thuật, của sự thật đối với những cái xấu, cái ác. Nhưng ông cũng là một nhà văn có cuộc đời đầy thăng trầm, bất hạnh và phức tạp.

  • BÙI LINH CHIAnnemarie Selinko (1914-1986) là một nhà báo, nhà tiểu thuyết gặt hái được một số thành công trong sự nghiệp tại Tổ quốc của mình là nước Áo. Trong những tháng ngày chạy nạn 1943, bà đã cùng chồng đến Thụy Điển, đã chứng kiến những làn sóng người tị nạn phải rời bỏ quê hương trước ý chí ghê gớm của kẻ độc tài khát máu Himler gây ra.

  • TRẦN HUYỀN SÂM1. Nobel là một giải thưởng danh giá nhất, nhưng cũng chứa đựng nhiều nghịch lý nhất trong tất cả các giải thưởng. Riêng giải Nobel văn học, bao giờ cũng gây tranh cãi thú vị. Bởi vì, Hội đồng Viện Hàn Lâm Thụy Điển phải trung thành với lời di chúc của Alffred Nobel: trao tặng giải thưởng cho người sáng tạo ra tác phẩm văn học xuất sắc nhất, có khả năng định hướng lý tưởng cho nhân loại.

  • NGUYỄN THỊ MAI(Nhân đọc tập thơ “Ra ngoài ngàn năm” của nhà thơ Trương Hương - NXB Văn học – 2008)

  • LÊ HUỲNH LÂMDạo này, thỉnh thoảng tôi nhận được tin nhắn “nhìn đời hiu quạnh”, mà theo lời thầy Chạy đó là câu của anh Định Giang ở Vỹ Dạ mỗi khi ngồi nhâm nhi. Khi mắc việc thì thôi, còn rảnh rang thì tôi đến ngồi lai rai vài ly bia với thầy Chạy và nhìn cổ thành hắt hiu, hoặc nhìn cội bồ đề đơn độc, nhìn một góc phố chiều nguội nắng hay nhìn người qua kẻ lại,… tất cả là để ngắm nhìn cõi lòng đang tan tác.

  • THU NGUYỆTLTS: Tập truyện Cánh đồng bất tận của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư được giới chuyên môn đánh giá cao như một hiện tượng văn học trong thời gian gần đây. Giữa lúc đông đảo bạn đọc đang hứng vị với hiện tượng này thì có một hiện tượng khác “ngược chiều” đã gây sốc dư luận.Để bạn đọc Sông Hương có thêm thông tin, chúng tôi xin trích đăng một số ý kiến sau đây.

  • HIỀN LƯƠNGVậy là Nguyễn Ngọc Tư sẽ bị kiểm điểm thật. Cầm tờ biên bản của Ban Tuyên giáo tỉnh Cà Mau trên tay, trong tôi trào dâng nhiều cảm xúc: giận, thương, và sau rốt là buồn...

  • BÙI VIỆT THẮNGTôi có theo dõi “vụ việc Nguyễn Ngọc Tư” đăng tải trên báo Tuổi trẻ (các số 79, 80, và 81 tháng 4 năm 2006) thấy các ý kiến khen chê thật ngược chiều, rôm rả và quyết liệt. Kể ra không có gì lạ trong thời đại thông tin mọi người đều có quyền cập nhật thời sự, nhất là trong lĩnh vực văn chương vốn rất nhạy cảm.

  • NGUYỄN KHẮC PHÊ“Người kinh đô cũ” (NKĐC - NXB Hội Nhà văn, 2004) là tác phẩm thứ 14 của nhà văn Hà Khánh Linh, cũng là tác phẩm văn học dày dặn nhất trong số tác phẩm văn học của các nhà văn ở Thừa Thiên - Huế sáng tác trong khoảng 20 năm gần đây.

  • HỒ THẾ HÀ   Trong cuộc đời mỗi con người, điều sung sướng nhất là được hiểu biết, khám phá và sáng tạo để ý nghĩa tồn sinh không ngừng được khẳng định và nâng lên những tầm cao mới. Theo đó, những thang bậc của nhận thức, nhân văn, của thành quả lao động lại biến thành những giá trị văn hoá vật thể và phi vật thể lấp lánh lời giải đáp.

  • TÔ VĨNH HÀNếu có thể có một miền thơ để mà nhớ mong, khắc khoải; tôi tin mình đã tìm được rồi, khi đọc Mưa Kim Cương của nhà thơ Đông Hà (Nxb Thuận Hoá, Huế, tháng 11.2005). Sợi dây mảnh mục như các khớp xương đan chằng, xéo buốt, chơi vơi; được giăng giữa hai bờ lở xói của cuộc đời. Trên cao là “hạt” kim cương thô ráp và gan lỳ hơn cả là đá nữa, nhưng lại giống với thân hình thần Vệ Nữ đang rơi, đang rơi, nhọn sắc, dữ dằn... Minh hoạ ở trang bìa xanh và sâu thẳm như những trang thơ.